Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο απέκλεισαν το ενδεχόμενο οι ρυθμίσεις για τις μεγάλες τεχνολογίες – που θεωρούνται από την κυβέρνηση Τραμπ απειλή για την ελευθερία του λόγου και την καινοτομία των ΗΠΑ – να χρησιμοποιηθούν ως διαπραγματευτικό χαρτί σε πιθανές εμπορικές και δασμολογικές διαπραγματεύσεις.
Εν τω μεταξύ, ορισμένοι αναλυτές είναι πεπεισμένοι ότι ο έλεγχος του διαδικτύου και οι αντι-ανταγωνιστικοί νόμοι της ηπείρου παραμένουν στο παιχνίδι, καθώς οι εμπορικοί εταίροι και τα έθνη αγωνίζονται να συνάψουν συμφωνίες κατά τη διάρκεια της τρίμηνης αναστολής εφαρμογής των δασμών που ανακοινώθηκε την Τετάρτη.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε στους Financial Times στις 10 Απριλίου ότι η ΕΕ θα επιδιώξει συμφωνία, αλλά προειδοποίησε συγκεκριμένα ότι είναι έτοιμη να αντεπιτεθεί με εισφορά στα έσοδα από την ψηφιακή διαφήμιση, εάν οι συνομιλίες καταρρεύσουν.
Την προηγουμένη, η ΕΕ δήλωσε οριστικά ότι δεν θα κάνει καμία παραχώρηση στους ψηφιακούς και τεχνολογικούς κανονισμούς της στο πλαίσιο των εμπορικών διαπραγματεύσεων. Την ίδια ημέρα, το Ηνωμένο Βασίλειο δήλωσε επίσης ότι οι αυστηροί νόμοι του για την ασφάλεια στο διαδίκτυο δεν είναι προς διαπραγμάτευση.
Ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες θεωρούν αυτούς τους κανονισμούς καμουφλαρισμένο οικονομικό προστατευτισμό.
Αν και η Ουάσιγκτον μπορεί συνήθως να εκμεταλλεύεται και να επηρεάζει το εμπόριο, ο νόμος της ΕΕ για τις ψηφιακές αγορές, ο νόμος για τις ψηφιακές υπηρεσίες και ο νόμος του Ηνωμένου Βασιλείου για τη διαδικτυακή ασφάλεια (OSA) δεν αφήνουν πολλά περιθώρια ελιγμών.
Ο Μάθιου Λες, συνεργάτης δημόσιας πολιτικής στη δεξαμενή σκέψης για την ελεύθερη αγορά Institute of Economic Affairs, είπε στην Epoch Times μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ότι «οι Βρετανοί και οι νομοθέτες της ΕΕ δεν θα πρέπει να εκπλαγούν αν αναμένεται τώρα από αυτούς να συμβιβαστούν σε ορισμένα από αυτά τα θέματα που σχετίζονται με την τεχνολογία» υπό την πίεση των αμερικανικών δασμών.
Η Βρετανία επιθυμεί να συνάψει μια νέα οικονομική εταιρική σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες με επίκεντρο την τεχνολογία και την τεχνητή νοημοσύνη, ώστε να αμβλύνει το πλήγμα των σαρωτικών δασμών που ανακοίνωσε ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ την περασμένη εβδομάδα.
Η χώρα, όπως και πολλές άλλες, εξακολουθεί να έχει βασικό δασμό 10% και δασμό 25% στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου. Ωστόσο, ο νόμος περί διαδικτυακής ασφάλειας θα μπορούσε να επηρεάσει τις διαπραγμετεύσεις.
Ο εν λόγω νόμος τέθηκε σε ισχύ τον Οκτώβριο του 2023 και χαιρετίστηκε από την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου ως ο πρώτος νόμος για την ασφάλεια στο διαδίκτυο στον κόσμο. Οι υποχρεώσεις των χρηστών που απορρέουν από τη ρύθμιση αυτού που ορίζει ως παράνομο περιεχόμενο τέθηκαν σε ισχύ στις 17 Μαρτίου του τρέχοντος έτους.
Σύμφωνα με τα όσα ορίζει ο νόμος, οι διαδικτυακές πλατφόρμες του Ηνωμένου Βασιλείου οφείλουν να εφαρμόζουν μέτρα για την προστασία των ανθρώπων από εγκληματικές δραστηριότητες. Οι περιοριστικές διατάξεις έχουν εκτεταμένες συνέπειες για το διαδίκτυο.
Οι ακτιβιστές για την ασφάλεια των παιδιών και τη διαδικτυακή ασφάλεια αντέδρασαν έντονα στο ενδεχόμενο τροποποίησης της OSA, προκειμένου να επιτευχθεί μια εμπορική συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες:
«Οποιαδήποτε ‘ρυθμιστική αναθεώρηση’ ή οποιαδήποτε δέσμευση για πιθανή αλλαγή της εφαρμογής αυτών των πλαισίων δεν θα πρέπει να αποτελεί μέρος μιας εμπορικής συμφωνίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες», αναφέρουν ρητά σε επιστολή τους.
Στην επιστολή αναφέρεται επίσης ο νόμος για τις ψηφιακές αγορές, τον ανταγωνισμό και τους καταναλωτές, ο οποίος παρέχει στις ρυθμιστικές αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου νέες εξουσίες για τον περιορισμό των αντιανταγωνιστικών πρακτικών από τις εταιρείες Μεγάλης Τεχνολογίας με «στρατηγικό καθεστώς αγοράς», με στόχο την «εξάλειψη των αθέμιτων πρακτικών και την προώθηση του ανταγωνισμού στις ψηφιακές αγορές».
Ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ φάνηκε να επιβεβαιώνει ότι οι κανονισμοί για την τεχνολογία ήταν προς διαπραγμάτευση σε δημόσια ακρόαση στις 8 Απριλίου, όταν ρωτήθηκε σχετικά με τις τρέχουσες εμπορικές συνομιλίες.
«Υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με τον κατάλληλο τρόπο φορολόγησης των ψηφιακών υπηρεσιών. Υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με το πώς η τεχνολογία επηρεάζει την ελευθερία του λόγου«, δήλωσε ο Στάρμερ.
«Ήμουν πολύ σαφής, κατά την άποψή μου, ότι πρέπει να έχουμε μια ρύθμιση για κάποιο είδος ψηφιακού φόρου. Εξίσουν σημαντικό είναι να πρωτοστατούμε υπέρ της ελευθερίας του λόγου – κάτι που κάνουμε εδώ και πάρα πολλά χρόνια σε αυτήν τη χώρα.
«Ταυτόχρονα, όμως, δικαίως προστατεύουμε στο πλαίσιο του νόμου περί διαδικτυακής ασφάλειας – περαιτέρω διατάξεις του οποίου θα τεθούν σε ισχύ πολύ σύντομα – και όταν πρόκειται για την αντιμετώπιση των παιδόφιλων και την προστασία των παιδιών, προτίθεμαι να λάβω αυστηρά μέτρα.»
Την επομένη, η υπουργός Πολιτισμού Λίζα Νάντυ σηματοδότησε αλλαγή θέσης όταν ρωτήθηκε αν θα εξέταζε το ενδεχόμενο αλλαγής του νόμου.
«Ήμασταν ξεκάθαροι ότι πρέπει να ρυθμίσουμε τον διαδικτυακό χώρο προκειμένου να είναι ένας ασφαλής χώρος, όπως θα κάναμε και στον πραγματικό κόσμο», δήλωσε στο Times Radio στις 9 Απριλίου.
«Αυτό δεν είναι διαπραγματεύσιμο.»
Ο βρετανικός νόμος για την ασφάλεια στο διαδίκτυο
Τα διαδικτυακά φόρουμ που εδρεύουν στις Ηνωμένες Πολιτείες και βασίζονται στην προστασία της Πρώτης Τροπολογίας έχουν ήδη αρχίσει να επηρεάζονται από τη βρετανική νομοθεσία.
Πολλοί ιστότοποι που επιτρέπουν την αλληλεπίδραση των χρηστών, περιλαμβανομένων των φόρουμ, αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο αποκλεισμού εάν δεν ολοκληρώσουν μια αξιολόγηση του κινδύνου παράνομης βλάβης.
Σύμφωνα με τον νόμο, οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και άλλοι πάροχοι υπηρεσιών από χρήστη σε χρήστη πρέπει να ελέγχουν προληπτικά την πιθανότητα ύπαρξης επιβλαβούς και παράνομου περιεχομένου, όπως η εκδικητική και ακραία πορνογραφία, η σωματεμπορία, η παρενόχληση, η εξαναγκαστική ή ελεγκτική συμπεριφορά και η διαδικτυακή παρακολούθηση.
Ο νόμος έχει επίσης επηρεάσει δεκάδες μικρότερους ιστότοπους στο Ηνωμένο Βασίλειο, από φόρουμ ποδηλατών έως ομάδες υποστήριξης διαζευγμένων πατέρων. Η κανονιστική επιβάρυνση οδήγησε πολλούς παλιούς ιστότοπους να κλείσουν εντελώς.
Η βρετανική πλατφόρμα διαμοιρασμού βίντεο BitChute είναι ο πιο πρόσφατος ιστότοπος που μπλόκαρε τους χρήστες του Ηνωμένου Βασιλείου, αναρτώντας το μήνυμα: «Παρά τις προσπάθειές μας να ξεπεράσουμε αυτές τις προκλήσεις, η αβεβαιότητα που περιβάλλει την επιβολή της OSA από [το Γραφείο Επικοινωνιών] και οι εκτεταμένες επιπτώσεις της δεν μας αφήνουν άλλη βιώσιμη εναλλακτική λύση από το να σταματήσουμε τη λειτουργία μας στο Ηνωμένο Βασίλειο».
Η Gab – μια πλατφόρμα με έδρα τις ΗΠΑ χωρίς νομική παρουσία στο Ηνωμένο Βασίλειο – ενημερώθηκε με επιστολή της ρυθμιστικής αρχής Office of Communications (Ofcom) στις 16 Μαρτίου ότι εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του νόμου και πρέπει να συμμορφωθεί.
Η Ofcom προειδοποίησε ότι η μη συμμόρφωση θα μπορούσε να οδηγήσει σε πρόστιμα ύψους έως και 18 εκατ. στερλινών (πάνω από 20 εκατ. ευρώ) ή 10% των παγκόσμιων εσόδων μιας εταιρείας, καθώς και σε πιθανές δικαστικές αποφάσεις για τον αποκλεισμό της πρόσβασης στο Ηνωμένο Βασίλειο.
«Δεν θα συμμορφωθούμε. Δεν θα πληρώσουμε ούτε ένα σεντ», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος Andrew Torba.
Σε παλαιότερη δήλωσή της στην Epoch Times, η Gab είχε δηλώσει ότι ο νόμος «λειτουργεί εκτός της δικαιοδοσίας τους» και οι δικηγόροι της επιβεβαίωσαν ότι η εταιρεία δεν έχει παρουσία εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ο Λες, συνεργάτης του Institute of Economic Affairs για θέματα δημόσιας πολιτικής, είπε στην Epoch Times ότι εδώ και δεκαετίες, η αμερικανική διοίκηση έχει εκφράσει την ανησυχία της για τις πολιτικές της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου, πιστεύοντας «ότι στρέφονται κατά των αμερικανικών εταιρειών τεχνολογίας μέσω προσαρμοσμένων φόρων, αυστηρών κανονισμών και δαπανηρής επιβολής του ανταγωνισμού».
Πρόσθεσε δε ότι η εφαρμογή τέτοιων κανονισμών και φόρων, οι οποίοι θεωρείται ότι πλήττουν εσκεμμένα τις αμερικανικές επιχειρήσεις, έχει γίνει «σημαντικό σημείο ανάφλεξης στις τρέχουσες εμπορικές διαπραγματεύσεις» με την κυβέρνηση Trump.
Η στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Στην άλλη πλευρά της Μάγχης, η Ευρωπαϊκή Ένωση δήλωσε ότι δεν θα κάνει παραχωρήσεις όσον αφορά τους ψηφιακούς και τεχνολογικούς κανόνες της στο πλαίσιο καμίας εμπορικής συμφωνίας.
Στις 10 Απριλίου, η ΕΕ δήλωσε ότι θα διακόψει τα αντίμετρα κατά των αμερικανικών δασμών χάλυβα και αλουμινίου για 90 ημέρες, αλλά εξακολουθεί να διαπραγματεύεται.
Η πρόεδρος της Επιτροπής φον ντερ Λάιεν δήλωσε, σε συνέντευξή της στους Financial Times, ότι αν οι συνομιλίες αποτύχουν, ένας φόρος στα έσοδα από την ψηφιακή διαφήμιση θα μπορούσε να πλήξει τεχνολογικούς ομίλους όπως η Amazon, η Google και το Facebook.
«Επεξεργαζόμαστε αντίμετρα», δήλωσε η ίδια, προσθέτοντας ότι αυτά θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν την πρώτη χρήση του μέσου της Ένωσης κατά του εξαναγκασμού με τη δύναμη να πλήξει τις εξαγωγές υπηρεσιών.
«Υπάρχει ένα ευρύ φάσμα αντιμέτρων … σε περίπτωση που οι διαπραγματεύσεις δεν εξελιχθούν με ικανοποιητικό τρόπο.»
Ο νόμος για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA) και ο νόμος για τις ψηφιακές αγορές (DMA) αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο κανονισμών στο πλαίσιο της δέσμης νόμων για τις ψηφιακές υπηρεσίες που ισχύουν σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο DMA επικεντρώνεται στη διασφάλιση δίκαιων και ανοικτών ψηφιακών αγορών, ενώ ο DSA προσανατολίζεται σε αυστηρότερη ρύθμιση του περιεχομένου, τα δικαιώματα των χρηστών και τη διαφάνεια, είτε είναι εγκατεστημένες εντός είτε εκτός της ΕΕ.
Αν και πολλοί αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν αυτούς τους νόμους στο στόχαστρό τους, η ΕΕ έχει επανειλημμένα διαφωνήσει με τη στάση των Ηνωμένων Πολιτειών.
Πιο πρόσφατα, ο Πήτερ Ναβάρο, ανώτερος σύμβουλος του Τραμπ για θέματα εμπορίου, κατηγόρησε την ΕΕ ότι διεξάγει «νομικό πόλεμο» κατά των αμερικανικών τεχνολογικών κολοσσών, σε άρθρο του στους Financial Times, στις 7 Απριλίου, στο οποίο ζητούσε αλλαγές στο «χαλασμένο» εμπορικό σύστημα.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Meta, Μαρκ Ζάκερμπεργκ, κατηγόρησε την ΕΕ ότι «θεσμοθετεί τη λογοκρισία».
Η Meta, στην οποία ανήκουν το Facebook και το Instagram, δήλωσε πρόσφατα ότι οι κανονισμοί του DMA «δεν αφορούν μόνο τα πρόστιμα – πρόκειται για την Επιτροπή που επιδιώκει να μειώσει τις επιτυχημένες αμερικανικές επιχειρήσεις απλώς και μόνο επειδή είναι αμερικανικές, ενώ αφήνει τους Κινέζους και τους Ευρωπαίους αντιπάλους τους ατιμώρητους».
Ανταγωνισμός με τις αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας
Ο Νόρμαν Λιούις, επισκέπτης ερευνητής στη δεξαμενή σκέψης MCC Brussels και πρώην διευθυντής τεχνολογικής έρευνας στην Orange UK, δήλωσε ότι η προστασία των ψηφιακών κανονισμών της Ευρώπης, ιδίως του DMA, είναι στρατηγικής σημασίας.
«Αυτό που οι Αμερικανοί σωστά αντιλαμβάνονται εδώ είναι μια επίθεση στις μεγάλες αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας, και προφανώς θα το χρησιμοποιήσουν ως διαπραγματευτικό χαρτί», είπε οΛιούις στην Epoch Times.
«Και προφανώς αυτές οι πληροφορίες έχουν φτάσει στον Τραμπ – νομίζω ότι θα αντεπιτεθούν πολύ σκληρά αν δουν ότι αυτό που κάνει η ΕΕ είναι κατά κάποιο τρόπο διάκριση εις βάρος αμερικανικών εταιρειών.»
Είπε ότι η ΕΕ νομίζει ότι «μπορεί να ρυθμίσει τη θέση της στην αγορά και να αποκτήσει γεωπολιτικό ρόλο, ρυθμίζοντας την τεχνολογία των άλλων, ενώ η πραγματική αδυναμία της είναι ότι δεν έχει τη δική της και δεν μπορεί να τους ανταγωνιστεί».
Ο Λιούις σημείωσε ότι ο νόμος της ΕΕ του 2018 σχετικά με τα προσωπικά δεδομένα εντός και εκτός ΕΕ, ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων (ΓΚΠΔ), μετατράπηκε σε «de facto παγκόσμιο πρότυπο».
«Έτσι, ακόμη και σήμερα στην Αμερική, όταν πηγαίνετε σε έναν ιστότοπο, ξέρετε, πρέπει να συναινέσετε στη χρήση cookies […] και αυτό επειδή ο ΓΚΠΔ απλά εφαρμόζεται εξ ορισμού, έχει γίνει ένα είδος παγκόσμιου προτύπου. Αλλά δεν υπάρχει κανένας νόμος στην Αμερική που να λέει ότι αυτό πρέπει να κάνουν», επισημαίνει.
Σύμφωνα με τον Λιούις, η ΕΕ πιστεύει ότι θα μπορούσε να γίνει το ίδιο με τον DSA και τον DMA, επειδή ο έλεγχός της στην πρόσβαση στην ενιαία αγορά της δίνει τη δύναμη να αναγκάσει τις εταιρείες να υιοθετήσουν τους κανονισμούς της.
Πρόσθεσε δε ότι, όσον αφορά τις διαπραγματεύσεις, «δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα γίνουν συμβιβασμοί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, γιατί τι θα κάνει η ΕΕ;»
«Θα έχει ως αποτέλεσμα την αναστολή των υπηρεσιών της Apple, της Amazon, του Netflix; Μιλάμε για εκατομμύρια ανθρώπους στην Ευρώπη που χρησιμοποιούν αυτές τις υπηρεσίες. Αυτό δεν πρόκειται να περάσει εύκολα», δήλωσε.
«Θα είναι λοιπόν σαν το παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι. Εξαρτάται από το ποιος θα ανοιγοκλείσει πρώτος τα μάτια.»
Του Owen Evans
