Το νέο πρόγραμμα για την ενίσχυση των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, που ξεκινά στις 23 Ιουνίου, παρουσιάζεται ως το πρώτο βήμα για τον εκσυγχρονισμό της φυτικής παραγωγής και του πρωτογενούς τομέα.
Σύμφωνα με αρμόδιους παράγοντες, η ανθεκτικότητα της αγροτικής παραγωγής συνδέεται με την ανάπτυξη σύγχρονων αυτόνομων παραγωγικών μονάδων υπό κάλυψη, όπως τα θερμοκήπια, που ευνοούνται ιδιαίτερα στην Ελλάδα λόγω του γεωγραφικού της πλεονεκτήματος και του μεσογειακού της κλίματος. Παράλληλα, επισημαίνεται ότι η διασφάλιση της βιωσιμότητας των φυσικών πόρων καθίσταται πιο επιτακτική εξαιτίας των ακραίων καιρικών φαινομένων.
Σημαντικός παράγοντας θεωρείται και η εξασφάλιση των αναγκαίων κεφαλαίων για τη στήριξη της παραγωγικής δραστηριότητας στον αγροτικό τομέα. Ο στόχος του εκσυγχρονισμού είναι, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η αύξηση της παραγωγικότητας και η ενίσχυση της ανθεκτικότητας της παραγωγής, ώστε να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των καταναλωτών για ασφαλή και ποιοτικά τρόφιμα.
Το πρόγραμμα έχει δημόσια δαπάνη 150 εκατ. ευρώ και, μαζί με την ιδιωτική συμμετοχή και την αναμενόμενη υπερδέσμευση, αναμένεται να κινητοποιήσει πόρους ύψους έως και 600 εκατ. ευρώ σε εθνικό επίπεδο.
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, χαρακτήρισε την πρωτοβουλία ως εθνική επιλογή, αναφερόμενος στις δυνατότητες της ελληνικής γεωργίας και στην ανάγκη μετάβασης σε ένα νέο μοντέλο παραγωγής που σέβεται το περιβάλλον, ενσωματώνει την τεχνολογία και στηρίζει τους παραγωγούς. Τόνισε ακόμη ότι η χώρα αντιμετωπίζει ταυτόχρονα μεγάλες προκλήσεις και σημαντικές ευκαιρίες, υπογραμμίζοντας τη σημασία της λήψης αποφάσεων και της υλοποίησης σχεδίων που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της εποχής.
Από την πλευρά του, ο Γενικός Διευθυντής Αγροτικής Τραπεζικής της Τράπεζας Πειραιώς, Αλκιβιάδης Αλεξάνδρου, ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι η Τράπεζα Πειραιώς είχε αναγνωρίσει την ανάγκη εκσυγχρονισμού των θερμοκηπιακών καλλιεργειών και ήδη από το 2021 είχε ιδρύσει Κέντρο Αριστείας με αντικείμενο τη μελέτη και την υλοποίηση έργων στον αγροδιατροφικό τομέα. Σύμφωνα με τον ίδιο, η τράπεζα θα συμβάλει στην υλοποίηση επενδύσεων ύψους 300 εκατ. ευρώ για σύγχρονα θερμοκήπια, μέσα από ένα συνδυασμό χρηματοδοτήσεων και συμβουλευτικών υπηρεσιών.
Όπως δήλωσε, η χρηματοδοτική στήριξη περιλαμβάνει προεξόφληση του 100% της επιχορήγησης καθώς και μακροπρόθεσμα δάνεια, ανάλογα με τη φύση της κάθε επένδυσης. Τόνισε ότι στόχος είναι η ταχεία υλοποίηση των σχεδίων, ώστε οι επενδυτές να αποκομίσουν εγκαίρως τα οφέλη και να ενισχυθεί η επισιτιστική επάρκεια της χώρας, με αντίκτυπο τόσο στην τοπική όσο και στην εθνική οικονομία.
Πρόγραμμα
Οι αιτήσεις θα γίνονται δεκτές έως και τις 26 Αυγούστου με τον προϋπολογισμό του κάθε επενδυτικού σχεδίου να ανέρχεται μεταξύ 30.000-1.000.000 ευρώ.
Το ποσοστό της επιχορήγησης ορίζεται ως:
60% – Εξοπλισμός τεχνολογίας αιχμής εντός των επιλέξιμων κατασκευών, Συστήματα υδροπονίας, αεροπονίας, Αμιγώς ηλεκτρικά αυτοκινούμενα μηχανήματα (ελκυστήρες, μηχανές συλλογής κ.λπ.)
50% – σε όλες τις επιλέξιμες δαπάνες εκτός των παραπάνω
Επιπλέον των ανωτέρω
+10% μέγιστο 70% – Γεωργοί νεαρής ηλικίας ανεξαρτήτως χωροθέτησης έδρας εκμετάλλευσης
+10% μέγιστο 70% – Δικαιούχοι με έδρα στα νησιά του Αιγαίου Πελάγους
+10% μέγιστο 65% – Δικαιούχοι με έδρα σε Θεσσαλία, ΠΕ Έβρου και Δήμο Δομοκού
+10% μέγιστο 65% – Δικαιούχοι με έδρα σε ηπειρωτικές περιοχές που συμπεριλαμβάνονται στα Εδαφικά Σχέδια Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (αφορά ΠΕ Δυτικής Μακεδονίας, δηλαδή Κοζάνη και Φλώρινα, καθώς και Αρκαδία, όπου προβλέπεται απόσυρση λιγνιτικών μονάδων
Δικαιούχοι
* Φυσικά πρόσωπα: έως 63 ετών, έχουν υποβάλλει ΟΣΔΕ 2024 και είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Αγροτών ως επαγγελματίες αγρότες, ως νεοεισερχόμενοι επαγγελματίες αγρότες ή ως κάτοχοι αγροτικής εκμετάλλευσης
* Νομικά πρόσωπα: έχουν στο καταστατικό τους ως δραστηριότητα την άσκηση της γεωργίας, έχουν διάρκεια έως 31.12.2035 & 5 έτη μετά την ολοκλήρωση του επενδυτικού σχεδίου και είναι επιλέξιμοι όσοι συστήσουν ΝΠ που πληροί τις προϋποθέσεις πριν την υποβολή της αίτησης
* Συλλογικά σχήματα: εγγεγραμμένα και ενήμερα στο μητρώο, διακριτή λογιστική διαχείριση και κατά τις 3 προηγούμενες χρήσεις με κερδοφόρο μέσο όρο αποτελεσμάτων προ φόρων και αποσβέσεων και μέσο κύκλο εργασιών και Euro60.000 (εξαιρουμένων των νεοσύστατων)
Επιλέξιμες είναι οι εξής δαπάνες:
*Θερμοκηπιακές εγκαταστάσεις με συστήματα υδροπονίας/αεροπονίας
* Συμβατικές θερμοκηπιακές εγκαταστάσεις
* Δικτυοκήπια
* Εγκαταστάσεις τύπου ΤΟΛ για κάλυψη καλλιεργειών
* Θάλαμοι καλλιέργειας κλειστού τύπου κιβωτίου ISO 668
* Κλειστοί θάλαμοι μανιταριών.
Μερικές ενδεικτικές επιλέξιμες επενδύσεις είναι:
* Ανέγερση, επέκταση και εκσυγχρονισμός γεωργικών κατασκευών (κλασικά θερμοκήπια στο έδαφος, υδροπονικά θερμοκήπια, δικτυοκήπια, εγκαταστάσεις τύπου υψηλού ΤΟΛ για κάλυψη καλλιεργειών, κλειστοί θάλαμοι καλλιέργειας μανιταριών, θάλαμοι καλλιέργειας κλειστού τύπου κιβωτίου ISO 668) με εφαρμογή της ΥΑ 2243
* Επενδύσεις που συμβάλλουν στην αξιοποίηση ΑΠΕ (αγροβολταϊκά, φωτοβολταϊκά, κ.λπ.)
* Αγορά, μεταφορά και εγκατάσταση πολυετών φυτειών
* Αγορά καινούργιου αυτοκινήτου με ψυκτικό θάλαμο για την εξυπηρέτηση εκμετάλλευσης παραγωγής ανθέων
* Γενικές δαπάνες, στις οποίες περιλαμβάνεται κάθε δαπάνη λήψης υπηρεσιών που συνδέονται με το σχέδιο
* Μηχανολογικός εξοπλισμός
– υδροπονικά συστήματα, εξοπλισμός θέρμανσης, κουρτίνες, συστήματα θέρμανσης και ψύξης, κ.λπ.
– γεωργικοί ελκυστήρες των κατηγοριών Τ2 και Τ4.1 (<70hp)
– φυτικής παραγωγής που χρησιμοποιείται αποκλειστικά εντός των θερμοκηπίων όπως μηχανήματα κατεργασίας εδάφους, λιπασματοδιανομείς, ψεκαστικά μηχανήματα, συλλεκτικές μηχανές και εξοπλισμός συλλογής, κλαδευτικά αναρτώμενα και συρόμενα, εξαρτήματα ελκυστήρων αναρτώμενα
* Αγορά γης (μέχρι 10% των συνολικών επιλέξιμων δαπανών) και κατασκευές για την εξυπηρέτηση των θερμοκηπίων ([αποθήκες, ψυγεία, διαλογητήρια] <800 τμ, ομβροδεξαμενές, οικίσκοι φιλοξενίας <60 τμ)
Η θέση της Ελλάδας σε θερμοκηπιακές εκμεταλλεύσεις
Σε σύνολο Ευρωπαϊκής Ένωσης οι εκμεταλλεύσεις, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας ανέρχονται σε 167.570 και αναπτύσσονται σε 1,4 εκατ. στρέμματα. Η χώρα μας καταλαμβάνει την έκτη θέση στη σχετική λίστα με 8.319 εκμεταλλεύσεις σε 48.720 στρέμματα.
Στην πρώτη θέση βρίσκεται η Ιταλία με συνολικά 28.720 εκμεταλλεύσεις και εκτάσεις που φτάνουν τα 389.100 στρέμματα, ακολουθεί η Ισπανία με 21.860 εκμεταλλεύσεις και 452.000 στρέμματα. Την πρώτη τριάδα ολοκληρώνει η Ρουμανία με 19.570 εκμεταλλεύσεις σε 33.000 στρέμματα. Αξίζει να σημειωθεί πάντως, ότι η γειτονική Τουρκία έχει θερμοκηπιακές εκμεταλλεύσεις οι οποίες επεκτείνονται σε μια έκταση 750.000 στρεμμάτων, περισσότερο από το 1/2 της συνολικής ευρωπαϊκής έκτασης θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων.
Σημειώνεται τέλος ότι στην ελληνική επικράτεια, τη μερίδα του λέοντος κατέχει το νησί της Κρήτης με συνολικά 2.932 εκμεταλλεύσεις σε 15.509 στρέμματα. Ακολουθεί η Κεντρική Μακεδονία με 1.470 εκμεταλλεύσεις σε 5.333 στρέμματα και η Δυτική Ελλάδα με 774 εκμεταλλεύσεις σε 15.627 στρέμματα.
Του Θ. Παπακώστα
