Με αφορμή την επέτειο της Βελούδινης Επανάστασης του 1989, πραγματοποιούνται σήμερα στην Τσεχία και τη Σλοβακία αντικυβερνητικές διαδηλώσεις, με πολίτες να κατηγορούν τους ηγέτες τους ότι απομακρύνονται από τις δημοκρατικές αξίες που ενέπνευσαν την απομάκρυνση των χωρών αυτών από τον κομμουνισμό.
Στις 17 Νοεμβρίου 1989, οι κομμουνιστικές αρχές της τότε Τσεχοσλοβακίας είχαν καταστείλει ειρηνική φοιτητική πορεία στο κέντρο της Πράγας, γεγονός που αποτέλεσε την απαρχή της Βελούδινης Επανάστασης, η οποία οδήγησε στην ανατροπή του καθεστώτος και στη σταδιακή μετάβαση στη δημοκρατία. Η χώρα διασπάστηκε το 1993 σε Τσεχική Δημοκρατία και Σλοβακία, με τις δύο νέες δημοκρατίες να εντάσσονται αργότερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σήμερα, τμήμα των κοινωνιών και των δύο χωρών εκφράζει έντονη δυσαρέσκεια απέναντι στους ηγέτες τους, τον Τσέχο δισεκατομμυριούχο Αντρέι Μπάμπις και τον Σλοβάκο πρωθυπουργό Ρόμπερτ Φίτσο. Οι διαδηλωτές τούς κατηγορούν ότι υπονομεύουν τις αξίες της δημοκρατικής μετάβασης και ότι ενισχύουν πρακτικές που προσβάλλουν τη θεσμική λειτουργία των κρατών.
Στην Πράγα, ο διοργανωτής της συγκέντρωσης, Μικουλάς Μινάρ, αμφισβήτησε κατά πόσο η χώρα παραμένει ένα κράτος όπου η πολιτική ηγεσία λογοδοτεί ενώπιον του νόμου, διερωτώμενος: «Θέλουμε πραγματικά να ζούμε σε ένα κράτος όπου οι πολιτικοί είναι υπεράνω του νόμου;»
Το 2019, το κίνημα του Μινάρ είχε συγκεντρώσει περίπου 250.000 ανθρώπους κατά του Μπάμπις, σε μία από τις μεγαλύτερες αντικυβερνητικές συγκεντρώσεις της μετακομμουνιστικής περιόδου. Παρά το εύρος των κινητοποιήσεων, ο Μπάμπις κέρδισε ξανά τις εκλογές τον περασμένο μήνα και βρίσκεται στη διαδικασία σχηματισμού νέας κυβέρνησης. Στο επίκεντρο της κριτικής βρίσκεται η συνεργασία του με το κόμμα SPD και η απόφασή του να προτείνει τον επικεφαλής του, Τόμιο Οκαμούρα — ο οποίος διώκεται για υποκίνηση μίσους — για την προεδρία του κοινοβουλίου.
Ο Μπάμπις, πρώην μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος, αντιμετωπίζει επίσης κατηγορίες για απάτη σχετικά με ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, τις οποίες ο ίδιος αρνείται, κάνοντας λόγο για στοχευμένη εκστρατεία εις βάρος του.
Στη Σλοβακία, διαδηλώσεις πραγματοποιούνται σε πολλές πόλεις, συμπεριλαμβανομένης της Μπρατισλάβα. Οι διοργανωτές κατηγορούν τον Φίτσο ότι λαμβάνει μέτρα που, όπως υποστηρίζουν, «μας γυρίζουν πίσω, πριν από το 1989». Ο 61 ετών πρωθυπουργός, επίσης πρώην μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος, κυβερνά χάρη στη στήριξη του SNS.
«Οι ηγέτες μας ανήκουν στην ίδια κάστα ανθρώπων χωρίς αξίες που ανταλλάσσουν μεταξύ τους τις θέσεις», δήλωσε ο συνταξιούχος Σλαβομίρ Χορβάτ, εκφράζοντας απογοήτευση για την πολιτική κατάσταση στη χώρα.
Ο Φίτσο έχει επικριθεί για πολιτικές που στοχεύουν τις μη κυβερνητικές οργανώσεις, για παρεμβάσεις στον πολιτιστικό τομέα και για πρωτοβουλίες που θεωρείται ότι περιορίζουν την ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης. Παράλληλα, έχει επιδιώξει πιο στενές σχέσεις με τη Ρωσία, παρά την εισβολή στην Ουκρανία, την οποία αρνείται να υποστηρίξει στρατιωτικά.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
