Οι παραδοσιακές κινεζικές πολεμικές τέχνες έχουν μακρά ιστορία. Περνούσαν από δάσκαλο σε μαθητή για χιλιάδες χρόνια, μέχρι που η Πολιτιστική Επανάσταση του Μάο στην Κίνα κατέστρεψε πλήθος γνώσεων και φορέων των αρχαίων παραδόσεων.
Το NTD TV (New Tang Dynasty Television) είναι ένα παγκόσμιο τηλεοπτικό δίκτυο με έδρα τη Νέα Υόρκη που ιδρύθηκε από Κινέζους που βρήκαν άσυλο στις ΗΠΑ, διαφεύγοντας από τις διώξεις που λαμβάνουν χώρα στη σημερινή Κίνα. Το όνομά του – Νέα Δυναστεία Τανγκ – παραπέμπει σε μία περίοδο της Κίνας, που θεωρείται από τις ανώτερες στην ιστορία της.
Με στόχο την αναβίωση των παραδόσεων του κινεζικού πολιτισμού, ξεκίνησε το NTD τη διοργάνωση του Διεθνούς Διαγωνισμού Παραδοσιακών Κινεζικών Πολεμικών Τεχνών. Στον φετινό διαγωνισμό, ο οποίος έλαβε χώρα από τις 30 Αυγούστου έως τις 2 Σεπτεμβρίου, στο Νιου Τζέρσεϋ, συμμετείχαν 91 αθλητές από 10 χώρες.
Για τον πρόεδρο του διαγωνισμού, Λι Γιούφου (Li Yufu), η ουσία των πολεμικών τεχνών βρίσκεται όχι τόσο στις κινήσεις όσο στην πνευματική κατάσταση του ασκούμενου: «Η πολεμική αρετή είναι να προστατεύεις τους αθώους και τους καλούς, και να σταματάς το κακό».
Σύμφωνα με τους κριτές του διαγωνισμού, πολλοί επίλεκτοι αθλητές γνωρίζουν ότι οι απαιτήσεις των πολεμικών τεχνών ξεπερνούν το σωματικό επίπεδο και ότι καθοριστική για την πρόοδό τους είναι η εσωτερική τους κατάσταση. Δηλαδή, μόνο δίνοντας προτεραιότητα στην αρετή, βελτιώνοντας παράλληλα τις κινήσεις τους, μπορούν να ανακτήσουν ό,τι έχει χαθεί.
Σε αντίθεση με τον αθλητισμό, στις πολεμικές τέχνες η πρόκληση βλάβης στον αντίπαλο είναι μία υπαρκτή πιθανότητα και αυτό επιφορτίζει με επιπλέον ευθύνες τους αθλητές του είδους. Έτσι, το ηθικό στοιχείο έχει εξέχοντα ρόλο σε αυτές.
Στις παραδοσιακές πολεμικές τέχνες, υπάρχει ένας κώδικας συμπεριφοράς που πρέπει να ακολουθεί κάθε ασκούμενος. Στο παρελθόν, λένε οι κριτές του διαγωνισμού, οι δάσκαλοι δεν δίδασκαν έναν μαθητή που δεν ήταν ενάρετος.
«Αν διδάσκεις πολεμικές τέχνες χωρίς να απαιτείς αρετή, δεν ενσταλάζεις απλώς τη βία;» ρωτά ο Λι Γιούφου.
Αποκαθιστώντας τη χαμένη τέχνη της πολεμικής αρετής
Ο Λι γεννήθηκε πριν από την Πολιτιστική Επανάσταση, μια εποχή που οι Κινέζοι ασκούμενοι πολεμικών τεχνών μπορούσαν να εκτελέσουν φαινομενικά ακατόρθωτα πράγματα, αψηφώντας τους φυσικούς νόμους. Το δικό του ενδιαφέρον για τις πολεμικές τέχνες ανέκυψε όταν είδε ένα στέλεχος του κόμματος να χτυπά ηλικιωμένους και αδύναμους. Το αίσθημα της δικαιοσύνης μέσα του τον ενέπνευσε να προσπαθήσει να γίνει πιο δυνατός, αλλά οι πολεμικές τεχνικές που άρχισε να μαθαίνει δεν εμπεριείχαν πολεμική αρετή. Η οικογένειά του τον παρακάλεσε να σταματήσει για να μην κάνει κακό σε κανέναν και εκείνος συμφώνησε.
Σε ηλικία 16 ετών, ο Λι συνάντησε κάποιον που ασκούσε παραδοσιακές πολεμικές τέχνες, ο οποίος συμφώνησε να τον πάρει για μαθητή του. Έτσι, μπόρεσε να μάθει και εξάσκησε για 60 χρόνια τις παραδοσιακές κινεζικές πολεμικές τέχνες, συνεχίζοντας να τις υποστηρίζει μέχρι σήμερα.
Με λύπη του διαπίστωσε, κάποια στιγμή, ότι οι παραδοσιακές κινεζικές πολεμικές τέχνες είχαν σχεδόν χαθεί στον κόσμο. Ήταν αποκαρδιωτικό, ομολογεί. Γενιά μετά τη γενιά, είδε πολλούς παλιούς δασκάλους να περνούν. Μερικοί δεν μπόρεσαν να μεταδώσουν αυτό που γνώριζαν σε έναν αφοσιωμένο μαθητή, ενώ άλλοι έκαναν τους μαθητές τους να εγκαταλείψουν εντελώς τις πολεμικές τέχνες.
«Για παράδειγμα, είδα τη μια γενιά μετά την άλλη να χάνει το τάι τσι τσουάν (taijiquan)», λέει. «Τώρα δεν έχει μείνει κανένας που να εξασκεί το αυθεντικό, παραδοσιακό στυλ και σταδιακά το απέκλεισαν από τους διαγωνισμούς. Στην αρχική του μορφή, το τάι τσι τσουάν δεν μπορεί να ονομαστεί μορφή μάχης, επειδή ο δάσκαλος του τάι τσι τσουάν δεν μπορεί να αγγιχτεί. Δεν μπορείς να τον πιάσεις, πόσο μάλλον να τον πολεμήσεις.»
Αλλά όσο περνάει ο καιρός, μερικοί άνθρωποι κατακτούν επιφανειακά τις κινήσεις και μετά, αγνοώντας τον κώδικα συμπεριφοράς που πρέπει να ακολουθεί ο ασκούμενος αυτής της πολεμικής τέχνης, χρησιμοποιούν τη φόρμα για να νικήσουν τους άλλους, να διαγωνιστούν, να επιδειχθούν. Το λάθος κίνητρο χαλάει τη φόρμα και το πρωτότυπο στυλ δεν μπορεί πλέον να βρεθεί σήμερα, προσθέτει ο Λι.
Γύρω στο 2008, ο Λι πρότεινε σε μερικούς συναδέλφους του στην Ταϊβάν να οργανώσουν μια εκδήλωση για την αναβίωση των παραδοσιακών πολεμικών τεχνών. Αλλά ένα τέτοιο εγχείρημα υπερέβαινε τις δυνατότητες εκείνων των δασκάλων, οι οποίοι μετά από ώριμη σκέψη απέρριψαν την πρότασή του, λέγοντας ότι ήταν πολύ δύσκολο.
«Εγώ θα το κάνω», απάντησε ο Λι.
Με αφορμή, λοιπόν, τη διοργάνωση του Διεθνούς Διαγωνισμού Παραδοσιακών Κινεζικών Πολεμικών Τεχνών, ξεκίνησε η συνεργασία του με το NTD, έχοντας ως αποστολή την αναζωογόνηση των παραδοσιακών κινεζικών πολεμικών τεχνών. Εδώ και 16 χρόνια, ο διαγωνισμός αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μίας μικρής κοινότητας πολεμικών τεχνών από όλο τον κόσμο, που έχει επιλέξει να ακολουθήσει τον δρόμο της παράδοσης, προσπαθώντας να αποκαταστήσει ό,τι είχε χαθεί.
Βλέπει σημάδια τέτοιας αναβίωσης;
«Αυτή είναι μόνο η αρχή», απαντά ο Λι.
Η Αλίνα Τζιν (Alina Jin), που αγωνίζεται στο στυλ Γροθιά Λωτού (Lotus Fist) και στην κατηγορία όπλων με ραβδί, πιστεύει ότι η πολεμική αρετή είναι η ουσία των πολεμικών τεχνών.
«Ο στόχος είναι να σταματήσουν τη βία και να σταματήσουν τη μάχη με έναν καλλιτεχνικό, ισχυρό και ηθικό τρόπο», λέει η Αλίνα, φοιτήτρια στο Κολέγιο Φουσίν, μία νέα σχολή με αποστολή την αναβίωση των παραδοσιακών κινεζικών πολεμικών τεχνών.
Στη σχολή, οι δάσκαλοι διδάσκουν τις παραδοσιακές κινεζικές πολεμικές τέχνες και πολιτισμό σε όποιον θέλει να τα μάθει, προσθέτει.
«Η κουλτούρα υφαίνεται από όσα διδάσκονται στα μαθήματα πολεμικών τεχνών, ενώ παρακολουθούμε και διαλέξεις. Μελετάμε την ιστορία και τους θρύλους, μαθαίνουμε από αυτές τις ιστορίες… και αυτό προέρχεται επίσης από ορισμένες κινήσεις στις φόρμες. Υπάρχει μια ιστορία πίσω από κάθε φόρμα, μια ηθική αξία πίσω από μία άλλη φόρμα, μια θεϊκή κουλτούρα πίσω από τις κινήσεις κάθε φόρμας. Αυτό αποτελεί σημαντικό μέρος της τέχνης και αυτό που της προσδίδει πνευματικότητα, αρμονία και ισορροπία.»
Ο Τόμας Γουάνγκ, ο οποίος επίσης αγωνίζεται στο στυλ Γροθιά Λωτού, είπε ότι άρχισε να εκπαιδεύεται στις σύγχρονες πολεμικές τέχνες, με ειδίκευση στα ενωμένα ξύλα (nunchaku). Όμως μετά από αρκετά χρόνια εξάσκησης, συνειδητοποίησε ότι χωρίς να αναπτύξει την «καρδιά» των πολεμικών τεχνών, απλώς μάθαινε πολεμικές κινήσεις. Τότε ήταν που έμαθε για τις παραδοσιακές πολεμικές τέχνες και την πολεμική αρετή, από κάποιον που σχετιζόταν με τον διαγωνισμό του NTD.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η αποδοχή της φιλοσοφίας της «προστασίας των αθώων και της αναστολής του κακού» ως οδηγού της πολεμικής του τέχνης άλλαξε τα πάντα για αυτόν.
«Μετά την εξάσκηση σε πραγματικές, παραδοσιακές πολεμικές τέχνες, βελτιώθηκα από κάθε άποψη. Είμαι βαθιά ευγνώμων σε όσους στηρίζουν αυτόν τον διαγωνισμό.»
Μόνο παραδοσιακά στυλ
Ο διαγωνισμός χωρίζεται στις κατηγορίες άοπλων, όπλων και «Γροθιά του Νότου» («Southern Fist»), ενηλίκων και εφήβων (από 8 έως 18 ετών), ανδρών και γυναικών. Δεν περιλαμβάνονται τα μοντέρνα στυλ.
Η κατηγορία όπλων περιλαμβάνει το ξίφος, το σπαθί, το δόρυ και το ραβδί. Η κατηγορία άοπλων περιλαμβάνει στυλ όπως τα Μακριά Γροθιά, Μιεν τσουάν, Τονγκ Μπέι, Μάντις, Φάνζι Τσουάν και Μπα Τσι Τσουάν. Περιλαμβάνονται τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά στυλ.
Τα εσωτερικά στυλ τονίζουν τη ροή της ενέργειας και τις νοητικές διεργασίες που οδηγούν στη σωματική κίνηση, ενώ οι εξωτερικές πειθαρχίες ξεκινούν από έξω, με τον έλεγχο των μυών, και προχωρούν προς τα μέσα.
Οι αγωνιζόμενοι εκτελούν ασκήσεις δύο ή τριών λεπτών, που αποδεικνύουν το εύρος της τεχνικής τους.
