Όσο δύσκολο κι αν είναι να διευθύνεις ένα ανεξάρτητο μέσο ενημέρωσης, υπάρχει μια εταιρεία που το κάνει ακόμα πιο δύσκολο. Το όνομά της είναι NewsGuard. Η εταιρεία ισχυρίζεται ότι βαθμολογεί το διαδικτυακό περιεχόμενο των μέσων ενημέρωσης, μεταξύ άλλων, ως προς την αξιοπιστία του, αλλά μια πιο προσεκτική ματιά δείχνει ότι δεν κάνει μόνο αυτό. Το επιχειρηματικό της μοντέλο λειτουργεί ως μοχλός πίεσης και λογοκρισίας στους ειδησεογραφικούς οργανισμούς. Μια έρευνα της Epoch Times αποκάλυψε ανησυχητικά ζητήματα όσον αφορά την ποιότητα των αναλύσεων της NewsGuard και την ατζέντα που κρύβεται πίσω από αυτές.
Μπορείτε να διαβάσετε το α΄μέρος εδώ.
Άνωθεν υποστήριξη
Η NewsGuard εγκαινιάστηκε τον Μάρτιο του 2018 από τον Στήβεν Μπριλ, πρώην ιδρυτή και επικεφαλής διαφόρων οργανισμών μέσων ενημέρωσης, όπως το περιοδικό The American Lawyer και το Court TV, και τον Γκόρντον Κρόβιτς, πρώην στέλεχος της Dow Jones και πρώην εκδότη της Wall Street Journal.
Η εταιρεία παρουσιάζει το προϊόν της ως ένα προϊόν που δίνει περισσότερη δύναμη στους χρήστες του.
«Ο στόχος δεν είναι να αποκλείσουμε την πρόσβαση σε οποιοδήποτε ειδησεογραφικό περιεχόμενο -μια προσέγγιση που θα ερχόταν σε σύγκρουση με τις αρχές της ελευθερίας του λόγου του έθνους μας- αλλά μάλλον να δώσουμε στους αναγνώστες τη δυνατότητα να έχουν πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με την πηγή και την αξιοπιστία του περιεχομένου αυτού, καθώς το καταναλώνουν ή/και το μοιράζονται», αναφέρει ανακοίνωση του 2018 για τη συνεργασία της Microsoft με την NewsGuard.
Η εταιρεία περιγράφει συχνά την αξιολόγησή της ως «θρεπτική ετικέτα», υποστηρίζοντας ότι παρέχει απλώς στο κοινό χρήσιμα δεδομένα.
Αλλά το μοντέλο opt-in, σύμφωνα με το οποίο οι πελάτες πρέπει να πληρώσουν για να εγγραφούν και να κατεβάσουν μια εφαρμογή ή μια επέκταση του προγράμματος περιήγησης στο διαδίκτυο, δεν φαίνεται να υποστηρίζεται από τον κόσμο.
Η επέκταση του προγράμματος περιήγησης Chrome έχει λιγότερους από 40.000 χρήστες, σύμφωνα με το Chrome Web Store, και η εφαρμογή του για iOS έχει βαθμολογηθεί με λιγότερα από 3 αστέρια από ούτε 80 κριτικές. Περίπου οι μισές κριτικές δίνουν 1 αστέρι από άτομα που διαμαρτύρονται για τη λειτουργικότητα και την προκατάληψη της εφαρμογής.
Ωστόσο, η NewsGuard διατηρεί προσωπικό περίπου 100 ατόμων και, σύμφωνα με τον ιστότοπό της, προσλαμβάνει συνεχώς υπαλλήλους.
Οι «αναλυτές» της αμείβονται με 70.000 έως 80.000 δολάρια ετησίως, σύμφωνα με την Glassdoor.
Με βάση αυτά τα οικονομικά στοιχεία, οι συνδρομές των μεμονωμένων χρηστών φαίνεται να καλύπτουν μόνο ένα μέρος των λειτουργικών εξόδων της εταιρείας.
Ο κος Κρόβιτς αναγνώρισε σε ένα άρθρο άποψης του 2021 ότι, ενώ οι άνθρωποι μπορούν να εγγραφούν μόνοι τους στο NewsGuard, «συνηθέστερα αποκτούν πρόσβαση μέσω εταιρειών και άλλων οντοτήτων που χορηγούν άδειες για τις αξιολογήσεις και τις ετικέτες και τις παρέχουν σε άτομα του δικτύου τους».
Πράγματι, αυτό φαίνεται να είναι το επιχειρηματικό της μοντέλο- περισσότερο από την εξυπηρέτηση του κοινού, η εταιρεία επιδιώκει εταιρικούς και κυβερνητικούς πελάτες. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, τα καταφέρνει αρκετά καλά σε αυτό το μέτωπο.
Η NewsGuard έφθασε σε κερδοφορία το 2021 «χάρη σε συμφωνίες αδειοδότησης με διαφημιστές και άλλους οργανισμούς που χρησιμοποιούν τις αξιολογήσεις της», ανέφερε το CNN Business.
Η εταιρεία εξασφάλισε τη συνεργασία της με τη Microsoft τον Αύγουστο του 2018 -πριν καν εγκαινιάσει το προϊόν της. Δεν είναι σαφές πόσο κόστισε η συμφωνία. Η Microsoft διέθεσε το πρόσθετο NewsGuard δωρεάν σε όλους τους χρήστες του προγράμματος περιήγησης ιστού της, Edge. Η έκδοση του προγράμματος περιήγησης για κινητά περιελάμβανε ακόμη και τη λειτουργία αξιολόγησης από προεπιλογή, αν και η ενεργοποίησή της επαφίεται στους χρήστες. Φαίνεται ότι η έκδοση για τα κινητά καταργήθηκε κάποια στιγμή το 2021.
Επιπλέον, η Microsoft χρηματοδοτεί και την άδεια χρήσης της NewsGuard για βιβλιοθήκες.
«Καταφέραμε να διαθέσουμε το εργαλείο αξιολόγησης της αξιοπιστίας των ειδήσεων σε περισσότερες από 800 δημόσιες βιβλιοθήκες, όπου 7 εκατομμύρια πελάτες δημόσιων βιβλιοθηκών χρησιμοποιούν τη NewsGuard όταν πηγαίνουν στη βιβλιοθήκη για την ευρυζωνική τους πρόσβαση. Και χρησιμοποιείται ήδη σε δεκάδες δημόσια σχολεία και πανεπιστήμια, καθώς και σε ανεξάρτητα σχολεία», δήλωσε ο κος Μπριλ σε δελτίο Τύπου του Ιανουαρίου 2022.
Το δελτίο ανακοίνωσε τη συνεργασία της NewsGuard με την Αμερικανική Ομοσπονδία Καθηγητών (AFT), τη δεύτερη μεγαλύτερη ένωση καθηγητών των ΗΠΑ, η οποία χορήγησε άδεια συνδρομής στη NewsGuard για όλα τα 1,7 εκατομμύρια μέλη της.
Η AFT είναι ένα σημαντικό πολιτικό λόμπι για διάφορες προοδευτικές υποθέσεις και μια μεγάλη πηγή χρηματοδότησης εκστρατειών για το Δημοκρατικό Κόμμα.
Το 2021, η NewsGuard υπέγραψε σύμβαση με το Πεντάγωνο ύψους σχεδόν 750.000 δολαρίων για ένα έργο με τίτλο «Ίχνη παραπληροφόρησης».
Η NewsGuard υπέβαλε επίσης αίτηση για χρηματοδότηση από την DARPA, τον βραχίονα στρατιωτικών τεχνολογικών επενδύσεων του Πενταγώνου, σύμφωνα με πληροφορίες στο προφίλ στο LinkedIn του πρώην διευθυντή έργου της NewsGuard. Δεν είναι σαφές αν η χρηματοδότηση δόθηκε.
Η εταιρεία κατά την έναρξη λειτουργίας της εξασφάλισε 6 εκατομμύρια δολάρια από περίπου 20 επενδυτές, ανέφερε η FinSMEs.
Σύμφωνα με τον ιστότοπό της, ο κορυφαίος επενδυτής της είναι ο Άικ βαν Ότερλου (Eyk van Otterloo), συνιδρυτής ενός επενδυτικού ταμείου ύψους 1,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων και πρώην ιδιοκτήτης της Chemonics International, μιας εταιρείας συμβούλων ανάπτυξης που έχει αντλήσει σχεδόν όλα τα έσοδά της από επιχορηγήσεις και συμβάσεις εξωτερικής βοήθειας των ΗΠΑ – αξίας άνω των 14 δισεκατομμυρίων δολαρίων – από το 2008.
Τα κυβερνητικά χρήματα προς την Chemonics αυξήθηκαν από περίπου 400 εκατομμύρια δολάρια το 2015 σε περισσότερα από 900 εκατομμύρια δολάρια το 2016, 1,6 δισεκατομμύρια δολάρια το 2017, για να ξεπεράσουν τα 2,2 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022, σύμφωνα με το USASpending.gov.
Η Chemonics απασχολεί συμβούλους που ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο για να δημιουργήσουν αναπτυξιακά προγράμματα για την «ποικιλομορφία, την ισότητα και την ένταξη», την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, τη διαχείριση της «βιώσιμης ανάπτυξης» και την «ενίσχυση των συστημάτων δημοκρατικής διακυβέρνησης για τη διασφάλιση της λογοδοσίας, της δικαιοσύνης και της ένταξης».
Τα λαϊκιστικά πολιτικά κινήματα προτείνουν συνήθως τη μείωση ή ακόμη και την κατάργηση της ξένης βοήθειας, γεγονός που, δεδομένων του ιστορικού των πηγών εσόδων της εταιρείας, θα κατέστρεφε πιθανότατα την Chemonics.
Η εταιρεία μετατράπηκε σε ιδιοκτησία εργαζομένων το 2011, αλλά ο κος βαν Ότερλου παρέμεινε στο διοικητικό της συμβούλιο μέχρι το 2019.
Το ύψος της επένδυσης του κου βαν Ότερλου στην NewsGuard δεν είναι σαφές .
Πολιτικός εκβιασμός
Ο κορυφαίος εταιρικός επενδυτής της NewsGuard είναι η Publicis Groupe, η τρίτη μεγαλύτερη διαφημιστική εταιρεία στον κόσμο.
Η ανάμειξη της Publicis φαίνεται να έχει κεντρικό ρόλο στον τρόπο λειτουργίας της NewsGuard. Στην πραγματικότητα, ο επικεφαλής του τεχνικού τμήματος της Publicis Στηβ Κινγκ συμμετέχει στο διοικητικό συμβούλιο της NewsGuard.
Μεταξύ των πελατών της Publicis συγκαταλέγονται μεγάλες εταιρείες όπως η Disney, η Verizon, η Bank of America και η Pfizer.
Επιπλέον, ένα μεγάλο μέρος της βιομηχανίας λιανικού εμπορίου χρησιμοποιεί τα προϊόντα της για τη διαχείριση της διαφήμισης.
«Τέσσερα στα δέκα δολάρια στο λιανικό εμπόριο περνούν από πλατφόρμες που διαχειριζόμαστε», δήλωσε ο Νάιτζελ Βαζ, διευθύνων σύμβουλος της Publicis Sapient, της θυγατρικής της εταιρείας για τον «ψηφιακό μετασχηματισμό», σύμφωνα με το Adage.
Η NewsGuard έχει καλλιεργήσει συνεργασίες, συμπράξεις ή συμφωνίες αδειοδότησης και με άλλους κορυφαίους διαφημιστικούς οίκους στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των Omnicom Group και Interpublic Group (συγκεκριμένα με τον ψηφιακό βραχίονα της IPG Mediabrands).
Με την εμπλοκή της στη διαφημιστική βιομηχανία, η NewsGuard είναι σε θέση να κατευθύνει τη διαφημιστική δαπάνη – μια σημαντική πηγή εσόδων για τη βιομηχανία των μέσων ενημέρωσης.
Οι εταιρείες συνήθως προσλαμβάνουν διαφημιστικά πρακτορεία για την τοποθέτηση των διαφημίσεών τους. Η NewsGuard, με τη σειρά της, μέσω του συστήματος αξιολόγησης, ενημερώνει τα πρακτορεία για το ποια μέσα ενημέρωσης είναι «ασφαλή» και ποια «μη ασφαλή» για να φιλοξενήσουν τις διαφημίσεις τους.
Αυτή η μέθοδος επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τα μικρότερα, ανεξάρτητα μέσα που συχνά εξαρτώνται από την «προγραμματική» ή αυτοματοποιημένη διαφήμιση. Διαθέτουν διαφημιστικό χώρο σε πλατφόρμες που τον πωλούν μαζικά. Οι διαφημιστικές εταιρείες ή οι μεμονωμένοι διαφημιζόμενοι επιλέγουν στη συνέχεια ποιοι διαφημιστικοί χώροι θα αγοραστούν με βάση τα δεδομένα του κοινού. Συνήθως, η διαδικασία είναι αυτοματοποιημένη. Και όταν οι διαφημιστικές εταιρείες εισάγουν το φίλτρο NewsGuard στη διαδικασίας επιλογής, τα μικρά ανεξάρτητα καταστήματα που δεν ευνοούνται από τις αξιολογήσεις της NewsGuard, δεν θα πουλήσουν τον χώρο τους.
Τα μεγάλα, εταιρικά μέσα ενημέρωσης, από την άλλη, είναι ουσιαστικά απρόσβλητα από τις κακές βαθμολογίες της NewsGuard, ακόμη και αν τις λαμβάνουν. Όντας εξαιρετικά πολύτιμοι πελάτες για τις διαφημιστικές εταιρείες, διαπραγματεύονται απευθείας μαζί τους.
Όσον αφορά το MSNBC, για παράδειγμα, η βαθμολογία του Newsguard μειώθηκε στο 52 πέρυσι (ήταν 57 στις 25 Ιουλίου). Αυτό θα κατέτασσε το καλωδιακό δίκτυο που ανήκει στην Comcast στην κατηγορία της «παραπληροφόρησης». Αλλά δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι έχει μπει στη μαύρη λίστα των διαφημιστών. Αν και τα διαφημιστικά του έσοδα μειώθηκαν περισσότερο από 8% το 2022, αυτό φαίνεται να συνδέεται κυρίως με την πτώση της τηλεθέασης κατά 21%.
Ο κος Brill και ο κος Κρόβιτς υποστήριξαν ότι δεν ξεκίνησαν τη NewsGuard με την ιδέα να συνεργαστούν με διαφημιστές, σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times του Ιανουαρίου 2019.
«Γι’ αυτούς, το όλο πρόβλημα των ψευδών ειδήσεων συνίσταται στο ζήτημα της “ασφάλεια των εμπορικών σημάτων”», δήλωσε ο κος Μπριλ στην εφημερίδα. «Δεν είχα καν ακούσει αυτόν τον όρο μέχρι που αναζητήσαμε επενδυτές.»
Ωστόσο, η NewsGuard έχει προωθήσει επιθετικά το προϊόν της για τους διαφημιζόμενους, το BrandGuard, σε σημείο να δημοσιεύει εκθέσεις που ντροπιάζουν «κορυφαίες μάρκες» που διαφημίστηκαν σε υποτιθέμενες «ιστοσελίδες παραπληροφόρησης».
Εν τω μεταξύ, υπηρεσίες όπως η Newsguard προωθούνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το εκτελεστικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσω του Κώδικα Πρακτικής για την Παραπληροφόρηση, ενός εθελοντικού συνόλου κατευθυντήριων γραμμών για τους διαφημιστές και τις τεχνολογικές πλατφόρμες που αποσκοπούν στη μείωση της «παραπληροφόρησης» στο διαδίκτυο. Πέρυσι, ο κώδικας αναθεωρήθηκε, με κανόνες για τις εταιρείες που «συμμετέχουν σε τοποθετήσεις διαφημίσεων» να «δεσμεύονται να αποχαρακτηρίσουν τη διάδοση της παραπληροφόρησης», βελτιώνοντας «τις πολιτικές και τα συστήματα που καθορίζουν την επιλεξιμότητα του περιεχομένου για τη χρηματική εκμετάλλευση, τους ελέγχους για τη χρηματική εκμετάλλευση και την τοποθέτηση διαφημίσεων, καθώς και τα δεδομένα για την υποβολή εκθέσεων σχετικά με την ακρίβεια και την αποτελεσματικότητα των ελέγχων και των υπηρεσιών γύρω από τις τοποθετήσεις διαφημίσεων».
Μια εβδομάδα αργότερα, η Παγκόσμια Συμμαχία για Υπεύθυνα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (GARM), μια πρωτοβουλία που ξεκίνησε από τον γιγαντιαίο βιομηχανικό όμιλο World Federation of Advertisers, προσέθεσε την «παραπληροφόρηση» στον κατάλογο του επιζήμιου διαδικτυακού περιεχομένου που δεν πρέπει να διαφημίζεται.
Αμέσως μετά, η Newsguard εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία διαφήμιζε το BrandGuard ως τον καταλληλότερο τρόπο για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της GARM, προσφέροντας στις εταιρείες αρκετούς μήνες δωρεάν διαβουλεύσεων για τη συμμόρφωση.
«Αυτά τα νέα πρότυπα είναι μόνο η αρχή», δήλωσε ο κος Μπριλ στην ανακοίνωση. «Καθώς οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής συνεχίζουν να μαθαίνουν για την έκταση και τον αντίκτυπο της νομιμοποίησης της παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο, η θέσπιση περαιτέρω κανονισμών για το θέμα αυτό είναι σχεδόν αναπόφευκτη.»
Ωστόσο, η πίεση που ασκεί η NewsGuard στους διαφημιζόμενους για να αποφεύγουν τα μέσα που αποδοκιμάζει «προδίδει το πραγματικό παιχνίδι», δήλωσε ο κος Τίλμαν.
«Αν το μόνο που ήθελαν ήταν διαφάνεια, θα έκαναν απλώς την αξιολόγησή τους, θα τη δημοσιοποιούσαν και θα άφηναν το κοινό να αποφασίσει μόνο του αν συμφωνεί ή όχι με αυτήν. Αλλά αυτό δεν αρκεί», είπε. «Θέλουν να απονομιμοποιήσουν τους ανθρώπους. Και αυτό φανερώνει ότι έχουν μια ατζέντα πέρα από το να κρίνουν τις ειδήσεις σύμφωνα με τα δικά τους πρότυπα».
Οι προσπάθειες της NewsGuard για τον αποκλεισμό των διαφημιστών έχουν τραβήξει την προσοχή κάποιων μελών της κυβέρνησης.
Τον Μάρτιο, ο κος Γκέιτς (Gaetz) ζήτησε τη διεξαγωγή έρευνας για την εταιρεία. Τον Απρίλιο, ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Κέβιν Μακάρθι (R-Calif.) δήλωσε στο Breitbart ότι οι νομοθέτες θα εξετάσουν την εταιρεία, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησής της από το Πεντάγωνο.
«Πρόκειται για μια φιλελεύθερη οργάνωση, που χρηματοδοτείται από φιλελεύθερες ομάδες και προσπαθεί να κάνει αυτό – να απαξιώσει τις συντηρητικές πληροφορίες», είπε. «Το μόνο πράγμα στο οποίο πιστεύω ακράδαντα, είναι η ελευθερία του Τύπου. Έχετε το δικαίωμα να μεταδίδετε τις ειδήσεις και οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να αποφασίζουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Αλλά δεν μπορούμε να τους επιτρέψουμε να συνεχίσουν να κάνουν αυτό που κάνουν και θα δείτε ότι μέσα από ακροάσεις θα ρίξουμε φως σε αυτό.»
Λίγους μήνες αργότερα, οι βουλευτές Βιρτζίνια Φοξ (R-N.C.), Μπέρτζες Όουενς (R-Utah) και Τζιμ Μπανκς (R-Ind.) αμφισβήτησαν τη συνεργασία της NewsGuard με την AFT, σε επιστολή τους.
Σε πολιτειακό επίπεδο, ο επικεφαλής του οικονομικού τμήματος της Φλόριντα Τζίμι Πατρόνις έστειλε επιστολή στη NewsGuard τον Μάρτιο, απειλώντας ότι θα «χρησιμοποιήσει όλη τη δύναμη» της υπηρεσίας του «για να ρίξει φως στον οργανισμό».
«Η ανησυχία μου είναι ότι έχουμε μια ομάδα τρίτων που εμφανίζεται και λέει: “Θα αρχίσουμε να σας βαθμολογούμε” και θέτει απαιτήσεις για τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζετε περιεχόμενο. Το βλέπω αυτό ως επίθεση στις επιχειρήσεις της Φλόριντα», δήλωσε στην Epoch Times.
Το χαρακτήρισε «πολιτικό εκβιασμό».
«Λένε: “Πρέπει να συμπεριφέρεστε περισσότερο σαν τους New York Times ή το NPR, και αν δεν το κάνετε, τότε θα λάβετε κακή βαθμολογία και τότε οι διαφημίσεις σας θα στερέψουν”», είπε, προσθέτοντας ότι «κυριολεκτικά προσπαθούν να δυσφημίσουν κάποιον μέσω ενός συστήματος βαθμολόγησης προκειμένου να τον πλήξουν οικονομικά».
Από την άλλη πλευρά, η έκδοση άριστης βαθμολογίας από την NewsGuard σε παραδοσιακά μέσα δημιουργεί ψεύτικη αξιοπιστία, υποστήριξε.
«Ειλικρινά, νομίζω ότι ο απολογισμός των κυρίαρχων μέσων ενημέρωσης δεν ήταν καλός», δήλωσε ο κος Πατρόνις, επισημαίνοντας μια σειρά από περιπτώσεις όπου τα εν λόγω μέσα ενημέρωσης, σύμφωνα με τους επικριτές τους, παραπληροφορούσαν συνεχώς το κοινό για σημαντικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων των γεγονότων σχετικά με την πανδημία COVID-19 και την εμφάνιση του φορητού υπολογιστή του Χάντερ Μπάιντεν πριν από τις εκλογές του 2020.
«Απλώς δεν νομίζω ότι μπορείτε να βασίζεστε στους New York Times ή στα NPR του κόσμου για τις πιο σημαντικές ειδησεογραφικές πληροφορίες μας», δήλωσε.
Ο κος Πατρόνις υποψιάζεται ότι η NewsGuard χρησιμεύει και για να ενισχύει τα διαφημιστικά έσοδα αυτών των παλαιών μέσων ενημέρωσης.
«Είναι ένας τρόπος για να δεσμεύσουν ορισμένα μέσα ενημέρωσης, που πιθανώς έχουν χάσει την τηλεθέαση ή τους ακόλουθούς τους», είπε.
Του Petr Svab
Επιμέλεια: Αλία Ζάε
