Το 2017, εργαζόμενοι μιας εταιρείας παραγωγής φρούτων και λαχανικών στην Καλιφόρνια έκλεψαν αβοκάντο αξίας σχεδόν 400.000 δολαρίων. Και όχι μόνο τα έκλεψαν, αλλά τα πούλησαν κιόλας στους ίδιους τους πελάτες της εταιρείας.
Αυτή η ιστορία δείχνει πόσο πολύτιμο έχει γίνει αυτός ο λατινοαμερικάνικος καρπός, η παραγωγή του οποίου έχει εξαπλασιαστεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες στις ΗΠΑ: από 0,6 κιλά ανά κάτοικο το 1998 έφτασε τα 4 κιλά ανά κάτοικο το 2023.
Η δημοφιλία του δεν εμποδίζει τις παρανοήσεις: πολλοί θεωρούν τα αβοκάντο λαχανικά, παρόλο που στην πραγματικότητα είναι φρούτα, καρποί μεγάλων αειθαλών δέντρων.
«Από βοτανική άποψη, είναι ένα γιγαντιαίο μούρο», δήλωσε η Μπάρμπαρα Ρους, διαιτολόγος-διατροφολόγος που εργάζεται στον κλάδο του αβοκάντο.
Παρόλο αυτά, συχνά παρασκευάζονται και καταναλώνονται ως λαχανικά, είτε μόνα τους με λίγο αλατοπίπερο και λεμόνι είτε δίνοντας πιάτα όπως το γουακαμόλε είτε προστιθέμενα σε σαλάτες, σάντουιτς, τάκος και νάτσος.
Σύμβολα δύναμης και γονιμότητας
Οι Αζτέκοι αναφέρονταν στο δέντρο του αβοκάντο ως αχουακουάτλ, που σημαίνει «δέντρο των όρχεων» στη γλώσσα Nahuatl. Το όνομα υποτίθεται ότι οφείλεται στο σχήμα τους, που μοιάζει με το ανδρικό ανατομικό όργανο, και στο γεγονός ότι τα αβοκάντο τείνουν να μεγαλώνουν σε ζεύγη. Για το λόγο αυτό, τα αβοκάντο έγιναν σύμβολο δύναμης και γονιμότητας και θεωρούνταν ότι ενισχύουν τη σεξουαλική ζωτικότητα των ανδρών.
Σύμφωνα με ορισμένες αναφορές, οι νεαρές γυναίκες απομονώνονταν κατά τη διάρκεια της περιόδου καλλιέργειας του αβοκάντο, καθώς ήταν κοινή πεποίθηση ότι τα αβοκάντο ήταν αφροδισιακά.
Ενδιαφέρον είναι ότι σύγχρονες έρευνες επιβεβαιώνουν τις πεποιθήσεις των Αζτέκων, με ευρήματα που υποδεικνύουν ότι τα αβοκάντο μπορούν πράγματι να ενισχύσουν τη σεξουαλική υγεία. Θεωρούνται αφροδισιακά λόγω της περιεκτικότητάς τους σε φυτοθρεπτικά συστατικά, τα οποία μπορούν να βελτιώσουν τη σεξουαλική επιθυμία, την ευχαρίστηση και την έλξη.
Επιπλέον, τα αβοκάντο είναι πλούσια σε βιταμίνη Ε, η οποία βελτιώνει την ποιότητα του σπέρματος, και σε ψευδάργυρο, απαραίτητο για την παραγωγή τεστοστερόνης και την προώθηση της συνολικής σεξουαλικής υγείας.
Τα αντιοξειδωτικά και τα υγιή λίπη που περιέχονται στα αβοκάντο προστατεύουν τα γεννητικά όργανα από το οξειδωτικό στρες και μειώνουν τις φλεγμονές. Τα αβοκάντο ωφελούν επίσης τις μέλλουσες μητέρες, καθώς περιέχουν σημαντικές ποσότητες φολικού οξέος, που είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη του εμβρύου.
Τοξικότητα
Αν και τα αβοκάντο είναι υγιεινά και ασφαλή για τον άνθρωπο, είναι τοξικά για πολλά κατοικίδια ζώα. Η φλούδα, ο καρπός, ο σπόρος και τα φύλλα του αβοκάντο περιέχουν περσίνη, μια φυσική ένωση που μπορεί να είναι επιβλαβής και μερικές φορές θανατηφόρα για ορισμένα ζώα που την καταπίνουν.
Σύμφωνα με την ASPCA, η περσίνη μπορεί να προκαλέσει διάρροια και έμετο σε σκύλους. Άλογα, γαϊδούρια, πρόβατα και κατσίκες, καθώς και γάτες, σκύλοι, πουλιά και ερπετά, δεν πρέπει να τρώνε αβοκάντο, καθώς η περσίνη που περιέχει μπορεί να προκαλέσει τοξικότητα, με συμπτώματα που περιλαμβάνουν δύσπνοια, λήθαργο, απώλεια όρεξης, πνευμονική συμφόρηση, καρδιομυοπάθεια και νεφρόζη, τα οποία μπορεί να είναι θανατηφόρα.
Αν σας αρέσουν τα αβοκάντο και έχετε κατοικίδια ή ζώα φάρμας, να είστε ενήμεροι για τον πιθανό κίνδυνο που ενέχουν τα αβοκάντο για τους τετράποδους φίλους σας. Αν υποψιάζεστε ότι ένα από τα ζώα σας έχει φάει μέρος ενός αβοκάντο, καλέστε αμέσως τον κτηνίατρό σας.
Παρεμπιπτόντως, ενώ η περσίνη μπορεί να είναι τοξική για τα ζώα, οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι έχει κάποια χρησιμότητα στην καταπολέμηση ασθενειών, όπως ο καρκίνος. Η περσίνη έχει εντομοκτόνες και μυκητοκτόνες ιδιότητες, οι οποίες, σύμφωνα με μελέτες, έχουν αποδειχθεί επιβλαβείς για τα κύτταρα του καρκίνου του μαστού – όχι μόνο τα βλάπτουν (κυτταροτοξικές), αλλά προκαλούν απόπτωση, δηλαδή θάνατο των κυττάρων.
Αλλεργίες
Μερικοί άνθρωποι είναι αλλεργικοί στα αβοκάντο, με δύο τύπους να επικρατούν.
Ο πρώτος ονομάζεται Σύνδρομο Στοματικής Αλλεργίας (ΣΣΑ) και προκαλείται από μια διασταυρούμενη αντίδραση μεταξύ των πρωτεϊνών του αβοκάντο και των πρωτεϊνών που βρίσκονται σε ορισμένους τύπους γύρης, όπως η σημύδα ή η αμβροσία. Σε αυτόν τον τύπο αλλεργίας, το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει τις πρωτεΐνες σε τρόφιμα όπως το αβοκάντο ως παρόμοιες με αυτές της γύρης, προκαλώντας μια αντίδραση γνωστή και ως διασταυρούμενη αντίδραση. Τα άτομα με αλλεργία στη γύρη της ελάτης μπορεί να είναι πιο ευαίσθητα σε στοματικές αλλεργίες στο αβοκάντο.
Το ΣΣΑ επηρεάζει έως και το 70% των ατόμων με αλλεργία στη γύρη. Οι περισσότεροι άνθρωποι εμφανίζουν συμπτώματα που επηρεάζουν το στόμα και τον λαιμό, όπως κνησμός, μυρμήγκιασμα, κάψιμο και περιστασιακό πρήξιμο.
Αυτός ο τύπος αλλεργίας είναι συνήθως ήπιος, με συμπτώματα βραχείας διάρκειας. Μπορεί να εμφανιστούν πιο σοβαρές αντιδράσεις, συμπεριλαμβανομένης της αναφυλαξίας, έως και στο 9% των ατόμων με αλλεργία. Η συχνότητα της αναφυλαξίας μπορεί να φτάσει το 2%.
Τα άτομα με αλλεργία στο λάτεξ μπορεί επίσης να παρουσιάσουν αλλεργική αντίδραση στα αβοκάντο. Η αλλεργία, που ονομάζεται σύνδρομο λάτεξ φρούτων, μπορεί επίσης να εμφανιστεί με άλλα φρούτα, όπως μπανάνες, πεπόνια και ακτινίδια.
Αυτό συμβαίνει επειδή οι πρωτεΐνες του αβοκάντο είναι παρόμοιες με αυτές του λάτεξ. Περίπου το 35 έως 50% των ατόμων με αλλεργία στο λάτεξ παρουσιάζουν ευαισθησία και σε άλλα τρόφιμα.
Τα συμπτώματα της αλλεργίας στο λάτεξ τείνουν να είναι πιο σοβαρά και περιλαμβάνουν στομαχικές ενοχλήσεις, φτέρνισμα, πρήξιμο, κνίδωση και κνησμό στα μάτια. Σε σοβαρές περιπτώσεις, οι αντιδράσεις μπορεί να περιλαμβάνουν και αναφυλαξία.
Εάν γνωρίζετε ότι είστε αλλεργικοί στη γύρη ή στο λάτεξ, προσέξτε για συμπτώματα όταν καταναλώνετε αβοκάντο και όχι μόνο. Να θυμάστε ότι το αβοκάντο εμφανίζεται σε διάφορα τρόφιμα και προϊόντα ομορφιάς, ενώ περιέχεται και σε πολλά χορτοφαγικά πιάτα. Εάν εμφανίσετε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα, συμβουλευτείτε έναν αλλεργιολόγο ή άλλο επαγγελματία υγείας για περαιτέρω οδηγίες.
Όψιμη δημοφιλία
Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τα αβοκάντο να μένουν στο περιθώριο, ειδικά δεδομένης της ευρείας δημοτικότητάς τους σήμερα. Ωστόσο, τα πράγματα δεν ήταν πάντα έτσι.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα εισήγαγε πρώτος ο κηπουρός Χένρυ Περίν, φυτεύοντας αβοκαντιές στη Φλόριντα και τη Χαβάη το 1833, οι οποίες έφτασαν στην Καλιφόρνια το 1856.
Σύμφωνα με ορισμένες πηγές, αν και τα αβοκάντο ήταν δημοφιλή στα μέρη όπου καλλιεργούνταν, η υπόλοιπη χώρα δεν ενθουσιάστηκε με το νέο φρούτο λόγω της φήμης του ως αφροδισιακό. Ως αποτέλεσμα, τα αβοκάντο αποφεύγονταν σε μεγάλο βαθμό από το κάπως συντηρητικό αμερικανικό κοινό.
Τα αβοκάντο υπέστησαν ένα άλλο πλήγμα τη δεκαετία του 1980, όταν η μόδα της δίαιτας χαμηλών λιπαρών κατέκλυσε τη χώρα, οδηγώντας τους περισσότερους ανθρώπους να αποφεύγουν τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά.
«Ενώ ορισμένοι επισημαίνουν ότι τα αβοκάντο περιέχουν λίπος, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι δεν είναι όλα τα λίπη ίδια», δήλωσε η Αμάντα Ιζκιέρντο, διαιτολόγος που συνεργάζεται με το Love One Today, ένα επιστημονικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα που αναπτύχθηκε από το Hass Avocado Board.
Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι λιπαρών και ότι δεν είναι όλα επιβλαβή. Ο οργανισμός μας χρειάζεται υγιή λιπαρά, όπως τα μονοακόρεστα λιπαρά, τα οποία βρίσκονται σε αφθονία στα αβοκάντο.
Η Ιζκιέρντο προσθέτει ότι οι Διατροφικές Οδηγίες για τους Αμερικανούς, μαζί με την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία, συνιστούν την αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών με μονοακόρεστα για την υποστήριξη της καρδιακής υγείας, κάτι που επιβεβαιώνουν και πρόσφατες έρευνες.
Μια μεγάλης κλίμακας προοπτική μελέτη του 2022, στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από 110.000 επαγγελματίες υγείας και η οποία διήρκεσε πάνω από 30 χρόνια, διαπίστωσε ότι η κατανάλωση δύο μερίδων αβοκάντο την εβδομάδα είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του κινδύνου ανάπτυξης καρδιαγγειακών παθήσεων κατά 16% και του κινδύνου ανάπτυξης στεφανιαίας νόσου κατά 21% σε σύγκριση με όσους δεν έτρωγαν ποτέ ή σχεδόν ποτέ αβοκάντο. Όσοι αντικατέστησαν μισή μερίδα αυγών, βουτύρου, τυριού, γιαουρτιού ή μαργαρίνης με την ίδια ποσότητα αβοκάντο καθημερινά είχαν 16 έως 22% μειωμένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.
Νέες έρευνες, συμπεριλαμβανομένης της παραπάνω μελέτης, έχουν αλλάξει την κοινή γνώμη και πολλοί άνθρωποι έχουν απομακρυνθεί από τις δίαιτες χαμηλών λιπαρών και υψηλών υδατανθράκων και έχουν υιοθετήσει υγιεινά λίπη, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που βρίσκονται στα αβοκάντο. Ως αποτέλεσμα, η δημοτικότητά τους έχει αυξηθεί τις τελευταίες δεκαετίες.
«Με την πάροδο των ετών, η πρόοδος στην επιστήμη γύρω από τη διατροφή και η έρευνα έχουν εμβαθύνει σημαντικά την κατανόησή μας για τα οφέλη του αβοκάντο για την υγεία», δήλωσε η Ιζκιέρντο.
«Πολλές μελέτες έχουν διερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο τα αβοκάντο συμβάλλουν στη γενική υγεία και ευεξία, ειδικά σε σχέση με την περιεκτικότητά τους σε ακόρεστα λιπαρά».
Επιβιώνοντας στο Μεξικό εδώ και εκατομμύρια χρόνια
Τα αβοκάντο προέρχονται από το Μεξικό και εμφανίστηκαν για πρώτη φορά πριν από περίπου 10 εκατομμύρια χρόνια. Τα δέντρα αβοκάντο ανήκουν στην οικογένεια των Δαφνοειδών, η οποία περιλαμβάνει την κανέλα και τη δάφνη, δέντρα που ευδοκιμούν σε θερμά, υποτροπικά κλίματα. Όταν τα αβοκάντο εμφανίστηκαν για πρώτη φορά, οι μεγαλύτερες χερσαίες μορφές ζωής ήταν πλάσματα όπως ο γιγάντιος βραδύποδας και το γιγάντιο αρμαδίλο: τεράστια φυτοφάγα ζώα, μεγαλύτερα από τους σύγχρονους ελέφαντες, που χρειάζονταν τεράστιες ποσότητες τροφής για να επιβιώσουν.
Δεδομένου ότι πολλά φυτά δεν είναι πλούσια σε θερμίδες και λίπη, οι πλούσιοι και θρεπτικοί καρποί του αβοκάντο προσέλκυσαν αυτά τα ογκώδη ζώα, που τους κατάπιναν ολόκληρους. Οι αχώνευτοι πυρήνες αποβάλλονταν κατόπιν με τα κόπρανα τους, σε διάφορα μέρη μακριά από το μητρικό δέντρο, κάτι που ευνοούσε την εξάπλωση και τον πολλαπλασιασμό των δέντρων.
Όταν άρχισαν να εξαφανίζονται οι φυτοφάγοι γίγαντες, τα αβοκάντο έχασαν τον κύριο τρόπο διασποράς τους και σχεδόν εξαφανίστηκαν.
Αυτό που έσωσε τα αβοκάντο από την εξαφάνιση ήταν τα μακρά ζωή τους και αργότερα η ανθρώπινη καλλιέργεια.
Καθώς οι αβοκαντιές μπορούν να ζήσουν εκατοντάδες χρόνια – υπάρχουν δέντρα 300 ετών που εξακολουθούν να καρποφορούν, ενώ μερικές αβοκαντιές στο Κεντρικό Μεξικό είναι 400 ετών – τα δέντρα μπορούσαν να περιμένουν υπομονετικά μέχρι που παρουσιάστηκε ο άνθρωπος, ο οποίος ενδιαφέρθηκε για την καλλιέργειά τους.
Οι αυτόχθονες πληθυσμοί του Κεντρικού Μεξικού άρχισαν να τρώνε αβοκάντο πριν από περίπου 10.000 χρόνια. Ο καρπός εξελίχθηκε σε ζωτικό μέρος των πολιτισμών της περιοχής, όπως των Αζτέκων, οι οποίοι όπως προαναφέρθηκε τον θεωρούσαν αφροδισιακό, και των Μάγια, που χρησιμοποιούσαν το σύμβολο του αβοκάντο ως τον δέκατο τέταρτο μήνα (K‘ank’in) του ημερολογίου τους.
Καλοκαιρινή σαλάτα με αβοκάντο
Υλικά
Για 4-6 άτομα
- ¼ φλιτζανιού ξίδι ρυζιού
- ¼ φλιτζανιού ελαιόλαδο
- 2 κ.σ. νερό
- 1 κ.γλ. αλάτι
- ¼ κ.γλ. φρεσκοτριμμένο μαύρο πιπέρι
- 1 σκελίδα σκόρδο, λιωμένη
- 1 αγγούρι, χωρίς κουκούτσια, σε κύβους
- 1 κίτρινη πιπεριά, χωρίς κουκούτσια, σε λωρίδες
- 2 φλιτζάνια τοματίνια, κομμένα στη μέση
- ¼ φλιτζανιού φρέσκο βασιλικό (ή και μέντα), ψιλοκομμένο
- 3 κ.σ. σχοινόπρασο, ψιλοκομμένο
- 2 μεγάλα αβοκάντο, καθαρισμένα και κομμένα σε κομμάτια μεγέθους μπουκιάς
Εκτέλεση
Σε ένα μεγάλο μπολ, αναμίξτε το ξίδι, το λάδι, το νερό, το αλάτι, το πιπέρι, και το σκόρδο. Προσθέστε το αγγούρι, την πιπεριά, τα τοματίνια, τον βασιλικό και το σχοινόπρασο. Καλύψτε και τοποθετήστε στο ψυγείο για 3 περίπου ώρες (μέχρι την ώρα σερβιρίσματος).
Λίγο πριν το σερβίρισμα, προσθέστε τα κομμένα αβοκάντο, πολύ προσεκτικά για να μην λιώσουν. Δοκιμάστε και διορθώστε τη γεύση, αν χρειάζεται.
Της Emma Suttie, D.Ac, AP
Η συνταγή είναι της Jennifer Segal
