Το Μουσείο της Ευτυχίας κοιτάζει τα φωτεινά συναισθήματα σε αβέβαιους καιρούς

Της Wire Service

Μετάφραση: Αλία Ζάε

ΚΟΠΕΓΧΑΓΗ, ΔΑΝΙΑ – Θυμάστε αυτό το ασαφές μικρό συναίσθημα, που αποκαλούμε ευτυχία;

Αν χρειάζεστε βοήθεια για να το θυμηθείτε, πρόκειται για τη λέξη που χρησιμοποιούσαμε εν έτει 2019 για να περιγράψουμε μια κατάσταση αγνής ευχαρίστησης και ικανοποίησης.

Εν μέσω της πανδημίας, της οικονομικής κρίσης και της συλλογικής αίσθησης καταστροφής και ύφεσης που έχει φέρει το 2020, η ευτυχία μοιάζει να έχει χαθεί από το λεξιλόγιό μας. Γι’ αυτό λοιπόν, το άνοιγμα ενός νέου Μουσείου Ευτυχίας στη Δανία – που αλλού; – μοιάζει ως η πιο αισιόδοξη ιστορία της χρονιάς.

Το παγκοσμίως πρώτο μουσείο αφιερωμένο αποκλειστικά στην ιδέα της ευτυχίας έκανε ήσυχα τα εγκαίνιά του μόλις στις 14 Ιουλίου, σε έναν άνετο και φιλόξενο χώρο 240 μ2 στο τέλεια «παστέλ» ιστορικό κέντρο της Κοπεγχάγης.

Αυτός ο νέος πόλος έλξης είναι το πνευματικό παιδί του Happiness Research Institute (Ινστιτούτο Ερευνών για την Ευτυχία), μια ανεξάρτητη «δεξαμενή σκέψης» που ερευνά επιστημονικά τις παραμέτρους που καθιστούν κάποιες κοινωνίες ευτυχέστερες άλλων, με απώτερο στόχο την ενθάρρυνση των υπεύθυνων χάραξης της παγκόσμιας πολιτικής να συμπεριλάβουν την ευημερία ως αναπόσπαστο μέρος της δημόσιας ατζέντας.

Ο Meik Wiking, Διευθύνων Σύμβουλος του Ινστιτούτου Ερευνών για την Ευτυχία, λέει ότι η ιδέα να ανοίξουν ένα μουσείο προέκυψε μετά από χρόνια αιτήσεων του κοινού για επισκέψεις στον μονότονο χώρο των γραφείων τους.

«Νομίζω πως οι άνθρωποι φαντάζονται ότι το Ινστιτούτο είναι ένα μαγικό μέρος – ένα μέρος γεμάτο κουταβάκια ή παγωτό – αλλά είμαστε απλώς οκτώ άτομα που κάθονται μπροστά από τους υπολογιστές τους κοιτάζοντας δεδομένα», εξηγεί.

«Κι έτσι σκεφτήκαμε, γιατί να μην φτιάξουμε ένα μέρος όπου οι άνθρωποι να μπορούν να βιώσουν την ευτυχία από διαφορετικές προοπτικές και να τους δώσουμε μια έκθεση όπου θα μπορούν να γίνουν λίγο σοφότεροι γύρω από τα ερωτήματα που προσπαθούμε να διαλευκάνουμε;»

Εγκαίνια σε ασυνήθιστους καιρούς

Ο σπόρος είχε φυτευτεί και στις αρχές του 2020 το μουσείο ήταν σχεδόν έτοιμο.

Ύστερα, φυσικά, η πανδημία έκλεισε τα σύνορα και ο Wiking έπρεπε να αποφασίσει αν θα έκανε τα εγκαίνια.

«Σκεφτήκαμε ότι, παρόλο που μπορεί να μην είχαμε πολλούς επισκέπτες εκείνο τον καιρό, ο κόσμος χρειάζεται λίγη παραπάνω ευτυχία», θυμάται.

Έτσι, καθόρισαν αυστηρά πρωτόκολλα για τον Covid-19 – όπως ένα σύστημα κίνησης του κοινού μονής κατεύθυνσης και ένα όριο 50 επισκεπτών – και άνοιξαν τις πόρτες τους στο κοινό.

Από τότε, το μουσείο ξεναγεί τους επισκέπτες του στην παγκόσμια ευτυχία, δείχνοντας πώς οι εκάστοτε σχετικές αντιλήψεις αλλάζουν στην ιστορία, πώς μοιάζει η ευτυχία σε διαφορετικές περιοχές και γιατί κάποιες χώρες δηλώνουν πιο ευτυχισμένες από άλλες.

Στην πορεία της ξενάγησης, υπάρχουν ερωτηματολόγια και διαδραστικές εμπειρίες, που έχουν στόχο να δώσουν στους επισκέπτες στιγμές κατανόησης και εμβάθυνσης, όπως και να ενισχύσουν τις συνεχιζόμενες έρευνες του Ινστιτούτου.

Για παράδειγμα, ο Wiking λέει πως η εμπιστοσύνη στους συμπολίτες μας και στους πολιτικούς θεσμούς είναι ένας σημαντικός παράγοντας της παγκόσμιας ευτυχίας – γι’ αυτό κάποιοι επισκέπτες ίσως βρουν ένα πορτοφόλι γεμάτο χρήματα. Το προσωπικό του μουσείου τοποθετούσε αυτό το πορτοφόλι στο πάτωμα κατά διαστήματα για περισσότερο από ένα μήνα και κάθε φορά αυτό επιστρεφόταν (με άθικτο το περιεχόμενό του) στη ρεσεψιόν.

Σημαντικό μέρος των εκθεμάτων αποτελούν αντικείμενα που έχουν αποσταλεί από ανθρώπους από όλο τον κόσμο ως αντικείμενα ευτυχίας – πράγματα που αντιπροσωπεύουν για αυτούς τη χαρά. Αυτά τα αντικείμενα έχουν στόχο να βοηθήσουν τους επισκέπτες να φτιάξουν ένα πλαίσιο για το πώς μοιάζει η ευτυχία για άλλους ανθρώπους σε διάφορα σημεία του πλανήτη.

«Μπορεί να είμαστε Δανοί ή Μεξικάνοι ή Αμερικάνοι ή Κινέζοι, αλλά πρώτα απ’ όλα είμαστε άνθρωποι», λέει ο Wiking. «Τα ίδια πράγματα οδηγούν την ευτυχία απ’ όπου κι αν είμαστε, και ελπίζουμε ότι οι άνθρωποι θα το δουν αυτό στην έκθεση».

Κάποιος επισκέπτης τού είπε ότι πάντα ήξερε ότι ήταν ένας χαρούμενος τύπος, αλλά ποτέ πριν δεν είχε καταλάβει το γιατί.

«Αυτό ήταν για εμάς η καλύτερη κριτική», λέει.

Τι κάνει τα έθνη χαρούμενα;

Ένα άλλο κύριο εστιακό σημείο του μουσείου είναι το γιατί οι Βόρειες χώρες τείνουν να αναφέρουν μερικά από τα υψηλότερα επίπεδα ευτυχίας στον κόσμο.

Η Δανία, παραδείγματος χάρη, βρίσκεται πολύ συχνά κοντά στην κορυφή της κατάταξης σε έρευνες που βαθμολογούν τα πιο χαρούμενα έθνη στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της ετήσιας έρευνας των Ηνωμένων Εθνών World Happiness Report (Αναφορά για την ευτυχία σε παγκόσμιο επίπεδο). Στη λίστα του 2020, η Δανία βρίσκεται στη 2η θέση, πίσω από τη γειτονική της Φινλανδία, ενώ η Κοπεγχάγη κατατάσσεται ως η 5η πιο χαρούμενη πόλη του κόσμου, μετά από το Ελσίνκι, το Άαρχους (επίσης στη Δανία), το Γουέλινγκτον και τη Ζυρίχη.

Η Δανή ψυχολόγος Μαρί Χέλβεγκ-Λάρσεν [Marie Helweg-Larsen], καθηγήτρια στο κολλέγιο Ντίκινσον στην Πενσιλβανία (ΗΠΑ), λέει ότι «μπερδεύει τα μυαλά των ανθρώπων το πώς μπορείς, απλώς με προσεκτική και στρατηγική σκέψη πάνω στον ρόλο της κυβέρνησης στη ζωή, να δημιουργήσεις χαρούμενους ανθρώπους.»

Επιπλέον, οι χώρες που αναφέρουν τα υψηλότερα επίπεδα ευτυχίας τείνουν να περιέχουν πολλά στοιχεία, τα οποία, εκ πρώτης όψεως, μοιάζουν να την εμποδίζουν.

«Νομίζω ότι για τους ξένους οι Βόρειες χώρες είναι ένα αίνιγμα», εξηγεί η Χέλβεγκ-Λάρσεν. «Μοιάζουν να κάνουν πράγματα που οι άλλοι έχουν αποφασίσει ότι δεν μπορούν με κανένα τρόπο να σχετίζονται με την ευτυχία, όπως το να πληρώνουν υψηλούς φόρους, να ζουν στο κρύο και να έχουν μακρές περιόδους σκοταδιού.»

Οπότε, τι θα μπορούσε να διδαχθεί ο υπόλοιπος κόσμος από τους Δανούς σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς;

«Η εμπιστοσύνη είναι ένας παράγοντας ευτυχίας», λέει η Χέλβεγκ-Λάρσεν. «Θα μπορούσαμε όλοι να μιλάμε περισσότερο με ανθρώπους που δεν είναι σαν εμάς και να δούμε πώς μπορούμε να εγκαθιδρύσουμε περισσότερη εμπιστοσύνη στις κοινότητές μας.»

Πιστεύει επίσης ότι η δανέζικη στάση του pyt (μια στάση του τύπου «εντάξει, λοιπόν» για την αποδοχή ενός προβλήματος και την ανατοποθέτηση πάνω σε αυτό) και του hygge (η επιδίωξη της εκ προθέσεως οικειότητας μέσα σε συναναστροφές και περιβάλλοντα) είναι σπουδαίες για την εκτόνωση του στρες.

Ο Wiking λέει ότι, αν οι μελέτες του στο Ινστιτούτο Ερευνών για την Ευτυχία του έχουν μάθει κάτι, αυτό είναι ότι οι άνθρωποι είναι απίστευτα ανθεκτικοί και ευπροσάρμοστοι.

«Παρακολουθώντας τους ανθρώπους στην πάροδο του χρόνου, παρατηρούμε ότι ξεπερνούν τις προκλήσεις της ζωής με αξιοθαύμαστο τρόπο», λέει. «Φυσικά είναι απαραίτητο να είμαι αισιόδοξος στο επάγγελμά μου, αλλά πιστεύω ότι μπορούμε να ξεπεράσουμε και αυτή τη δυσκολία επίσης.»

Όπως προσπαθεί να μοιραστεί το Μουσείο της Ευτυχίας με τους επισκέπτες του, η ευτυχία είναι ένα αίσθημα που αναπτύσσεται και που χρειάζεται φροντίδα και υποστήριξη και από την κοινωνία αλλά και μέσα από εμάς τους ίδιους. Αν το δουλέψουμε αρκετά, θα μπορέσουμε να βρούμε το καλό ακόμα και σε αυτές τις συννεφιασμένες μέρες.

The-CNN-Wire
™ & © 2020 Cable News Network, Inc., a WarnerMedia Company. All rights reserved

[give_form id=”3924″]