Από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι περίπου τη δεκαετία του 1940, οι απλοί καταστηματάρχες σε όλη την Αγγλία διαφήμιζαν τα μαγαζιά τους πάνω σε γυαλί. Σε όλη τη χώρα, γυάλινες βιτρίνες έλαμπαν στη σειρά κατά μήκος των κύριων εμπορικών οδών της κάθε πόλης.
Οι περισσότερες βιτρίνες ήταν «επιχρυσωμένες ή επαργυρωμένες χημικά. Ήταν ένα όμορφο πράγμα. Τραβούσε την προσοχή σου όπως περνούσες από μπροστά. Επιπλέον, τοποθετούσαν αυτά τα γυάλινα κομμάτια…με μια ελαφριά κλίση, ώστε ο πελάτης να κοιτάζει ψηλά στην εργασία, στο πραγματικό όνομα», λέει ο καλλιτέχνης του παραδοσιακού διακοσμητικού γυαλιού, Ντέιβιντ Άντριαν Σμιθ, σε τηλεφωνική συνέντευξη.
Ήταν συνηθισμένο παρόμοιοι περίτεχνοι γυάλινοι πίνακες να βρίσκονται σε παμπ και ‘παλάτια’ τζιν (τα πολυτελή μπαρ για τζιν της τελευταίας περιόδου της Βικτωριανής εποχής). Και τα ζυθοποιεία έφτιαχναν όμορφες επιγραφές για να διαφημίσουν τα προϊόντα τους. Αυτοί οι διακοσμητικοί γυάλινοι πίνακες δεν βρίσκονταν μόνο στην Αγγλία. Διάφορες άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένων και των Ηνωμένων Πολιτειών, είχαν τα δικά τους μοναδικά στυλ, ιδιαίτερα η Ιταλία και η Γαλλία.
Αυτοί οι γυάλινοι πίνακες ήταν ζωγραφισμένοι στην πίσω όψη τους, με μια τεχνική όπου φύλλα μετάλλου και χρώμα τοποθετούνται στην πίσω όψη ενός τζαμιού. Στο παρελθόν, πολλοί διαφορετικοί μάστορες θα δούλευαν μαζί σε ένα τζάμι, συνδυάζοντας τις ικανότητές τους. Το τζάμι έπρεπε να είναι τέλεια κομμένο – μια διαδικασία που γίνεται με τη χρήση ενός πέτρινου τροχού που γυρίζοντας κόβει μοτίβα στο γυαλί. Μετά, το τζάμι θα πήγαινε στον επιγραφοποιό για ζωγράφισμα και επιχρύσωμα, και κατόπιν στον χαράκτη για χάραξη. Όμως σήμερα, ο παγκόσμιας φήμης επιγραφοποιός και διακοσμητής γυαλιού Σμιθ τα κάνει όλα ο ίδιος.
Η πελατεία του Σμιθ περιλαμβάνει γνωστά ονόματα: πολυτελείς φίρμες όπως η Burberry, εταιρείες οινοπνευματωδών όπως η Jameson Whiskey και η Booths Gin, κινηματογραφικά στούντιο όπως η Universal Studios και η Disney, εταιρείες μουσικής όπως η Sony Music, καθώς και ιδρύματα παγκόσμιας κλάσης όπως το μουσείο του Λονδίνου Victoria and Albert Museum.
Ο Σμιθ είναι ο μόνος τεχνίτης στον κόσμο που μπορεί να διδάξει όλες τις διαδικασίες της ζωγραφικής στην πίσω όψη του γυαλιού, σύμφωνα με τον Heritage Crafts Association [Σύλλογος Κληρονομημένων Τεχνών], φιλανθρωπικό ίδρυμα του Ηνωμένου Βασιλείου (Η.Β.) που υποστηρίζει την κληρονομιά των τεχνών στο Η.Β. Είναι παθιασμένος υπερασπιστής αυτής της τέχνης, που κινδυνεύει σοβαρά να εξαφανιστεί στο Η.Β., και θέλει να την κρατήσει ζωντανή. Σε αναγνώριση του έργου του, του απονεμήθηκε πρόσφατα ο τίτλος Member of the Order of the British Empire (MBE)1, για τις υπηρεσίες του στην τέχνη του διακοσμημένου γυαλιού πίσω όψεως, που είναι μια εθνική αναγνώριση.
«Για να είμαι ειλικρινής, δεν μπορώ να το πιστέψω. Είναι υπέροχο να σε αναγνωρίζουν», λέει ο Σμιθ. Νιώθει πως ο τίτλος είναι ιδιαίτερα σημαντικός γιατί διασφαλίζει τη διάδοση της τέχνης. Δεν είναι μόνο για τον Σμιθ αυτή η αναγνώριση. «Είναι μια τιμή για την οικογένειά μου», λέει, καθώς αυτοί στηρίζουν την επιχείρηση.
Ο Σμιθ αναγνωρίζει ειλικρινά και τους ανθρώπους που ήρθαν και μοιράστηκαν τις γνώσεις τους μαζί του. «Αν δεν ήταν αυτοί, δεν θα βρισκόμουν εδώ σήμερα», λέει.
Παρά τα βραβεία, ο Σμιθ απλώς κάνει αυτό που αγαπά. «Δεν θα ήθελα να κάνω τίποτα άλλο’ φαντάζομαι πως γεννήθηκα για να κάνω αυτό», λέει.
Μαθαίνοντας την τέχνη
Ο Σμιθ πάντα ενδιαφερόταν για την τέχνη. «Όταν δεν ήμουν στο σχολείο, ζωγράφιζα», λέει. Ζωγράφισε για την πρώτη του επιχείρηση όταν ήταν 14, όταν ένας φίλος του πατέρα του του ζήτησε να φτιάξει μια ταμπέλα για το ξενοδοχείο του στο Τόρκι του Ντέβον. Αυτή η πρώτη ‘επιδρομή’ στην χειροποίητη επιγραφοποιία τον οδήγησε στη δημιουργία περισσότερων επιγραφών για ξενοδοχεία του Τόρκι, μια δημοφιλή παραθαλάσσια τουριστική πόλη στη νοτιοδυτική Αγγλία, όπου έχει ζήσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του.
Όταν τέλειωσε το σχολείο το 1984, ο πατέρας του τον βοήθησε να πάει να εργαστεί ως μαθητευόμενος επιγραφοποιός με τον Γκόρντον Φαρ [Gordon Farr]. «Ήταν ακριβώς πριν εμφανιστούν οι υπολογιστές, έτσι μπήκα στο τέλος της περιόδου της παλιάς, παραδοσιακής μεθόδου επιγραφοποιίας.»
Αυτή η πενταετής μαθητεία στάθηκε καθοριστική για την καριέρα του Σμιθ. «Μπήκα σε ένα επάγγελμα όπου υπήρχαν παλαιότεροι για να σε διδάξουν πώς να ζωγραφίζεις τα γράμματα με ένα πινέλο», λέει. Ένας από αυτούς του έδειξε το χρυσό φύλλο, αλλά υπήρχαν πολλά ακόμα να μάθει.
Στη συνέχεια, είδε τη δουλειά του Ρικ Γκλόσον [Rick Glawson] σε ένα άρθρο περιοδικού. Ο Γκλόσον ήταν ένας επιγραφοποιός και συντηρητής έργων τέχνης ειδικευμένος στην ζωγραφική στην πίσω όψη του γυαλιού, καθώς και ιδιοκτήτης της Fine Gold Sign Co. στο Γουίλμιγκτον της Καλιφόρνια. Διάβασε πως ο Γκλόσον δίδασκε παλιές, παραδοσιακές μεθόδους σε νέους και στο προσωπικό της Ντίσνεϊ στην Καλιφόρνια.
Ο Γκλόσον φαίνεται πως έμοιαζε πολύ με τον Σμιθ. Ήταν «ένας ευγενικός, ζεστός κύριος που δούλευε για να καταλάβει πως ήταν φτιαγμένα τα πράγματα», λέει ο Σμιθ. Ύστερα, μοιραζόταν τις ανακαλύψεις του με τους άλλους.
Οι δυο τους έγιναν στενοί φίλοι. «Με ενέπνευσε σημαντικά στο να συνεχίσω πάνω σε αυτήν την τέχνη και να προχωρήσω και στα άλλα πράγματα που ήθελα να μάθω», λέει ο Σμιθ.
Το 1990, ο Γκλόσον προσκάλεσε τον Σμιθ στα Συμβούλια της Καλιφόρνια (California Conclaves), μια ομάδα 100 περίπου χαρισματικών καλλιτεχνών από όλον τον κόσμο, που συναντιόνταν στο μαγαζί του Γκλόσον. Μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο, οι καλλιτέχνες θα αντάλλασσαν μεθόδους χρυσού φύλλου και τεχνικές εργασίας στο γυαλί. Σχεδόν κάθε χρόνο, ο Σμιθ συμμετείχε, μέχρι τον πρόωρο θάνατο του Γκλόσον το 2003.
Εκείνη την περίοδο, ο Σμιθ ένιωθε πως οι τεχνίτες στην Αμερική ήταν πιο ανοιχτοί στο να μοιράζονται τεχνικές από τους τεχνίτες πίσω στην Αγγλία.
Μια άλλη σημαντική επιρροή στη δουλειά του Σμιθ ήταν μια Αμερικανική ομάδα που λεγόταν The Letterheads (Οι Επικεφαλίδες)2. Τα Συμβούλια της Καλιφόρνια του Γκλόσον, που φιλοξενούσαν τις συναντήσεις στις οποίες συμμετείχε ο Σμιθ, γίνονταν υπό την αιγίδα των Letterheads.
Οι Letterheads είχαν συστηθεί το 1975 από 7 καλλιτέχνες που δούλευαν έξω από το Ντένβερ, στο Κολοράντο, που συναντιόνταν κάποιο Σαββατοκύριακο για ανταλλάξουν ιδέες και τεχνικές. Ο Νόελ Γουέμπερ [Noel Weber] και ο Μαρκ Όουτις [Mark Oatis] ήταν δυο από τα ιδρυτικά μέλη και ο Σμιθ έχει ακόμα επαφή μαζί τους. Είναι επίσης δυο από τους πολλούς που επιδοκίμασαν την υποψηφιότητά του Σμιθ για τον τίτλο MBE που υπέβαλλε το Heritage Crafts Association. Η αρχικά μικρή ομάδα των Letterheads έφτασε να αριθμεί κοντά 5.οοο καλλιτέχνες στις συναντήσεις τους ανά τον κόσμο. Είναι λίγο «σαν το Comic Con (μια μεγάλη σύνοδο βιβλίων κόμικς), αλλά στον κόσμο των επιγραφών», λέει ο Σμιθ.
Ο Σμιθ πιστεύει πως οι συναντήσεις των Letterheads που άρχισαν να γίνονται στην Αγγλία τη δεκαετία του ’90 συνετέλεσαν ώστε οι άνθρωποι να ξαναρχίσουν να μοιράζονται τις τεχνικές τους. Οι παλιοί επιγραφοποιοί πήγαν στις συναντήσεις από περιέργεια και είδαν με ικανοποίηση ότι η τέχνη μοιραζόταν.
Ο Σμιθ θυμάται πως όταν ο Γκόρντον Φαρ αποσύρθηκε γύρω στο 2010, είπε ότι εγκατέλειπε τα πινέλα του εξαιτίας των υπολογιστών. «Του είπα ‘Γκόρντον, δεν ξέρω αν το ξέρεις, αλλά η επιγραφοποιία επιστρέφει’, και καταχάρηκε».
Λεπτοδουλειά και τεχνολογία
Η ανταλλαγή τεχνικών διαδικασιών πρόσωπο με πρόσωπο ήταν ένας σημαντικός παράγοντας της επιτυχίας του Σμιθ, αλλά και ο ρόλος που τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media) έπαιξαν δεν ήταν αμελητέος. Ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης όπως το Instagram βοήθησαν ώστε να δουν οι άνθρωποι την τέχνη του, πράγμα που ίσως δεν θα συνέβαινε παλιότερα. Ως απάντηση στις αναρτήσεις των εικόνων και των βίντεο της δουλειάς του που κάνει στο διαδίκτυο, ο Σμιθ λαμβάνει πολλά μηνύματα από νέους ανθρώπους. «Σαν να έχουν μπουχτίσει από τους υπολογιστές’ θέλουν να κάνουν κάτι με τα χέρια τους», λέει.
Στο διαδίκτυο, μπορούν να δουν ότι η δουλειά του Σμιθ ξεκινά με μολύβι και χαρτί. «Το σχέδιο με μολύβι είναι το βασικό. Έχει μια πιο φυσική και ρευστή κίνηση από το ποντίκι ή το στυλό του υπολογιστή», εξηγεί. Η σχεδίαση της εικόνας κατ’ αυτόν τον τρόπο βοηθά και στην εξοικείωση του καλλιτέχνη με τα σχήματα και τα στυλ του κειμένου και των γραμμάτων, καθιστώντας τον ικανό τελικά να φτάσει σε ένα υψηλό επίπεδο ελεύθερης σχεδίασης των γραμμάτων.
Όταν ο Σμιθ δουλεύει στην πίσω όψη του γυαλιού, το σχέδιο είναι ένα απαραίτητο πρώτο βήμα για το στήσιμο της εικόνας. Όμως, η δουλειά με το μολύβι στο χαρτί είναι κάτι περισσότερο από το στήσιμο. Ο Σμιθ αληθινά πιστεύει πως το σχέδιο «προέρχεται από την καρδιά…Είναι δουλειά που κάνει η ψυχή».
Εκτός από την έμπνευση που έχει προσφέρει στον κόσμο η δουλειά του Σμιθ στο διαδίκτυο, του έχει επίσης φέρει και μερικές αξιόλογες παραγγελίες από όλον τον κόσμο. Ο Αμερικανός τραγουδιστής και τραγουδοποιός Τζον Μάγιερ εντόπισε μια από τις εικόνες με μολύβι του Σμιθ εκεί. Αυτό είχε σαν συνέπεια να του αναθέσουν η Sony Music και Columbia Records το 2012 να σχεδιάσει το εξώφυλλο για το πέμπτο άλμπουμ του Μάγιερ “Born and Raised”. Ο Μάγιερ ήθελε το εξώφυλλο να μιμείται το στυλ των παλιών ανταλλακτικών καρτών. Ο Σμιθ δούλεψε απευθείας με τον Μάγιερ την εικόνα μέσω τηλεδιάσκεψης. «Ήταν θαυμάσιος γιατί είναι και λίγο σχεδιαστής με νιονιό’ [έτσι] αποκαλεί τον εαυτό του», λέει ο Σμιθ.
Ο Μάγιερ μοιράστηκε τη δουλειά του Σμιθ στο διαδίκτυο με τους θαυμαστές του. Και ο Σμιθ πιστεύει πως αυτό συνέτεινε πολύ στο να αναγνωριστεί ως ζωγράφος γυαλιού πίσω όψεως από το ευρύ κοινό.
Όσοι ακολουθούν τον Σμιθ στο διαδίκτυο έχουν παρακολουθήσει και μια από τις παραγγελίες του που τρέχει τα τελευταία τρία χρόνια. «Ευτυχώς, ο πελάτης που είχα ήταν πρόθυμος να περιμένει όλον αυτόν τον καιρό για να ολοκληρωθεί», λέει ο Σμιθ. Η ανάθεση είχε γίνει από τον Ράσελ Μάνλεϊ [Russel Manley], που ακολουθούσε τον Σμιθ για αρκετά χρόνια. Ο Μάνλεϊ είναι ο ιδιοκτήτης του Ludlow Blunt (Λάντλοου Μπλαντ), σαλόνι κομμωτικής στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης που επισκέπτονται οι πλούσιοι και διάσημοι. Ο Ρόμπερτ ντε Νίρο, ο Ντέιβιντ Μπέκαμ και η Τίλντα Σουίντον είναι κάποιοι από τους πελάτες του. Πολλά τηλεοπτικά σόου και ταινίες έχουν γυριστεί σε αυτό το σαλόνι.
Ο Μάνλεϊ είναι υποστηρικτής όλων των παλιών τεχνών, εξηγεί ο Σμιθ. (Επιδοκίμασε επίσης την υποψηφιότητα του Σμιθ για τον τίτλο ΜΒΕ). Το σαλόνι Ludlow Blunt δίνει την αίσθηση παλιού μπαρμπέρικου με παλαιικά εργαλεία κομμωτικής και παλιές καρέκλες μπαρμπέρικου. Ο Μάνλεϊ ζήτησε από τον Σμιθ να σχεδιάσει μια παλαιού τύπου ταμπέλα σε γυαλί για να ταιριάξει με την υπόλοιπη διακόσμηση.
Μετάφραση και επιμέλεια κειμένου – Αλία Ζάε
Γνωρίζατε ότι είμαστε ανεξάρτητοι;
Η Epoch Times είναι ανεξάρτητη από οποιαδήποτε επιρροή από εταιρείες, κυβερνήσεις ή πολιτικά κόμματα. Ο μόνος μας στόχος είναι να δίνουμε στους αναγνώστες μας ακριβείς πληροφορίες και να είμαστε υπεύθυνοι προς το κοινό.
Ακολουθήστε την Epoch Times στο Twitter: @EpochTimesGr
