Ο Ντάνιελ Σουϊντάνι, πρώην πρωθυπουργός της επαρχίας Μαλάιτα στα Νησιά του Σολομώντα και γνωστός επικριτής της στενής συνεργασίας της χώρας του με το Πεκίνο, απεβίωσε.
Την είδηση του θανάτου του ανακοίνωσε σήμερα το πρωί ο πρώην σύμβουλός του, Κέλσους Ταλιφίλου, αναφέροντας ότι ο Σουϊντάνι πέθανε στο Εθνικό Νοσοκομείο Παραπομπών (National Referral Hospital – NRH) στην πρωτεύουσα Χονιάρα.
Ο Ταλιφίλου εξέφρασε βαθιά θλίψη για την απώλεια, δηλώνοντας πως ο «αξιότιμος Ντάνιελ Σουϊντάνι, μέλος της Επαρχιακής Συνέλευσης Μαλάιτα της περιφέρειας Δυτικού Μπαέγκου/Φαταλέκα, απεβίωσε σήμερα το πρωί στο NRH». Πρόσθεσε ότι λεπτομέρειες για την κηδεία και τις επίσημες τελετές θα ανακοινωθούν σύντομα.
Ο Σουϊντάνι υπήρξε επικεφαλής της Μαλάιτα, της πολυπληθέστερης επαρχίας των Νησιών του Σολομώντα. Κατά τη διάρκεια της θητείας του, συγκρούστηκε επανειλημμένα με τον τότε πρωθυπουργό της χώρας, Μανέσα Σογαβαρέ, τόσο για ζητήματα χρηματοδότησης και παροχής υπηρεσιών όσο και για τη στενή συνεργασία με το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ).
Το 2019 είχε προκαλέσει αίσθηση με την υιοθέτηση του Auki Communique (Ανακοινωθέντος του Άουκι), το οποίο επέβαλε προσωρινή αναστολή στις άδειες επιχειρήσεων που συνδέονταν με το Πεκίνο, ενώ παράλληλα διατηρούσε τις σχέσεις με την Ταϊβάν. Στο πέμπτο άρθρο του εγγράφου τονιζόταν ότι η επαρχιακή κυβέρνηση της Μαλάιτα επιθυμεί να είναι «ελεύθερη από αδικαιολόγητες παρεμβάσεις» και απορρίπτει κάθε έννοια «αστυνομικού κράτους».
Στο έβδομο άρθρο υπογραμμιζόταν ότι η επαρχιακή κυβέρνηση «αναγνωρίζει την ελευθερία της θρησκείας ως θεμελιώδες δικαίωμα και, λαμβάνοντας υπόψη τη βαθιά χριστιανική πίστη και την πίστη στον Θεό των κατοίκων της Μαλάιτα και των εξωτερικών νησιών της, απορρίπτει το ΚΚΚ και τα συστήματά του που βασίζονται σε αθεϊστική ιδεολογία».
Το 2023, ο Σουϊντάνι απομακρύνθηκε από την εξουσία έπειτα από αμφιλεγόμενη ψηφοφορία μεταξύ των μελών της επαρχιακής συνέλευσης.
Παρά την απομάκρυνσή του, συνέχισε να επικρίνει τη σύσφιγξη των σχέσεων με την Κίνα. Ένα μόλις μήνα πριν από τον θάνατό του, είχε εμφανιστεί στο δικαστήριο μαζί με τον Ταλιφίλου, κατηγορούμενος για παράνομη συγκέντρωση σχετικά με τα επεισόδια του 2021.
Ο Σουϊντάνι είχε δώσει αρκετές αποκλειστικές συνεντεύξεις στην εφημερίδα The Epoch Times και στο Epoch TV, στις οποίες είχε υποστηρίξει ότι το ΚΚΚ δωροδοκεί συστηματικά τοπικούς πολιτικούς. Είχε επίσης παραπονεθεί πως δεν κατάφερε να βρει ανταπόκριση από κανέναν πολιτικό ηγέτη στην Καμπέρα της Αυστραλίας σχετικά με τις ανησυχίες του.
Κατά τη διάρκεια νοσηλείας του στην Ταϊβάν το 2023, είχε εκφράσει τον φόβο του να επιστρέψει στα Νησιά του Σολομώντα, λέγοντας πως, αν και ήταν «πολύ τρομαγμένος να επιστρέψει», δεν είχε άλλη επιλογή, καθώς «πρέπει να αγωνιστεί για τα δικαιώματα του λαού του». Τόνιζε ότι το να υπερασπιστούν οι πολίτες τον εαυτό τους «θα τους κάνει δυνατότερους στον τόπο τους».
Η στροφή των Νησιών του Σολομώντα προς το Πεκίνο
Τα Νησιά του Σολομώντα διέκοψαν τις διπλωματικές σχέσεις με την Ταϊβάν και αναγνώρισαν την Κίνα τον Σεπτέμβριο του 2019. Η αλλαγή αυτή συνοδεύτηκε από σημαντική οικονομική ενίσχυση, καθώς η χώρα έλαβε οικονομική βοήθεια ύψους 20 εκατ. δολαρίων ΗΠΑ το προηγούμενο έτος.
Το 2022 οι δύο χώρες υπέγραψαν το αμφιλεγόμενο «Σύμφωνο-Πλαίσιο για τη Συνεργασία Ασφαλείας ανάμεσα στην κυβέρνηση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας και την κυβέρνηση των Νησιών του Σολομώντα». Η συμφωνία επιτρέπει στο Πεκίνο να σταθμεύει ναυτικά πλοία, στρατεύματα, οπλισμό και ένοπλο προσωπικό στο νησιωτικό κράτος, προκειμένου να «προστατεύει την ασφάλεια του κινεζικού προσωπικού και των μεγάλων έργων». Έκτοτε, Κινέζοι αστυνομικοί με στολή έχουν αρχίσει να περιπολούν στους δρόμους της Χονιάρα.
Σύμφωνα με τον ειδικό σε θέματα Κίνας Γκόρντον Τσανγκ (Gordon Chang), εάν εφαρμοστεί πλήρως, το σύμφωνο θα δώσει στο ΚΚΚ στρατηγικό έλεγχο στο κέντρο ζωτικών ναυτιλιακών και αεροπορικών διαδρόμων που συνδέουν τις Ηνωμένες Πολιτείες με την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία. Το 2023 η συμφωνία επεκτάθηκε περαιτέρω μέσω μιας «Ολοκληρωμένης Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης».
Η αυξανόμενη υποταγή στο Πεκίνο
Διαδοχικοί πρωθυπουργοί των Νησιών του Σολομώντα, αν και προέρχονταν από διαφορετικά κόμματα, διατήρησαν ισχυρά φιλοκινεζική στάση. Η διπλωματική στροφή έγινε επί Σογαβαρέ, ενώ ο διάδοχός του, Τζερεμάια Μανέλε —πρώην υπουργός Εξωτερικών— δεσμεύτηκε να συνεχίσει την ίδια πολιτική.
Τον Μάιο του 2025, η κινεζική πρεσβεία στα Νησιά του Σολομώντα κατηγορήθηκε ότι εξανάγκασε τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης Ντάνιελ Ουανεόροα να αποχωρήσει από τη Διακοινοβουλευτική Συμμαχία για την Κίνα (IPAC), η οποία τηρεί σκληρή στάση απέναντι στις ενέργειες του Πεκίνου και αριθμεί μέλη από περισσότερες από τριάντα χώρες.
Η διεθνής κοινοβουλευτική ομάδα κατηγόρησε το Πεκίνο για «εκφοβιστική συμπεριφορά», χαρακτηρίζοντας την παρέμβαση «άμεση και πρωτοφανής πρόκληση» στην κυριαρχία των Νησιών του Σολομώντα.
Του Rex Widerstrom
Με τη συμβολή του Daniel Y. Teng
