Ανάλυση
Στο πλαίσιο των πιθανών τακτικών που θα μπορούσε να επιστρατεύσει το Πεκίνο απέναντι στον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ κατά τις εμπορικές διαπραγματεύσεις, πολλά μέσα ενημέρωσης, τόσο στις ΗΠΑ όσο και διεθνώς, εκφράζουν εικασίες ότι η Κίνα θα μπορούσε να απειλήσει με δύο κινήσεις: πρώτον, να απεξαρτήσει την οικονομία της από το δολάριο — μια διαδικασία γνωστή ως απο-δολαριοποίηση — και δεύτερον, να εκποιήσει τα τεράστια αποθέματά της σε ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου. Ωστόσο, καμία από αυτές τις ενέργειες δεν είναι πιθανή, τουλάχιστον όχι ως άμεσος μοχλός πίεσης στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Είναι ευνόητο γιατί αναλυτές και σχολιαστές εστιάζουν σε τέτοια σενάρια. Το Πεκίνο επιδιώκει εδώ και χρόνια να ενισχύσει τον διεθνή ρόλο του γουάν, συχνά εις βάρος του αμερικανικού δολαρίου. Στο πλαίσιο της φιλόδοξης Πρωτοβουλίας «Μία ζώνη, ένας δρόμος», για παράδειγμα, επιμένει συχνά οι συμφωνίες να συνάπτονται σε γουάν, αντί για δολάρια που αποτελούν τον κανόνα διεθνώς.
Παράλληλα, το Πεκίνο προωθεί την ιδέα της απεξάρτησης από το δολάριο μεταξύ των χωρών BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική). Η Ασιατική Τράπεζα Επενδύσεων Υποδομών, που τελεί υπό κινεζική ηγεσία, χορηγεί δάνεια και επιχορηγήσεις σε γουάν. Η Κίνα έχει συνάψει σημαντικές συμφωνίες για την αγορά πετρελαίου σε γουάν, ενώ οι εκτενείς εμπορικές συναλλαγές της με τη Ρωσία διεκπεραιώνονται επίσης εκτός του δολαριακού συστήματος. Η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας ενισχύει αυτήν την προσπάθεια και μέσω της προώθησης του ψηφιακού γουάν.
Ωστόσο, το Πεκίνο γνωρίζει άριστα ότι η Κίνα, ως μια κατ’ εξοχήν εξαγωγική οικονομία, εξαρτάται από το δολάριο για να διεκπεραιώνει τις εμπορικές της συναλλαγές με την πλειονότητα των χωρών. Παρά τις προσπάθειες να υποκατασταθεί το δολάριο με το γουάν, το αμερικανικό νόμισμα εξακολουθεί να κυριαρχεί στο 80% του παγκόσμιου εμπορίου, ακόμη και σε συναλλαγές όπου οι ΗΠΑ δεν αποτελούν αντισυμβαλλόμενο μέρος. Επιπλέον, το δολάριο χρησιμοποιείται στο 90% του συνόλου των συναλλαγών στην αγορά συναλλάγματος (forex), έναντι μόλις 4% για το γουάν.
Ακόμη κι αν η Κίνα κατάφερνε να εγκαταλείψει το δολάριο διατηρώντας την πρόσβασή της στις παγκόσμιες αγορές, θα ήταν αναγκασμένη να υιοθετήσει πολύ λιγότερο αποδοτικούς και αποτελεσματικούς μηχανισμούς συναλλαγών. Με άλλα λόγια, η απο-δολαριοποίηση θα έβλαπτε την ίδια την Κίνα πολύ περισσότερο από ό,τι τις Ηνωμένες Πολιτείες — ένα γεγονός που είναι σαφές τόσο στο Πεκίνο όσο και στην Ουάσινγκτον.
Εξίσου απίθανο είναι το σενάριο η Κίνα να απειλήσει με μαζική πώληση των αμερικανικών κρατικών ομολόγων που έχει στο χαρτοφυλάκιό της. Αναμφίβολα, τα κινεζικά αποθέματα είναι τεράστια. Ορισμένες εκτιμήσεις τοποθετούν την αξία τους λίγο κάτω από το 1 τρισεκατομμύριο δολάρια, καθιστώντας την Κίνα τον δεύτερο μεγαλύτερο κάτοχο μετά την Ιαπωνία (1,13 τρισ. δολάρια). Αυτό φαινομενικά προσδίδει στο Πεκίνο σημαντική διαπραγματευτική ισχύ. Όμως, όλοι οι εμπλεκόμενοι γνωρίζουν ότι μια τέτοια κίνηση θα στερούσε από την Κίνα μια εξαιρετικά ρευστή αγορά για να τοποθετεί τα τεράστια συναλλαγματικά της αποθέματα σε δολάρια, τα οποία συσσωρεύει αναγκαστικά από τα εμπορικά της πλεονάσματα.
Επιπλέον, μια μαζική εκποίηση θα κατέρριπτε την τιμή των αμερικανικών ομολόγων, προκαλώντας σημαντικές ζημίες στο ίδιο το Πεκίνο, σε μια περίοδο που τα εγχώρια οικονομικά προβλήματα καθιστούν τέτοιες απώλειες ιδιαίτερα επώδυνες. Αναμφίβολα, μια τέτοια πώληση θα έπληττε και την Ουάσιγκτον, αλλά θα πλήγωνε το Πεκίνο σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό — και αυτό είναι απολύτως κατανοητό και στις δύο πλευρές.
Το Πεκίνο γνωρίζει επίσης ότι τα συμφέροντά του θα ζημιώνονταν αν οι παραπάνω κινήσεις οδηγούσαν σε αποδυνάμωση του δολαρίου και ταυτόχρονη ενίσχυση του γουάν. Υπό τις παρούσες συνθήκες, η κινεζική ηγεσία θα είχε κάθε συμφέρον να επιδιώξει την αποδυνάμωση του γουάν, ιδίως έναντι του δολαρίου. Μια τέτοια εξέλιξη θα καθιστούσε τα κινεζικά προϊόντα φθηνότερα για τους αγοραστές που πληρώνουν σε δολάρια, αντισταθμίζοντας έτσι μέρος του αρνητικού αντίκτυπου από τους υφιστάμενους και τους σχεδιαζόμενους αμερικανικούς δασμούς.
Αντιθέτως, το τελευταίο διάστημα το γουάν έχει ενισχυθεί έναντι του δολαρίου. Το Πεκίνο θα μπορούσε να αντιστρέψει αυτή την τάση, διαβεβαιώνοντας δημόσια ότι αποκηρύσσει κάθε σκέψη για απο-δολαριοποίηση ή πώληση αμερικανικών ομολόγων.
Αναμφίβολα, το τοπίο παραμένει εξαιρετικά αβέβαιο. Οι επόμενες κινήσεις τόσο του Τραμπ όσο και του Πεκίνου είναι δύσκολο να προβλεφθούν. Παρ’ όλα αυτά, μπορούμε με ασφάλεια να απορρίψουμε τα σενάρια της απο-δολαριοποίησης και της μαζικής εκποίησης ομολόγων, όχι μόνο για τους πρακτικούς λόγους που αναλύθηκαν, αλλά και επειδή το Πεκίνο, στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων, δεν έχει κανένα συμφέρον να προκαλέσει περαιτέρω την Ουάσιγκτον.
Milton Ezrati
Οι απόψεις που εκφράζονται στο παρόν άρθρο ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα τις θέσεις της Epoch Times.
