Η κινεζική ιατρική είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα θεραπείας που εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε γραπτή μορφή περίπου το 1000 πΧ. Από τότε, η Κίνα, η Ιαπωνία, η Κορέα και το Βιετνάμ έχουν αναπτύξει τις δικές τους ξεχωριστές εκδοχές του αρχικού κινεζικού συστήματος.
Η κινεζική ιατρική περιγράφει την ανθρώπινη φυσιολογία και ψυχολογία σε αντιστοιχία προς το τσι, δηλαδή τη ζωτική ενέργεια η οποία κυκλοφορεί μέσω των ενεργειακών καναλιών που ονομάζονται μεσημβρινοί. Η κινεζική ιατρική σχετίζει με μοναδικό τρόπο συγκεκριμένες σωματικές και διανοητικές λειτουργίες με τους αντίστοιχους μεσημβρινούς.
Η ισορροπία του τσι περιγράφεται αναφορικά με το γιν και το γιανγκ, τα οποία αντιπροσωπεύουν αντίθετες ποιότητες της ενέργειας. Οι άνθρωποι θεωρούνται υγιείς όταν το τσι που κυκλοφορεί σε κάθε μεσημβρινό έχει ισορροπία μεταξύ γιν και γιανγκ, έχει επαρκή ποσότητα και κινείται ελεύθερα προς τη σωστή κατεύθυνση.
Ο βελονισμός, μία από τις βασικές θεραπευτικές μεθόδους της κινεζικής ιατρικής, είναι η αρχαιότερη και η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη ιατρική διαδικασία στον κόσμο. Ο βελονισμός χρησιμοποιείται είτε μόνος του είτε σε συνδυασμό με τη δυτική ιατρική για να θεραπεύσει πολλές ψυχικές ασθένειες, όπως κατάθλιψη, άγχος, αϋπνία, πόνο και εθισμό. Υπάρχει πληθώρα επιστημονικών συγγραμμάτων που υποστηρίζουν τη χρήση του βελονισμού.
Το τσι είναι η βασική έννοια στην κινεζική ιατρική. Το τσι είναι ένα είδος ενέργειας που υπάρχει εντός και εκτός του ανθρώπινου σώματος. Για παράδειγμα, συνήθεις όροι που περιγράφουν την ανθρώπινη φυσιολογία, όπως τσι του αίματος, άμυνα του τσι, τσι των οργάνων, τσι των μεσημβρινών, τσι της θρέψης, καθώς και όροι που περιγράφουν την παθογόνο ενέργεια από το εξωτερικό, όπως τσι του ανέμου, της υγρασίας, της ζέστης, του κρύου και της ξηρασίας, υπονοούν ότι το τσι είναι η ενέργεια πίσω από κάθε τομέα ή λειτουργία του εαυτού μας ή του σύμπαντος γύρω μας.
Σύμφωνα με αυτήν την έννοια, το τσι περιγράφει επίσης διανοητικές λειτουργίες και συναισθήματα. Στην κινεζική γλώσσα τα αισθήματα ακολουθούνται από τη λέξη «τσι», για παράδειγμα ο θυμός αποκαλείται «τσι του θυμού» και η χαρά αποκαλείται «τσι της χαράς».
Συνεπώς, όταν μια επέμβαση μέσω του βελονισμού ή της κινεζικής ιατρικής βοτάνων λαμβάνει χώρα, δεν επηρεάζει μόνο τις φυσικές λειτουργίες του σώματος αλλά επίσης τις διανοητικές λειτουργίες και τα συναισθήματα.
Η ποιότητα του τσι κατηγοριοποιείται σε δύο κυρίες ομάδες: το γιν και το γιανγκ. Το γιν και το γιανγκ είναι αντίθετες ενέργειες αλλά αλληλοεξαρτώμενες. Το τσι του γιανγκ θρέφεται από το τσι του γιν για να μπορέσει να λειτουργήσει και το τσι του γιν χρειάζεται τη λειτουργία τού τσι του γιανγκ για να μπορέσει να παραχθεί και να χρησιμοποιηθεί.
Όταν το τσι του γιν είναι ανεπαρκές, το τσι του γιανγκ θα έχει πλεόνασμα. Αυτό μπορεί να εκδηλωθεί με συμπτώματα όπως αναφυλαξία, νυχτερινή εφίδρωση, άγχος, ανησυχία, αυξημένη πίεση αίματος και δυσκοιλιότητα. Όταν το τσι του γιανγκ είναι ανεπαρκές, το τσι του γιν πλεονάζει, το οποίο μπορεί να εκδηλωθεί με οξυνόμενα συμπτώματα αίσθησης κρύου, κούρασης, διάρροιας, αργού μεταβολισμού, κατακράτησης υγρών, χαμηλής πίεσης αίματος και ψυχοκινητικής καθυστέρησης.
Η βαριά κατάθλιψη είναι η ακραία ψυχογενής εκδήλωση πλεονάσματος γιν και ελλείμματος γιανγκ. Η μανία είναι το αντίθετο, δημιουργείται από υπερβολική εκδήλωση τσι του γιανγκ και έλλειψη τσι του γιν. Η αφύσικη μετάβαση μεταξύ του υπερβολικού γιν και του υπερβολικού γιανγκ είναι παρόμοια με την κυκλική εναλλαγή στις διπολικές διαταραχές. Ένας πρωταρχικής σπουδαιότητας σκοπός των ιατρών κινεζικής ιατρικής είναι να ισορροπήσουν το γιν και το γιανγκ.
Λόγω της περιεκτικής, αλληλένδετης και πολυσχιδούς φύσης του μοντέλου του συστήματος των μεσημβρινών στην κινεζική ιατρική, υπάρχουν συγκεκριμένες συσχετίσεις μεταξύ κάθε μεσημβρινού και των σωματικών και συναισθηματικών λειτουργιών, καθιστώντας την ένα ολοκληρωμένο πρότυπο για την κατανόηση της σωματικής και διανοητικής υγείας.
Οι νοητικές και οι συναισθηματικές εκφράσεις θεωρούνται συστατικά του τσι και κάθε μεσημβρινός είναι υπεύθυνος για συγκεκριμένες διανοητικές λειτουργίες και συναισθήματα. Για παράδειγμα, η θλίψη εκφράζεται μέσω του μεσημβρινού του πνεύμονα και οι άνθρωποι που βιώνουν θλίψη είναι πιο ευάλωτοι στις μολύνσεις της άνω αναπνευστικής οδού.
Ενώ το βιοϊατρικό μοντέλο ίσως εξηγήσει μια τέτοιου είδους συσχέτιση αναφορικά με την εξασθενημένη αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος λόγω χρόνιου άγχους θλίψης, η κινεζική ιατρική θα χαρακτήριζε το πρόβλημα ως συναισθηματική ένταση που προκαλεί διαταραχή στον μεσημβρινό του πνεύμονα (υπεύθυνου για τη θλίψη), που με τη σειρά του καταλήγει σε μια κατάσταση έλλειψης τσι.
Στην κινεζική ιατρική, τα συναισθήματα και οι διανοητικές λειτουργίες δεν περιορίζονται μόνο στο μυαλό αλλά θεωρούνται αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης μεταξύ του μυαλού και των μεσημβρινών. Για να το θέσουμε διαφορετικά, το μυαλό είναι κομμάτι κάθε ξεχωριστού μεσημβρινού. Η υγεία κάθε μεσημβρινού επηρεάζει το μυαλό, ένα εξαιρετικό όργανο σύμφωνα με την κινεζική ιατρική.
Ο Δρ. Γιανγκ είναι διπλωματούχος ψυχίατρος και τέταρτης γενιάς γιατρός της κινεζικής ιατρικής.
