Παρασκευή, 19 Απρ, 2024
«Κωπηλασία στο Φεστιβάλ Βάρκας-Δράκου», Δυναστεία Τσινγκ (1644-1911). Από τους δυνατούς κωπηλάτες των βαρκών-δράκων μέχρι το ενθουσιασμένο πλήθος των θεατών, που παρακολουθεί τον αγώνα, αυτό το έργο αποτυπώνει τη χαρά και την ευημερία που φέρνει το φεστιβάλ Ντουανγού [Duanwu]. (Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης/The Metropolitan Museum of Art)

Το Φεστιβάλ Βάρκας-Δράκου: μια γιορτή για την αρμονία και τη χαρά

Απο το Elite Magazine

Τυλιγμένα σε φύλλα μπαμπού, τα πυραμιδοειδή ντάμπλινγκ ρυζιού, ή αλλιώς ζονγκζί στα κινέζικα, ανοίγουν την όρεξη και τη φαντασία των ανθρώπων που έρχονται στο Ντουανγού [Duanwu], το Φεστιβάλ Βάρκας-Δράκου: μια παραδοσιακή κινέζικη γιορτή, που λαμβάνει χώρα την πέμπτη μέρα του πέμπτου σεληνιακού μήνα.

Έχοντας μια απροσδιόριστη πολιτιστική κληρονομιά, οι αρχικές παραδόσεις του Ντουανγού μπορούν να αναχθούν στα χρόνια της Δυναστείας Σιά [Xia], γύρω στο 2000 π.Χ. Με την εμφάνιση κάθε νέας δυναστείας, το έθιμο του Ντουανγού αποκτούσε περισσότερο βάθος και αρετή, με τη μορφή ιστορικών αρχείων και λαϊκών μύθων.

Μέσα στο παλάτι

Το Ντουανγού έρχεται ακριβώς πριν από την έντονη ζέστη του καλοκαιριού. Αυτή την ημέρα, οι αυτοκράτορες των δυναστειών θα έδιναν νέες στολές στους αυλικούς, ανάλογες του καιρού που άλλαζε. Ο ποιητής Ντου Φου [Du Fu] απεικόνισε αυτό το έθιμο της αλλαγής στολής σε ένα ποίημα:
Έφερε ένα «εξαίσιο άρωμα», το ύφασμα ήταν «απαλό σαν αύρα και ανάλαφρο σαν χιονονιφάδα». Εκφράζει την αγνή χαρά του για την άμεμπτη ποιότητα και για τη λεπτότητα που ενυπάρχει σε αυτό το δώρο – φορέα της καλοσύνης του αυτοκράτορα.

Κατά τη διάρκεια της Δυναστείας Τανγκ, οι αυτοκράτορες άλλαξαν την παράδοση και ξεκίνησαν να δωρίζουν στους υπαλλήλους ζώνες στολισμένες με μαύρα κοσμήματα. Καθώς οι ζώνες ήταν σκληρές και ανθεκτικές, έτσι και ο αυτοκράτορας περίμενε από τους ανθρώπους του να είναι πιστοί, θαρραλέοι και ικανοί να αντέξουν στη δοκιμασία του χρόνου.

Σε ένα Ντουανγού, στη διάρκεια της βασιλείας του, ο Τάιτζονγκ, αυτοκράτορας της Τανγκ, χάρισε στους δυο συμβούλους του χάρτινες βεντάλιες ζωγραφισμένες με ιδιόχειρη καλλιγραφία του. Τους είπε να «τις χρησιμοποιούν στο καθαρό αεράκι που γεννά ενάρετες πράξεις». Αυτή η ιστορία σύντομα διαδόθηκε και επαινέθηκε τόσο μέσα όσο και έξω από το παλάτι. Καθώς όλο και περισσότεροι απλοί άνθρωποι υιοθετούσαν τη συνήθεια να χαρίζουν βεντάλιες, δημιουργήθηκε σιγά-σιγά το λαϊκό έθιμο της αγοράς βεντάλιας κατά τον μήνα του Ντουανγού. Φέροντας τις βεντάλιες τους μαζί τους, οι άνθρωποι μετέφεραν ταυτόχρονα και την προσδοκία του αυτοκράτορα Τάιτζονγκ για τη γέννηση αρετών.

Εκτός από τη δωρεά της βεντάλιας, υπήρξαν κι άλλα έθιμα που ξεκίνησαν σαν συνήθειες του παλατιού και διαδόθηκαν σε όλη τη χώρα, συχνά προσλαμβάνοντας μορφές διαφορετικές από αυτές του παλατιού.

Ανάμεσα στους κοινούς ανθρώπους

Στο μεγαλύτερο μέρος της κινέζικης ιστορίας, ο εορτασμός του Ντουανγού έξω από το παλάτι διαμόρφωνε μια άλλη σαγηνευτική σκηνή.

Με το χάραμα, θα ξεκινούσαν οι οικογένειες τις προετοιμασίες τους για την ημέρα. Στον ζεστό καιρό εκκολάπτονται αρρώστιες, έτσι σε κάθε νοικοκυριό κρεμούσαν έξω από το σπίτι αγριαψιθιά (Achillea millefolium) και έδεναν άκορο (Acorus calamus) για να διώξουν το κακό. Συχνά τα παιδιά φορούσαν σακουλάκια με παραδοσιακά κινέζικα βότανα για τον ίδιο λόγο. Την ημέρα του Ντουανγού, τα σπίτια και τα χωριά ξεχείλιζαν από τα φρέσκα αρώματα των βοτάνων.

Έξω, ο ήλιος ανέβαινε στο μεσουράνημά του. Ο ποταμός έδειχνε ιδιαίτερα ελκυστικός, με τις βάρκες-δράκους, έτοιμες πολλές εβδομάδες νωρίτερα, να περιμένουν και να χαιρετούν τον κόσμο. Οι βάρκες, με ανανεωμένη διακόσμηση κάθε χρονιά, ιρίδιζαν κάτω από τον ήλιο. Κάθε «κεφάλι δράκου» στεκόταν σταθερά πάνω από το νερό, με τα «μάτια» του ζωντανά σαν κρύσταλλα και τα «φρύδια» του ζωηρά σαν βούρτσες. Μέσα σε κάθε «σώμα δράκου» κάθονταν 20 νεαροί κωπηλάτες, με τα κουπιά στο χέρι, ανυπόμονοι να ξεκινήσουν.

Καθώς ο πέμπτος σεληνιακός μήνας προηγείται του καιρού του θερισμού, οι άνθρωποι μπορούσαν να απολαμβάνουν λίγο σπάνιο ελεύθερο χρόνο, όπως μας δείχνει και ο πίνακας του ζωγράφου της Δυναστείας Τσινγκ (1644-1911): «Δραστηριότητες των 12 μηνών: ο πέμπτος σεληνιακός μήνας» (National Palace Museum)

 

Στην προκυμαία, πλήθος ανθρώπων συζητούσαν και γελούσαν, περιμένοντας να αρχίσει ο αγώνας. Τα εστιατόρια θα σερβίριζαν θαλασσινά και θα ετοίμαζαν ποτά για όσους από τους θεατές ήθελαν να έχουν όχι μόνο οπτικές, αλλά και γευστικές απολαύσεις. Ξαφνικά, θα ανέμιζαν οι σημαίες της έναρξης και ο αγώνας θα ξεκινούσε. Όλες οι συζητήσεις έπαυαν, τα ποτά έμπαιναν στην άκρη και οι θεατές παρακολουθούσαν με κομμένη την αναπνοή. Τα μάτια τους ακολουθούσαν κάθε κίνηση και οι καρδιές τους χτυπούσαν με κάθε γρήγορο ανεβοκατέβασμα των κουπιών.

Τα πεντάχρωμα λάβαρα κυμάτιζαν στον άνεμο καθώς οι βάρκες-δράκοι συναγωνίζονταν η μια με την άλλη. Όταν μια βάρκα έμπαινε μπροστά, δυνατές ζητωκραυγές ξεσήκωναν την προκυμαία. Όταν μια βάρκα έμενε πίσω, οι θεατές κρατούσαν την αναπνοή τους και έσφιγγαν τα δόντια τους, ελπίζοντας να μεταδώσουν με αυτή τους την προσπάθεια βοήθεια προς την καθυστερημένη βάρκα. Μερικές φορές, όταν ο αγώνας ήταν ισοδύναμος, όλοι παρακολουθούσαν με μάτια ορθάνοιχτα, μη θέλοντας να χάσουν ούτε ένα στιγμιότυπο. Παράλληλα, εκκωφαντικοί ήχοι από τύμπανα και γκονγκ ζωντάνευαν τον αγώνα ακόμα περισσότερο. Στο νερό, οι κωπηλάτες δούλευαν ακούραστα και κάθε «δράκος» εφορμούσε μπροστά χωρίς δισταγμό.

Εν μέσω ζητωκραυγών και τυμπανοκρουσιών, ο νικητής περνούσε τη γραμμή του τερματισμού, ίσως μόνο λίγα δευτερόλεπτα πριν από τους άλλους. Πολλοί θεατές θα φώναζαν ενθουσιασμένοι, ενώ κάποιοι θα έστρεφαν αλλού το βλέμμα και θα αποχωρούσαν στενοχωρημένοι. Στον ορίζοντα, ο ουρανός φορούσε ένα εντυπωσιακό μανδύα χρωμάτων δανεισμένων από τις βάρκες-δράκους, ενώ ο ήλιος έγερνε αργά στη δύση του, πίσω από το νερό. Ο ποταμός ξαναέβρισκε την προηγούμενη γαλήνη του.

Σου Γιανγκ, «Ντουανγιάνγκ Γκούσι Του» [Xu Yang, “Duanyang Gushi Tu”]: μια σειρά εικόνων που δείχνουν τις παραδόσεις του φεστιβάλ Ντουανγού. Η αρχική σκηνή απεικονίζει το «χτύπημα του ζυμαριού από ρύζι». (Public Domain)

 

Ένα άλλο έθιμο του Ντουανγού είναι οι «πέντε χρωματιστές μεταξωτές κλωστές», που συμβόλιζαν τα Πέντε Στοιχεία. Οι άνθρωποι πίστευαν ότι αυτό το έθιμο έφερνε ευημερία και αρμονία. (Public Domain)

 

Το πρωί του Ντουανγού, οι οικογένειες κρεμούσαν αγριαψιθιά για να φέρουν αρμονία και να διώξουν τα κακά πνεύματα. (Public Domain)

Η προέλευση του Ντουανγού

Ο Τσου Γιουάν [Qu Yuan] είναι η πιο γνωστή φιγούρα που συνδέεται με το Φεστιβάλ Βάρκας-Δράκου. Όπως αναφέρεται στα «Αρχεία του Μεγάλου Ιστορικού» [“Records of the Grand Historian”], ο Τσου ήταν ένας πατριώτης λόγιος και υψηλά ιστάμενος υπάλληλος του κράτους του Τσου [Chu] κατά τη διάρκεια της περιόδου των Εμπόλεμων Κρατών [Warring States period, 475-221 π.Χ.]. Σαν αφοσιωμένος υπάλληλος, ο Τσου προσπάθησε πολλές φορές να συμβουλέψει τον βασιλιά ότι η αξιοκρατία ήταν ένα σημαντικό μέτρο που έπρεπε να πάρει για την ενδυνάμωση του κράτους. Αυτό ενόχλησε την άπιστη αριστοκρατία. Κατηγόρησαν τον Τσου για προδοσία και γρήγορα πέτυχαν να εξοριστεί.

Όχι πολύ καιρό μετά, το κράτος του Chu κατακτήθηκε. Ο Τσου, που δεν άντεχε να βλέπει την πολυαγαπημένη του πατρίδα υποταγμένη, δέθηκε σε έναν βράχο και πνίγηκε σε ένα ποτάμι την πέμπτη μέρα του πέμπτου σεληνιακού μήνα, που σήμερα είναι η μέρα εορτασμού του Ντουανγού.

Σύμφωνα με τον λαϊκό μύθο, αμέσως μόλις οι κάτοικοι του Chu έμαθαν για αυτό που συνέβη, έτρεξαν στις βάρκες τους και κωπηλάτησαν γρήγορα προς τα εκεί με την ελπίδα να προλάβουν να τον σώσουν, αλλά δυστυχώς χωρίς επιτυχία. Συντετριμμένοι, πήγαιναν πέρα-δώθε με τις βάρκες τους για να διώχνουν τα ψάρια και να τα εμποδίσουν να φάνε το σώμα του. Ταυτόχρονα, έριχναν στο νερό σβώλους ρυζιού ανακατεμένο με αυγά για να αποσπάσουν την προσοχή των ψαριών από το σώμα του Τσου. Τα ζονγκζί, δηλαδή τα ντάμπλινγκ από κολλώδες ρύζι, προήλθαν από αυτούς τους σβώλους. Για να τιμήσουν τη μνήμη του ενάρετου λόγιου, οι κάτοικοι του Chu καθιέρωσαν τα έθιμα του αγώνα με τις βάρκες-δράκους και του ψησίματος ζονγκζί κάθε χρόνο στην επέτειο εκείνης ημέρας, και το ίδιο γίνεται σε πολλά μέρη της Κίνας σήμερα.

Πολλά σημαντικά στοιχεία των εθίμων του Ντουανγού προέρχονται από τα γεγονότα που συνδέονταν με τον τραγικό θάνατο του Τσου Γιουάν, του πιστού συμβούλου του βασιλιά του Chu στη διάρκεια της περιόδου των Εμπόλεμων Κρατών. Από τους πίνακες του Τζάο Μενγκφού για τα «Εννέα Τραγούδια». (Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης/The Metropolitan Museum of Art)

 

 

Το Φεστιβάλ Ντουανγού είναι συμβολικό για τους λαϊκούς του μύθους σχετικά με ενάρετες φιγούρες, αλλά και αντιπροσωπευτικό της αρχαίας κινέζικης επιστήμης και των απόψεών της. Μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα, εποχή της κομμουνιστικής επανάστασης στην Κίνα, οι Κινέζοι πάντα πίστευαν και σέβονταν την αρμονία μεταξύ ουρανού και γης. Σύμφωνα με το “Compendium of Materia Medica,” («Συλλογή Ιατρικού Υλικού»), το μνημειώδες βιβλίο κινέζικης βοτανολογίας του Λι Σιτζέν [Li Shitzen], τα αφεψήματα που φτιάχνονται την ημέρα του Ντουανγού έχουν θαυμαστή αποτελεσματικότητα, και αυτό ισχύει ιδιαίτερα για όσα φτιάχνονται με βότανα που έχουν συλλεχθεί όταν ο ήλιος βρίσκεται μεσουράνημά του. Αυτό αποδίδεται στην κατανομή του γιν και του γιανγκ στις διαφορετικές εποχές του χρόνου. Την πέμπτη μέρα του πέμπτου σεληνιακού μήνα, το Ντουανγού βρίσκεται σαφώς στην πλευρά του γιανγκ, που συνήθως συμβολίζεται με την ενέργεια, το φως και τη δύναμη. Έτσι, οι οικογένειες χρησιμοποιούν αυτή την ιδανική χρονική συγκυρία για αποτοξίνωση και για τον εξορκισμό των κακών πνευμάτων.

Η ονομασία «Ντουανγού» αναλύεται στο «ντουάν» που σημαίνει αρχή, και «γου» που υποδηλώνει το μεσημέρι και είναι ομώνυμο του Κινέζικου χαρακτήρα για το «πέντε». Έτσι, η λέξη Ντουανγού κυριολεκτικά αναφέρεται στην «πρώτη μέρα-πέντε του πέμπτου μήνα», ενσωματώνοντας και την έννοια του νέου ξεκινήματος, όπου η αλλαγή των εποχών οδηγεί σε ένα ξέσπασμα ενέργειας ανάμεσα σε όλα τα ζωντανά πλάσματα.

Αν και είναι κοινώς γνωστό ως «Φεστιβάλ Βάρκας-Δράκου», το Ντουανγού αντιπροσωπεύει πολύ περισσότερα. Οι παραδοσιακές πρακτικές ερευνούν σε βάθος τη σχέση μας με τον ουρανό και τη γη, ενώ οι συναρπαστικοί μύθοι που μεταφέρουν την ορθότητα μας παρακινούν σε αυτοεξέταση. Ως μια γιορτή-σύμβολο του πολιτισμού που μεταφέρει, το Ντουανγού σηματοδοτεί όχι μόνο μια καινούρια εποχή, αλλά και μια νέα, φρέσκια προοπτική.

Η Τζάνετ Μα μετέφρασε από το Minghui, στα Αγγλικά. Το άρθρο αναδημοσιεύεται με την άδεια του Elite Magazine.

Ακολουθήστε την Epoch Times στο Twitter: @EpochTimesGr

Γνωρίζατε ότι είμαστε ανεξάρτητοι;

Η Epoch Times είναι ανεξάρτητη από οποιαδήποτε επιρροή από εταιρείες, κυβερνήσεις ή πολιτικά κόμματα. Ο μόνος μας στόχος είναι να δίνουμε στους αναγνώστες μας ακριβείς πληροφορίες και να είμαστε υπεύθυνοι προς το κοινό.

Πως μπορείτε να μας βοηθήσετε ώστε να συνεχίσουμε να σας κρατάμε ενημερωμένους

Ποιος είναι ο λόγος που χρειαζόμαστε την βοήθειά σας για την χρηματοδότηση του ερευνητικού ρεπορτάζ μας; Επειδή είμαστε ένας ανεξάρτητος οργανισμός ειδήσεων που δεν επηρεάζεται από καμία κυβέρνηση, εταιρεία ή πολιτικό κόμμα. Από την ημέρα που ξεκινήσαμε, έχουμε έρθει αντιμέτωποι με προσπάθειες αποσιώπησης της αλήθειας κυρίως από το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Αλλά δεν θα λυγίσουμε. Η ελληνική έκδοση της Epoch Times βασίζεται ολοκληρωτικά στις γενναιόδωρες συνεισφορές σας για να διατηρήσει την παραδοσιακή δημοσιογραφία ζωντανή και υγιή στην Ελληνική γλώσσα. Μαζί, μπορούμε να συνεχίσουμε να διαδίδουμε την αλήθεια.

Σχολιάστε