Με μια εμβληματική και σεμνή εκδήλωση, παρουσία της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας κυρίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου και του Πρωθυπουργού κυρίου Κυριάκου Μητσοτάκη, ο Ελληνικός λαός τίμησε την Επέτειο για τα 2.500 χρόνια από τη Μάχη των Θερμοπυλών και τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία της Προέδρου της Διεθνούς Τιμητικής Κοσμητείας του Επετειακού Έτους «Θερμοπύλες-Σαλαμίνα 2020» κυρίας Μαριάννας Β. Βαρδινογιάννη, σε συνεργασία με το ΓΕΕΘΑ, την Τετάρτη 30 Οκτωβρίου 2020, στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, στον Πειραιά και μεταδόθηκε σε απευθείας σύνδεση από την ΕΡΤ2 και μέσω livestreaming από την πλατφόρμα της Google.
Η έναρξη της εκδήλωσης με τους 21 κανονιοβολισμούς που προβλέπει το πρωτόκολλο για την άφιξη της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας, το τιμητικό άγημα που ήταν παραταγμένο μπροστά από το εμβληματικό κτίριο του Διοικητηρίου της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων καθώς και οι μελωδίες της Mπάντας του Πολεμικού Ναυτικού, υπό τη διεύθυνση του Μαέστρου Πλωτάρχη Γεώργιου Τσιλιμπάρη, δημιουργούσαν μια μεγαλοπρεπή ατμόσφαιρα. Την ίδια ώρα στον θαλάσσιο χώρο μπροστά από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων ήταν παραταγμένες και φωτισμένες η Tριήρης «ΟΛΥΜΠΙΑΣ», η Φρεγάτα «Ναβαρίνο» και η Πυραυλάκατος «Ρίτσος» συμβολίζοντας την ιστορική συνέχεια του ελληνικού ναυτικού. Την Α.Ε. την Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον Πρωθυπουργό υποδέχτηκαν ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού Αντιναύαρχος Στυλιανός Πετράκης και ο Διοικητής της Σχολής, υποναύαρχος Ιωάννης Καλογερόπουλος. Τηρώντας όσα προβλέπει το υγειονομικό πρωτόκολλο, η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε παρουσία ελάχιστων προσκεκλημένων. Ο κυπριακός λαός συμμετείχε μέσα από την παρουσία της συζύγου του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας κυρίας Άντρης Αναστασιάδη, η οποία ταξίδεψε από την Κύπρο ειδικά για αυτό τον λόγο.
Παρών στην εκδήλωση ήταν ο σύντροφος της Προέδρου της Δημοκρατίας κύριος Παύλος Κοτσώνης, ενώ ο Πρωθυπουργός συνοδευόταν από τη σύζυγό του κυρία Μαρέβα Γκραμπόφσκι – Μητσοτάκη. Η Υπουργός Πολιτισμού κυρία Λίνα Μενδώνη, ο Υπουργός Eσωτερικών κύριος Τάκης Θεοδωρικάκος και ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας κύριος Αλκιβιάδης Στεφανής έδωσαν επίσης το «παρών», ενώ χαιρετισμούς απηύθυναν ο ΑΓΕΝ Αντιναύαρχος Στυλιανός Πετράκης και ο ΑΓΕΣ Αντιστράτηγος Χαράλαμπος Λαλούσης. Κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης ήταν ο Ομότιμος Καθηγητής Ιστορίας – Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κύριος Κωνσταντίνος Μπουραζέλης, ενώ συντονίστρια της εκδήλωσης ήταν η ηθοποιός Μαρία Ναυπλιώτου.
Με μια συγκλονιστική απαγγελία του «Παιάνα των Σαλαμινομάχων» από την Μαρία Ναυπλιώτου, που καθήλωσε τους προσκεκλημένους, δόθηκε ο τόνος για την έναρξη της εκδήλωσης. Τους παραβρισκόμενους καλωσόρισε ο ΑΓΕΝ Αντιναύαρχος Στυλιανός Πετράκης, τονίζοντας στην ομιλία του τη μεγάλη σημασία του εορτασμού ειδικά αυτή την περίοδο: «Ο εορτασμός για τα δύο αυτά γεγονότα της παγκόσμιας ιστορίας, δεν θα μπορούσε να λάβει χώρα σε μια πιο επίκαιρη περίοδο. Οι προκλήσεις από την Ανατολή βρίσκονται για μια ακόμη φορά στο κατώφλι μας. Το κατώφλι της Ελλάδας και της Ευρώπης. Στις ιστορικές προκλήσεις, έχουμε διδαχτεί από τους καλύτερους. Και εμπνεόμενοι από τους δικούς τους αγώνες και με το πρότυπο που μας κληροδότησαν, επιτελούμε με συνέπεια το χρέος μας, πιστοί στον όρκο και την αποστολή μας».
Ακολούθησε η εισαγωγική ομιλία της Προέδρου της Διεθνούς Τιμητικής Κοσμητείας κυρίας Μαριάννας Β. Βαρδινογιάννη, η οποία μίλησε για τη σημασία διαφύλαξης των αξιών της Αρετής, της Δημοκρατίας και της Ελευθερίας: «Δικαιώνουμε τη μνήμη των ηρώων όταν κάνουμε τις αξίες τους βίωμα, όταν εμπνεόμαστε έναν καλύτερο κόσμο, όταν υπερασπιζόμαστε τη δημοκρατία και την ελευθερία, όταν νιώθουμε πως από εκείνες τις μάχες, δεν μας χωρίζουν 25 αιώνες, αλλά μας ενώνουν κοινές επιλογές. Σε μια εποχή που η ανθρωπότητα λυγίζει κάτω από το βάρος μιας πρωτοφανούς κρίσης και ανασφάλειας, η σημερινή εκδήλωση επιθυμούμε να γίνει, όχι μόνον βήμα τιμής στο παρελθόν, αλλά και εφαλτήριο αγώνα για ένα κοινό, ελπιδοφόρο μέλλον». Η Πρόεδρος της Διεθνούς Τιμητικής Κοσμητείας ανακοίνωσε πως παρακαταθήκη αυτής της Επετείου θα αποτελέσει η «Διακήρυξη για τη Δημοκρατία και έναν Παγκόσμιο Αξιακό Πολιτισμό» η οποία με πρωτοβουλία της κυρίας Βαρδινογιάννη θα προωθηθεί στη διεθνή κοινότητα και θα υπογραφεί από σημαντικές προσωπικότητες.
Η κυρία Βαρδινογιάννη μάλιστα έκλεισε την ομιλία της με ένα απόσπασμα της Διακήρυξης: «…αδελφωμένοι, από τα ιερά χώματα της Αττικής και της Ελλάδας, ας δεσμευτούμε ότι η Ελευθερία, ο Πολιτισμός, οι Αξίες, τα Ιδανικά που καθιερώθηκαν με αγώνα, και φύτρωσαν από το αίμα των Ηρώων, διαχρονικά σ’ αυτή τη γη, θα συγκροτούν αείποτε, τον πυρήνα της Ύπαρξής μας και την Παρακαταθήκη μας, για τις γενιές που θ’ακολουθήσουν».
Η Α.Ε. η Πρόεδρος της Δημοκρατίας κυρία Κατερίνα Σακελλαροπούλου, από την πλευρά της μίλησε, για τη σημασία της ιστορικής μνήμης και της «επετειακής επιστροφής στις ρίζες μας»: «Σήμερα, η χώρα μας και η Ευρώπη αντιμετωπίζουν νέες προκλήσεις και διαφορετικές δοκιμασίες: στην οικονομία, στη δημόσια υγεία, στη γεωπολιτική. Πολλοί μιλούν για κρίση της δημοκρατίας και του ίδιου του πολιτισμού μας. Η εμβάθυνση στην ιστορία και τα διδάγματά της, στα γεγονότα που ακτινοβολούν μέσα στους αιώνες, είναι το ανεξάντλητο γνωστικό και ψυχικό μας απόθεμα. Καθαρίζει τη σκέψη μας από τις προκαταλήψεις και μας επανασυνδέει με τα ουσιώδη, τα θεμέλια της συνύπαρξής μας. Μας προφυλάσσει από ιστορικούς αναχρονισμούς και απλουστεύσεις που συρρικνώνουν τα όρια της κατανόησής μας και υπονομεύουν τον διάλογο των πολιτισμών. Στους εορτασμούς και τις εκδηλώσεις μας ξαναπιάνουμε το νήμα της δημοκρατίας και του φωτεινού πνεύματος που συνδέει την αρχαία με τη σύγχρονη Ελλάδα και την Ευρώπη. Η επετειακή επιστροφή στις Θερμοπύλες και τη Σαλαμίνα αποτελεί την ελάχιστη τιμή και οφειλή στην εθνική μας υπερηφάνεια και την οικουμενική αξία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς».
Η Πρώτη Κυρία της Κύπρου κυρία Άντρη Αναστασιάδη μίλησε με συγκίνηση για το Κυπριακό ζήτημα: «Είναι απαραίτητο να διδαχθούμε από τα μηνύματα της Μάχης των Θερμοπυλών και της Ναυμαχίας της Σαλαμίνας ούτως ώστε μέσα από στενή συνεργασία και αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών να διασφαλίσουμε τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή. Ιδιαιτέρως εμείς ο Κυπριακός Ελληνισμός, που η πατρίδα μας βρίσκεται υπό τουρκική κατοχή για 46 και πλέον χρόνια, είναι στην επικράτηση αυτών των πανανθρώπινων αξιών που προσδοκούμε προκείμενου να ευοδωθεί ο δίκαιος αγώνας που καταβάλλουμε για την επανένωση της Κύπρου και τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των πολιτών της. Δράττομαι της ευκαιρίας αυτής να εκφράσω την αμέριστη ευγνωμοσύνη του κυπριακού λαού για την καθοριστικής και υψίστης σημασίας για εμάς συμπαράσταση του αδελφού Ελληνικού λαού και των εκάστοτε Ελληνικών Κυβερνήσεων, στις προσπάθειές που καταβάλλουμε για την εξεύρεση μίας δίκαιης και βιώσιμης λύσης του Κυπριακού ζητήματος».
Στον εορτασμό συμμετείχε και η διεθνής κοινότητα καθώς η Γενική Διευθύντρια της UNESCO και μέλος της Διεθνούς Τιμητικής Κοσμητείας κυρία Audrey Azoulay απέστειλε βιντεοσκοπημένο χαιρετισμό, λέγοντας ανάμεσα στα άλλα: «Σήμερα οι απειλές που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα είναι διαφορετικές…. μπροστά σε αυτές τις προκλήσεις πρέπει να κάνουμε τις επιλογές που έκαναν πριν από 2.500 χρόνια οι αρχαίες ελληνικές πόλεις και πρέπει να ξεπεράσουμε τις διαφορές μας επιλέγοντας ποιες είναι οι αξίες που θα μας καθοδηγήσουν».
Στη συμβολή των δυο Μαχών στη διαμόρφωση του Δυτικού Πολιτισμού αναφέρθηκε η Υπουργός Πολιτισμού κυρία Λίνα Μενδώνη: «Εδώ και 2.500 χρόνια, ο Ελληνισμός και ο δυτικός κόσμος αναγνωρίζουν στη νικηφόρο έκβαση των Περσικών Πολέμων ένα γεγονός που συνέβαλε καθοριστικά στη διάσωση και εμπέδωση του αναδυόμενου τότε πολιτισμού τους, λειτουργώντας καταλυτικά για τη φιλοσοφική, πολιτική και καλλιτεχνική έκρηξη που ακολούθησε εν συνεχεία υπό τη φυσική και πνευματική ηγεσία της αθηναϊκής δημοκρατίας… Οι βάσεις του νεοελληνικού, του ευρωπαϊκού και του δυτικού πολιτισμού, όπως τον γνωρίζουμε σήμερα, και η αναγνωρίσιμη ως κοινή πνευματική και ιδεολογική καταβολή και ταυτότητα των λαών που τον ενστερνίστηκαν και τον καλλιέργησαν περαιτέρω, στηρίζονται εν πολλοίς στα συμβολικά και ουσιαστικά θεμέλια που τέθηκαν ακριβώς πριν 2.500 χρόνια με τις περιφανείς ελληνικές νίκες στα Περσικά, και την καταλυτική επίδραση που αυτές άσκησαν διατηρώντας αμείωτη τη δυναμική τους στον μύθο και στην ιστορία».
Για τις ιδιαίτερες συνθήκες κάτω από τις οποίες πραγματοποιείται ο επετειακός εορτασμός, αλλά και για τη σημασία της ομοψυχίας των Ελλήνων κάτω από όλες τις συνθήκες μίλησε ο Υπουργός Εσωτερικών κύριος Τάκης Θεοδωρικάκος: «Ο φετινός εορτασμός των 2.500 χρόνων συνέπεσε, δυστυχώς, με μία παγκόσμια απειλή για την ανθρώπινη ζωή, την πανδημία του κορωνοϊού. Κι αυτό επηρέασε, αναμφίβολα, τη μαζικότητα και τη λαμπρότητα των εκδηλώσεων που είχαν προγραμματιστεί. Το Υπουργείο Εσωτερικών, σε συνεργασία με άλλα Υπουργεία, με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, με το Ίδρυμα Βαρδινογιάννη συμμετείχαμε στην εθνική επιτροπή για τον εορτασμό. Παρήχθη ένα σημαντικό αποτέλεσμα που ασφαλώς φέρνει ξανά στην επιφάνεια, τα σπουδαία μηνύματα και συμπεράσματα της ιστορικής αυτής Ναυμαχίας. Το πρώτο και σπουδαιότερο είναι ότι οι Έλληνες μόνο ενωμένοι μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις μεγάλες απειλές και τις μεγάλες προκλήσεις σε κάθε εποχή. Το δεύτερο, είναι ότι η νίκη και η επιτυχία των Ελλήνων, όπως και κάθε οργανωμένης προσπάθειας, απαιτεί στρατηγική».
Τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας κύριο Νίκο Παναγιωτόπουλο, εκπροσώπησε, ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας κύριος Αλκιβιάδης Στεφανής: «Τα δυο αυτά γεγονότα του 480 π.Χ. αποτελούν παρακαταθήκη της ιστορίας του ελληνικού έθνους, ως μόνιμος οδηγός και ασφαλής συνοδοιπόρος στην πορεία της εθνικής μας αφύπνισης και αναγέννησης κατέχουν περίοπτη θέση στη συλλογική μας μνήμη και διαχρονικά αποτελούν την επιβεβαίωση της αδάμαστης θέλησης, της υπερηφάνειας, της αστείρευτης ψυχικής αντοχής και του μεγαλείου των Ελλήνων» είπε ο κύριος Στεφανής.
Ο ΑΓΕΣ Αντιστράτηγος Χαράλαμπος Λαλούσης απηύθυνε χαιρετισμό εκπροσωπώντας τον ΑΓΕΕΘΑ Αντιστράτηγο Κωνσταντίνο Φλώρο: «Η Μάχη των Θερμοπυλών και η Ναυμαχία της Σαλαμίνας είναι πράγματι κοσμοϊστορικά γεγονότα και για αυτόν ακριβώς το λόγο δεν λείπουν από σχεδόν κανένα ιστορικό βιβλίο που αναφέρεται στην αρχαιότητα. Θα έλεγε κανείς ότι η ιστορία της Ευρώπης αρχίζει με τις δύο αυτές μάχες. Η πρώτη σηματοδοτεί την απόφαση για αντίσταση απέναντι στο σκοταδισμό και τη βαρβαρότητα, ενώ η δεύτερη την πρώτη νίκη της ελευθερίας απέναντι στην υποδούλωση. Και οι δύο, δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για να μετεξελιχθεί η Ευρώπη, αργά αλλά σταθερά, σε αυτό που είναι σήμερα: Στην ήπειρο του ανθρωπισμού, της ελευθερίας, της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης ήταν ο Ομότιμος Καθηγητής Ιστορίας – Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κύριος Κωνσταντίνος Μπουραζέλης, ο οποίος πραγματοποίησε ομιλία με τίτλο «Τα ξύλινα τείχη και τα ανθρώπινα τείχη άντεξαν και αντέχουν. Σκέψεις για τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας και την Μάχη των Θερμοπυλών». «Ιδιαίτερα για την Αθήνα τα ξύλινα κι ανθρώπινα τείχη είχαν αντέξει να της διασφαλίσουν την επιβίωση και τη νίκη, κι έθεταν τα θεμέλια για την παραπέρα ακμή της πόλης και την ανάπτυξη του μοναδικού πολιτεύματός της, της δημοκρατίας. Στα νερά της Σαλαμίνας είχε πλεύσει και συνεπιπλεύσει η προοπτική της μεγάλης ελληνικής πόλης και η παραπέρα ένδοξη πορεία της, όπως θα εκδηλωνόταν με την επακόλουθη ναυτική ηγεμονία της στον αιγαιακό χώρο και πέραν αυτού και την παράλληλη πολιτιστική της αίγλη. Για τους μεταγενέστερους η Σαλαμίνα θάταν πάντα συνδεδεμένη ιδιαίτερα με τους απλούς ναύτες, τον ναυτικό δήμο που πάνω στα χέρια και τα στήθη του οικοδομήθηκε η πολιτική παράδοση της Αθήνας, αφήνοντας για πάντα τη σφραγίδα των αξιών της στον παγκόσμιο πολιτισμό. Αναγόμαστε όλοι στην ιδεολογική φύτρα των Σαλαμινομάχων, ας το θυμόμαστε για να τονωθούμε όταν οι οποιοιδήποτε δυσθεώρητοι αριθμοί επιχειρούν να κλονίσουν την αυτοπεποίθηση και την αφοσίωσή μας στίς ιδέες της ελευθερίας και της δημοκρατίας. Και μ’ αυτή την έννοια η ευγένεια υποχρεώνει» σημείωσε ανάμεσα σε άλλα ο κύριος Μπουραζέλης.
