Προειδοποίηση προς τη Μόσχα ότι το Ηνωμένο Βασίλειο είναι έτοιμο να απαντήσει ακόμη και με στρατιωτικές επιλογές απηύθυνε ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Τζον Χίλεϊ, μετά την αναφορά ότι το ρωσικό κατασκοπευτικό πλοίο «Γένταρ» κατεύθυνε ακτίνες λέιζερ κατά πιλότων της Βασιλικής Αεροπορίας (RAF) που παρακολουθούσαν τις κινήσεις του στις 19 Νοεμβρίου.
Το «Γένταρ», σχεδιασμένο για συλλογή πληροφοριών και χαρτογράφηση υποθαλάσσιων καλωδίων, παραμένει ανοιχτά των βόρειων ακτών της Σκωτίας.
«Αναπτύξαμε μία φρεγάτα του Βασιλικού Ναυτικού και αεροσκάφη RAF P-8 για να παρακολουθούμε κάθε κίνηση του πλοίου, κατά τη διάρκεια της οποίας το Γένταρ έστρεψε λέιζερ στους πιλότους μας», δήλωσε ο Χίλεϊ σε συνέντευξη Τύπου.
«Η ενέργεια αυτή από τη ρωσική πλευρά είναι άκρως επικίνδυνη. Αυτή είναι η δεύτερη φορά φέτος που το Γένταρ βρίσκεται σε βρετανικά ύδατα. Το μήνυμά μου προς τη Ρωσία και τον Πούτιν είναι σαφές: σας βλέπουμε, ξέρουμε τι κάνετε. Είμαστε έτοιμοι, αν το Γένταρ κινηθεί νοτιότερα αυτή την εβδομάδα».
Όπως εξήγησε ο Χίλεϊ, το πλοίο εντάσσεται σε έναν ρωσικό στόλο που έχει ως στόχο να απειλήσει τις υποθαλάσσιες υποδομές του Ηνωμένου Βασιλείου. «Δεν πρόκειται μόνο για ναυτική επιχείρηση. Είναι μέρος ενός ρωσικού προγράμματος που υλοποιεί η λεγόμενη Κύρια Διεύθυνση Έρευνας Βαθέων Νερών ή GUJI, το οποίο παρέχει δυνατότητες παρακολούθησης σε καιρό ειρήνης και δολιοφθορών σε περίπτωση σύγκρουσης», συμπλήρωσε.
Τον Ιανουάριο, το «Γένταρ» είχε αναφερθεί ότι βρισκόταν πάνω από υποθαλάσσια καλώδια, γεγονός που οδήγησε σε επιφανεία για προειδοποίηση πυρηνοκίνητο υποβρύχιο του Βασιλικού Ναυτικού.
Το πλοίο κινείται εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης του Ηνωμένου Βασιλείου, που εκτείνεται έως και 200 ναυτικά μίλια από τις ακτές, ωστόσο τις τελευταίες ημέρες πλησίασε τα βρετανικά χωρικά ύδατα, τα οποία φτάνουν στα 12 ναυτικά μίλια.
Το περιστατικό με το λέιζερ σημειώθηκε εντός των τελευταίων δύο εβδομάδων, χωρίς να δημοσιοποιηθεί συγκεκριμένη ημερομηνία.
«Είναι η πρώτη φορά που εκδηλώνεται τέτοια ενέργεια από το Γένταρ κατά της RAF. Το λαμβάνουμε πάρα πολύ σοβαρά. Έχω τροποποιήσει τους κανόνες εμπλοκής του Ναυτικού, ώστε να μπορούμε να παρακολουθούμε ακόμα πιο στενά τις δραστηριότητες του Γένταρ, όταν βρίσκεται στα ύδατά μας», ανέφερε ο Χίλεϊ. «Διαθέτουμε στρατιωτικές επιλογές, εάν το Γένταρ αλλάξει πορεία. Δεν πρόκειται να τις αποκαλύψω, διότι αυτό μόνο ενημερώνει τον πρόεδρο Πούτιν».
Μέχρι στιγμής, η Μόσχα δεν έχει σχολιάσει το περιστατικό. Αρχές του μήνα, το «Γένταρ» εντοπίστηκε ανοιχτά των ακτών της Ολλανδίας, προκαλώντας την κινητοποίηση του Βασιλικού Ολλανδικού Ναυτικού που το συνόδευσε βαθύτερα στη Βόρεια Θάλασσα.
Το όνομα «Γένταρ» σημαίνει «κεχριμπάρι» στα αγγλικά και το συγκεκριμένο σκάφος κατατάσσεται ως πλοίο ειδικών επιχειρήσεων συλλογής πληροφοριών τύπου 22010, αν και επισήμως από τη Μόσχα αναφέρεται ως «ωκεανογραφικό ερευνητικό σκάφος».
Εντάχθηκε σε υπηρεσία το 2015, έχει εκτόπισμα 5.200 μετρικούς τόνους, μήκος 108,1 μέτρα και πλάτος 17,2 μέτρα. Είναι εξοπλισμένο με επανδρωμένα βαθυσκάφη που, σύμφωνα με το πρακτορείο TASS, μπορούν να κατέβουν σε βάθη άνω των 6.000 μέτρων.
Το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ ανησυχούν όλο και περισσότερο για τους κινδύνους που θέτουν οι ρωσικές ενέργειες σε υποθαλάσσια καλώδια, αγωγούς και σε κρίσιμες υποδομές συνδεσιμότητας του Διαδικτύου. Στην αρχή του έτους, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, ανακοίνωσε την έναρξη της αποστολής «Baltic Sentry», με αντικείμενο την προστασία των υποθαλάσσιων καλωδίων στη Βαλτική.
Η δήλωση του Λονδίνου συμπίπτει με την απογείωση μαχητικών αεροσκαφών σε Πολωνία και Ρουμανία για την προάσπιση του εναέριου χώρου τους, εν μέσω των συνεχόμενων ρωσικών αεροπορικών πληγμάτων στην Ουκρανία. Παράλληλα με τις ναυτικές του κινήσεις, η Ρωσία έχει κατηγορηθεί επανειλημμένως το τελευταίο διάστημα ότι παραβιάζει τον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο, κατηγορίες που απορρίπτει η Μόσχα.
Οι αεροπορικές αυτές παραβιάσεις οδήγησαν στη μεγάλη επιχείρηση «Eastern Sentry» του ΝΑΤΟ, που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο για την άμυνα της ανατολικής πτέρυγας της Συμμαχίας.
