Ο Βασιλιάς Κάρολος Γ΄ εκφώνησε την ομιλία του Θρόνου στις 27 Μαΐου, παρουσιάζοντας την ατζέντα της νέας κυβέρνησης. Με έμφαση στην οικονομία, η ομιλία σηματοδότησε στροφή σε καίρια ζητήματα σε σύγκριση με την προηγούμενη κυβέρνηση του Τζάστιν Τριντό.
Η τελευταία ομιλία του Θρόνου είχε πραγματοποιηθεί το 2021, εν μέσω της αβεβαιότητας λόγω της πανδημίας COVID-19, ενώ η φετινή επηρεάστηκε από τις ταχύτατες αλλαγές στο παγκόσμιο εμπορικό σκηνικό. Και στις δύο περιπτώσεις, οι μειοψηφικές κυβερνήσεις των Φιλελευθέρων υποσχέθηκαν σημαντικές δαπάνες, ωστόσο ο τόνος και το περιεχόμενο διαφοροποιήθηκαν αισθητά. Ακολουθούν τα βασικά σημεία της φετινής ομιλίας.
Χρονισμός και γενικό πλαίσιο
Ο Βασιλιάς εκφώνησε την ομιλία έχοντας στο πλευρό του τη Βασίλισσα Καμίλα, στο κτήριο της Γερουσίας, κατά τη διάρκεια σπάνιας επίσκεψής του στον Καναδά – η τελευταία βασιλική επίσκεψη είχε πραγματοποιηθεί το 2010 από τη Βασίλισσα Ελισάβετ Β΄. Ήταν η πρώτη φορά από το 1977 που ο μονάρχης εκφώνησε ο ίδιος την ομιλία του Θρόνου.
Η επίσκεψη του Καρόλου ακολούθησε μια εκλογική περίοδο που είχε έντονα επηρεαστεί από την πολιτική του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, με τους δασμούς και τις δηλώσεις του περί «απορρόφησης» του Καναδά να ενισχύουν τον εθνικισμό.
Ο Πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνεϊ επικέντρωσε την εκστρατεία του στην αντιμετώπιση των προκλήσεων από τον Τραμπ και κατάφερε να διατηρήσει μια μειοψηφική κυβέρνηση, παρότι οι Φιλελεύθεροι κινδύνευαν με πολιτική κατάρρευση στα τέλη του 2024. Η ομιλία του Θρόνου έκανε αναφορά στην εθνική υπερηφάνεια.
«Σας απευθύνομαι σήμερα, καθώς οι Καναδοί ενώνονται με ένα ανανεωμένο αίσθημα εθνικής υπερηφάνειας, ενότητας και ελπίδας», είπε ο Βασιλιάς. Ο λόγος του απέφυγε τις σκληρές διατυπώσεις της προεκλογικής περιόδου, όπως την προειδοποίηση του Κάρνεϊ ότι «οι Αμερικανοί θέλουν να καταστρέψουν τον τρόπο ζωής μας». Αντίθετα, αναφέρθηκε σε μια νέα σχέση Καναδά-ΗΠΑ «βασισμένη στον αμοιβαίο σεβασμό και τα κοινά συμφέροντα».
Η ομιλία επανέλαβε την προεκλογική ρητορική του Κάρνεϊ ότι ο Καναδάς αντιμετωπίζει «προκλήσεις πρωτόγνωρες για τη γενιά μας», ενώ περιέγραψε τη συγκυρία ως «μοναδική ευκαιρία ανανέωσης».
Η πρόκληση, σύμφωνα με την ομιλία, είναι «η μεγαλύτερη μεταμόρφωση της καναδικής οικονομίας από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο».
Επίκεντρο η οικονομία
Η ανάπτυξη της οικονομίας ήταν ο πυρήνας της ομιλίας και της κυβερνητικής ατζέντας. «Ο πρωταρχικός στόχος της κυβέρνησης είναι να χτίσει την ισχυρότερη οικονομία της G7», δήλωσε ο Βασιλιάς.
Ο Κάρνεϊ είχε επανειλημμένα τονίσει τον στόχο αυτό προεκλογικά. Η ομιλία περιλάμβανε δεσμεύσεις για άρση των εμποδίων στο εσωτερικό εμπόριο με σχετική νομοθεσία έως την Ημέρα του Καναδά, καθώς και για μεγάλα έργα εθνικής εμβέλειας ώστε να ενισχυθεί η διαφοροποίηση των αγορών και η ανάπτυξη.
«Ο χρόνος είναι κρίσιμος», είπε ο Βασιλιάς. Η κυβέρνηση θα ιδρύσει νέο γραφείο μεγάλων έργων για την επιτάχυνση των εγκρίσεων, με σεβασμό στο περιβάλλον και στα συνταγματικά δικαιώματα των ιθαγενών. Η ομιλία επανέλαβε και τη φιλοδοξία του Κάρνεϊ να καταστήσει τον Καναδά «ενεργειακή υπερδύναμη» στον τομέα της καθαρής αλλά και της συμβατικής ενέργειας.
Η μέχρι στιγμής ρητορική του Κάρνεϊ και του υπουργού Ενέργειας, Τιμ Χότζσον, υποδηλώνει διαφοροποίηση από την προηγούμενη στάση των Φιλελευθέρων έναντι του πετρελαίου και φυσικού αερίου – κύριων εξαγώγιμων προϊόντων του Καναδά.
Η αντιπολίτευση, πάντως, ζήτησε συγκεκριμένες προτάσεις. Ο αρχηγός των Συντηρητικών, Πιερ Πουαλιέβρ, δήλωσε: «Ακούσαμε συνθήματα και πολιτικές υποσχέσεις, αλλά καμία σαφή στρατηγική». Δεν υπήρξε αναφορά σε αγωγούς ή σε έργα πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Διαφορές στις κλιματικές πολιτικές και τα προοδευτικά θέματα
Η αναφορά στην «συμβατική ενέργεια» ήταν μια σαφής απόκλιση από την ομιλία του Τριντό το 2021, η οποία είχε ισχυρό προσανατολισμό στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης – με μέτρα όπως το ανώτατο όριο εκπομπών και η επιβολή φόρου άνθρακα.
Αν και ο Κάρνεϊ έχει διατελέσει ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για το Κλίμα και τη Χρηματοδότηση, το θέμα δεν ήταν κεντρικό στην ομιλία του Θρόνου, η οποία περιείχε μόλις δύο σύντομες αναφορές χωρίς συγκεκριμένα μέτρα.
Η κυβέρνηση Κάρνεϊ, όπως και στις εντολές προς τους υπουργούς του, απέφυγε τη χρήση έντονης προοδευτικής ρητορικής, σε αντίθεση με την ομιλία Τριντό, που τόνιζε την καταπολέμηση του ρατσισμού, του σεξισμού και των καταχρήσεων εξουσίας.
Συγκλίσεις σε ζητήματα ιθαγενών
Κοινό σημείο με την προηγούμενη ομιλία ήταν η αναγνώριση γης – με ιδιαίτερη βαρύτητα φέτος, καθώς προήλθε από τον ίδιο τον μονάρχη. «Αναγνωρίζουμε τη κοινή μας ιστορία ως έθνος», είπε ο Βασιλιάς, παρόντας στην ακηδεμόνευτη γη των Αλγκονκίν και Ανησινάμπε.
Η ομιλία περιλάμβανε δεσμεύσεις για εταιρικές σχέσεις με τους ιθαγενείς και σεβασμό των συνταγματικών υποχρεώσεων του Καναδά. Ωστόσο, ο τόνος ήταν διαφορετικός από το 2021, όταν οι ανακαλύψεις άταφων τάφων κοντά σε πρώην οικοτροφεία συγκλόνισαν τη χώρα και οδήγησαν σε εθνικό πένθος.
Δημοσιονομική πειθαρχία και κατοικία
Το θέμα της στέγασης αποτέλεσε βασικό μέρος της φετινής ομιλίας. Ο Κάρνεϊ έχει δηλώσει ότι μπήκε στην πολιτική για να βοηθήσει στην κρίση προσιτής κατοικίας και στο κόστος ζωής. Η κυβέρνηση δεσμεύεται να αυξήσει την προσφορά κατοικιών, ακόμα και μέσω απευθείας εμπλοκής του ομοσπονδιακού κράτους.
Ωστόσο, το νέο μήνυμα είναι η ανάγκη για δημοσιονομική πειθαρχία. Η ομιλία έκλεισε με τη δέσμευση για ισοσκελισμένο προϋπολογισμό εντός τριετίας μέσω περικοπών σπατάλης, περιορισμού του δημόσιου τομέα, και αξιοποίησης της τεχνολογίας για αποδοτικότητα.
«Το μέγεθος της κυβερνητικής πρωτοβουλίας θα ανταποκρίνεται στις προκλήσεις της εποχής μας και στις φιλοδοξίες των Καναδών», κατέληξε ο Βασιλιάς.
Η κυβέρνηση είχε προαναγγείλει ότι δεν θα καταθέσει προϋπολογισμό την άνοιξη, αλλά το φθινόπωρο – προκαλώντας επικρίσεις από τους Συντηρητικούς, που ζητούν συγκεκριμένο σχέδιο.
Ο Πουαλιέβρ κατήγγειλε ότι η κυβέρνηση δεν παρουσίασε λεπτομέρειες για το πώς θα μειώσει το «παραφουσκωμένο κόστος του Φιλελεύθερου κράτους». «Καμία συγκεκριμένη στρατηγική για να προχωρήσουμε, την ώρα που – όπως λέει και ο πρωθυπουργός – είμαστε σε κρίση για την απεξάρτηση από την αμερικανική οικονομία», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Του Noé Chartier
