Η Ευρωπαϊκή Ένωση απέρριψε το αίτημα που διατύπωσε η Ρωσία, να αρθούν οι κυρώσεις κατά της ρωσικής Αγροτικής Τράπεζας (Rosselkhozbank) και άλλων χρηματοπιστωτικών οργανισμών, ως όρο για την εφαρμογή της πρόσφατης συμφωνίας μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας για τη ναυτική κατάπαυση πυρός στη Μαύρη Θάλασσα.
Σε ανακοίνωση που εξέδωσε στις 26 Μαρτίου, η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανίτα Χίπερ τόνισε πως οι κυρώσεις δεν πρόκειται να χαλαρώσουν, εάν η Μόσχα δεν δώσει τέλος στην «απρόκλητη και αδικαιολόγητη επιθετικότητα» εναντίον της Ουκρανίας και δεν αποσύρει ολοκληρωτικά τις δυνάμεις της από το ουκρανικό έδαφος.
«Η λήξη της απρόκλητης και αδικαιολόγητης ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία και η άνευ όρων απόσυρση όλων των ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων από όλα τα εδάφη της χώρας, είναι πρωταρχική προϋπόθεση για οποιαδήποτε τροποποίηση ή άρση των κυρώσεων», δήλωσε η ίδια χαρακτηριστικά.
Αρκετές ώρες μετά τη γνωστοποίηση από τις ΗΠΑ ότι Ρωσία και Ουκρανία κατέληξαν στις 25 Μαρτίου σε μία περιορισμένη ναυτική κατάπαυση πυρός στη Μαύρη Θάλασσα, η Μόσχα έσπευσε να θέσει ως βασικό προαπαιτούμενο για την ισχύ της συμφωνίας την άρση των οικονομικών περιορισμών, ιδίως αυτών που αφορούν στην αποκατάσταση της πρόσβασης ρωσικών τραπεζών στο διεθνές σύστημα SWIFT.
Η θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι σαφώς αρνητική απέναντι σε αυτές τις απαιτήσεις, και η κυρία Χίπερ επισήμανε ότι η στρατηγική της ΕΕ επικεντρώνεται ακριβώς στην εντατικοποίηση της πίεσης προς τη Ρωσία μέσω των υφιστάμενων κυρώσεων, προκειμένου να αποδυναμωθούν οι δυνατότητες της Μόσχας για διεξαγωγή πολέμου. «Η προτεραιότητά μας είναι μία δίκαιη και σταθερή ειρήνη», δήλωσε.
Έντονη υπήρξε η αντίδραση του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος κατηγόρησε τη Ρωσία ότι επιχειρεί να παραπλανήσει τη διεθνή κοινότητα παρουσιάζοντας «διαστρεβλωμένα» τη συμφωνία. Υπογράμμισε δε ότι η ελάφρυνση των κυρώσεων ουδέποτε αποτέλεσε τμήμα της συμφωνίας, η οποία επιτεύχθηκε σε ειρηνευτικές συνομιλίες στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας.
«Οι Ρώσοι προσπαθούν ήδη να χειραγωγήσουν και να αλλοιώσουν τις συμφωνίες. Αυτοί αρνούνται στην πραγματικότητα μια γενικευμένη και χωρίς όρους κατάπαυση πυρός, την οποία έχουν προτείνει οι Ηνωμένες Πολιτείες από τις 11 Μαρτίου», δήλωσε ο Ουκρανός πρόεδρος, καταλογίζοντας στη Μόσχα πλήρη ευθύνη για την παράταση των εχθροπραξιών.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος ηγήθηκε των πρόσφατων αμερικανικών διπλωματικών πρωτοβουλιών μεταξύ των δύο πλευρών, δήλωσε πρόσφατα στο δίκτυο Newsmax ότι «ίσως η Ρωσία επιχειρεί να κερδίσει χρόνο», αλλά πρόσθεσε ότι τόσο η Μόσχα όσο και το Κίεβο φαίνεται να επιθυμούν την άμεση παύση των συγκρούσεων, ιδιαίτερα υπό το βάρος των σημαντικών ανθρώπινων απωλειών, που εκτιμώνται στις 2500 ανά εβδομάδα.
Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αντιμέτωπη με τις αυξημένες γεωπολιτικές και ενεργειακές πιέσεις που προκάλεσε ο συνεχιζόμενος πόλεμος, ανακοίνωσε στις 25 Μαρτίου τη νέα «Στρατηγική Ετοιμότητας της ΕΕ». Πρόκειται για ένα σχέδιο που αποσκοπεί στην καλύτερη θωράκιση των ευρωπαϊκών χωρών έναντι πιθανών φυσικών καταστροφών και γεωπολιτικών κρίσεων, με ειδική πρόβλεψη την ενίσχυση των αποθεμάτων τροφίμων και υλικού πρώτης ανάγκης για κατάσταση εκτάκτου ανάγκης.
Η τρέχουσα συμφωνία, αν και αρχικά φάνηκε ως θετική εξέλιξη, εμφανίζεται πλέον αρκετά εύθραυστη, καθώς ΕΕ και Ουκρανία απορρίπτουν τις ρωσικές απαιτήσεις και, από την άλλη, η Ρωσία αρνείται να ενεργοποιήσει το εν λόγω ναυτικό μορατόριουμ χωρίς άρση περιορισμών.
Η δυσκολία εφαρμογής της συμφωνίας προκαλεί ανησυχίες για νέες εντάσεις στη Μαύρη Θάλασσα και ενδεχόμενες επιπλοκές στο παγκόσμιο εμπόριο, ιδιαίτερα όσον αφορά την επισιτιστική αλυσίδα. Οι επόμενες ημέρες θεωρούνται κρίσιμες για διπλωματικές προσπάθειες εξεύρεσης λύσης, χωρίς όμως, προς το παρόν, να διαφαίνεται άμεσα μια σαφής προοπτική συμφωνίας.
