Αν το μικρό σας παιδί έχει περισσότερες εκρήξεις, το πρόβλημα μπορεί να είναι το τάμπλετ του. Νέα έρευνα δείχνει ότι ο υπερβολικός χρόνος μπροστά στην οθόνη τροφοδοτεί αυξημένο θυμό και απογοήτευση στα παιδιά προσχολικής ηλικίας, καθιστώντας τα ξεσπάσματά τους πιο δύσκολα διαχειρίσιμα.
Η χρήση κινητών συσκευών από τα μικρά παιδιά έχει αυξηθεί κατακόρυφα, με τον χρόνο μπροστά στην οθόνη να εκτοξεύεται από 5 λεπτά την ημέρα το 2020 σε 55 λεπτά το 2022 – μια αλλαγή που υπογραμμίζει τον αυξανόμενο ρόλο της τεχνολογίας στην πρώιμη παιδική ηλικία. Μέχρι την ηλικία των 4 ετών, τα περισσότερα παιδιά έχουν ήδη τις δικές τους συσκευές.
Σύνδεση χρόνου μπροστά στην οθόνη και άγχους
Μια νέα μελέτη στην επιθεώρηση JAMA Pediatrics εντόπισε μια σύνδεση μεταξύ της χρήσης υπολογιστών τάμπλετ και των συναισθηματικών εκρήξεων στα μικρά παιδιά. Η μελέτη παρακολούθησε 315 παιδιά προσχολικής ηλικίας για δύο χρόνια και διαπίστωσε ότι εκείνα που περνούσαν περισσότερο χρόνο με τάμπλετ στην ηλικία των 3,5 ετών ήταν πιο πιθανό να παρουσιάσουν σημάδια θυμού και απογοήτευσης στην ηλικία των 4,5 ετών.
Η μελέτη βασίστηκε σε δεδομένα που ανέφεραν οι γονείς σχετικά με τη χρήση τάμπλετ και τη συναισθηματική συμπεριφορά, παρακολουθώντας την ανάπτυξη κάθε παιδιού με την πάροδο του χρόνου. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η αύξηση κατά μία ώρα της καθημερινής χρήσης τάμπλετ στην ηλικία των 3,5 ετών συνδεόταν με 22% αύξηση του θυμού και της απογοήτευσης μέχρι το επόμενο έτος.
Η έρευνα αποκάλυψε επίσης ότι τα παιδιά που ήταν πιο επιρρεπή στο θυμό στην ηλικία των 4,5 ετών αύξησαν συχνά τη χρήση των τάμπλετ μέχρι την ηλικία των 5,5 ετών, γεγονός που υποδηλώνει ότι ενώ ο υπερβολικός χρόνος μπροστά στην οθόνη μπορεί να προκαλέσει συναισθηματικά ζητήματα, τα ίδια ζητήματα μπορούν να οδηγήσουν τα παιδιά να βασίζονται στις συσκευές ακόμη περισσότερο, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο που είναι δύσκολο να σπάσει.
«Τα παιδιά που είναι πιο προκλητικά και λιγότερο ‘συναισθηματικά ρυθμισμένα’ τείνουν να εκτίθενται σε περισσότερο χρόνο μπροστά στην οθόνη από τους γονείς», αναφέρει η μελέτη. «Οι γονείς αναφέρουν ότι χρησιμοποιούν τις συσκευές ως ηρεμιστικό εργαλείο για να βοηθήσουν στη διαχείριση των συναισθηματικών εκρήξεων των μικρών παιδιών».
Η έρευνα διεξήχθη κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 και τόνισε επίσης πώς οι μοναδικές στρεσογόνες συνθήκες εκείνης της περιόδου μπορεί να επηρέασαν τα αποτελέσματα της μελέτης. Με πολλές οικογένειες να αντιμετωπίζουν διαταραγμένες ρουτίνες και αυξημένο άγχος, η χρήση τάμπλετ και η συναισθηματική κατάσταση των παιδιών μπορεί να ήταν πιο ασταθείς.
Κατά μέσο όρο, τα παιδιά της μελέτης περνούσαν περίπου μία ώρα την ημέρα στο τάμπλετ μέχρι την ηλικία των 5,5 ετών, αν και αυτό διέφερε σε μεγάλο βαθμό.
Ενώ προηγούμενες μελέτες έχουν υποδείξει μια σχέση μεταξύ του χρόνου χρήσης της συσκευής και των προβλημάτων συμπεριφοράς, η παρούσα έρευνα είναι μία από τις πρώτες που εξετάζει αυτή τη σχέση με την πάροδο του χρόνου στα ίδια άτομα. Παρακολουθώντας τα ίδια παιδιά για αρκετά χρόνια, η μελέτη παρέχει στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η χρήση τάμπλετ θα μπορούσε τόσο να προκαλέσει όσο και να είναι αποτέλεσμα συναισθηματικών προκλήσεων στην πρώιμη παιδική ηλικία.
«Οι γονείς και οι κηδεμόνες θα πρέπει να παρακολουθούν στενά τη χρήση των τάμπλετ από παιδιά προσχολικής ηλικίας, ιδίως σε παιδιά που έχουν μεγαλύτερη τάση να εκφράζουν θυμό και απογοήτευση», δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας Καρολάιν Φιτζπάτρικ στην εφημερίδα The Epoch Times.
Γιατί η πρώιμη παιδική ηλικία έχει σημασία
Η πρώιμη παιδική ηλικία είναι κρίσιμη για την ανάπτυξη δεξιοτήτων συναισθηματικής ρύθμισης. Ο εγκέφαλος υφίσταται ταχεία ανάπτυξη, καθιστώντας δραστηριότητες όπως το διαδραστικό παιχνίδι, το διάβασμα και οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη συναισθηματικών και γνωστικών δεξιοτήτων. Οι τρόποι με τους οποίους καλλιεργούνται αυτές οι δεξιότητες μπορεί να διαφέρουν σημαντικά.
Σε μια προσπάθεια να διαχειριστούν τις προκλήσεις αυτού του αναπτυξιακού σταδίου, πολλοί γονείς στρέφονται στους υπολογιστές τάμπλετ για να απασχολήσουν τα παιδιά ή να τα ηρεμήσουν κατά τη διάρκεια συναισθηματικών εκρήξεων, με το 65% των φροντιστών να αναφέρουν τη χρήση συσκευών για τον σκοπό αυτό.
«Αυτή η στρατηγική είναι πιθανό να γυρίσει μπούμερανγκ μακροπρόθεσμα, καθώς μπορεί να παρεμποδίσει την ικανότητα των παιδιών να αναπτύξουν εσωτερικές στρατηγικές για τη διαχείριση των συναισθημάτων τους», δήλωσε η Φιτζπάτρικ. Δεδομένου ότι η χρήση των τάμπλετ είναι συχνά μια μοναχική δραστηριότητα, δίνει στα παιδιά λιγότερες ευκαιρίες να εξασκήσουν αυτές τις κρίσιμες δεξιότητες.
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε νωρίτερα φέτος στο JAMA Network Open διαπίστωσε ότι τα παιδιά προσχολικής ηλικίας που περνούσαν δύο ή περισσότερες ώρες την ημέρα μπροστά σε οθόνες είχαν σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα ψυχολογικής ευημερίας σε σύγκριση με εκείνα που περνούσαν μόλις μία ώρα μπροστά στην οθόνη. Τα παιδιά αυτά είχαν λιγότερες πιθανότητες να δείξουν περιέργεια, ανθεκτικότητα και θετικά συναισθήματα -βασικούς δείκτες υγιούς ανάπτυξης- και περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν προβλήματα συμπεριφοράς όπως υπερκινητικότητα και επιθετικότητα.
Τα ευρήματα αυτά ευθυγραμμίζονται με τις ευρύτερες ανησυχίες της ιατρικής κοινότητας σχετικά με τον αντίκτυπο του χρόνου της οθόνης στα νεανικά μυαλά. Η American Academy of Child and Adolescent Psychiatry (Αμερικανική Ακαδημία Παιδικής και Εφηβικής Ψυχιατρικής) συνιστά τον περιορισμό του μη εκπαιδευτικού χρόνου στην οθόνη για παιδιά ηλικίας 2 έως 5 ετών σε όχι περισσότερο από μία ώρα την ημέρα τις καθημερινές και τρεις ώρες τα Σαββατοκύριακα, τονίζοντας τη σημασία του μέτρου.
Αντίθετα, η American Academy of Pediatrics (Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής) προτείνει ότι η ποιότητα των αλληλεπιδράσεων με τα ψηφιακά μέσα είναι πιο σημαντική από την τήρηση αυστηρών χρονικών ορίων.
«Δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που να αποδεικνύουν όφελος από συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές για τον περιορισμό του χρόνου μπροστά στην οθόνη», αναφέρει η δήλωση της θέσης τους.
Συμβουλές για τη διαχείριση του χρόνου οθόνης στα παιδιά προσχολικής ηλικίας
Η Φιτζπάτρικ τονίζει τη σημασία της προσεκτικής διαχείρισης του χρόνου μπροστά στην οθόνη για την υποστήριξη της υγιούς ανάπτυξης των παιδιών προσχολικής ηλικίας. Προτείνει την εμπλοκή των παιδιών σε δραστηριότητες που αναπτύσσουν δεξιότητες συναισθηματικής ρύθμισης, όπως η κοινή ανάγνωση βιβλίων και το παιχνίδι με φαντασία.
«Οι τεχνολογίες για παιδιά δεν πρέπει να περιλαμβάνουν χαρακτηριστικά όπως η αυτόματη αναπαραγωγή, τα οποία μπορεί να οδηγήσουν σε μεγαλύτερες περιόδους ενασχόλησης του χρήστη», συμβουλεύει η Φιτζπάτρικ. Αντ’ αυτού, συνιστά την επιλογή τεχνολογικών σχεδίων που ενθαρρύνουν τη συνεργασία μεταξύ παιδιού και φροντιστή, ενισχύοντας τις ευκαιρίες μάθησης.
Προτείνει στους φροντιστές να καταρτίσουν ένα οικογενειακό σχέδιο χρήσης των μέσων ενημέρωσης για να θέσουν σαφείς κανόνες σχετικά με τον χρόνο που αφιερώνουν μπροστά στην οθόνη και να διασφαλίσουν ότι τα παιδιά εκτίθενται σε εκπαιδευτικό περιεχόμενο υψηλής ποιότητας. Συνιστάται επίσης η απενεργοποίηση της αυτόματης αναπαραγωγής και άλλων χαρακτηριστικών που μπορεί να δελεάσουν τα παιδιά να συνεχίσουν να βλέπουν περιεχόμενο. Η ενθάρρυνση των παιδιών να κλείνουν το τάμπλετ όταν τελειώνουν με τη δραστηριότητά τους μπορεί να τα βοηθήσει να αναπτύξουν καλύτερη συναισθηματική αυτορρύθμιση.
«Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί μπορούν να διασφαλίσουν ότι τα παιδιά χρησιμοποιούν τις συσκευές στα σωστά πλαίσια», σημειώνει η Φιτζπάτρικ, προσθέτοντας ότι οι συσκευές πρέπει να αποφεύγονται κατά τη διάρκεια των γευμάτων και της ρουτίνας του ύπνου. Τονίζει επίσης τη σημασία του μοντέλου ισορροπημένης χρήσης των μέσων ενημέρωσης, προτείνοντας στους γονείς και τους εκπαιδευτικούς να περιορίσουν το δικό τους χρόνο μπροστά στις οθόνες παρουσία των παιδιών.
Θέτοντας σαφή όρια και δίνοντας το παράδειγμα, οι φροντιστές μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να αναπτύξουν υγιέστερες σχέσεις με την τεχνολογία. Τελικά, η αποφυγή της χρήσης των συσκευών ως εργαλείο για να ηρεμήσουν ή να καταπραΰνουν τα παιδιά είναι ζωτικής σημασίας για την προώθηση της μακροπρόθεσμης συναισθηματικής τους ανθεκτικότητας.
Της Sheramy Tsai
Η Sheramy Tsai, BSN, RN, είναι μια έμπειρη νοσοκόμα με δεκαετή συγγραφική καριέρα. Απόφοιτος του Middlebury College και του Johns Hopkins, η Tsai συνδυάζει τη συγγραφική και νοσηλευτική της εμπειρία για να προσφέρει ιδιαίτερα αποτελεσματικό περιεχόμενο. Ζώντας στο Βερμόντ, συνδυάζει την επαγγελματική της ζωή με τη βιώσιμη διαβίωση και την ανατροφή τριών παιδιών.
