Από τα βουνά της Κίνας στις ιταλικές κοιλάδες
Το παγωτό είναι μια αρχαία λιχουδιά. Η ιστορία του παγωτού ξεκινάει πριν από περισσότερα από 5.000 χρόνια. Ήδη από το 3000 π.Χ., χυμοί φρούτων ανακατεμένοι με χιόνι ή πάγο σερβίρονταν στα τραπέζι, στα πλούσια σπίτια της Κίνας. Οι συνταγές και οι μέθοδοι αποθήκευσης κρατήθηκαν μυστικές και αποχαρακτηρίστηκαν μόλις τον 11ο αιώνα π.Χ. στο βιβλίο «Σι-κινγκ» – την κανονική συλλογή αρχαίων τραγουδιών.
Παρασκευάζονταν από ελαφρώς βρασμένο ρύζι, μυρωδικά και γάλα, τα οποία τοποθετούνταν στο χιόνι για να πήξουν. Τα περισσότερα βιβλία που αναφέρονται στην ιστορία του παγωτού περιέχουν ποικίλους μύθους.
Ο πατέρας της ιατρικής, ο Ιπποκράτης, θυμάται το παγωτό ως ποτό κατεψυγμένων φρούτων, ως προϊόν που προάγει την υγεία και το συνιστά στους ασθενείς του επειδή περιέχει χυμούς και βελτιώνει την ευεξία και τη διάθεση.
Είναι επίσης γνωστό ότι πάγωναν στο χιόνι μούρα και άλλα φρούτα την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Για να φέρνουν το χιόνι από βουνά, έστελναν σκλάβους που μπορούσαν να τρέχουν γρήγορα – έτσι ώστε το χιόνι να μην προλάβει να λιώσει. Φυσικά, οι λιχουδιές στην αρχαιότητα δεν μπορούσαν να ονομαστούν παγωτό με τη σύγχρονη έννοια της λέξης – ήταν μάλλον κατεψυγμένα επιδόρπια με χαμηλά λιπαρά: δροσερά φρούτα με ψιλοκομμένο γλυκό πάγο, κατεψυγμένα σιρόπια, αφεψήματα και χυμοί, σερμπέτια και παγωμένα φρούτα.
Ο δρόμος για τη εφεύρεση του παγωτού μάς οδηγεί στον Μάρκο Πόλο (1254-1324), ο οποίος είδε να παρασκευάζουν παγωτά κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στην Κίνα. Επιστρέφοντας στην Ιταλία το 1295, έφερε μαζί του τη συνταγή για το άγνωστο στην Ευρώπη έως τότε επιδόρπιο, το οποίο δροσιζόταν όχι μόνο με χιόνι και πάγο, αλλά και με αλάτι. Το προϊόν σε καλούπι τοποθετούνταν σε νερό (μετά το αλάτι διαλυόταν στο νερό) ή σε πάγο μαζί με αλάτι. Μετά από αυτό, η εσωτερική και η εξωτερική μάζα άρχισαν να περιστρέφονται, γεγονός που συνέβαλε στην ταχύτερη κατάψυξη του προϊόντος χωρίς το σχηματισμό μεγάλων κρυστάλλων.
Η συνταγή έγινε αμέσως δημοφιλής και έκτοτε κανένα εορταστικό δείπνο δεν ήταν πλήρες χωρίς παγωτό, τόσο στο παλάτι όσο και μεταξύ των αριστοκρατών. Φυσικά, κάθε μάγειρας κρατούσε μυστική την προετοιμασία του παγωτού και πολύ συχνά το παγωτό γινόταν η αιτία περίπλοκων δολοπλοκιών – για τους ευγενείς, το να έχουν τη δική τους προσωπική παγωτομηχανή ήταν εξίσου σημαντικό με το να έχουν και έναν καλό κομμωτή ή μόδιστρο.
Το 1533, ο γάμος της Αικατερίνης των Μεδίκων με τον Ερρίκο Β’ των Βαλουά, έγινε αφορμή να πάει το παγωτό, το οποίο τότε ήταν ένα παγωμένο επιδόρπιο από γλυκιά κρέμα, η οποία έμοιαζε πολύ με το σημερινό παγωτό, και στη Γαλλία. Η νέα βασίλισσα πήρε μαζί της στην καινούρια της πατρίδα και τον σεφ της, ο οποίος ήξερε να φτιάχνει εξαιρετικό παγωτό. Οι σύμβουλοι του βασιλιά της Γαλλίας ζήτησαν αμέσως να τους δοθούν η συνταγή και η τεχνογνωσία για την παρασκευή μιας υπέροχης λιχουδιάς. Η συνταγή έγινε κρατικό μυστικό και υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου η τιμωρία για την αποκάλυψη αυτού του μυστικού ήταν πιο αυστηρή από ό,τι, για παράδειγμα, για την κλοπή του βασιλικού ταμείου.
Από τότε, το παγωτό κατέκτησε και τη γαλλική Αυλή.
Από τη Γαλλία στον λαό
Το 1649 εμφανίστηκε το παγωτό βανίλια, το οποίο εφευρέθηκε από τον Γάλλο ειδικό της μαγειρικής Ζεράρ Τίρσεν. Στη συνέχεια, οι συνταγές για το «επιδόρπιο πάγου» εμπλουτίζονταν σταθερά με ολοένα και περισσότερες νέες ποικιλίες παγωτών.
Το ευρύ κοινό γεύτηκε το παγωτό χάρη στον Σικελό μάγειρας Φραντσέσκο Προκόπιο ντέι Κολτέλι, ο οποίος άνοιξε το πρώτο παγωτατζίδικο στο Παρίσι. Από το 1686, σε αυτό το καφενείο, προσφέρθηκαν στους πελάτες έως και ογδόντα ποικιλίες παγωτού. Από το καφενείο του Φραντσέσκο πέρασε όλη η πνευματική ελίτ του Παρισιού: ο Βολταίρος, ο Ουγκώ, ο Ανατόλ Φρανς, ο Ντιντερό, ο Μπομαρσέ, ο Μπαλζάκ, ο Βερλαίν, ο Ρουσό, ακόμη και ο Βενιαμίν Φραγκλίνος, ενώ η φήμη του ξεπέρασε τα σύνορα της Γαλλίας. Η καινοτομία του λέγεται ότι ήταν η προσθήκη γάλακτος. Το «Le Procope» υπάρχει μέχρι σήμερα και είναι ένα από τα μακροβιότερα της πόλης.
Λάτρης του παγωτού και θαμώνας του Καφέ Προκόπ ήταν και ο νεαρός Ναπολέων Βοναπάρτης, ο οποίος όταν αργότερα εξορίστηκε στο νησί της Αγίας Ελένης, παρήγγειλε μια παγωτομηχανή, την οποία μια συμπονετική Αγγλίδα δεν άργησε να του στείλει.
Όσο περνούσε ο καιρός, ο αριθμός των εστιατορίων, των καφέ και των ζαχαροπλαστείων που ειδικεύονταν αποκλειστικά στην πώληση παγωτού αυξήθηκε. Αρχικά, το παγωτό σερβιριζόταν σε πιατάκια ή ροζέτες και πουλιόταν με το βάρος. Στα τέλη του 19ου αιώνα στην Ευρώπη άρχισαν να χρησιμοποιούν χαρτόνι και χάρτινα ποτήρια για παγωτό, στα οποία το παγωτό πουλιόταν ανά τεμάχιο.
Ποια είναι τα βασικότερα είδη παγωτού
Gelato (τζελάτο) ονομάζεται το ιδιαίτερο παγωτό της Σικελίας, που χαρακτηρίζεται από την πλούσια κρεμώδη γεύση του και δικαίως θεωρείται ο βασιλιάς των παγωτών. Είτε σαν παγωτό που παίρνουμε στον δρόμο σε χωνάκι είτε σερβιρισμένο σε μπολ σε κάποιο καφέ η απόλαυση που προσφέρει είναι μεγάλη. Συνήθως είναι γάλα ανακατεμένο με φρούτα ή σοκολάτα. Δύο μπάλες περιέχουν γύρω στις 200 θερμίδες.
Η γρανίτα είναι παγωμένος φρουτοχυμός. Σιρόπια και χυμοί φρούτων ανακατεύονται συνεχώς σε ειδικές παγωτομηχανές μέχρι να παγώσουν. Η υφή τους μοιάζει με θρυμματισμένο πάγο. Περιέχει περίπου 100-120 θερμίδες/100γρ.
Το σορμπέ (που διαφέρει από τη γρανίτα στην υφή του πάγου, καθώς στη γρανίτα διατηρούνται μεγάλοι κρύσταλλοι, ενώ στο σορμπέ χτυπιέται το μίγμα ενώ παγώνει) δεν περιέχει γάλα, λίπος ή αβγό, παρά μόνο χυμό ή πουρέ φρούτων και ενίοτε κάποιο γλυκαντικό, γι’ αυτό και θεωρείται μια ολιγοθερμιδική πρόταση σε σχέση με άλλα είδη παγωτών, όπως για παράδειγμα το παρφέ. Περιέχουν περίπου 130 θερμίδες/100γρ.
Το παρφέ, με το χαρακτηριστικό σερβίρισμα στο ψηλό ποτήρι, είναι πλούσιο σε κορεσμένο λίπος και χοληστερόλη λόγω της μεγάλης του περιεκτικότητας σε κρέμα και αβγά. Καθώς περιέχει πολλές θερμίδες, δεν είναι η κατάλληλη επιλογή για όσους ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για τη σιλουέτα τους! Συχνά έχει καβουρδισμένους ξηρούς καρπούς, φρούτα γλασέ, κομματάκια σοκολάτας ή τριμμένο μπισκότο. Περιέχει περίπου 220-240 θερμίδες/100γρ.
Για να δροσιστούμε, λοιπόν, τώρα που άρχισε η ζέστη,ας διαλέξουμε τη γεύση της προτίμησής μας και ας φτιάξουμε το παγωτό που θέλουμε! Οι προτάσεις που ακολουθούν είναι δύο ωραίες συνταγές από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου.
Παγωμένο γιαούρτι με στέβια και φρέσκια φράουλα
Υλικά
- 500 γρ. φράουλες ώριμες και γερές
- 3-5 κ.σ. κρυσταλλική στέβια ( ή άλλο γλυκαντικό της αρεσκείας σας)
- 250 γρ. φυτικό γιαούρτι (ή άλλο γιαούρτι)
- Λίγες σταγόνες χυμό λεμονιού
Εκτέλεση
Για αυτή τη συνταγή, είναι σημαντικό να διαλέξουμε ώριμες και γερές, κατακόκκινες φράουλες. Τις πλένουμε πολύ καλά, πριν αφαιρέσουμε το κοτσάνι.
Κόβουμε τις φράουλες σε κοµµάτια μέσα σε µπολ. Τις πασπαλίζουμε µε τη στέβια και τις ανακατεύουμε πολύ καλά.
Τις καλύπτουμε µε μεμβράνη και τις αφήνουμε για 30 λεπτά στο ψυγείο.
Στη συνέχεια, προσαρμόζουμε το μπλέντερ στην κουζινομηχανή και πολτοποιούμε το μείγμα.
Αδειάζουμε τις πολτοποιημένες φράουλες στον κάδο της κουζινομηχανής και προσθέτουμε το γιαούρτι και το λεμόνι.
Χτυπάμε το μείγμα με το χτυπητήρι μέχρι για να γίνει λείο.
Δοκιμάζουμε το μείγμα και αν ξινίζει προσθέτουμε λίγο γλυκαντικό κατά βούληση. (Προσωπικά, προτιμώ να µην είναι πολύ γλυκό).
Αν θέλουμε πιο λεία υφή µπορούµε να σουρώσουμε το μείγμα σε ψιλή σήτα.
Παγωτό χαλβά με ταχίνι, μέλι και αμύγδαλα
Υλικά
- 1 συσκ. φυτική σαντιγί
- 1 συσκ. ζαχαρούχο γάλα
- 1 συσκ. ταχίνι
- 2 συσκ. φρέσκο γάλα
- 1 κ.σ. μέλι θυμαρίσιο
- 1½ φλ. αμυγδαλόψιχα καβουρντισμένη και χοντροκομμένη
Εκτέλεση
Αραδιάζουμε τα αμύγδαλα (αμυγδαλόψιχα) σε ταψάκι και τα ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 200οC στον αέρα, στη μεσαία σχάρα για 10΄, ώσπου να ροδίσουν.
Τα αφήνουμε να κρυώσουν.
Στο μίξερ χτυπάμε τη φυτική σαντιγί να αφρατέψει καλά για 5΄- 6΄.
Προσθέτουμε το ζαχαρούχο γάλα και συνεχίζουμε το χτύπημα μέχρι να ομογενοποιηθεί.
Προσθέτουμε το ταχίνι και το μέλι, ανακατεύοντας συνεχώς και τέλος, σε χαμηλή ταχύτητα στο μίξερ, ρίχνουμε το φρέσκο γάλα.
Όταν ομογενοποιηθεί το μείγμα για το παγωτό χαλβά, το βάζουμε στην παγωτομηχανή και όταν παγώσει το παγωτό, προς το τέλος του χρόνου της παγωτομηχανής, προσθέτουμε τα καβουρντισμένα αμύγδαλα.
Εάν δεν έχουμε παγωτομηχανή, τοποθετούμε το αραιό μείγμα σε μεταλλικό φαρδύ μπολ στην κατάψυξη για 30΄.
Έπειτα το ξαναχτυπάμε, για να αφρατέψει και να αποφύγουμε τη δημιουργία κρυστάλλων στο παγωτό. Το ξαναπαγώνουμε για 30΄.
Επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία αυτή για ακόμη δύο φορές.
Καλή επιτυχία στην προετοιμασία του παγωτού σας! Την επόμενη Παρασκευή, θα φτιάξουμε μία τούρτα ψυγείου σκέτη απόλαυση!
Καλό Σαββατοκύριακο!
