Στον απόηχο της συνόδου κορυφής για την Ουκρανία που πραγματοποιήθηκε το Σαββατοκύριακο υπό την αιγίδα της Σαουδικής Αραβίας, η Μόσχα αμφισβήτησε τους ισχυρισμούς της Ουάσιγκτον ότι η ίδια ευθύνεται για την έλλειψη ειρηνευτικών συνομιλιών.
Η Ουάσιγκτον «γνωρίζει πολύ καλά ότι είπε στον [Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ] Ζελένσκι να σταματήσει τις διαπραγματεύσεις τον Απρίλιο του 2022 και ότι ενεργοποίησε την απαγόρευση της συμμετοχής του Κιέβου σε ειρηνευτικές συνομιλίες με τη Ρωσία τον περασμένο Σεπτέμβριο», δήλωσε η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα στις 8 Αυγούστου.
«Ωστόσο, εξακολουθεί να κατηγορεί τη Ρωσία [για την έλλειψη διαπραγματεύσεων]», υποστήριξε η ίδια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Οι παραπάνω δηλώσεις της κας Ζαχάροβα ήταν απάντηση στις παρατηρήσεις του εκπροσώπου του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών Μάθιου Μίλερ, ο οποίος είχε κατηγορήσει την προηγουμένη τη Μόσχα ότι αρνείται να διεξαγάγει «ουσιαστικές» ειρηνευτικές συνομιλίες.
«Δεν διεξάγονται ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία αυτή τη στιγμή, επειδή η Ρωσία αρνήθηκε να συμμετάσχει σε ουσιαστικές ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις», δήλωσε ο κος Μίλερ στους δημοσιογράφους, κατά την ενημέρωση του Τύπου στις 7 Αυγούστου.
«Εάν ποτέ υπάρξουν ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις», είπε, «η Ουκρανία θα έχει τον πρώτο λόγο από τη μη ρωσική πλευρά».
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, πρόσθεσε ο Αμερικανός εκπρόσωπος, «με χαρά θα αναλάβουν οποιονδήποτε παραγωγικό ρόλο για να υποστηρίξουν τους Ουκρανούς εταίρους τους και θα καλωσορίσουν οποιαδήποτε άλλη χώρα θέλει επίσης να διαδραματίσει παρόμοιο ρόλο».
Οι δηλώσεις του κου Μίλερ διατυπώθηκαν ως απάντηση σε ερωτήσεις σχετικά με μια σημαντική σύνοδο κορυφής για την Ουκρανία, η οποία πραγματοποιήθηκε στην πόλη Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας, στις 5 και 6 Αυγούστου.
Στη σύνοδο κορυφής συμμετείχαν εκπρόσωποι δεκάδων χωρών, μεταξύ των οποίων της Κίνας, της Ινδίας και πολλών ευρωπαϊκών κρατών.
Οι εκπρόσωποι της Ρωσίας, ωστόσο, δεν προσκλήθηκαν να παραστούν στην εκδήλωση.
Το σχέδιο Ζελένσκι
Η σύνοδος κορυφής είχε ως στόχο να συγκεντρώσει υποστήριξη, ιδίως μεταξύ των κρατών του «Παγκόσμιου Νότου», για ένα ουκρανικό ειρηνευτικό σχέδιο που φαινομενικά αποσκοπεί στον τερματισμό της σύγκρουσης.
Η πρωτοβουλία, που ονομάστηκε «σχέδιο Ζελένσκι» και αποτελείται από 10 σημεία, απαιτεί την πλήρη αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων από όλες τις περιοχές που το Κίεβο και οι Δυτικοί υποστηρικτές του θεωρούν ουκρανικό έδαφος.
Σε αυτές περιλαμβάνεται και η περιοχή της Κριμαίας στη Μαύρη Θάλασσα, την οποία η Ρωσία ουσιαστικά προσάρτησε το 2014 μετά την εισβολή και την εποπτεία ενός δημοψηφίσματος.
Η Μόσχα, από την πλευρά της, λέει ότι τα αιτήματα που διατυπώνονται στο ειρηνευτικό σχέδιο του Κιέβου δεν αναγνωρίζουν τις «νέες εδαφικές πραγματικότητες».
Η κα Ζαχάροβα περιέγραψε προηγουμένως το σχέδιο ως ένα «ανούσιο τελεσίγραφο προς τη Ρωσία”, το οποίο στοχεύει ουσιαστικά στην παράταση της σύγκρουσης.
«Κανένα από τα 10 σημεία του [σχεδίου] δεν αποσκοπεί στην εξεύρεση λύσης στην κρίση μέσω συνομιλιών και διπλωματικών προσπαθειών», δήλωσε στις 7 Αυγούστου. «Παραμένουμε ανοιχτοί στην επίλυση της κρίσης με διπλωματικό τρόπο και είμαστε έτοιμοι να ανταποκριθούμε σε σοβαρές προτάσεις», πρόσθεσε η εκπρόσωπος. Η Ρωσία εισέβαλλε στην ανατολική Ουκρανία τον περασμένο Φεβρουάριο. Τον περασμένο Σεπτέμβριο προσάρτησε τις ρωσόφωνες περιοχές Ντονέτσκ και Λουχάνσκ, μαζί με εκείνες της Χερσώνας και της Ζαπορίζια.
Το Κίεβο και οι δυτικοί σύμμαχοί του καταδικάζουν την εισβολή και τις επακόλουθες προσαρτήσεις ως απρόκλητη και παράνομη αρπαγή γης.
Η Μόσχα, ωστόσο, λέει ότι η «ειδική στρατιωτική επιχείρησή» της έχει στόχο να προστατεύσει τους ρωσόφωνους της ανατολικής Ουκρανίας και να σταματήσει την περαιτέρω επέκταση του ΝΑΤΟ στη γειτονική της χώρα.
Μετά τις περσινές προσαρτήσεις, ο κος Ζελένσκι υπέγραψε διάταγμα που απαγορεύει κάθε επικοινωνία του Κιέβου με τη Μόσχα όσο ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν παραμένει στην εξουσία.
«Είμαστε έτοιμοι για διάλογο με τη Ρωσία, αλλά με άλλον πρόεδρο», δήλωσε τότε ο Ουκρανός ηγέτης.
Αντόνοφ: «Διπλωματική αποτυχία»
Μετά τη σύνοδο κορυφής στην Τζέντα, η οικοδέσποινα χώρα Σαουδική Αραβία δήλωσε ότι οι συμμετέχοντες συμφώνησαν στην ανάγκη να «συνεχιστούν οι διαβουλεύσεις» με στόχο την επίτευξη ενδεχόμενης ειρήνης.
Σύμφωνα με αρκετούς Ευρωπαίους αξιωματούχους, δημιουργήθηκαν «ομάδες εργασίας» μεταξύ των συμμετεχόντων στη σύνοδο κορυφής για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων θεμάτων που σχετίζονται με τη σύγκρουση.
Ο Αντρέι Γέρμακ, επικεφαλής του γραφείου του κου Ζελένσκι, χαιρέτισε τη σύνοδο κορυφής ως «πολύ παραγωγική».
«Είχαμε πολύ παραγωγικές διαβουλεύσεις σχετικά με τις βασικές αρχές πάνω στις οποίες θα πρέπει να οικοδομηθεί μια δίκαιη και διαρκής ειρήνη», ανέφερε σε δήλωση που εκδόθηκε μετά την εκδήλωση.
Αναγνώρισε, ωστόσο, την έλλειψη συμφωνίας μεταξύ των συμμετεχόντων στη σύνοδο κορυφής σχετικά με ορισμένα βασικά σημεία του ειρηνευτικού σχεδίου του Κιέβου, χωρίς να δώσει περαιτέρω διευκρινίσεις.
Ο κος Ζελένσκι, εν τω μεταξύ, ζήτησε να πραγματοποιηθεί μια νέα σύνοδος κορυφής αργότερα στο τρέχον έτος με βάση την ειρηνευτική του πρωτοβουλία.
Ρώσοι αξιωματούχοι, από την πλευρά τους, δήλωσαν ευθέως ότι η σύνοδος κορυφής που φιλοξενήθηκε από τη Σαουδική Αραβία απέτυχε να εκπληρώσει τους στόχους της.
«Δεν υπήρξε καμία διπλωματική επιτυχία στην Τζέντα», δήλωσε στις 8 Αυγούστου ο Ανατόλι Αντόνοφ, απεσταλμένος της Μόσχας στην Ουάσιγκτον.
«Η Ουάσιγκτον προσπάθησε να φτιάξει μια όμορφη εικόνα υποστήριξης από τα κράτη του Παγκόσμιου Νότου σε μια προσπάθεια να απομονώσει τη Ρωσία», υποστήριξε.
«Ως εκ τούτου και το αναμενόμενο αποτέλεσμα της συνάντησης: έλλειψη κοινής θέσης για τον τρόπο επίλυσης της κρίσης», πρόσθεσε ο διπλωμάτης.
Ο κος Αντόνοφ επέκρινε επίσης τον αποκλεισμό της Ρωσίας – βασικού εμπλεκόμενου μέρους στη σύγκρουση – από την εκδήλωση. «Πρώτα αποκλείουν τη χώρα μας από τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων και στη συνέχεια μας κατηγορούν δημοσίως για απροθυμία συμμετοχής στη διευθέτηση της σύγκρουσης», δήλωσε.
Σχεδόν 18 μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας, η σύγκρουση δεν δείχνει σημάδια ότι θα τερματιστεί σύντομα.
Η Ρωσία εξακολουθεί να ελέγχει σχεδόν όλα τα εδάφη που αρχικά κατέλαβε, ενώ η πολυαναμενόμενη ουκρανική αντεπίθεση δεν έχει ακόμη σημειώσει σημαντική πρόοδο.
Του Adam Morrow
Επιμέλεια: Αλία Ζάε
