Κυριακή, 20 Ιούλ, 2025

Ο βέλτιστος χρόνος για την πρόληψη της ηλικιακής γνωστικής πτώσης και πώς να τον εκμεταλλευτείτε

Η λειτουργία των νευρώνων του εγκεφάλου μοιάζει με μια πολυσύχναστη πόλη, όπου κάθε «κτίριο» εξαρτάται από σταθερή ροή ενέργειας. Μικρές διακοπές δεν δημιουργούν ιδιαίτερο πρόβλημα, όμως παρατεταμένες «διακοπές ρεύματος» μπορεί να οδηγήσουν σε συστημική κατάρρευση. Με αυτή την παρομοίωση η Λιλιάν Μουχίκα-Παρόντι, επικεφαλής μελέτης για τη γήρανση του εγκεφάλου που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο, εξηγεί τη σημασία της πρόληψης πριν η βλάβη γίνει μη αναστρέψιμη. «Είναι πιο εύκολο να θεραπεύσεις ένα πρόβλημα όταν είναι ακόμα μικρό», σημειώνει.

Η γήρανση του εγκεφάλου

Σύμφωνα με τη Μουχίκα-Παρόντι, η γνωστική εξασθένιση δεν είναι ένα απότομο γεγονός αλλά ακολουθεί προβλέψιμα στάδια. Ο εγκέφαλος παραμένει σταθερός έως τα μέσα της δεκαετίας των 40, οπότε ξεκινούν εκφυλιστικές αλλαγές που επιταχύνονται σημαντικά μετά τα 60. Κεντρικός παράγοντας αυτής της φθοράς είναι η μείωση του μεταβολισμού της γλυκόζης, δηλαδή η αδυναμία του εγκεφάλου να χρησιμοποιήσει υδατάνθρακες για ενέργεια.

Αν και αυτές οι μεταβολικές μεταβολές ξεκινούν δεκαετίες πριν εμφανιστούν συμπτώματα, συχνά περνούν απαρατήρητες έως ότου η παρέμβαση γίνει λιγότερο αποτελεσματική. Ωστόσο, σύγχρονες τεχνικές απεικόνισης, όπως η λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI) και το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα, επιτρέπουν την ανίχνευση αυτών των αλλαγών σε πρώιμο στάδιο.

Η κατανόηση των μηχανισμών της νόσου αποτελεί βασική προϋπόθεση για αποτελεσματική παρέμβαση, επισημαίνει η Μουχίκα-Παρόντι. Για παράδειγμα, οι υπάρχουσες θεραπείες για τη νόσο Αλτσχάιμερ στοχεύουν στην απομάκρυνση των πρωτεϊνών βήτα-αμυλοειδούς και tau, χωρίς όμως ιδιαίτερη επιτυχία. Η αποτυχία αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι η συσσώρευση αυτών των πρωτεϊνών είναι αποτέλεσμα και όχι αιτία της νευρωνικής βλάβης, που έχει ήδη γίνει μη αναστρέψιμη μέχρι τη διάγνωση.

Η αντίσταση στην ινσουλίνη ως κρίσιμος παράγοντας

Το πρώτο ουσιαστικό σημάδι αστάθειας στα νευρωνικά δίκτυα του εγκεφάλου συμπίπτει με την αύξηση της αντίστασης στην ινσουλίνη, η οποία μπορεί να μετρηθεί μέσω δεικτών όπως το HbA1c. Οι νευρώνες χρησιμοποιούν γλυκόζη και κετόνες ως κύριες πηγές ενέργειας, όμως όταν καθίστανται ανθεκτικοί στην ινσουλίνη, αδυνατούν να αξιοποιήσουν τη γλυκόζη, οδηγώντας σε μεταβολικό στρες και εξασθένηση της επικοινωνίας μεταξύ των κυττάρων.

Αυτός είναι και ο λόγος που η νόσος Αλτσχάιμερ αποκαλείται συχνά «διαβήτης τύπου 3». Ακόμα και σε ασθενείς με ήπια γνωστική εξασθένηση, έχει παρατηρηθεί ότι οι νευρώνες μπορούν να χρησιμοποιούν κετόνες ως εναλλακτική πηγή ενέργειας.

Παράθυρα παρέμβασης

Η Μουχίκα-Παρόντι τονίζει πως η ηλικιακή γνωστική πτώση δεν είναι αναπόφευκτη αλλά μπορεί να προληφθεί με έγκαιρες παρεμβάσεις που στοχεύουν στη μεταβολική υγεία του εγκεφάλου, ιδιαίτερα στην ευαισθησία στην ινσουλίνη.

Η πτώση της εγκεφαλικής λειτουργίας ακολουθεί «καμπύλη S» και όχι γραμμική πορεία, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχουν συγκεκριμένα χρονικά παράθυρα κατά τα οποία οι παρεμβάσεις είναι πιο αποτελεσματικές. Το διάστημα μεταξύ 40 και 60 ετών θεωρείται κρίσιμο: οι εγκεφαλικές συνδέσεις είναι ευάλωτες αλλά ακόμα προσαρμόσιμες, προσφέροντας ευκαιρία για ουσιαστική παρέμβαση.

Ο ρόλος της κετογονικής διατροφή

Μεταβολικές παρεμβάσεις όπως η κετογονική δίαιτα ή τα συμπληρώματα κετονών έχουν δείξει ότι παρακάμπτουν αποτελεσματικά την αντίσταση στην ινσουλίνη. Σε σχετικές μελέτες, η κατανάλωση ποτού με κετόνες σταθεροποίησε τη νευρωνική δραστηριότητα μέσα σε μόλις 30 λεπτά. Αντίθετα, η γλυκόζη μείωσε αυτή τη σταθερότητα.

Οι κετόνες μπορούν να παραχθούν είτε μέσω διατροφής με χαμηλούς υδατάνθρακες και υψηλά λιπαρά, είτε με νηστεία ή συμπληρώματα. Παράλληλα, πρώιμες αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η μείωση επεξεργασμένων υδατανθράκων και η αύξηση σωματικής δραστηριότητας, μπορούν να προλάβουν ή να καθυστερήσουν την εμφάνιση της αντίστασης στην ινσουλίνη στον εγκέφαλο.

Ο διατροφολόγος Άνχελ Πλανέλς σημειώνει ότι δεν απαιτείται αυστηρή κετογονική δίαιτα για όλους. Απλές αλλαγές, όπως ο περιορισμός των επεξεργασμένων υδατανθράκων και η ενίσχυση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη, αρκούν για να ωφεληθεί η εγκεφαλική λειτουργία. Επισημαίνει όμως ότι η κετογονική δίαιτα και τα συμπληρώματα κετονών ενδέχεται να έχουν παρενέργειες, όπως γαστρεντερικά προβλήματα ή διαταραχές ηλεκτρολυτών.

Ενίσχυση της νοητικής ανθεκτικότητας

Πέρα από τη διατροφή, σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της γνωστικής λειτουργίας παίζουν η πνευματική διέγερση, η εκμάθηση νέων δεξιοτήτων και οι κοινωνικές επαφές. Το χρόνιο στρες και τα αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης μπορούν να επιταχύνουν τη γήρανση του εγκεφάλου, επομένως πρακτικές όπως ο διαλογισμός και η ενσυνειδητότητα έχουν επίσης προστατευτικό ρόλο.

«Το παράθυρο ευκαιρίας μπορεί να είναι στενό, αλλά η γνώση ότι υπάρχει μας δίνει τη δύναμη να δράσουμε», καταλήγει η Μουχίκα-Παρόντι.

Ρωσικές δυνάμεις ισχυρίζονται ότι κατέλαβαν χωριό στη συνοριακή περιοχή Σούμι της Ουκρανίας – Διαψεύδει το Κίεβο

Ένταση επικρατεί τις τελευταίες ημέρες στο συνοριακό μέτωπο της βορειοανατολικής Ουκρανίας, μετά τον ισχυρισμό της Μόσχας ότι οι ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις κατέλαβαν το χωριό Μπασίβκα στην περιφέρεια Σούμι. Σύμφωνα με ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Άμυνας, στις 6 Απριλίου, «μονάδες της Στρατιωτικής Ομάδας του Βορρά κατέλαβαν τη Μπασίβκα της περιοχής Σούμι κατά τη διάρκεια της επίθεσής τους».

Η Μπασίβκα βρίσκεται κοντά στα σύνορα ανάμεσα στη βορειοανατολική ουκρανική περιφέρεια Σούμι και τη ρωσική περιφέρεια Κουρσκ, μια περιοχή που έχει αποτελέσει επίκεντρο συγκρούσεων και στρατηγικών επιδιώξεων τους τελευταίους μήνες. Πρόσφατα, οι ρωσικές δυνάμεις ανέφεραν ότι επικράτησαν σε μάχες με ουκρανικές μονάδες κοντά σε τρεις συνοριακούς οικισμούς της περιφέρειας Κουρσκ, συγκεκριμένα στις πόλεις Γκορνάλ, Γκουέβο και Ολεσνία.

Η ουκρανική πλευρά, ωστόσο, διέψευσε κατηγορηματικά τους ρωσικούς ισχυρισμούς περί πλήρους ελέγχου του χωριού. Σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Telegram, ο Αντρίι Κοβαλένκο, ανώτερο στέλεχος της ουκρανικής υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας, δήλωσε: «Μέχρι σήμερα, οι Ρώσοι δεν ελέγχουν τη Μπασίβκα στην περιοχή Σούμι. Προσπαθούν να διεισδύσουν εκεί με ομάδες εφόδου […] όμως ο εχθρός εξουδετερώνεται». Ο Κοβαλένκο πρόσθεσε ότι οι μάχες είναι περίπλοκες, καθημερινές και εκτείνονται στις δύο πλευρές των συνόρων.

Η Epoch Times δεν ήταν σε θέση να επιβεβαιώσει ανεξάρτητα τους ισχυρισμούς καμίας από τις δύο πλευρές αναφορικά με τα γεγονότα στο πεδίο.

Η στρατηγική σημασία των περιοχών Σούμι και Κουρσκ

Η συνοριακή περιοχή της Σούμι αποτελεί από πέρυσι κεντρικό θέατρο εντάσεων και συγκρούσεων. Το περασμένο καλοκαίρι, οι ουκρανικές δυνάμεις πραγματοποίησαν αιφνιδιαστική διασυνοριακή επίθεση στην Κουρσκ, καταλαμβάνοντας αρχικά εκατοντάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα ρωσικού εδάφους. Στους μήνες που ακολούθησαν, η Μόσχα εξαπέλυσε συνεχείς αντεπιθέσεις, αναγκάζοντας τις ουκρανικές δυνάμεις να υποχωρήσουν σχεδόν πλήρως από την περιφέρεια Κουρσκ, ανέφερε το TASS πριν μια εβδομάδα.

Ουκρανός στρατιώτης περιπολεί σε περιοχή στην ελεγχόμενη από το Κίεβο πόλη Σούντζα στη δυτική περιοχή Κουρσκ της Ρωσίας, στις 16 Αυγούστου 2024. (Yan Dobronosov/Reuters)

 

Στο πλαίσιο αυτό, Ρώσοι αξιωματούχοι πρότειναν πρόσφατα τη δημιουργία μιας «ζώνης ασφαλείας» που θα εκτείνεται εντός του ουκρανικού εδάφους της Σούμι, προκειμένου να αποτρέψουν μελλοντικές εισβολές προς την Κουρσκ. Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν κατά τη διάρκεια πρόσφατης επίσκεψής του στην περιφέρεια Κουρσκ, ότι στόχος της Μόσχας είναι να «απελευθερωθεί πλήρως το έδαφος της περιφέρειας και να αποκατασταθεί η κατάσταση στα σύνορα του κράτους».

Επιχειρησιακές εξελίξεις και εκτιμήσεις για το μέλλον

Η ενδεχόμενη κατάληψη της Μπασίβκα, όπως υποστηρίζει ο Ρώσος στρατιωτικός αναλυτής Αντρέι Μαρότσκο, θα μπορούσε να επιτρέψει στις ρωσικές δυνάμεις να προωθηθούν προς τις κοντινές ουκρανικές κωμοπόλεις Λόκνια και Γιουνακίβκα, αποκόπτοντας γραμμές ανεφοδιασμού και απομονώνοντας ουκρανικές μονάδες που παραμένουν στο ρωσικό έδαφος της Κουρσκ.

«Μέσω της διακοπής αυτών των διαδρομών ανεφοδιασμού, μπορούμε να περικυκλώσουμε και να αποδυναμώσουμε τον αντίπαλο, αναγκάζοντάς τον να αποσυρθεί πλήρως από την περιοχή Σουντζάνσκι της περιφέρειας Κουρσκ», δήλωσε ο Μαρότσκο στο TASS, εξηγώντας πως η διεξαγωγή επιχειρήσεων στην περιοχή της Σούμι είναι ζωτικής σημασίας για τη συνολική στρατηγική των ρωσικών δυνάμεων.

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, επισκέφθηκε την προηγούμενη εβδομάδα ουκρανικά στρατεύματα που παραμένουν αναπτυγμένα στην περιφέρεια Σούμι, τονίζοντας πως οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις «εργάζονται για να προστατεύσουν τις θέσεις τους». Πρόσθεσε ότι «γνωρίζουμε τι σχεδιάζει ο εχθρός» και διαβεβαίωσε ότι «πρέπει και θα προστατεύσουμε το κράτος μας, την ανεξαρτησία μας και τον λαό μας».

Η κλιμάκωση των συγκρούσεων στα βορειοανατολικά σύνορα Ουκρανίας–Ρωσίας ενδέχεται να οδηγήσει σε περαιτέρω αποσταθεροποίηση. Οι επόμενες ημέρες θα είναι καθοριστικές για την εξέλιξη ενός πεδίου αντιπαράθεσης που ίσως αποδειχθεί κομβικό για την ευρύτερη πορεία του πολέμου.

Με τη συμβολή του Reuters

Το Ανώτατο Δικαστήριο επιτρέπει στις ΗΠΑ την απέλαση Βενεζουελάνων βάσει του Νόμου περί Εχθρικών Αλλοδαπών

Το Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών ενέκρινε αίτημα της κυβέρνησης Τραμπ να ανασταλούν οι εντολές ομοσπονδιακού δικαστή που εμπόδιζαν την απέλαση υπόπτων Βενεζουελάνων βάσει του Νόμου περί Εχθρικών Αλλοδαπών (Alien Enemies Act – AEA).

Με απόφαση που εκδόθηκε στις 7 Απριλίου, το δικαστήριο ανέφερε σε ανυπόγραφη γνωμοδότηση (per curiam): «Εγκρίνουμε την αίτηση και ακυρώνουμε τις [προσωρινές διαταγές]», αναφερόμενο σε δύο αρχικές περιοριστικές εντολές και μία παράταση αυτών, τις οποίες είχε εκδώσει ο δικαστής Τζέιμς Μπόσμπεργκ του Περιφερειακού Δικαστηρίου της Ουάσινγκτον.

Η δικαστής Σόνια Σοτομαγιόρ κατέθεσε διαφωνία, την οποία συνυπέγραψαν οι δικαστές Ελένα Κέιγκαν και Κετάντζι Μπράουν Τζάκσον, ενώ η δικαστής Έιμι Κόνι Μπάρετ συμφώνησε εν μέρει με την αντίθετη γνώμη.

Η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου ευθυγραμμίστηκε με τη θέση της κυβέρνησης, ότι οι κρατούμενοι θα έπρεπε να επιδιώξουν τη νομική τους προστασία μέσω της διαδικασίας του habeas corpus – επιλογή την οποία οι ενάγοντες εγκατέλειψαν νωρίς στην υπόθεση. Επίσης, το δικαστήριο υπογράμμισε τις ανησυχίες που είχε εκφράσει ο δικαστής του Εφετείου της Περιφέρειας της Κολούμπια, Τζάστιν Γουόκερ, σχετικά με το ότι η υπόθεση ενδέχεται να ασκήθηκε σε λάθος δικαιοδοσία.

«Οι κρατούμενοι βρίσκονται στο Τέξας, επομένως η Περιφέρεια της Κολούμπια δεν αποτελεί κατάλληλη δικαιοδοσία», αναφέρεται στη γνωμοδότηση του Ανώτατου Δικαστηρίου. Προστίθεται ότι, ενώ τα άτομα αυτά έχουν το δικαίωμα να αμφισβητήσουν την απέλασή τους, η κατάλληλη διαδικασία είναι να το πράξουν στην περιφέρεια όπου κρατούνται.

Το δικαστήριο διευκρίνισε πως οι κρατούμενοι βάσει του AEA πρέπει να λάβουν ειδοποίηση ότι πρόκειται να απελαθούν σύμφωνα με τον νόμο, εντός εύλογου χρονικού διαστήματος και κατά τρόπο που να τους επιτρέπει να ζητήσουν νομική προστασία στο σωστό δικαστήριο πριν πραγματοποιηθεί η απομάκρυνση.

Οι δικαστές Σοτομαγιόρ και Τζάκσον, σε ξεχωριστές διαφωνίες, υποστήριξαν ότι το δικαστήριο έδρασε υπερβολικά γρήγορα χωρίς την απαραίτητη προσοχή. Η Σοτομαγιόρ ανέφερε ότι η πλειοψηφία «αγνοεί τα καθιερωμένα όρια της δικαιοδοσίας της, δημιουργεί νέα νομικά προηγούμενα στην επείγουσα διαδικασία και υποβαθμίζει τη σοβαρή απειλή που συνεπάγεται η παρέμβασή μας για τις ζωές των κρατουμένων».

Η απόφαση ήρθε λίγες ημέρες μετά την αποδοχή από το Ανώτατο Δικαστήριο αιτήματος της κυβέρνησης για αναστολή εντολής κατώτερου δικαστηρίου που μπλόκαρε την πρόθεσή της να διακόψει χρηματοδοτήσεις για εκπαιδευτικά προγράμματα με γνώμονα τη διαφορετικότητα, την ισότητα και την ένταξη.

Η Σοτομαγιόρ, παραθέτοντας από παλαιότερη διαφωνία της Κέιγκαν, επέκρινε την απόφαση για «ελλιπή επιχειρηματολογία, απουσία ακροάσεων και ελάχιστο χρόνο προβληματισμού».

Η γενική εισαγγελέας Παμ Μπόντι πανηγύρισε την απόφαση μέσω του X (πρώην Twitter), χαρακτηρίζοντάς την ως «ιστορική νίκη για το κράτος δικαίου». Υποστήριξε ότι «ένας ακτιβιστής δικαστής στην Ουάσινγκτον δεν έχει την αρμοδιότητα να αφαιρεί από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ τη δυνατότητα άσκησης εξωτερικής πολιτικής και προστασίας της χώρας».

Ο Ντόναλντ Τραμπ, σε ανάρτηση στο TruthSocial, ανέφερε: «Το Ανώτατο Δικαστήριο υπερασπίστηκε το Κράτος Δικαίου επιτρέποντας στον Πρόεδρο – όποιος κι αν είναι – να διασφαλίζει τα σύνορά μας και να προστατεύει τις οικογένειες και τη χώρα μας». Πρόσθεσε: «Μια σπουδαία μέρα για τη δικαιοσύνη στην Αμερική!»

Η απόφαση εκδόθηκε μετά την ανταλλαγή νομικών υπομνημάτων μεταξύ της κυβέρνησης και των ενάγοντων. Η υπηρεσιακή γενική εισαγγελέας Σάρα Χάρις υποστήριξε στο Ανώτατο Δικαστήριο ότι η υπόθεση εγείρει «θεμελιώδη ερωτήματα για το ποιος αποφασίζει για τον χειρισμό κρίσιμων ζητημάτων εθνικής ασφάλειας – ο Πρόεδρος, μέσω του Άρθρου ΙΙ του Συντάγματος, ή η Δικαιοσύνη, μέσω προσωρινών διαταγών».

Οι ενάγοντες, που περιλαμβάνουν ομάδα Βενεζουελάνων υπηκόων, υποστήριξαν στις 1 Απριλίου ότι η απαγόρευση του περιφερειακού δικαστηρίου «διασφαλίζει ότι, με βάση μια πρωτοφανή εφαρμογή του AEA σε περίοδο ειρήνης, δεν θα σταλούν επιπλέον άτομα σε βάναυσα ξένα σωφρονιστικά ιδρύματα, πιθανόν για το υπόλοιπο της ζωής τους, χωρίς δικαστική διαδικασία».

Του Sam Dorman

Η Κίνα αρνείται να υποχωρήσει αφότου οι ΗΠΑ απειλούν με επιπλέον δασμούς 50%

Το Πεκίνο επέκρινε την Τρίτη την απειλή του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει επιπλέον δασμούς 50% στις κινεζικές εισαγωγές ως απάντηση στα αντίποινα της Κίνας κατά των αμοιβαίων δασμών των ΗΠΑ.

Το κινεζικό υπουργείο Εμπορίου είπε ότι θα ήταν λάθος αν ο Τραμπ προχωρήσει με τους πρόσθετους δασμούς και υποσχέθηκε να «παλέψει μέχρι τέλους» για να προστατεύσει τα συμφέροντά του.

Το υπουργείο πρόσθεσε ότι δεν θα δεχτεί τα αιτήματα του Τραμπ και κάλεσε την κυβέρνηση των ΗΠΑ να ακυρώσει τα δασμολογικά μέτρα κατά της Κίνας, σύμφωνα με δήλωσή του.

Ο Τραμπ προειδοποίησε τη Δευτέρα ότι θα επιβάλει πρόσθετους δασμούς 50% στα κινεζικά προϊόντα εάν η Κίνα αρνηθεί να αποσύρει τους δασμούς αντιποίνων 34% στις εισαγωγές των ΗΠΑ.

Οι δασμοί του Πεκίνου ήταν μια απάντηση στην αμοιβαία δασμολογική ανακοίνωση του Τραμπ στις 2 Απριλίου, η οποία αύξησε τους συνολικούς δασμούς των ΗΠΑ στις κινεζικές εισαγωγές στο 54%.

Αυτοί οι δασμοί στις εισαγωγές των ΗΠΑ, είπε ο Τραμπ, προστέθηκαν στους «ήδη υψηλότατους δασμούς, τους μη νομισματικούς δασμούς, στις παράνομες επιδοτήσεις εταιρειών και στην τεράστια, μακροπρόθεσμη χειραγώγηση του νομίσματος».

«Εάν η Κίνα δεν αποσύρει την αύξηση του 34% πάνω από τις ήδη μακροπρόθεσμες εμπορικές καταχρήσεις της μέχρι αύριο, 8 Απριλίου 2025, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επιβάλουν ΠΡΟΣΘΕΤΟΥΣ δασμούς 50% στην Κίνα, με ισχύ από τις 9 Απριλίου», έγραψε ο Τραμπ σε ανάρτησή του στο Truth Social. Αυτό θα αυξήσει τους δασμούς στα προϊόντα από την Κίνα σε πάνω από 100%.

Ο πρόεδρος προσέθεσε ότι όλες οι εμπορικές διαπραγματεύσεις με την Κίνα «σχετικά με τις συναντήσεις που ζητήθηκαν» με την κυβέρνησή του θα ακυρωθούν εάν το Πεκίνο δεν ακυρώσει τους δασμούς αντιποίνων.

Οι αμοιβαίοι δασμοί 34% στην Κίνα — με στόχο τη χειραγώγηση του νομίσματος, τις βιομηχανικές επιδοτήσεις και άλλες εμπορικές πρακτικές — προστέθηκαν στους υπάρχοντες δασμούς 20% που είχε ήδη επιβάλει ο Τραμπ στις κινεζικές εισαγωγές το τρέχον έτος, σε μια προσπάθεια να περιορίσει τη διακίνηση φαιντανύλης στις Ηνωμένες Πολιτείες. Προστιθέμενοι, έφτασαν το 54%, κάτι που αντιστοιχεί σε σχεδόν 600 δισεκατομμύρια δολάρια στο ετήσιο εμπόριο.

Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι τα μέτρα είναι απαραίτητα για την αποκατάσταση του εμπορικού ισοζυγίου και έχει κατηγορήσει άλλες χώρες ότι εκμεταλλεύονται τις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω αθέμιτων εμπορικών πρακτικών.

Από τον πρώτο γύρο των αμερικανικών δασμών, κατά τη δεύτερη θητεία του Τραμπ, το Πεκίνο έχει αρχίσει να εφαρμόζει μια σειρά από αντίμετρα, όπως τους αυστηρότερους ελέγχους στις εξαγωγές ορισμένων τύπων ορυκτών σπάνιων γαιών και την προσθήκη περισσότερων αμερικανικών εταιρειών στον «κατάλογο των αναξιόπιστων οντοτήτων». Η μαύρη λίστα στοχεύει ξένες επιχειρήσεις που το κινεζικό καθεστώς θεωρεί απειλή για την εθνική ασφάλεια και την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

Οι σαρωτικοί δασμοί του Τραμπ προκάλεσαν αστάθεια στις αμερικανικές και παγκόσμιες αγορές, με τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης των μετοχών του S&P 500 να πέφτουν κατά 4%, τον Dow Jones να υποχωρεί 3,8% στις 6 Απριλίου και ορισμένους εμπορικούς εταίρους να επιδιώκουν να διαπραγματευτούν καλύτερες εμπορικές συμφωνίες.

Στις 7 Απριλίου, ο Τραμπ δεν έδειξε κανένα σημάδι υποχώρησης όσον αφορά τη δασμολογική πολιτική του, παρά τις  αναφορές για παύση.

Την προηγουμένη δε είχε δηλώσει σε δημοσιογράφους ότι δεν επιδιώκει να κάνει μια συμφωνία με την Κίνα εάν δεν αντιμετωπίσει το «τεράστιο πρόβλημα ελλείμματος» με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

«Όταν κοιτάξετε το εμπορικό έλλειμμα που έχουμε με ορισμένες χώρες, πάνω από ένα δισεκατομμύριο ανά χώρα, με την Κίνα [είναι] τρισεκατομμύρια δολάρια», είπε στους δημοσιογράφους στο Air Force One. «Είμαι πρόθυμος να αντιμετωπίσω την Κίνα, αλλά πρέπει να λύσουν το πλεόνασμά τους.»

Ορισμένοι ειδικοί είπαν ότι θα ήταν δύσκολο για τις Ηνωμένες Πολιτείες να υποχρεώσουν την Κίνα να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις τους.

Ο Κρίστοφερ Μπάλντινγκ, ανώτερος συνεργάτης του Henry Jackson Society, μιας δεξαμενής σκέψης με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, είπε ότι ο ηγέτης του κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος (ΚΚΚ) Σι Τζινπίνγκ δεν θέλει να «θεωρείται ότι υποχωρεί στον Τραμπ».

«Ο Σι παρουσιάστηκε τόσο στην Κίνα όσο και διεθνώς ως ο ηγέτης που μπορεί να αντισταθεί στην Αμερική – οι άνθρωποι που θέλουν να αντισταθούν στην Αμερική θα πρέπει λοιπόν να τον ακολουθήσουν», δήλωσε ο Μπάλντινγκ στην Epoch Times. «Θα ήταν καταστροφικό για τον Σι να φανεί ότι υποχωρεί στον Τραμπ με οποιονδήποτε τρόπο.»

Με τη συμβολή των Andrew Moran και Terri Wu 

Καταδίκη Λεπέν: Το σκεπτικό, οι αντιδράσεις και οι πολιτικές διαστάσεις

Η ετυμηγορία του Δικαστηρίου του Παρισιού στις 31 Μαρτίου πυροδότησε αλυσιδωτές αντιδράσεις στο γαλλικό πολιτικό τοπίο. Η Μαρίν Λεπέν, κεντρική προσωπικότητα της εθνικιστικής δεξιάς και τρεις φορές υποψήφια για την προεδρία, καταδικάστηκε στην πολύκροτη υπόθεση σχετικά με τη χρήση ευρωπαϊκών κονδυλίων για την κάλυψη μισθών βοηθών του κόμματός της. Η απόφαση προβλέπει πενταετή στέρηση των πολιτικών της δικαιωμάτων, αποκλείοντας έτσι τη συμμετοχή της στις προεδρικές εκλογές του 2027.

Για πρώτη φορά από το 1981, ενδέχεται το επώνυμο Λεπέν να απουσιάσει εξ ολοκλήρου από το προεδρικό ψηφοδέλτιο.

Η καταδικαστική απόφαση προκάλεσε έντονες αντιδράσεις όχι μόνο στη Γαλλία αλλά και διεθνώς, με σημαίνοντες συντηρητικούς ηγέτες, όπως τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, την πρωθυπουργό της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι και τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να εκδηλώνουν αλληλεγγύη.

Ο Τραμπ μάλιστα έγραψε χαρακτηριστικά στο Truth Social την 4η Απριλίου: «ΕΛΕΥΘΕΡΩΣΤΕ ΤΗ ΜΑΡΙΝ ΛΕΠΕΝ!», με κεφαλαία γράμματα.

Η υπόθεση αφορά τη χρήση κονδυλίων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την πληρωμή προσώπων που εργάζονταν ταυτόχρονα για το κόμμα της Λεπέν και για τη σημαία του Ευρωκοινοβουλίου. Το δικαστήριο έκανε λόγο για υπεξαίρεση, διευκρινίζοντας ωστόσο πως δεν εντοπίστηκε προσωπικός πλουτισμός.

Η Λεπέν καθώς και 21 ακόμη άτομα κρίθηκαν ένοχοι. Στην ίδια επεβλήθη ποινή τεσσάρων ετών φυλάκισης – δύο έτη εκ των οποίας με αναστολή – η οποία θα εκτιθεί με ηλεκτρονικό βραχιολάκι, καθώς και η άμεση πενταετής στέρηση δικαιώματος εκλογής.

Η Λε Πεν κατήγγειλε την απόφαση ως πολιτικά υποκινούμενη. Στο γαλλικό τηλεοπτικό δίκτυο TF1 την ίδια βραδιά, είπε: «Το κράτος δικαίου έχει παραβιαστεί εντελώς».

Την επόμενη μέρα, προχώρησε παραπέρα, αποκαλώντας την απόφαση «πυρηνική βόμβα» σχεδιασμένη να εξαφανίσει την υποψηφιότητά της από τον χάρτη.

Ο Τζόρνταν Μπαρντελά, πρόεδρος του Εθνικού Συναγερμού, κατήγγειλε αυτό που αποκάλεσε «τυραννία των κόκκινων δικαστών». Τόσο ο Μπαρντελά όσο και η Λε Πεν λένε ότι η υπόθεση δεν αφορά υπεξαίρεση αλλά μάλλον μια «διοικητική διαφωνία».

Το δικαστήριο απέρριψε αυτή την υπεράσπιση, δηλώνοντας ότι «δεν επρόκειτο για ζήτημα διοικητικών λαθών ή παρανόησης από τους Βουλευτές των περίπλοκων ευρωπαϊκών κανόνων».

Ο Λουί Αλιό, Πρώτος Αντιπρόεδρος του Εθνικού Συναγερμού και ο πρώην ταμίας του κόμματος Βαλεράν ντε Σεν-Ζιστ, αμφότεροι συγκατηγορούμενοι, δήλωσαν ότι εμμένουν στην υπεράσπισή τους για τη Λε Πεν.

«Δεν πρόκειται για υπεξαίρεση· είναι μια διοικητική διαφορά», δήλωσε ο Αλιό στην Epoch Times. «Αν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μας είχε πει ξεκάθαρα, ‘Δεν μπορείτε να το κάνετε αυτό’, προφανώς θα είχαμε ενεργήσει διαφορετικά».

Ο Αλιό είπε ότι οι κανόνες που διέπουν τους κοινοβουλευτικούς βοηθούς είχαν αλλάξει επανειλημμένα σε οκτώ νομοθετικές περιόδους, θολώνοντας τη γραμμή μεταξύ των δραστηριοτήτων του κόμματος και των κοινοβουλευτικών καθηκόντων. «Όλα τα άλλα πολιτικά κόμματα έχουν κάνει το ίδιο πράγμα τις τελευταίες δεκαετίες», πρόσθεσε.

«Το δικαστήριο θα έπρεπε να το έχει λάβει υπόψη. Δεν το έκανε». Οι δικαστές, από την πλευρά τους, απέρριψαν οποιαδήποτε υπόνοια καλής πίστης. Στην απόφασή τους, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο Εθνικός Συναγερμός είχε εμπλακεί σε «υπεξαίρεση στο πλαίσιο ενός συστήματος που είχε στηθεί για να μειώσει το οικονομικό βάρος του κόμματος». Οι κατηγορούμενοι άσκησαν έφεση κατά αυτής της απόφασης.

Οι Ανησυχίες Μπαϊρού

Η απόφαση των δικαστών επικρίθηκε ιδιαίτερα για την άμεση εφαρμογή της στέρησης πολιτικών δικαιωμάτων («exécution provisoire»), πριν τελεσιδικήσει η έφεση, ένα γεγονός που θεωρήθηκε ως ένδειξη πολιτικής μεροληψίας από μεγάλο μέρος της γαλλικής δεξιάς. Πολιτικά πρόσωπα όπως ο Ερίκ Ζεμούρ, ο Ερίκ Σιοτί και ο Λορέν Ουακιέ εξέφρασαν δυσαρέσκεια, υποστηρίζοντας πως «δεν είναι δουλειά των δικαστών να αποφασίζουν ποιον μπορούν να ψηφίζουν οι πολίτες».

Ακόμη και ο πρωθυπουργός της κυβέρνησης Μακρόν, Φρανσουά Μπαϊρού, δήλωσε «προβληματισμένος» από τη δικαστική απόφαση. Ο ίδιος άλλωστε εμπλέκεται σε παρεμφερή υπόθεση, όπως και ο επικεφαλής της ριζοσπαστικής αριστεράς, Ζαν-Λυκ Μελανσόν.

Οι ανησυχίες του Μπαϊρού δεν βρήκαν απήχηση στο πολιτικό στρατόπεδο του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν.

«Όταν ένας εκλεγμένος αξιωματούχος καταδικάζεται για υπεξαίρεση δημόσιων πόρων, η απώλεια εκλογιμότητας είναι αυτόματη. Αυτό ορίζει ο νόμος. Όταν υπάρχει κίνδυνος υποτροπής (κάτι που συμβαίνει όταν ο κατηγορούμενος αρνείται ότι διέπραξε το αδίκημα), διατάσσεται η προσωρινή εκτέλεση της ποινής. Αυτό ορίζει ο νόμος», έγραψε ο βουλευτής Σασά Ουλιέ στο X.

Οι δηλώσεις του Μπαϊρού δέχθηκαν επίσης έντονη κριτική από τον ηγέτη του Σοσιαλιστικού Κόμματος, Ολιβιέ Φορ, ο οποίος δήλωσε πως είναι «ανήσυχος για την αμηχανία της πρωθυπουργού», εκφράζοντας τη λύπη του επειδή «ο σεβασμός προς τον νόμο, το κράτος δικαίου και τη διάκριση των εξουσιών δεν αποτελούν πλέον προτεραιότητα για την κυβέρνηση».

Η ίδια άποψη εκφράστηκε και από τον νομικό Πολ Κασιά, καθηγητή Δικαίου και πρόεδρο της γαλλικής ένωσης αντιδιαφθοράς Anticor. Σε άρθρο γνώμης του στη Le Monde, υποστήριξε ότι το δικαστήριο αιτιολόγησε τον «αναλογικό χαρακτήρα» της απόφασής του. Επιπλέον, δήλωσε πως η υποψηφιότητα για την προεδρία «δεν μπορεί, από μόνη της, να αποτελεί προνόμιο ή ασπίδα ασυλίας… παρά μόνο εάν αγνοείται η αρχή της ισότιμης μεταχείρισης απέναντι στον νόμο».

Κάποιοι νομικοί αμφισβητούν αυτήν την ερμηνεία. Υποστηρίζουν ότι η απόφαση του δικαστηρίου παραβιάζει το τεκμήριο της αθωότητας, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 9 της Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη του 1789. Σύμφωνα με το γαλλικό δίκαιο, τα πολιτικά δικαιώματα συνήθως δεν ανακαλούνται πριν εξαντληθούν όλες οι δυνατότητες προσφυγής. Επισημαίνουν πως η Λεπέν παραμένει η επικρατέστερη υποψήφια στις δημοσκοπήσεις για τις προεδρικές εκλογές του 2027, καθιστώντας την άμεση εφαρμογή της απώλειας εκλογιμότητας ιδιαίτερα σημαντική και, κατά την άποψή τους, δυσανάλογη.

Οι επικριτές αναφέρονται επίσης σε μια εμφανή διπλή στάση. Ισχυρίζονται ότι πολλοί από εκείνους που τώρα επικαλούνται την αρχή της ισότητας απέναντι στον νόμο, συνήθως είναι οι ίδιοι που απαιτούν εξατομίκευση των ποινών – μια βασική έννοια στο γαλλικό ποινικό δίκαιο, που συχνά χρησιμοποιείται για να δικαιολογήσει αποφάσεις που θεωρούνται από τη δεξιά ως υπερβολικά επιεικείς σε περιπτώσεις ανασφάλειας και αστικής βίας. Αυτή η αρχή απαιτεί οι ποινές να προσαρμόζονται στις ατομικές περιστάσεις του παραβάτη και να μην εφαρμόζονται μηχανικά.

Για να δικαιολογήσει την επιταχυνόμενη εφαρμογή της απώλειας εκλογιμότητας της Λεπέν, το δικαστήριο επικαλέστηκε το πνεύμα του νόμου Sapin II, που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο του 2016, και προβλέπει αυτόματη απώλεια εκλογιμότητας για όσους καταδικάζονται για κατάχρηση δημόσιου χρήματος. Τα επίμαχα γεγονότα είχαν συμβεί μεταξύ 2004 και αρχών 2016, πριν θεσπιστεί ο συγκεκριμένος νόμος.

Καθώς οι δικαστές δεν μπορούσαν να επικαλεστούν νομικά τον ίδιο τον νόμο Sapin II, βασίστηκαν σε προϋπάρχουσα γαλλική νομοθεσία, η οποία επιτρέπει την απώλεια εκλογιμότητας σε τέτοιες περιπτώσεις όταν αυτό δικαιολογείται. Για να στηρίξει την προσωρινή εκτέλεση, το δικαστήριο χρησιμοποίησε δύο αμφιλεγόμενα επιχειρήματα.

«Πιθανός κίνδυνος υποτροπής»

Η νομική αιτιολόγηση της ποινής από το δικαστήριο άνοιξε πρωτόγνωρες θεωρίες, όπως ο ισχυρισμός περί «κινδύνου υποτροπής» επειδή η Λεπέν αρνήθηκε τις κατηγορίες, καθώς και η αμφιλεγόμενη επίκληση του «δημοκρατικού δημόσιου συμφέροντος», έννοια μη υπάρχουσα στη γαλλική νομοθεσία. Νομικοί, όπως η πρώην δικαστής του Συνταγματικού Συμβουλίου Νοέλ Λενουάρ, κατήγγειλαν τη δικαστική αυτή καινοτομία.

Ο πρώην γραμματέας του Συνταγματικού Συμβουλίου, Ζαν-Ερίκ Σοέτλ, κατηγόρησε ευθέως τους δικαστές για «καταπάτηση της ελευθερίας των ψηφοφόρων». Την ίδια στιγμή, κορυφαίοι νομικοί μιλούν για πρωτοφανή παρέμβαση στη δημοκρατική διαδικασία.

Επιπλέον, στελέχη του RN κατήγγειλαν την πολιτική προκατάληψη στο δικαστικό σώμα, υποστηρίζοντας πως οι δικαστές της υπόθεσης έχουν στενούς δεσμούς με αριστερούς πολιτικούς κύκλους.

Υπό το βάρος των αντιδράσεων, το Εφετείο Παρισιού αποφάσισε να επιταχύνει την εκδίκαση της υπόθεσης, ανακοινώνοντας ότι η απόφαση της έφεσης θα εκδοθεί το αργότερο ως το καλοκαίρι του 2026, σε μια πρωτόγνωρη για τα γαλλικά δεδομένα κίνηση.

Η διεθνής κοινή γνώμη παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, με πολλούς να βλέπουν τη δίωξη Λεπέν ως δείγμα εργαλειακής χρήσης της δικαιοσύνης έναντι πολιτικών αντιπάλων. Ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ και πολλές συντηρητικές φωνές στις ΗΠΑ κάνουν λόγο για «ευρωπαϊκή επίθεση στην ελευθερία του λόγου και στη δημοκρατία», ενώ τα μάτια όλων είναι στραμμένα στις εξελίξεις των επόμενων μηνών.

Τραμπ προς Κίνα: Απειλεί με νέους πρόσθετους δασμούς 50%

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ απείλησε τη Δευτέρα ότι θα επιβάλει επιπλέον δασμούς ύψους 50% στις εισαγωγές κινεζικών προϊόντων, αν το Πεκίνο δεν αποσύρει άμεσα τα δικά του αντίποινα κατά των αμερικανικών αγαθών.

Με δημοσίευση στην πλατφόρμα Truth Social στις 7 Απριλίου, ο Τραμπ δήλωσε ότι το κινεζικό κομμουνιστικό καθεστώς έχει διορία έως τις 8 Απριλίου για να ανακαλέσει την απόφασή του. Σε περίπτωση που αυτό δεν συμβεί, οι νέοι δασμοί θα τεθούν σε ισχύ στις 9 Απριλίου.

Την περασμένη εβδομάδα, η Κίνα ανακοίνωσε δασμούς ύψους 34%, καθώς και μια σειρά άλλων εμπορικών μέτρων ως αντίποινα στους ανάλογους αμερικανικούς δασμούς που είχε ανακοινώσει η Ουάσιγκτον στις 2 Απριλίου. Ο Τραμπ είχε προειδοποιήσει τότε το Πεκίνο να μην απαντήσει στις αμερικανικές κινήσεις, δηλώνοντας πως κάθε ενέργεια «θα αντιμετωπιστεί άμεσα με νέους, αισθητά υψηλότερους δασμούς».

Παράλληλα, διεμήνυσε ότι αν η Κίνα δεν υπαναχωρήσει, θα διακοπούν πλήρως οι οποιεσδήποτε εμπορικές συνομιλίες μαζί της.

«Οι διαπραγματεύσεις με άλλες χώρες, οι οποίες έχουν αιτηθεί συναντήσεις, θα αρχίσουν άμεσα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Αμερικανός πρόεδρος.

Οι πρόσφατοι δασμοί της κυβέρνησης Τραμπ, που αγγίζουν το 34%, καλύπτουν ζητήματα όπως η νομισματική χειραγώγηση από το Πεκίνο, οι βιομηχανικές επιδοτήσεις και άλλες εμπορικές πρακτικές. Προστίθενται δε στους ήδη υπάρχοντες δασμούς 20% που επιβάλλονται στα κινεζικά προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ. Έτσι, η συνολική δασμολογική επιβάρυνση φτάνει στο 54%, επηρεάζοντας σχεδόν 600 δισεκατομμύρια δολάρια σε εμπορικές συναλλαγές.

Η Κίνα αντέδρασε με ένα μπαράζ ενεργειών, μεταξύ των οποίων η αυστηροποίηση του ελέγχου των εξαγωγών σε διάφορα είδη σπάνιων γαιών και η προσθήκη αμερικανικών εταιρειών στη «Λίστα μη αξιόπιστων οντοτήτων», έναν μηχανισμό που στοχοποιεί θεσμούς και φυσικά πρόσωπα τα οποία θεωρούνται απειλητικά για την κινεζική εθνική ασφάλεια και την οικονομική ανάπτυξη.

Σε ανακοίνωσή του αυτό το σαββατοκύριακο, το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε πως είναι έτοιμο να «ανοίξει ευρύτερα τις πόρτες του» για εμπορικές συνεργασίες σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η κατάσταση αυτή έχει ήδη προκαλέσει αισθητή πτώση στις διεθνείς χρηματαγορές.

Τα χρηματιστήρια στις ΗΠΑ συνέχισαν την πτωτική πορεία τους σε μια συνεδρίαση έντονων διακυμάνσεων στις 7 Απριλίου. Ταυτόχρονα, οι ασιατικές αγορές υπέστησαν ισχυρούς κραδασμούς στο ξεκίνημα της εβδομάδας, με τον δείκτη Hang Seng του Χονγκ Κονγκ να κατρακυλά πάνω από 3.000 μονάδες (13,22%) και τον Shanghai Composite Index να σημειώνει πτώση κατά 245 μονάδες (7,34%).

Η Γουόλ Στρητ είχε μια στιγμιαία ανάκαμψη έπειτα από αναφορές ότι ο πρόεδρος εξετάζει την πιθανότητα αναβολής των δασμών για 90 ημέρες. Ωστόσο, ο Λευκός Οίκος διέψευσε άμεσα τις αναφορές αυτές, χαρακτηρίζοντάς τις σε δήλωση στο CNBC ως «ψευδείς ειδήσεις».

Ο υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λάτνικ επιβεβαίωσε, μιλώντας στις 6 Απριλίου στο CBS News, ότι δεν τίθεται ζήτημα αναβολής των δασμών. «Οι δασμοί έρχονται και είναι δεδομένο πως θα παραμείνουν για αρκετές ημέρες και εβδομάδες», τόνισε.

«Πιθανότατα θα υπάρξουν προσπάθειες ανάκαμψης στις αγορές με την ελπίδα άρσης των δασμών ή έναρξης νέων συνομιλιών με εμπορικούς εταίρους», σημείωσε σε δήλωσή του στην Epoch Times ο Τζον Μπέλτον, διαχειριστής χαρτοφυλακίου της Gabelli Funds. Ωστόσο, πρόσθεσε ότι «η γενική εικόνα είναι ξεκάθαρη: οι δασμοί έχουν έρθει για να μείνουν και θα είναι αισθητά υψηλότεροι από ό,τι τις τελευταίες δεκαετίες. Η αγορά θα πρέπει πλέον να προσαρμοστεί στη νέα αυτή πραγματικότητα.»

Ο πρόεδρος Τραμπ ανέφερε επίσης πως αρκετές χώρες έχουν ήδη ζητήσει από τις ΗΠΑ να ξεκινήσουν νέες συνομιλίες, με την Ιαπωνία να στέλνει μία «ομάδα υψηλού επιπέδου» για να συζητήσει θέματα εμπορικής πολιτικής.

«Θέτουμε αυστηρές αλλά δίκαιες παραμέτρους», δήλωσε, προσθέτοντας πως «όλα πρέπει να αλλάξουν, ειδικά στον τρόπο που διαχειριζόμαστε την Κίνα!»

Τέλος, είπε στον αμερικανικό λαό να μην πανικοβάλλεται.

Σε ανάρτησή του στα κοινωνικά δίκτυα και συγκεκριμένα στην πλατφόρμα X, ο Τραμπ σημείωσε ότι οι ΗΠΑ έχουν την ευκαιρία να κάνουν κάτι που θα έπρεπε να είχαν πράξει εδώ και δεκαετίες.

«Μη δείχνετε αδυναμία! Μη φέρεστε ανόητα! Μην είστε ‘Πανικός’», έγραψε, εξηγώντας ότι «Πανικός» είναι ο δικός του όρος για ένα νέο πολιτικό κόμμα που αποτελείται από «ανόητους και αδύναμους ανθρώπους».

«Δείξτε δύναμη, θάρρος και υπομονή, και το αποτέλεσμα θα είναι μεγαλειώδες!», κατέληξε στο μήνυμά του.

Νέο νομοσχέδιο στη Βουλή των Αντιπροσώπων για τη συνεργασία των ΗΠΑ με Ελλάδα-Κύπρο-Ισραήλ

Νέο νομοσχέδιο για την ενίσχυση της συνεργασίας των ΗΠΑ με την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ στον τομέα της αντιτρομοκρατίας και της θαλάσσιας ασφάλειας κατατέθηκε στη Βουλή των Αντιπροσώπων από τη Ρεπουμπλικανή βουλευτή της Νέας Υόρκης Νικόλ Μαλλιωτάκη.

Με τίτλο «Νόμος για τη συνεργασία στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και για τη θαλάσσια ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο μεταξύ ΗΠΑ-Ελλάδας-Ισραήλ του 2025», το νομοσχέδιο αποτελεί μια διακομματική πρωτοβουλία που αποσκοπεί να θεσμοθετήσει τη συνεργασία του σχήματος 3+1 στους βασικούς τομείς της αντιτρομοκρατίας και της θαλάσσιας ασφάλειας.

Έτεροι εισηγητές του νομοσχεδίου είναι οι βουλευτές Τόμας Κιν Τζούνιορ, Νταν Γκόλντμαν και Τζος Γκότχαϊμερ. Μεταξύ των βασικών προβλέψεων του νέου νομοσχεδίου είναι:

  • Η δημιουργία του προγράμματος εκπαίδευσης TRIREME στη Σούδα και η ενίσχυση της συνεργασίας στη θαλάσσια ασφάλεια.

  • Η δημιουργία του προγράμματος εκπαίδευσης CERBERUS στο κέντρο CYCLOPS στην Κύπρο για την αντιτρομοκρατία.

  • Η κατάργηση της ανανέωσης του εμπάργκο πώλησης όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία.

  • Η θεσμοθέτηση επιμέρους σκέλους ασφάλειας σε διακοινοβουλευτικό επίπεδο εντός του σχήματος 3+1.

  • Η ενίσχυση της χρηματοδότησης του προγράμματος Διεθνούς Στρατιωτικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (IMET) για το Ισραήλ, την Ελλάδα και την Κύπρο.

Η εισαγωγή του νομοσχεδίου έρχεται σε μια χρονική συγκυρία όπου παρατηρείται έντονη κινητικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς μετά από μια περίοδο στασιμότητας το σχήμα 3+1 ετοιμάζεται να αναβιώσει σε ανώτερο πολιτικό επίπεδο, ενώ η Αναπτυξιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (DFC) επεξεργάζεται τη συμμετοχή της στο έργο για την ηλεκτρική διασύνδεση της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ.

Μέσα σε αυτή την κινητικότητα έρχεται να προστεθεί το νέο εγχείρημα στο Κογκρέσο για την Ανατολική Μεσόγειο, που είναι το τρίτο μεγάλο νομοσχέδιο ελληνικού ενδιαφέροντος που κατατίθεται μέσα στα τελευταία επτά χρόνια. Πρόκειται για μια νέα διακομματική πρωτοβουλία που φιλοδοξεί να οικοδομήσει πάνω στη δυναμική που δημιούργησαν τα δύο προηγούμενα νομοσχέδια του 2019 (Νομοσχέδιο για την ασφάλεια και την ενεργειακή συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο) και του 2021 (Νόμος για την αμυντική και διακοινοβουλευτική εταιρική σχέση ΗΠΑ-Ελλάδας 2021).

Το νομοσχέδιο είναι γραμμένο κατά τρόπο που να εναρμονίζεται με την εξοικονόμηση πόρων που επιβάλλει το νέο Υπουργείο Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας (DOGE), αλλά και με τις νέες πολιτικές προτεραιότητες που έχει θέσει η κυβέρνηση Τραμπ. Το επόμενο κρίσιμο βήμα στη νομοθετική πορεία του θα γίνει με την κατάθεση μιας αντίστοιχης εκδοχής στη Γερουσία το προσεχές διάστημα.

Από εκεί και πέρα, το νομοσχέδιο εκτιμάται ότι δεν θα ψηφιστεί ως αυτοτελές, αλλά ότι θα συμπεριληφθεί ως τροπολογία στο Νομοσχέδιο για τον Αμυντικό Προϋπολογισμό των ΗΠΑ (NDAA). Σύμφωνα με τη διαδικασία, το NDAA είναι αυτό που εγκρίνει τις χρηματοδοτήσεις για δαπάνες αμυντικού χαρακτήρα.

Το τελικό βήμα θα γίνει στον γενικό προϋπολογισμό της αμερικανικής κυβέρνησης, όπου θα προβλέπεται η κατανομή των χρημάτων για τους σκοπούς που περιγράφονται στον «Νόμο για τη συνεργασία στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και για τη θαλάσσια ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο μεταξύ ΗΠΑ-Ελλάδας-Ισραήλ του 2025».

Δημιουργία προγράμματος εκπαίδευσης TRIREME στη Σούδα και ενίσχυση της συνεργασίας στη θαλάσσια ασφάλεια

Με στόχο την παροχή εξειδικευμένης εκπαίδευσης για την ενίσχυση της θαλάσσιας ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο, το νομοσχέδιο προβλέπει τη δημιουργία εκπαιδευτικού προγράμματος με τον τίτλο TRIREME στη ναυτική βάση της Σούδας. Οι πόροι θα προέρχονται από το αμερικανικό Πεντάγωνο και στα εκπαιδευτικά προγράμματα θα συμμετέχουν οι ΗΠΑ μαζί με την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ.

Το πρόγραμμα TRIREME θα λαμβάνει 1,5 εκατομμύριο δολάρια σε ετήσια βάση για τη δημοσιονομική περίοδο 2026-2029, με το συνολικό ποσό να αγγίζει τα 6 εκατομμύρια δολάρια. Σύμφωνα με την πρόβλεψη του νομοσχεδίου, το Πεντάγωνο και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ θα παρέχουν ετήσιες ενημερώσεις στο Κογκρέσο σχετικά με τα αποτελέσματα αυτής της εκπαίδευσης.

Επιπλέον, προβλέπεται ετήσια χρηματοδότηση για την αναβάθμιση του εκπαιδευτικού προγράμματος θαλάσσιας ασφάλειας στο κέντρο εκπαίδευσης στη Σούδα, ύψους 2 εκατομμυρίων δολαρίων σε ετήσια βάση για τη δημοσιονομική περίοδο 2026-2029.

Για το δημοσιονομικό έτος 2026, προβλέπεται ειδική χρηματοδότηση 5 εκατομμυρίων δολαρίων που θα διατεθεί για τη δημιουργία νέων εγκαταστάσεων ναυτικής εκπαίδευσης και την απόκτηση νέου εκπαιδευτικού εξοπλισμού ναυτικής ασφάλειας στη βάση της Σούδας.

Το νομοσχέδιο φιλοδοξεί να επεκταθεί πέρα από τον τομέα της εκπαίδευσης, θεσμοθετώντας τη συνεργασία στον τομέα της θαλάσσιας ασφάλειας. Υπό αυτό το πρίσμα, ζητά από τον Υπουργό Άμυνας των ΗΠΑ να συνεργαστεί με τον Αμερικανό Υπουργό Εξωτερικών για τη δημιουργία στρατηγικής συνεργασίας στο πλαίσιο του σχήματος 3+1.

Δημιουργία προγράμματος εκπαίδευσης CERBERUS στην Κύπρο και ενίσχυση της αντιτρομοκρατικής συνεργασίας

Το νομοσχέδιο επιδιώκει να δημιουργήσει προγράμματα εξειδικευμένης εκπαίδευσης και στον τομέα της αντιτρομοκρατίας. Για τον λόγο αυτό προβλέπεται η δημιουργία του προγράμματος CERBERUS, που θα πραγματοποιείται στο κέντρο εκπαίδευσης CYCLOPS στην Κύπρο, με τη συμμετοχή των ΗΠΑ, της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ. Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτείται με 1,5 εκατομμύριο δολάρια για τη δημοσιονομική περίοδο 2026-2029.

Προβλέπεται επίσης γενική υποστήριξη και αναβάθμιση της λειτουργίας του κέντρου CYCLOPS, μέσω ετήσιας χρηματοδότησης ύψους 2 εκατομμυρίων δολαρίων για την ίδια περίοδο. Παράλληλα, επιδιώκεται η δημιουργία νέων εγκαταστάσεων αντιτρομοκρατικής εκπαίδευσης και η απόκτηση εξοπλισμού, με χρηματοδότηση 5 εκατομμυρίων δολαρίων για το έτος 2026.

Όπως και με τη θαλάσσια ασφάλεια, το νομοσχέδιο φιλοδοξεί να θεσμοθετήσει στρατηγική συνεργασία στην αντιτρομοκρατία. Προβλέπει ότι ο Υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ θα συνεργαστεί με τον Υπουργό Εξωτερικών για τον σχεδιασμό αυτής της στρατηγικής στο πλαίσιο του 3+1.

Κατάργηση της ανανέωσης του εμπάργκο όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία

Ένα σημαντικό τμήμα του νομοσχεδίου αφιερώνεται στην κατάργηση της ανανέωσης του εμπάργκο πώλησης αμερικανικών όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία. Ως εκ τούτου, προβλέπεται η κατάργηση όλων των εναπομεινάντων νομικών περιορισμών στην αποστολή αμυντικού εξοπλισμού και παροχής στρατιωτικής βοήθειας από τις ΗΠΑ. Για την υλοποίηση αυτού του στόχου, το νομοσχέδιο τροποποιεί τον Νόμο περί Εξωτερικής Βοήθειας του 1961 και τον Νόμο περί Εξουσιοδότησης Εθνικής ‘Αμυνας του 2020, διαγράφοντας όλα τα σχετικά άρθρα που επέβαλαν περιορισμούς.

Υπενθυμίζεται ότι το 2023 ο γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ είχε εισάγει την επέκταση του απαιτούμενου χρόνο για την ανανέωση του εμπάργκο της πώλησης όπλων στην Κύπρο ως τροπολογία στο NDAA. Επίσης, το 2024 με πρωτοβουλία των βουλευτών Γκας Μπιλιράκη, Κρις Πάπας, Ντίνα Τίτους και Νικόλ Μαλλιωτάκη είχε κατατεθεί ο «Νόμος για τον Τερματισμό του Κυπριακού Εμπάργκο» που προέβλεπε την πλήρη κατάργηση της ανάγκης για την ετήσια ανανέωση του.

Θεσμοθέτηση σκέλους ασφάλειας στο διακοινοβουλευτικό σχήμα 3+1

Το νομοσχέδιο καταργεί την ημερομηνία λήξης της υφιστάμενης Διακοινοβουλευτικής Ομάδας που είχε δημιουργηθεί με βάση τον Νόμο για την Αμυντική και Διακοινοβουλευτική Εταιρική Σχέση ΗΠΑ-Ελλάδας του 2021. Επιδιώκοντας να ενισχύσει και να θωρακίσει θεσμικά αυτή τη συνεργασία, το νέο νομοσχέδιο προβλέπει τη δημιουργία ενός επιμέρους σκέλους ασφάλειας εντός του υφιστάμενου σχήματος 3+1 που θα απαρτίζεται από έξι έμπειρους Αμερικανούς βουλευτές και γερουσιαστές. Η νέα διακυβερνητική ομάδα εργασίας που θα συγκροτηθεί θα πρέπει να συνεδριάζει τουλάχιστον δύο φορές τον χρόνο.

Πρόγραμμα IMET

Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης σημαντικές αυξήσεις στο πρόγραμμα Διεθνούς Στρατιωτικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (IMET) και για τις τρεις χώρες που συνεργάζονται με τις ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο. Σε αυτό το πλαίσιο, το Ισραήλ θα λάβει επιπλέον τέσσερα εκατομμύρια δολάρια μέσα στην επόμενη τετραετία, ενώ τα προγράμματα για την Ελλάδα και την Κύπρο θα ενισχυθούν αντιστοίχως με 1 εκατομμύριο δολάρια για το ίδιο διάστημα.

Στήριξη από Αμερικανικό Ελληνικό Ινστιτούτο (AHI)

Το συγκεκριμένο νομοθετικό εγχείρημα στηρίζεται ενεργά από το Αμερικανικό Ελληνικό Ινστιτούτο (AHI), το οποίο κάνει λόγο για ένα κρίσιμο επόμενο βήμα.

Όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση, «το AHI υπήρξε επί μακρόν υποστηρικτής της σημασίας της εταιρικής σχέσης 3+1. Είναι μια ισχυρή δομή περιφερειακής συνεργασίας που θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί στο μέγιστο βαθμό για την προστασία των συμφερόντων της Αμερικής, τη διασφάλιση του διεθνούς εμπορίου και την παροχή ειρήνης, σταθερότητας και ασφάλειας σε μια περιοχή μεγάλης γεωπολιτικής σημασίας. Με την έναρξη αυτού του νέου νομοσχεδίου, το AHI και οι ηγέτες του Κογκρέσου σε αυτό το θέμα στοχεύουν να δουν τη συνεργασία 3+1 να εξελίσσεται στο επόμενο επίπεδο, ειδικά όσον αφορά τη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας».

Ράντεφ: Η Βουλγαρία πρέπει να γίνει παγκόσμιος κόμβος τεχνητής νοημοσύνης

Ο πρόεδρος Ρούμεν Ράντεφ δήλωσε ότι η Βουλγαρία πρέπει να τοποθετηθεί στον παγκόσμιο χάρτη ως επενδυτικός προορισμός στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας και ειδικότερα στην τεχνητή νοημοσύνη. Με αυτή την αφορμή, διοργάνωσε συζήτηση στρογγυλής τράπεζας για τις προοπτικές προσέλκυσης επενδύσεων στον κλάδο.

Ο πρόεδρος υπογράμμισε ότι πρωτοπόρες χώρες και εταιρείες συμμετέχουν ήδη σε μια πυρετώδη κούρσα για την ανάπτυξη υποδομών τεχνητής νοημοσύνης. Ο Ράντεφ έθεσε ερωτήματα σχετικά με τη θέση της Βουλγαρίας στο πεδίο αυτό, τις ικανότητές της, το επίπεδο των φιλοδοξιών της, και εάν η χώρα διαθέτει τις δυνατότητες να οικοδομήσει υπερβιομηχανίες τεχνητής νοημοσύνης. Όπως δήλωσε, αυτή τη στιγμή διεξάγεται παγκοσμίως ένας αγώνας δρόμου για την κατασκευή τέτοιων τεράστιων εγκαταστάσεων.

Τόνισε ότι η Βουλγαρία διαθέτει σημαντικά πλεονεκτήματα για την εγκατάσταση υπερβιομηχανιών: σταθερό ενεργειακό σύστημα και έναν πυρηνικό σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας — «κάτι ιδιαίτερα σημαντικό, λόγω της τάσης στη Δυτική Ευρώπη να κλείνουν οι πυρηνικοί σταθμοί χωρίς να κατασκευάζονται νέοι, γεγονός που αποτελεί τροχοπέδη, καθώς δεν υπάρχει πλεονάζουσα ηλεκτρική ενέργεια».

Ο Ράντεφ επεσήμανε ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες μόνο το 3% των κατάλληλων περιοχών για την εγκατάσταση τέτοιων εργοστασίων παραμένουν διαθέσιμες. «Στη Δυτική Ευρώπη υπάρχουν προβλήματα τόσο με τη γη όσο και με την τροφοδοσία. Νικητής θα είναι όποιος μπορεί να διαθέσει πλεονάζουσα ενέργεια για την κατασκευή μιας υπερβιομηχανίας», είπε. Πρόσθεσε ότι η κατασκευή θα μπορούσε να γίνει σταδιακά, ξεκινώντας από 50 ή 100 μεγαβάτ και φθάνοντας τα 1.000 και πλέον μέσα στα επόμενα χρόνια. Ο νικητής θα είναι επίσης αυτός που θα προσφέρει υποδομές με αντισεισμικές προδιαγραφές, μεταφορές, τηλεπικοινωνίες και διαδρομές οπτικών ινών.

Ως επιπλέον πλεονεκτήματα της Βουλγαρίας, ο Ράντεφ ανέφερε τον πλούτο υδάτινων πόρων, την ανεπτυγμένη υποδομή οπτικών ινών, τον ισχυρό τομέα πληροφορικής και το Ινστιτούτο Επιστήμης των Υπολογιστών, Τεχνητής Νοημοσύνης και Τεχνολογίας (INSAIT). «Διαθέτουμε έναν πολύ καλό συνδυασμό για να προσελκύσουμε αυτού του είδους τις επενδύσεις», υπογράμμισε.

Ο πρόεδρος πρόσθεσε ότι υποδέχεται όλο και περισσότερες αντιπροσωπείες από το εξωτερικό, οι οποίες, ωστόσο, θέτουν συγκεκριμένα ερωτήματα. «Έχω ακόμα και λίστα με καθήκοντα, και οι επενδυτές περιμένουν απαντήσεις από εμένα, αλλά δεν μπορώ να τους τις δώσω ως πρόεδρος, χωρίς τη συνεργασία της εκτελεστικής εξουσίας», εξήγησε. Τα ερωτήματα περιλαμβάνουν: Τι είδους περιοχή και τροφοδοσία μπορεί να προσφέρει η Βουλγαρία; Με ποια αξιοπιστία και σε ποιες τιμές; Πόση είναι η διαθέσιμη ποσότητα νερού; – καθώς, όπως εξήγησε, το κόστος του νερού για την ψύξη είναι τεράστιο.

Ο πρόεδρος Ράντεφ εκτιμά ότι τα επόμενα περίπου δύο χρόνια είναι καθοριστικά, καθώς οι ευκαιρίες στις Ηνωμένες Πολιτείες εξαντλούνται και οι τεχνολογικοί κολοσσοί στρέφονται στο εξωτερικό. «Η Ελλάδα μας πρόλαβε στα κέντρα δεδομένων της Microsoft πριν από χρόνια. Τώρα έχουμε την ευκαιρία να προσελκύσουμε μια εντελώς διαφορετική γενιά επενδύσεων», σημείωσε.

Το ερώτημα, όπως τόνισε, είναι αν θα δημιουργηθεί ένας οργανισμός που θα μπορέσει να υλοποιήσει όλα αυτά. Πρόκειται για έναν τομέα που «απαιτεί συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα». Ο ίδιος σημείωσε ότι υπάρχουν πολύ ισχυρές επιχειρήσεις στη Βουλγαρία που αναπτύσσουν μεγάλες πράσινες ενεργειακές δυνατότητες και προσφέρουν δυνατότητες αποθήκευσης.

Η Κυανή Παρθένος του Αντονέλλο ντα Μεσσίνα

Οι Παναγίες ντυμένες σε κυανό ήταν ένα θεμελιώδες χαρακτηριστικό στη δυτική τέχνη από τις αρχές του 5ου αιώνα. Ιστορικά, η καλύτερη κυανή χρωστική ουσία ήταν υπερβολικά ακριβή, πιο ακριβή από τον χρυσό, και η χρήση της για τη Μαρία, τη Μητέρα του Θεού, ήταν ένας τρόπος απόδοσης τιμής. Ίσως ο σπουδαιότερος πίνακας της Μαρίας που φωτίζει τη σύνδεσή της με αυτό το χρώμα είναι ο «Ευαγγελισμός της Παρθένου» του Ιταλού καλλιτέχνη της Αναγέννησης Αντονέλλο ντα Μεσσίνα.

Υπέροχα ζωγραφισμένη με ελαιόχρωμα σε ξύλο γύρω στο 1475 έως το 1476, η μικρή λατρευτική εικόνα έχει συγκριθεί με τη «Μόνα Λίζα» λόγω της ενσάρκωσης μιας μαγνητικής, μυστηριώδους, και γαλήνιας ομορφιάς.

Ο καινοτόμος Σικελός

Ο Αντονέλλο ντα Μεσσίνα (περίπου 1430–1479) ήταν σημαντικός καλλιτέχνης του Κουατροτσέντο (Ιταλική Αναγέννηση του 1400) και ο μεγαλύτερος ζωγράφος της εποχής του που καταγόταν από τη Σικελία της Ιταλίας. Γεννημένος Αντονέλλο ντι Τζοβάνι ντ’ Αντόνιο στη μικρή πόλη της Μεσσίνα (Μεσσήνης), αναφέρεται εδώ και πολύ καιρό ως ο εισαγωγέας της τεχνικής της ελαιογραφίας στην Ιταλία. Ενώ είναι πλέον γνωστό ότι αυτός είναι ένας αναληθής ισχυρισμός, ο Αντονέλλο ήταν τεχνικά υπέροχος — σχεδόν απαράμιλλος — στο μέσο. Ειδικά σε ρεαλιστικά πορτρέτα, χρησιμοποίησε ελαιόχρωμα για να απεικονίσει μικρές λεπτομέρειες και διακριτικά χρώματα. Έδωσε ζωή στα θέματά του: Οι καθήμενοι φαίνονται σαν να συμμετέχουν σε έναν σιωπηλό διάλογο που μεταφέρεται από τις εκφράσεις του προσώπου τους.

Αντονέλλο ντα Μεσσίνα, «Πορτρέτο ενός άντρα», περ. 1475–1476. Λάδι σε ξύλο λεύκας. 35,5 x 25,4 εκ. Εθνική Πινακοθήκη, Λονδίνο. (Public Domain)

 

Το «Πορτρέτο ενός άντρα» του καλλιτέχνη στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου θεωρείται χαρακτηριστικό παράδειγμα της ζωγραφικής του που μοιάζει με ζωντανή. Η ικανότητα του Αντονέλλο να εμφανίζει ψυχολογικές πτυχές που προσφέρουν αναλαμπές εσωτερικής ζωής ήταν καινοτόμος στην ευρωπαϊκή ζωγραφική.

Τα έργα τέχνης του Αντονέλλο αντικατοπτρίζουν την κοσμοπολίτικη γνώση του, η οποία ήταν εκπληκτική δεδομένου ότι η γενέτειρά του θεωρούνταν περιφερειακή της Ευρώπης. Οι επιρροές του κυμαίνονταν από συμπατριώτες του Ιταλούς μέχρι Ολλανδούς καλλιτέχνες — πρωτοπόρους της ζωγραφικής με ελαιόχρωμα — μαζί με Γάλλους, Ισπανούς και Προβηγκιανούς ζωγράφους. Ο Αντονέλλο πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Μεσσίνα, αν και υπάρχουν επιβεβαιωμένες επισκέψεις στη Νάπολη και τη Βενετία.

Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Νάπολη, όπου μπορεί να εκπαιδεύτηκε καλλιτεχνικά, οι ειδικοί πιστεύουν ότι είχε εκτεθεί σε έργα όπως των Γιαν βαν Άικ και Ρότζιερ βαν ντερ Βέιντεν. Το ερώτημα αν ταξίδεψε στην Ολλανδία ή σε άλλες χώρες συνεχίζει να ενδιαφέρει τους ιστορικούς τέχνης, δεδομένης της εξαίρετης απόσταξης ξένων καλλιτεχνικών εξελίξεων.

Ένας από τους πιο βραβευμένους πίνακές του είναι ο «Άγιος Ιερώνυμος στη μελέτη του», αξιοσημείωτος για την αρμονική εξερεύνηση του χώρου και του φωτός. Περιέργως, έναν αιώνα μετά τη δημιουργία του, ένας Βενετός γνώστης της τέχνης δήλωσε ότι πρέπει να είναι έργο ενός Ολλανδού καλλιτέχνη όπως ο βαν Άικ, απορρίπτοντας την πιθανότητα να είναι από το χέρι ενός Ιταλού.

Αντονέλλο ντα Μεσσίνα, «Ο Άγιος Ιερώνυμος στη μελέτη του», περ. 1474. Λάδι σε ξύλο, 45,7 x 36 εκ. Εθνική Πινακοθήκη, Λονδίνο. (Public Domain)

 

Εκτός από τα πορτρέτα, ο Αντονέλλο ήταν σπουδαίος ζωγράφος θρησκευτικών σκηνών και τοπίων. Κορυφαίο σημείο της καριέρας του Αντονέλλο ήταν η παραμονή του στη Βενετία το 1475 έως το 1476, στην οποία μπορεί να έκανε επιπλέον ταξίδια. Κατά τη διάρκεια αυτού του συγκεκριμένου ταξιδιού, έλαβε μια παραγγελία για το «Τέμπλο Σαν Κασσιάνο». Στο Μουσείο Kunsthistorisches (Ιστορίας Τέχνης) της Βιέννης σώζεται μόνο το κεντρικό κομμάτι του τέμπλου μιας Παναγίας και Βρέφους που περιβάλλεται από αγίους. Στην αρχική του κατάσταση, ήταν, μαζί με άλλα έργα του Αντονέλλο, μεγάλης έμπνευσης για Βενετούς καλλιτέχνες όπως ο Τζοβάννι Μπελίνι.

Αντονέλλο ντα Μεσσίνα, Τέμπλο Σαν Κασσιάνο, 1475. Λάδι σε ξύλο λεύκας. Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης, Βιέννη. (Public Domain)

 

Ο «Ευαγγελισμός της Παρθένου» χρονολογείται είτε στη Βενετική περίοδό του είτε αμέσως μετά την επιστροφή του στη Μεσσίνα. Το έργο στεγάζεται στην Galleria Regionale della Sicilia (Τοπική Πινακοθήκη Σικελίας), η οποία βρίσκεται στο Palazzo Abatellis του Παλέρμο. Αυτός ο πίνακας έχει αποδοθεί λανθασμένα σε άλλους — κάποια στιγμή πίστευαν ότι είναι του Άλμπρεχτ Ντύρερ, και είχε επίσης μπερδευτεί με ένα μικρό αντίγραφο στην Πινακοθήκη της Ακαδημίας της Βενετίας. Τώρα θεωρείται αριστούργημα του Αντονέλλο, και ένα από τα καλύτερα έργα σε πάνελ της πρώιμης Ιταλικής Αναγέννησης.

Η πολυτέλεια και τα έργα του λάπις λάζουλι

Η μπλε χρωστική χαίρει σεβασμού εδώ και χιλιετίες. Είναι δύσκολο να βρεθεί και να εξαχθεί από φυσικές πηγές, γι’ αυτό έγινε ένα προϊόν πολυτελείας με συνδηλώσεις πλούτου, θέσης και θεότητας. Η ουλτραμαρίνα είναι μια «αληθινή μπλε» χρωστική ουσία που προέρχεται από το μεταμορφικό πέτρωμα λάπις λάζουλι. Ιστορικά κοιτάσματα βρίσκονται στο Αφγανιστάν. Μετά από μεγάλης έντασης εργασία για την εξαγωγή του μπλε από την πέτρα και την παρασκευή του ως χρωστική, η προκύπτουσα ουσία ταξίδευε ανά την Ασία μέσω του Δρόμου του Μεταξιού.

Τελικά έφτασε στην Ευρώπη μέσω του λιμανιού της Βενετίας και έγινε σημαντικό μέρος της παλέτας των ζωγράφων της Πρώιμης Ιταλικής Αναγέννηση. Καλλιτέχνες, συμπεριλαμβανομένων των Τσιμάμπουε, Ντούτσιο και Τζιόττο το χρησιμοποίησαν. Κατά τη διάρκεια της Υψηλής Αναγέννησης, το λάπις λάζουλι εμφανιζόταν σε έργα των Μποττιτσέλι, Ραφαήλ και Τισιάνου.

«Εικόνα με την Παναγία και το Βρέφος, τους Αγίους, τους Αγγέλους και το Χέρι του Θεού», 6ος αιώνας, από έναν πρωτοβυζαντινό καλλιτέχνη. Εγκαυστικό σε πάνελ. Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης, Σινά, Αίγυπτος. (Public Domain)

 

Σήμερα, το μπλε συνδέεται στερεότυπα με τα αγόρια και το ροζ με τα κορίτσια. Στον Μεσαίωνα, ωστόσο, τα χρώματα είχαν αντίθετες φυλετικές χροιές. Αυτό φαίνεται στην τέχνη: ο Ιησούς απεικονίζεται συχνά με κόκκινο (ένα χρώμα που συνδέεται με το ροζ) και η Μαρία φοράει κυανό. Οι βυζαντινοί καλλιτέχνες ήταν οι πρώτοι που έντυσαν τη Μαρία με μπλε μανδύα, αν και μια φθηνότερη χρωστική ουσία από ορυκτό αζουρίτη χρησιμοποιήθηκε για αυτές τις εικόνες. Με την πάροδο του χρόνου, το μπλε απέκτησε συμβολικές έννοιες αγνότητας, ταπεινοφροσύνης και αγιότητας.

 (α) Γιαν βαν Άικ, «Ο Ευαγγελισμός», περ. 1434–1436. Λάδι σε πάνελ, μεταφέρθηκε σε καμβά. Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης, Ουάσιγκτον. (δ) «Nostra Dame de Grasse», 1460-1500, αγνώστου. Χρωματιστό γλυπτό σε ασβεστόλιθο. Musée des Augustins, Τουλούζη, Γαλλία. (Daniel Martin/CC BY-SA 3.0)

 

Στατικές μεσαιωνικές εικόνες της Παναγίας σε μπλε χρώμα με τον Χριστό εξελίχθηκαν στην Αναγέννηση σε πίνακες που παρουσιάζουν αφηγηματικές σκηνές της ζωής της. Μια συγκλονιστική Μαρία στα μπλε που προηγείται της εκδοχής του Αντονέλλο βρίσκεται στον «Ευαγγελισμό» του βαν Άικ. Επιπλέον, πολύχρωμα γλυπτά της περιόδου δείχνουν την Παναγία με μπλε ένδυμα.

«Ο Ευαγγελισμός της Παρθένου»

Αντονέλλο ντα Μεσσίνα, «Ο Ευαγγελισμός της Παρθένου», περ. 1475–1476. Λάδι σε πάνελ, 45 x 34 εκ. Galleria Regionale della Sicilia, Παλέρμο, Ιταλία. (Public Domain)

 

Η εντυπωσιακή Παρθένος του Αντονέλλο είναι ντυμένη με ένα ζεστά κορεσμένο, ογκώδες κυανό ύφασμα. Είναι μια νεαρή έφηβη, ίσως 13 ή 14, αλλά με αυτοπεποίθηση πέρα ​​από τα χρόνια της. Η Παναγία κάθεται μπροστά από ένα σκοτεινό και απομονωμένο φόντο που εκπέμπει μια αίσθηση ιερότητας. Η σύνθεση του καλλιτέχνη την καθιστά ρεαλιστική και αινιγματική. Φαίνεται χειροπιαστή: το επιδέξια ζωγραφισμένο χέρι της απλώνεται πάνω από το ανοιχτό βιβλίο προσευχής προς τον θεατή για να ευλογήσει, αλλά η σεμνή στάση της και τα χαμηλωμένα μάτια της δείχνουν μια επιφύλαξη.

Σε αυτήν την εκδοχή του Ευαγγελισμού, που ήταν γενικά ένα δημοφιλές θέμα στη ζωγραφική της Αναγέννησης, το ασυνήθιστο είναι ότι ο αρχάγγελος Γαβριήλ δεν απεικονίζεται. Αντίθετα, ο καλλιτέχνης έχει τοποθετήσει τον θεατή στη θέση του, εμβαθύνοντας τη συναισθηματική σύνδεση μεταξύ των μορφών μέσα και έξω από το επίπεδο της εικόνας. Μία από τις πολλές Παρθένους με γαλάζια ενδύματα, ο «Ευαγγελισμός της Παναγίας» έχει έναν ιδιαίτερο μαγνητισμό και μία στοχαστική ποιότητα.

 

«Έτοιμη να διαπραγματευθεί» δηλώνει η Ευρώπη πριν τεθούν σε ισχύ οι νέοι δασμοί των ΗΠΑ

Οι υπουργοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν τη Δευτέρα ότι προτεραιότητα της ΕΕ πρέπει να είναι οι διαπραγματεύσεις για κατάργηση των δασμών που ανακοίνωσε πρόσφατα ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ.

Αυτή τη στιγμή, το μπλοκ των 27 χωρών αντιμετωπίζει αμερικανικούς δασμούς εισαγωγής ύψους 25% σε χάλυβα, αλουμίνιο και αυτοκίνητα, ενώ από την Τετάρτη αναμένεται να τεθούν σε ισχύ «αντίποινα» σε ποσοστό 20% σε σχεδόν όλα τα υπόλοιπα προϊόντα, στο πλαίσιο της πολιτικής Τραμπ που στοχεύει χώρες τις οποίες ο ίδιος κατηγορεί ότι έχουν υψηλά εμπόδια στις εισαγωγές προϊόντων από τις ΗΠΑ.

Οι υπουργοί Εμπορίου συναντήθηκαν τη Δευτέρα στο Λουξεμβούργο για να καθορίσουν τη στάση της ΕΕ απέναντι στους νέους δασμούς, καθώς και να συζητήσουν τις εμπορικές σχέσεις με την Κίνα.

Πολλοί από τους υπουργούς επισήμαναν ότι βασική προτεραιότητα της Ευρώπης πρέπει να είναι η έναρξη διαλόγου με την Ουάσινγκτον ώστε να αποφευχθεί ένας ανοιχτός εμπορικός πόλεμος.

Ο Πολωνός υφυπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης και Τεχνολογίας, αρμόδιος για θέματα εμπορίου, Μίχαου Μπαρανόφσκι δήλωσε: «Η ΕΕ εκφράζει βαθιά λύπη για τους νέους δασμούς που επέβαλαν οι ΗΠΑ και παραμένει προσηλωμένη στον διάλογο, αναζητώντας μια λύση αποδεκτή και από τις δύο πλευρές. Το σημερινό Συμβούλιο έδειξε ότι τα κράτη μέλη παραμένουν ενωμένα και αποφασισμένα να υπερασπιστούν τα συμφέροντα πολιτών και επιχειρήσεων. Στηρίζουμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η απάντησή μας θα χαρακτηρίζεται από υπομονή αλλά και αποφασιστικότητα. Όλες οι επιλογές παραμένουν ανοιχτές».

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η Ολλανδή υπουργός Εμπορίου Ρέινετ Κλέβερ που σε δηλώσεις της στους δημοσιογράφους ανέφερε: «Πρέπει να παραμείνουμε ψύχραιμοι και να απαντήσουμε με τρόπο που θα οδηγήσει στην αποκλιμάκωση. Οι χρηματαγορές ήδη δείχνουν τι θα συμβεί εάν προχωρήσουμε απευθείας σε κλιμάκωση. Παρόλα αυτά, θα είμαστε προετοιμασμένοι να αναλάβουμε αντίμετρα αν χρειαστεί, ώστε να φέρουμε τους Αμερικανούς ξανά στο τραπέζι του διαλόγου».

Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Εμπορίου Μάρος Σέφκοβιτς χαρακτήρισε τις δίωρες συνομιλίες που είχε την Παρασκευή με τους Αμερικανούς ομολόγους του «ειλικρινείς», ξεκαθαρίζοντας ότι οι δασμοί είναι «επιβλαβείς και αδικαιολόγητοι».

Από την πλευρά της, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί μια συμφωνία «μηδενικών δασμών» για τα βιομηχανικά προϊόντα.

Το μπλοκ των 27 χωρών αναμένεται να εγκρίνει εντός της εβδομάδας ένα πρώτο πακέτο στοχευμένων αντιμέτρων εις βάρος αμερικανικών εισαγωγών ύψους έως και 28 δισ. δολαρίων, το οποίο θα περιλαμβάνει από οδοντικό νήμα έως και διαμάντια, ως απάντηση στους αμερικανικούς δασμούς για τον χάλυβα και το αλουμίνιο. Αυτά τα αντίποινα είναι σαφώς μικρότερης κλίμακας από τους ευρύτερους δασμούς που έχουν ανακοινωθεί.

Ωστόσο, ο Τραμπ ήδη ανακοίνωσε την πρόθεση να επιβάλει ως αντίποινα δασμούς 200% στα ευρωπαϊκά αλκοολούχα ποτά, εάν η ΕΕ προχωρήσει με τον προγραμματισμένο φόρο 50% στο αμερικάνικο ουίσκι – γεγονός που προκάλεσε ανησυχία σε μεγάλες χώρες-εξαγωγείς οίνου και οινοπνευματωδών όπως η Γαλλία και η Ιταλία.

Η ΕΕ αναμένεται μέχρι τα τέλη Απριλίου να ετοιμάσει ένα μεγαλύτερο πακέτο μέτρων για να απαντήσει στους γενικευμένους δασμούς των ΗΠΑ.

Ωστόσο, οι δυνατότητες της Ένωσης να επιφέρει πλήγμα στις ΗΠΑ είναι περιορισμένες, αφού οι αμερικανικές εισαγωγές στην Ευρώπη πέρυσι ανήλθαν σε 334 δισ. ευρώ, ενώ οι εξαγωγές της ΕΕ στις ΗΠΑ έφτασαν τα 532 δισ. ευρώ.

Ο Γάλλος υπουργός Εμπορίου Λοράν Σεν-Μαρτέν τόνισε πως πρέπει να παραμείνουν όλες οι πιθανότητες στο τραπέζι, αναφερόμενος συγκεκριμένα στον ευρωπαϊκό «Μηχανισμό Αντίμετρων σε Οικονομικό Εξαναγκασμό» (ACI), ο οποίος επιτρέπει στην ΕΕ να στοχεύει αμερικανικές υπηρεσίες ή να περιορίζει την πρόσβαση εταιρειών των ΗΠΑ σε δημόσιους διαγωνισμούς της Ευρώπης. Όπως χαρακτηριστικά είπε, αυτό το «ευρωπαϊκό εργαλείο είναι ολοκληρωμένο και μπορεί να γίνει εξαιρετικά επιθετικό».

Αντίθετα, άλλοι υπουργοί υιοθέτησαν πιο επιφυλακτικό τόνο. Ο Ιρλανδός υπουργός Εξωτερικών Σάιμον Χάρις περιέγραψε το ACI ως «πυρηνική επιλογή» και εξήγησε ότι, τουλάχιστον προς το παρόν, η πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών προτιμά να μην το ενεργοποιήσει.

Ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ δήλωσε ότι η ΕΕ πρέπει να συνειδητοποιήσει τη δύναμή της, υπό τον όρο της ενότητας. Ωστόσο προειδοποίησε ότι, αν κάθε χώρα προτάξει τα ιδιαίτερα προϊόντα που την απασχολούν, «θα καταλήξουμε να μη διαθέτουμε καμία αξιόπιστη απάντηση».