Τηλεφωνική επικοινωνία είχαν στις 4 Ιουλίου ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, με αντικείμενο την ενίσχυση της αεράμυνας της Ουκρανίας, σε μια περίοδο έντασης των ρωσικών επιθέσεων.
Σύμφωνα με ουκρανικές πηγές, η συνομιλία χαρακτηρίστηκε «πολύ σημαντική και καρποφόρα». Ο Ουκρανός πρόεδρος ανέφερε σε ανάρτησή του στα κοινωνικά δίκτυα ότι οι δύο ηγέτες συμφώνησαν να συνεργαστούν στενά για την περαιτέρω ενίσχυση των συστημάτων αεράμυνας της Ουκρανίας, με προοπτική να πραγματοποιηθεί συνάντηση ανάμεσα σε αμερικανικά και ουκρανικά κλιμάκια.
Το τηλεφώνημα ήρθε στον απόηχο μιας νύχτας σφοδρών ρωσικών επιθέσεων με drones και πυραύλους, οι οποίες – σύμφωνα με το Κίεβο – έφτασαν τον αριθμό-ρεκόρ των 539 drones και 11 πυραύλων.
Το γραφείο του Ζελένσκι ανέφερε πως «οι ηγέτες συζήτησαν περαιτέρω πρακτικά μέτρα για την ενίσχυση της αεράμυνας και συμφώνησαν να εργαστούν από κοινού για την καλύτερη προστασία του ουκρανικού εναέριου χώρου», καθώς και να οργανώσουν σχετική συνάντηση των δύο ομάδων σύντομα.
Η Ουάσιγκτον, ωστόσο, δεν έχει επιβεβαιώσει ακόμη την επικοινωνία ούτε έχει δημοσιοποιήσει ενημερωτικό σημείωμα για το περιεχόμενό της, ενώ το Epoch Times έχει ζητήσει σχετικό σχόλιο.
Το τηλεφώνημα έρχεται σε μια περίοδο μεταβαλλόμενου τοπίου ως προς τη στήριξη της Ουκρανίας.
Στις 2 Ιουλίου το Πεντάγωνο ανακοίνωσε πως παγώνει ορισμένες αποστολές οπλισμού προς το Κίεβο, επικαλούμενο διαδικασία «επανεξέτασης δυνατοτήτων» ώστε η παρεχόμενη στρατιωτική βοήθεια να συμβαδίζει με τις προτεραιότητες της αμερικανικής άμυνας.
Ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου Σον Παρνέλ δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου: «Δεν θα υπάρξει ενημέρωση για συγκεκριμένες ποσότητες ή τύπους πυρομαχικών που παρέχονται στην Ουκρανία, ούτε και για τα χρονοδιαγράμματα των αποστολών». Τόνισε ότι η εξέταση αυτή αποτελεί «μια λογική και ρεαλιστική ενέργεια» ώστε να διασφαλιστεί η σωστή διάθεση των αμερικανικών αποθεμάτων.
Την απόφαση υπερασπίστηκε ο Τραμπ, εξαπολύοντας πυρά κατά του προκατόχου του Τζο Μπάιντεν, τον οποίο κατηγόρησε πως «άδειασε όλη τη χώρα από όπλα δίνοντάς τα στην Ουκρανία, και πρέπει να βεβαιωθούμε ότι έχουμε αρκετά για εμάς».
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε αναγνώρισε ότι οι ΗΠΑ οφείλουν να διατηρούν επαρκή αποθέματα, υπογράμμισε ωστόσο ότι «βραχυπρόθεσμα, η Ουκρανία δεν μπορεί να στερηθεί καμία στήριξη, ειδικά όσον αφορά αντιαεροπορικά και πυρομαχικά».
Η Ουκρανία έχει εκφράσει την ανησυχία της ότι μια ενδεχόμενη παύση των αμερικανικών αποστολών θα μειώσει δραματικά την ικανότητά της να αποκρούσει ρωσικές αεροπορικές και χερσαίες επιθέσεις.
Το ουκρανικό Υπουργείο Εξωτερικών προειδοποίησε ότι κάθε καθυστέρηση στη χορήγηση βοήθειας όχι μόνο θα δυσχέραινε την άμυνά της, αλλά θα έδινε κίνητρο στη Μόσχα να συνεχίσει την επιθετικότητά της αντί να επιδιώξει την ειρήνη.
Ο Ζελένσκι σημείωσε ότι στη συνομιλία με τον Τραμπ εξετάστηκε και το ενδεχόμενο συμπαραγωγής αμυντικoύ υλικού από ΗΠΑ και Ουκρανία, με έμφαση στα drones και τις συναφείς τεχνολογίες, χαρακτηρίζοντας το ζήτημα «ζωτικής σημασίας» για τη χώρα του, καθώς τα drones εξακολουθούν να διαμορφώνουν τις εξελίξεις στο πεδίο.
Παράλληλα, η Γερμανία εμφανίστηκε διατεθειμένη να καλύψει ενδεχόμενα κενά στην ουκρανική αεράμυνα. Ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς συζήτησε σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τραμπ στις 3 Ιουλίου τη δυνατότητα ενίσχυσης της Ουκρανίας με συστήματα Patriot, όπως ανέφερε εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης. Ο Μερτς πήρε την πρωτοβουλία, επιδιώκοντας να προωθήσει τις παραδόσεις οπλικών συστημάτων στην Ουκρανία ως αντίδραση στο «πάγωμα» των αμερικανικών αποστολών.
Ο Τραμπ φέρεται να κινείται προς μεσολαβητικές πρωτοβουλίες ανάμεσα σε Κίεβο και Μόσχα για κατάπαυση πυρός.
Στις 3 Ιουλίου ανέφερε ότι η επικοινωνία του με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν οδήγησε σε απτές προόδους και εξέφρασε την απογοήτευσή του για την αδιαλλαξία της Μόσχας.
Αν και δείχνει διάθεση να μεσολαβήσει μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, αποφεύγει να ξεκαθαρίσει ποια στάση θα τηρήσει στην πράξη. Σε συνάντηση με τον Μερτς στον Λευκό Οίκο στις 5 Ιουνίου, προειδοποίησε πως αν οι δύο πλευρές δεν επιτύχουν συμφωνία, θα εξετάσει ένα «πολύ σκληρό» πλάνο, ακόμα και κατά των δύο. Παρομοίασε, μάλιστα, τη σύγκρουση με «καβγά μεταξύ δύο πιτσιρικάδων που αρνούνται να σταματήσουν» και πρόσθεσε: «Καμιά φορά καλύτερα να τους αφήσεις να μαλώσουν λίγο, και μετά να τους τραβήξεις χώρια».
Τον Μάιο, ο Τραμπ είχε προειδοποιήσει τον Πούτιν ότι «παίζει με τη φωτιά» καθώς οι διαπραγματεύσεις για την ειρήνη έχουν βαλτώσει, και απείλησε με νέες κυρώσεις εάν συνεχιστούν τα ρωσικά πλήγματα κατά της Ουκρανίας.
Με την συμβολή των Εμέλ Ακάν, Τζέικομπ Μπεργκ και Reuters