Αν μερικές πόλεις είναι τόσο μεγάλες που μπορεί να νιώθετε σχεδόν αδύνατο να τυλίξετε τα χέρια σας —και το μυαλό σας— γύρω τους, η Κωνσταντινούπολη είναι σίγουρα μία από αυτές. Καθώς μπαίνετε από το αεροδρόμιο, κατεβαίνοντας προς τον Βόσπορο, μια φαινομενικά ατέλειωτη πόλη απλώνεται μπροστά σας και σε δύο ηπείρους.
Αλλά αν αφιερώσετε λίγο από τον χρόνο σας, θα ανακαλύψετε ότι ακόμα και μια πόλη άνω των 15 εκατομμυρίων κατοίκων μπορεί, κατά κάποιο τρόπο, να γίνει προσωπική. Πλησιάστε και αυτό το μέρος θα σας αγκαλιάσει. Είναι αυτό που με κάνει να επιστρέφω ξανά και ξανά και ξανά. Και ενώ οι 24 ώρες δεν είναι πολλές, μπορείτε μολαταύτα να νιώσετε λίγο το βάθος, την ιστορία, τον πολιτισμό και τη ζεστασιά αυτής της πόλης, όπου η ανατολή συναντά τη δύση.
Άφιξη
Το αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης (IST) που άνοιξε μόλις πριν από πέντε χρόνια είναι ένα θαύμα από μόνο του. Στην Ευρώπη, μόνο το Χίθροου του Λονδίνου είναι πιο πολυσύχναστο, και πτήσεις από περισσότερες από 120 χώρες προσγειώνονται στους πέντε διαδρόμους του IST. Έχει μόνο έναν ενιαίο, αχανή τερματικό, με ψηλές, θολωτές οροφές και έναν πύργο ελέγχου σε σχήμα τουλίπας, το εθνικό λουλούδι της Τουρκίας.
Καθώς απέχει από την πόλη 35 περίπου χιλιόμετρα, θα πρέπει να πάρετε το μετρό ή το δημόσιο λεωφορείο, ενώ υπάρχουν και ταξί διαθέσιμα 24 ώρες την ημέρα κέντρο της Κωνσταντινούπολης απέχει περίπου μία ώρα (40 με 50 λεπτά με το μετρό).
Πρωί
Φορέστε ένα καλό ζευγάρι παπούτσια για περπάτημα και δείτε όσο περισσότερα μπορείτε γύρω από το Σουλταναχμέτ, την ιστορική καρδιά της πόλης. Εδώ, χρειάζεται μόνο να περπατήσετε μερικά τετράγωνα προς οποιαδήποτε κατεύθυνση για να αντιληφθείτε τη βαθιά, πολυεπίπεδη ιστορία της Κωνσταντινούπολης. Η ρωμαϊκή συναντά τη βυζαντινή, που συναντά την οθωμανική, με αγορές, τζαμιά, εκκλησίες και τόσα άλλα, όλα δίπλα δίπλα.
Με τόσο λίγο χρόνο, πιθανότατα θα χρειαστεί να διαλέξετε, αλλά εδώ είναι μια σύντομη περίληψη των κύριων αξιοθέατων που θα σας βοηθήσουν να αποφασίσετε. Καλό θα ήταν να ξεκινήσετε όσο το δυνατόν νωρίτερα, για να αποφύγετε τη ζέστη και τα πλήθη.
Παλάτι Τοπ Καπί: Μια περιπετειώδης και όμορφη σειρά από περίπτερα και αυλές, το Τοπ Καπί ήταν το κέντρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και η κατοικία των σουλτάνων για περίπου τέσσερεις αιώνες. Οι ξεναγήσεις εδώ τείνουν να είναι λεπτομερείς και συναρπαστικές.
Μπλε Τζαμί: Με τους ανυψωμένους μιναρέδες και τον τεράστιο τρούλο πάνω από μια σειρά από μισούς θόλους, αυτό είναι ένα από τα πιο εμβληματικά αξιοθέατα της Κωνσταντινούπολης. Εξακολουθεί να είναι ένα τζαμί που λειτουργεί, γι’ αυτό θα πρέπει να βγάλετε τα παπούτσια σας και να φοράτε κατάλληλα ρούχα για να μπείτε μέσα. Τα γόνατα και οι ώμοι ανδρών και γυναικών πρέπει να είναι καλυμμένα, καθώς και τα κεφάλια των γυναικών.
Αγία Σοφία: Αρχικά η μεγαλοπρεπής εκκλησία της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας που έχτισε ο Ιουστινιανός Α΄ στα ερείπια της προηγούμενης ομώνυμης εκκλησίας, η Αγία Σοφία μετατράπηκε σε τζαμί από τους Οθωμανούς κατακτητές, που πρόσθεσαν μιναρέδες. Όντας ένας τόπος λατρείας από το 537, αποτελεί ίσως το καλύτερο μέρος για να δείτε το πώς οι διαφορετικές θρησκείες (ορθοδοξία, ρωμαιοκαθολικισμός και ισλαμισμός) έχουν αφήσει τα σημάδια τους σε αυτή την αρχαία πόλη.
Η Μεγάλη ή Καλυμμένη Αγορά: Αυτό είναι ένα μέρος όπου είναι εύκολο να χαθείς, με θαυμάσια αποτελέσματα, σε έναν λαβύρινθο από 61 συνολικά λωρίδες 4.000 καταστημάτων. Θα βρείτε τα πάντα, από αναμνηστικά μέχρι ασήμι, δερμάτινα και σχεδόν ό,τι άλλο επιθυμεί η καρδιά σας. Ετοιμαστείτε να κουβεντιάσετε αλλά και να παζαρέψετε με τους πωλητές.
Μεσημέρι
Κατευθυνθείτε προς το Αιγυπτιακό Παζάρι, γεμάτο από αρώματα εκατοντάδων μπαχαρικών, αλλά και γλυκά όπως τα σιροπιαστά και τα λουκούμια. Αυτές οι χρυσές καμάρες έχουν περιφρονήσει το εμπόριο μπαχαρικών από το 1660.
Μπορείτε να απολαύσετε ένα ορεκτικό απλά περπατώντας – οι πωλητές του Αιγυπτιακού Παζαριού είναι πρόθυμοι να σας προσφέρουν να δοκιμάσετε λίγο από όλα τα παραπάνω, καθώς και σπιτικούς καφέδες και τσάγια. Στην τελευταία μου επίσκεψη, ένας ενθουσιώδης πωλητής με κάλεσε μέσα για να μου πει συνοπτικά την ιστορία της αγοράς και στη συνέχεια να μου προσφέρει μια γρήγορη περιήγηση στο μικροσκοπικό του μαγαζί.
«Αυτό είναι για κεμπάπ, αυτό είναι για ψάρι, αυτό για κοτόπουλο», έλεγε βγάζοντας συρτάρια και βάζοντας με να δοκιμάσω μικρές πρέζες από τα μείγματα μπαχαρικών που συνέθετε ο ίδιος.
Στη συνέχεια, βρείτε μια μικρή σκάλα κοντά στην κύρια είσοδο και ανεβείτε για ένα γεύμα στο Pandeli. Συνίσταται ως εστιατόριο Michelin Bib Gourmand και το φαγητό εκεί είναι εξαιρετικό και προσιτό, με τουρκικά αγαπημένα, όπως μελιτζανοσαλάτα και ψητό αρνί στο μενού.
Οι σερβιτόροι φορούν κολλαρισμένα λευκά πουκάμισα και μαύρα παπιγιόν. Ο διευθυντής, δείχνοντάς μου το μενού, μού είπε ότι άνοιξαν για πρώτη φορά το 1901. «Το ίδιο, για περισσότερα από 100 χρόνια», σημείωσε.
Είναι ένα ήρεμο και ήσυχο μέρος. Ενώ οι τουρίστες βρίθουν στον κάτω όροφο και κοιτάτε έξω από το παράθυρο την κίνηση στη Γέφυρα του Γαλατά, μπορείτε να ξεκουραστείτε για λίγο καθώς απολαμβάνετε το γεύμα σας. Θα χρειαστείτε δυνάμεις για ένα γεμάτο απόγευμα και βράδυ.
Απόγευμα
Πάρτε το φέρυ για να διασχίσετε τον Βόσπορο. Είναι ένα σύντομο ταξίδι, αλλά από κάθε άποψη αξιοσημείωτο. Ο Βόσπορος κόβει την Κωνσταντινούπολη στη μέση, αφ’ ενός συνδέοντας τη Μαύρη Θάλασσα με τη Θάλασσα του Μαρμαρά και αφ’ ετέρου χωρίζοντας την Ευρώπη από την Ασία.
Υπάρχουν πολλά τουριστικά σκάφη που ταξιδεύουν σε αυτά τα νερά, αλλά το φέρυ είναι το αγαπημένο μου. Ο ναύλος είναι λιγότερο από 1 ευρώ, και πάντα παίρνω ένα μικρό φλιτζάνι τουρκικό τσάι με ζάχαρη στο πλοίο, για λίγα μόνο σεντς, για να το πιω καθώς διασχίζουμε το κανάλι.
Δεξιά και αριστερά απλώνονται οι δύο πλευρές της Πόλης, ανεβαίνοντας στις όχθες εκατέρωθεν. Πραγματικά, μόνο από το νερό αποκτάς μια πραγματική αίσθηση της απεραντοσύνης αυτής της πόλης. Αξίζει επίσης να κοιτάξετε γύρω σας — πολλοί ταξιδιώτες χρησιμοποιούν το φέρυ για να πάνε στη ή να γυρίσουν από τη δουλειά. Αυτή είναι μια ευκαιρία να βιώσετε και ένα κομμάτι της καθημερινότητας της πόλης.
Κατεβείτε στο Καντίκιοϊ και πατήστε ασιατικό έδαφος. Αφεθείτε στη βιασύνη των ντόπιων και μπείτε στον λαβύρινθο των σοκακιών που ανηφορίζουν γεμάτα με υπαίθριους πάγκους και καταστήματα που πωλούν σχεδόν κάθε φρέσκο και νόστιμο πράγμα που μπορείτε να φανταστείτε.
Οι τουρίστες αποτελούν μόνο ένα μικρό ποσοστό των ανθρώπων που θα συναντήσετε εδώ, αλλά η υποδοχή είναι φιλική και ο κόσμος είναι ανοιχτόκαρδος και πρόθυμος να σας μιλήσει, προσφέροντας παράλληλα ένα αυτοσχέδιο, δωρεάν μενού γευσιγνωσίας που αποτελείται από οτιδήποτε πουλάνε: τυριά, ελιές, πιπεριές τουρσί. Πικάντικα, αλμυρά, γλυκά — ένας στρόβιλος γεύσεων!
Όταν έρθει η ώρα για το δείπνο, επιλέξτε το Ciya Sofrasi. Ο σεφ Μουσά Νταγντεβιρέν πέρασε χρόνια σε σπίτια και κουζίνες ανά την Τουρκία, συγκεντρώνοντας τις καλύτερες συνταγές της χώρας. Τα 50 καλύτερα εστιατόρια του κόσμου τον αποκάλεσαν «μαγειρικό ανθρωπολόγο» και έκτοτε εμφανίζεται στο Netflix και στις σελίδες μεγάλων έντυπων εκδόσεων.
Ο ίδιος είναι μάλλον ανεπιτήδευτος. Άνοιξε πολλά εστιατόρια στο ίδιο τετράγωνο για να μπορεί να επισκέπτεται το καθένα από αυτά κάθε μέρα. Μίλησα μαζί του πολλές φορές καθώς καθόταν σε ένα υπαίθριο τραπέζι μαζί με φίλους.
Ακόμα κι αν ο σεφ δεν είναι εκεί, το γεύμα αξίζει. Παραγγείλτε απλά, τίμια, όμορφα πιάτα όπως χωριάτικη σαλάτα, σούπα με κόκκινες φακές, ντόπια τυριά με πίτα, κεμπάπ, κιοφτέ, φαλάφελ και άλλα με μελιτζάνα, αρνί, κοτόπουλο και άλλα ντόπια υλικά.
Βράδυ
Μετά από μια τόσο κουραστική μέρα, ίσως το μόνο που επιθυμείτε το βράδυ είναι μια ευκαιρία να χάσετε λίγες θερμίδες πριν πάτε για ύπνο. Η λεωφόρος Ιστικλάλ (Ανεξαρτησίας), μήκους ενάμιση χιλιομέτρου περίπου, είναι το τέλειο μέρος για να το κάνετε αυτό.
Πάρτε το φέρυ για να επιστρέψετε στην ευρωπαϊκή πλευρά με το ηλιοβασίλεμα. Στη συνέχεια, κάντε μια βόλτα σε αυτόν τον κύριο εμπορικό πεζόδρομο της πόλης, που ζωντανεύει τη νύχτα. Ακούστε μουσικούς του δρόμου και παρακολουθήστε τα τραμ να περνούν. Πάρτε ένα παγωτό. Κι αν σας έχει απομείνει ενέργεια, μπείτε σε έναν από τους παράπλευρους δρόμους που είναι γεμάτοι με μπαρ. Καθίστε σε ένα σκαμπό, παραγγείλετε μια παγωμένη μπύρα Εφές και πιάστε κουβεντούλα με τον διπλανό σας μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.
Του Tim Johnson
Επιμέλεια: Βαλεντίνα Λισάκ & Αλία Ζάε
