Από το αξίωμά του απομακρύνθηκε ο πρόεδρος της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας, Μιλόραντ Ντόντικ, με απόφαση της Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, έπειτα από την άρνησή του να συμμορφωθεί με εντολή, την 1η Αυγούστου, που τον καλούσε να εκτίσει ποινή φυλάκισης ενός έτους και να αποκλειστεί από την πολιτική για έξι χρόνια.
Όπως δήλωσε το μέλος της Επιτροπής, Σουάαντ Αρνατόβιτς, «η απόφαση κατά του Ντόντικ θα τεθεί σε ισχύ αφότου λήξει η περίοδος προσφυγής και, εντός 90 ημερών από αυτήν, θα προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές στη Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας».
Ο Ντόντικ έχει επανειλημμένα ταχθεί υπέρ της απόσχισης της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας, που αποτελεί το σερβοκρατούμενο τμήμα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, με σκοπό την ένωσή της με τη γειτονική Σερβία. Τον Φεβρουάριο, του επιβλήθηκε η ποινή επειδή αγνόησε αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου και του Ύπατου Εκπροσώπου της χώρας, Κρίστιαν Σμιτ.
Τον Νοέμβριο του 1995, υπογράφηκε στη Ντέιτον του Οχάιο η ομώνυμη συμφωνία, που έδωσε τέλος σε τρεισήμισι και πλέον χρόνια εμφύλιου πολέμου στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη με 100.000 νεκρούς, θεσπίζοντας ένα ομοσπονδιακό κράτος με μια μουσουλμανoκροατική ομοσπονδία και μια σερβική δημοκρατία.
Παρά ταύτα, στις 1 Αυγούστου, ο Ντόντικ απέρριψε την απόφαση του δικαστηρίου και ανάρτησε στην πλατφόρμα Χ (πρώην Twitter): «Πρόκειται για πολιτική απόφαση, ενορχηστρωμένη από τη μουσουλμανική —ή βοσνιακή— κοινότητα της χώρας σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Στις 6 Αυγούστου επανήλθε γράφοντας: «Παράδοση και εγκατάλειψη δεν υφίστανται. Η παράδοση δεν αποτελεί επιλογή. Ορκίζομαι να ασκώ τα καθήκοντά μου με συνείδηση και υπευθυνότητα, να προστατεύω τα κρατικά μυστικά, να υπερασπίζομαι και να εκπροσωπώ τα συμφέροντα του λαού και των πολιτών της Σερβικής Δημοκρατίας, καθώς και να τηρώ με τιμή το σύνταγμα και τους νόμους της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και της Σερβικής Δημοκρατίας».
Η Ρωσία, που τα τελευταία χρόνια αποτελεί στενό σύμμαχο της Σερβίας και των Σερβοβοσνίων, απέρριψε επίσης την απόφαση του δικαστηρίου.
Επικρίσεις Όρμπαν περί «πολιτικών διώξεων»
Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, έγραψε στην πλατφόρμα Χ την 1η Αυγούστου: «Ήρθε η ώρα όλοι να σεβαστούν την απόφαση του λαού της Σερβικής Δημοκρατίας, που εξέλεξε τον Μιλόραντ Ντόντικ πρόεδρό του. Δεν υπάρχει χώρος για νομικές “μαγείες” σε μια δημοκρατία».
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω ανακοίνωσης την ίδια ημέρα, κάλεσε σε σεβασμό της δικαστικής απόφασης. Ο δικηγόρος του Ντόντικ, Γκόραν Μπούμπικ, δήλωσε ότι η υπερασπιστική ομάδα θα προσφύγει στο Συνταγματικό Δικαστήριο της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης με αίτημα την αναστολή εκτέλεσης της ποινής κάθειρξης και του αποκλεισμού από τα δημόσια αξιώματα, μέχρι την έκδοση οριστικής απόφασης επί της έφεσης.
Βάσει της Συμφωνίας του Ντέιτον, στη Σερβική Δημοκρατία και τη Μουσουλμανoκροατική Ομοσπονδία παραχωρήθηκε ευρεία αυτονομία. Ωστόσο, η χώρα διαθέτει έναν ενιαίο στρατό, ενιαία δικαιοσύνη και φορολογική διοίκηση, ενώ η προεδρία μοιράζεται εκ περιτροπής μεταξύ Βόσνιων, Βοσνιοκροατών και Σερβοβοσνίων.
Μέσω της ίδιας συμφωνίας, θεσπίστηκε το αξίωμα του Ύπατου Εκπροσώπου με ευρύτατες εξουσίες επίβλεψης, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος επιβολής νόμων και αποπομπής αξιωματούχων. Ο σημερινός Ύπατος Εκπρόσωπος, Κρίστιαν Σμιτ, πρώην υπουργός της κυβέρνησης της Γερμανίας, βρίσκεται συχνά σε σύγκρουση με τον Ντόντικ και έχει κηρύξει ορισμένες από τις αποφάσεις του στη Σερβική Δημοκρατία ως παράνομες.
Ο Ντόντικ διέταξε το κοινοβούλιο της Σερβικής Δημοκρατίας να απαγορεύσει τη λειτουργία της ομοσπονδιακής εισαγγελίας, του ομοσπονδιακού δικαστηρίου και της υπηρεσίας πληροφοριών. Το Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας ανέστειλε προσωρινά τη σχετική νομοθεσία του τοπικού κοινοβουλίου, κρίνοντάς την επικίνδυνη για τη συνταγματική και νομική τάξη και την κυριαρχία της χώρας.
Από το 1945 έως το 1992, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη ανήκε στη Γιουγκοσλαβία, όμως μετά την απόσχιση της Σλοβενίας και της Κροατίας ακολούθησε το δικό της δρόμο προς την ανεξαρτησία, γεγονός που οδήγησε στον εμφύλιο πόλεμο, με την υποστήριξη των Σερβοβοσνίων από τον γιουγκοσλαβικό στρατό ελεγχόμενο από τους Σέρβους. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, οι Σερβοβόσνιοι κατηγορήθηκαν για εθνοκάθαρση κατά των Κροατών και των μουσουλμάνων, με αποκορύφωμα τη σφαγή της Σρεμπρένιτσα τον Ιούλιο του 1995, της οποίας τα τριάντα χρόνια συμπληρώθηκαν τον προηγούμενο μήνα.
Με την συμβολή του Reuters
