Της Madalina Hubert
Μετάφραση: Αλία Ζάε
Τορόντο, Καναδάς – Οι κύκνοι συχνά συμβολίζουν την αγνότητα, τη χάρη και την τελειότητα. Συνδέονται με τη γυναικεία ομορφιά και δύναμη. Λίγες είναι οι τέχνες πέρα από το κλασικό μπαλέτο, όπου ιδιότητες όπως η δύναμη, η καθαρότητα της φόρμας και η επιδίωξη της τελειότητας, εκτιμώνται τόσο και αποτελούν το αντικείμενο των προσπαθειών κάθε χορευτή και χορεύτριας.
Μοιάζει φυσικός ο συσχετισμός του κύκνου με την μπαλαρίνα, και η «Λίμνη των κύκνων» είναι το μπαλέτο που έκανε αυτόν τον συσχετισμό προφανή.
«Η λίμνη των κύκνων» πρωτοπαρουσιάστηκε το 1877 στη Μόσχα, στο θέατρο Μπολσόι, με τη μουσική του Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι, συνθέτη που θεωρείται από τους κορυφαίους παγκοσμίως σήμερα. Η μουσική του συνεχίζει να ζει ακόμα σε τρία από τα πιο ονομαστά μπαλέτα: τον «Καρυοθραύστη», την «Ωραία κοιμωμένη» και τη «Λίμνη των κύκνων». Ακόμα κι αυτοί που δεν έχουν δει ποτέ τη «Λίμνη των κύκνων», έχουν μάλλον ακούσει τη μουσική, είτε στο ραδιόφωνο, σε μια ταινία ή σε κάποιο διαφημιστικό της τηλεόρασης. Είναι μια από τις καλύτερες μουσικές που έχουν ποτέ γραφτεί.
Αν και αυτό το μπαλέτο είχε αρχικά μέτρια επιτυχία, η αναβίωσή του από τους χορογράφους Μάριους Πετιπά και Λεβ Ιβανόφ το 1895 στο θέατρο Μαρίινσκι της Αγ. Πετρούπολης έγινε η βάση όλων των κατοπινών αμέτρητων διασκευών του από διάφορους χορευτικούς θιάσους σε όλον τον κόσμο, διασκευές που συνεχίζονται ακόμη και σήμερα.
«Η λίμνη των κύκνων» διαθέτει κάποια από τα σημαντικότερα συστατικά του κλασικού μπαλέτου: άρτια τεχνική, μεγαλοπρεπείς κινήσεις και τέλειες πόζες. Έχει τεράστιες φυσικές και καλλιτεχνικές απαιτήσεις από τους χορευτές, από το corps de ballet μέχρι τους κύριους ρόλους. Οι ρόλοι της Οντέτ και της Οντίλ ήταν το όραμα κάθε νεαρής μπαλαρίνας για χρόνια.
«Η λίμνη των κύκνων» διαθέτει κάποια από τα σημαντικότερα συστατικά του κλασικού μπαλέτου: άρτια τεχνική, μεγαλοπρεπείς κινήσεις και τέλειες πόζες.
Για τη δεύτερη σολίστ των Εθνικών Μπαλέτων του Καναδά, Χάνα Φίσερ, η ευκαιρία να χορέψει αυτούς τους ρόλους ήταν μια τιμή, αλλά και πηγή μεγάλου στρες, όπως ομολογεί.
Γεννημένη στη Νέα Υόρκη σε οικογένεια χορευτών, η Φίσερ εκπαιδεύτηκε στην Εθνική Σχολή Χορού του Καναδά πριν προσληφθεί από τα Εθνικά Μπαλέτα το 2012. Το 2015 χόρεψε τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Ερμιόνης στο έργο του Κρίστοφερ Γουίλντον «Μια χειμωνιάτικη ιστορία» [Christopher Wheeldon, “A Winter’s Tale”], στον οποίο αναγνωρίστηκε η αγνότητα, η ομορφιά και η χάρη της.
«Είναι και οι δυο δύσκολοι, ο καθένας με τον τρόπο του», λέει για τους δυο πρωταγωνιστικούς ρόλους της στη «Λίμνη των κύκνων».
«Η Οντέτ απαιτεί έλεγχο και ισορροπία και αληθινά καθαρές γραμμές. Η Οντίλ έχει πολλές στροφές και πηδήματα και περισσότερα κόλπα, κι έτσι πρέπει να αναπτύξω και τα δύο αυτά είδη τεχνικών, ώστε να μπορέσω να προβάλω την αντίθεση ανάμεσα στους δύο ρόλους», εξηγεί.
«Υπάρχει επίσης το καλλιτεχνικό επίπεδο όπου η Οντέτ έχει εξαιρετική κομψότητα και χάρη, σαν ένας κύκνος…ενώ η Οντίλ είναι σέξι, κακιά και πονηρή. Υπάρχει και αυτή η διάσταση που πρέπει να εμφανιστεί στη δουλειά μου, οπότε [ο χορός] είναι κάτι περισσότερο από τεχνική – είναι ερμηνεία.»
Παγκόσμια θέματα
Η ιστορία της «Λίμνης των κύκνων» έχει υποστεί αρκετές διασκευές, αλλά στα βασικά παραμένει η ίδια. Ο Ζίγκφριντ, ένας πρίγκιπας, ερωτεύεται την Οντέτ, τη Βασίλισσα των Κύκνων, που έχει παγιδευτεί από τον κακό μάγο Φον Ρόθμπαρτ. Όταν η μητέρα του πρίγκιπα οργανώνει έναν χορό στο παλάτι, για να διαλέξει ο γιος της τη νύφη του, ο Φον Ρόθμπαρτ καταφθάνει με τη γοητευτική του κόρη Οντίλ, αποφασισμένος να τυλίξει τον Ζίγκφριντ.
Ο Ζίγκφριντ σαγηνεύεται από την Οντίλ – την οποία περνάει για την Οντέτ, παρά τις πολλές διαφορές τους – και ορκίζεται να την παντρευτεί. Ο Φον Ρόθμπαρτ κατατροπώνει τον πρίγκιπα, που καταρρακώνεται όταν συνειδητοποιεί ότι πρόδωσε την αγαπημένη του Οντέτ. Τρέχει πίσω σε αυτήν και η Βασίλισσα των Κύκνων συγχωρεί την προδοσία του, όμως μετά πρέπει να αντιμετωπίσει την οργή του Ρόθμπαρτ.
Οι ρόλοι της Οντέτ και της Οντίλ συνήθως ερμηνεύονται από την ίδια χορεύτρια.
«Οι δύο ρόλοι πάνε μαζί», λέει η Φίσερ. «Μοιάζουν κάπως άδειοι ο ένας χωρίς τον άλλον. Η ανάπτυξη του χαρακτήρα είναι τέλεια όταν έχεις και τους δυο, και είναι τέλεια και για το κοινό. Βιώνεις όλα αυτά τα διαφορετικά συναισθήματα. Είναι μια στροφή 180 μοιρών. Παραμένει κύκνος, αλλά είναι ένας εντελώς διαφορετικός χαρακτήρας.»
Το καλό και το κακό, η πίστη και η προδοσία, η αγνότητα και η λαγνεία, είναι όλα σημαντικά θέματα στο μπαλέτο και έχουν βαθιά απήχηση στο κοινό. Η συγχώρεση είναι άλλο ένα κυρίαρχο θέμα.
«Στο pas de deux μπορούμε να δούμε την καρδιά της [Οντέτ] να σπάει, αλλά βλέπουμε και την αγάπη της για τον Ζίγκφριντ. Είναι όμορφο που τον συγχωρεί για την προδοσία του – εφόσον έγινε εν αγνοία του- αλλά η προδοσία πονά», λέει η Φίσερ.
Το κλασικό μπαλέτο παραμένει επίκαιρο στις μέρες μας, προσθέτει.
«Στην εποχή μας όλα βρίσκονται στη διάθεσή μας, τα παίζουμε στα δάχτυλά μας, αλλά αυτός είναι ένας πολύ καλός λόγος για να πάει κάποιος στο μπαλέτο και να δει ότι το αργό, το αγνό και το κλασικό είναι κι αυτά όμορφα», λέει η Φίσερ.
«[Το κλασικό μπαλέτο] δεν είναι απαραίτητα σφιχτό και άκαμπτο και προορισμένο για ένα ειδικό κοινό. Κι έτσι, όταν ρωτάει κάποιος «Πώς μπορείς να το φέρεις στον 21ο αιώνα;» – Λοιπόν, απλώς χορεύεις και αυτό το φέρνει στον 21ο αιώνα. Ο χορός, οποιοδήποτε είδος, δεν είναι ποτέ βαρετός – εκτός κι αν χορεύουμε βαρετά.»
Η παραγωγή των Εθνικών Μπαλέτων του Καναδά στη «Η Λίμνη των Κύκνων» παρουσιάστηκε στις 15-25 Ιουνίου 2017 στο Four Seasons Centre of the Arts του Τορόντο. Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε: http://national.ballet.ca
[give_form id=”3924″]
