Επιστήμονες ενδέχεται να εντόπισαν τις ισχυρότερες μέχρι στιγμής ενδείξεις για πιθανή ύπαρξη ζωής σε έναν απομακρυσμένο πλανήτη, 2,6 φορές μεγαλύτερο από τη Γη.
Ερευνητές του Ινστιτούτου Αστρονομίας του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb (James Webb Space Telescope – JWST) της NASA, ανίχνευσαν δύο αέρια στην ατμόσφαιρα του πλανήτη, τα οποία στη Γη παράγονται αποκλειστικά από ζωντανούς οργανισμούς — κυρίως από μικροβιακή ζωή, όπως τα θαλάσσια φυτοπλαγκτόν, ένας τύπος μικροσκοπικών φυκιών.
Η άφθονη παρουσία διμεθυλοσουλφιδίου (DMS) και διμεθυλοδισουλφιδίου (DMDS) υποδηλώνει ότι ο πλανήτης K2-18b μπορεί να βρίθει από μικροβιακή ζωή, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Η ανακάλυψη αυτών των δύο αερίων αποτελεί ισχυρή ένδειξη βιολογικών διεργασιών στον ωκεανόσφαιρο αυτόν πλανήτη, αλλά δεν συνιστά από μόνη της απόδειξη ύπαρξης ζωής. Παρ’ όλα αυτά, οι ερευνητές εξέφρασαν τον ενθουσιασμό τους για το εύρημα. «Πρόκειται για μια καίρια στιγμή στην αναζήτηση ζωής πέρα από το ηλιακό μας σύστημα. Αποδείξαμε ότι είναι εφικτό να εντοπίσουμε βιοϋπογραφές σε δυνητικά κατοικήσιμους πλανήτες με τις τρέχουσες τεχνολογικές δυνατότητες», δήλωσε ο αστροφυσικός Νίκκου Μαντουσούνταν, επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Astrophysical Journal Letters.
Προηγούμενες παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble είχαν εντοπίσει υδρατμούς στον K2-18b, γεγονός που τον κατέταξε υψηλά στη λίστα των πλανητών προς παρατήρηση από το James Webb, μετά την εκτόξευσή του τον Δεκέμβριο του 2021.
Τα πρώτα ευρήματα του James Webb εντόπισαν μεθάνιο και διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα του K2-18b — η πρώτη φορά που μοριακές ενώσεις βασισμένες στον άνθρακα εντοπίζονται στην ατμόσφαιρα πλανήτη που βρίσκεται εντός της «κατοικήσιμης ζώνης» ενός άστρου, δηλαδή σε απόσταση που επιτρέπει την ύπαρξη νερού στην επιφάνεια ενός πλανήτη. Οι παρατηρήσεις αυτές υποδεικνύουν ότι ο K2-18b είναι ένας υκεάνιος πλανήτης — ένας πλανήτης με αποκλειστικά υδάτινη επιφάνεια και ατμόσφαιρα πλούσια σε υδρογόνο. «Το μόνο σενάριο που εξηγεί όλα τα έως τώρα δεδομένα του James Webb, τόσο τα παλαιότερα όσο και τα πρόσφατα, είναι εκείνο σύμφωνα με το οποίο ο K2-18b είναι ένας υκεάνιος κόσμος γεμάτος ζωή», δήλωσε ο Μαντουσούνταν.
Ο K2-18b περιφέρεται γύρω από έναν ερυθρό νάνο, μικρότερο και λιγότερο φωτεινό από τον Ήλιο, και βρίσκεται στον αστερισμό του Λέοντα, σε απόσταση περίπου 124 ετών φωτός από τη Γη — δηλαδή 1.175 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα. Ως εκ τούτου, η ποσότητα φωτός που ανακλάται από τον πλανήτη και φτάνει σε εμάς είναι εξαιρετικά μικρή.
Αν επιβεβαιωθούν τα διαθέσιμα ευρήματα, η ανακάλυψη ενδέχεται να φέρει τους επιστήμονες ένα βήμα πιο κοντά στην ανακάλυψη εξωγήινης ζωής. «Μιλάμε για μικροβιακή ζωή, ενδεχομένως παρόμοια με εκείνη που παρατηρούμε στους ωκεανούς της Γης», είπε ο Μαντουσούνταν. Σε ερώτηση για την πιθανότητα ύπαρξης πολυκύτταρων οργανισμών ή και νοήμονος ζωής, ο ίδιος απάντησε: «Δεν μπορούμε να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα στο παρόν στάδιο. Η βασική υπόθεση αφορά απλή μικροβιακή ζωή.»
Περισσότερη δουλειά στο μέλλον
Οι παρατηρήσεις του JWST επιβεβαιώνουν κατά 99,7% την παρουσία των δύο μορίων, δηλαδή υπάρχει πιθανότητα 0,3% να πρόκειται για στατιστικό λάθος.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, εκείνο που είναι πραγματικά αξιοσημείωτο είναι η εξαιρετικά υψηλή συγκέντρωση αυτών των αερίων — πάνω από 10 μέρη ανά εκατομμύριο κατ’ όγκο. «Αυτό είναι χιλιάδες φορές υψηλότερο από τις συγκεντρώσεις τους στην ατμόσφαιρα της Γης και δεν μπορεί να εξηγηθεί χωρίς βιολογική δραστηριότητα, βάσει της υπάρχουσας γνώσης», δήλωσε ο Μαντουσούνταν.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το επόμενο βήμα είναι η επανάληψη των παρατηρήσεων πολλές φορές, ώστε η πιθανότητα στατιστικού λάθους να μειωθεί στο 0,0001%, δηλαδή σε μία στο εκατομμύριο. Έπειτα, θα χρειαστούν περισσότερες θεωρητικές και πειραματικές μελέτες, προκειμένου να διαπιστωθεί αν το DMS ή το DMDS θα μπορούσαν να παραχθούν από έναν άγνωστο, μη βιολογικό μηχανισμό στην ατμόσφαιρα του K2-18b. «Πρέπει να μείνουμε ανοιχτοί και να εξετάσουμε όλες τις πιθανότητες», υπογράμμισε ο Μαντουσούνταν.
«Τα πλούσια δεδομένα από τον K2-18b τον καθιστούν έναν δελεαστικό κόσμο», δήλωσε ο Κρίστοφερ Γκλάιν, επικεφαλής επιστήμονας στη Διεύθυνση Διαστημικών Επιστημών του Νοτιοδυτικού Ερευνητικού Ινστιτούτου του Τέξας. «Αυτά τα τελευταία δεδομένα αποτελούν πολύτιμη συμβολή στην κατανόησή μας. Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί και να εξετάσουμε τα δεδομένα με τη μέγιστη αυστηρότητα. Ανυπομονώ να δω και άλλες, ανεξάρτητες αναλύσεις των δεδομένων να ξεκινούν ακόμη και από την επόμενη εβδομάδα.»
Αν και ο Μαντουσούνταν δήλωσε ότι η ανακάλυψη ζωής είναι το «Άγιο Δισκοπότηρο» της έρευνας για εξωπλανήτες, τόνισε ότι τα ευρήματα δεν αποδεικνύουν οριστικά ότι τα δύο αέρια παράγονται από ζωή. «Δεν είναι προς όφελος κανενός να ισχυριστεί πρόωρα ότι ανιχνεύσαμε ζωή», κατέληξε.
Του Wim De Gent
Με πληροφορίες από το Reuters
