Η εθνική ομάδα μπάσκετ ανδρών ανέβηκε ξανά στο ευρωπαϊκό βάθρο για πρώτη φορά έπειτα από 16 ολόκληρα χρόνια, κατακτώντας το χάλκινο μετάλλιο στο EuroBasket 2025 στη Ρίγα της Λετονίας. H τελευταία φορά που η «γαλανόλευκη» είχε βρεθεί σε θέση μεταλλιού ήταν το 2009, επίσης με χάλκινο, στην Πολωνία. Έκτοτε, η Ελλάδα βίωσε διαδοχικές απογοητεύσεις – τέσσερις συνεχόμενους αποκλεισμούς σε προημιτελικούς μεγάλων διοργανώσεων – μέχρι να σπάσει επιτέλους αυτή την «κατάρα» και να προκριθεί στους ημιτελικούς φέτος, ανοίγοντας τον δρόμο για την πολυπόθητη διάκριση. Το μετάλλιο αυτό ήρθε ως λύτρωση για μια ολόκληρη γενιά φιλάθλων και αθλητών, σηματοδοτώντας την επιστροφή της ελληνικής ομάδας στην ευρωπαϊκή ελίτ.
Μικρός τελικός: Τρία δεκάλεπτα κυριαρχίας, ένα θρίλερ
Στον μικρό τελικό απέναντι στη Φινλανδία, η ελληνική ομάδα μπήκε αποφασισμένη και επέβαλε τον ρυθμό της για τρία δεκάλεπτα. Η Ελλάδα πήρε προβάδισμα διψήφιων διαφορών νωρίς και διατήρησε τον έλεγχο του αγώνα ως το τέλος του τρίτου δεκαλέπτου, φτάνοντας να προηγείται με 14 πόντους στο ημίχρονο. Δεν βρέθηκε ποτέ πίσω στο σκορ καθ’ όλη τη διάρκεια του ματς και περίπου δύο λεπτά πριν τη λήξη κρατούσε ασφαλές προβάδισμα 11 πόντων. Ωστόσο, το παιχνίδι μετατράπηκε σε θρίλερ στην τέταρτη περίοδο: οι μαχητικοί Φινλανδοί πραγματοποίησαν αντεπίθεση και μείωσαν τη διαφορά στους 3 μόλις πόντους (90-87) στα τελευταία δευτερόλεπτα.
Το φινάλε ήταν δραματικό. Ο Ελίας Βάλτονεν κέρδισε τρεις βολές έχοντας την ευκαιρία να ισοφαρίσει το παιχνίδι για τη Φινλανδία με 5΄΄ να απομένουν. Ευστόχησε στις δύο πρώτες, όμως αστόχησε στην τρίτη, διατηρώντας το εύθραυστο πια προβάδισμα της Ελλάδας. Οι Φινλανδοί πήραν το επιθετικό ριμπάουντ και επιχείρησαν εσπευσμένη προσπάθεια για καλάθι, αλλά δεν βρήκαν στόχο. Ο Γιάννης Αντετοκούνμπο εξασφάλισε το αμυντικό ριμπάουντ και με δύο δικές του βολές «σφράγισε» τη νίκη με 92-89, χαρίζοντας στην Ελλάδα το χάλκινο μετάλλιο. Με τη λήξη του αγώνα, Έλληνες παίκτες και φίλαθλοι ξέσπασαν σε πανηγυρισμούς, συνειδητοποιώντας ότι η αναμονή για μια θέση στο βάθρο είχε επιτέλους τελειώσει.
Ο Γιάννης Αντετοκούνμπο, ο σούπερ σταρ των Μιλγουόκι Μπακς πραγματοποίησε ηγετική εμφάνιση, τελειώνοντας τον μικρό τελικό με 30 πόντους, 17 ριμπάουντ και 6 ασίστ σε 31 λεπτά συμμετοχής. Με την απόδοσή του αυτή αναδείχθηκε MVP του αγώνα, κυριαρχώντας και στις δύο πλευρές του παρκέ και δίνοντας στην ομάδα του το πάνω χέρι για τη νίκη. Η Ελλάδα προηγήθηκε ακόμη και με διαφορά 17 πόντων κατά τη διάρκεια του ματς και δεν απειλήθηκε σοβαρά μέχρι την αντεπίθεση των Φινλανδών στο τέλος, που πάντως δεν στάθηκε αρκετή για να της στερήσει το μετάλλιο.
Ο Αντετοκούνμπο και η «σφραγίδα» Σπανούλη
Ο Γιάννης Αντετοκούνμπο δεν έκρυψε τη συγκίνησή του για αυτή την επιτυχία. Ο 30χρονος φόργουορντ, που κατέκτησε το πρώτο του μετάλλιο με την εθνική ομάδα, δήλωσε πως πρόκειται «ίσως για το μεγαλύτερο επίτευγμα» της καριέρας του. «Έχω αγωνιστεί σε εννέα διοργανώσεις με την Εθνική. Σήμερα ήταν η μέρα! … Είναι το μεγαλύτερο επίτευγμά μου, να εκπροσωπείς την εθνική ομάδα, τη χώρα σου, 12 εκατομμύρια ανθρώπους και να φτάνεις σε μια επιτυχία, σε ένα μετάλλιο», ανέφερε εμφανώς δακρυσμένος ο Γιάννης μετά τη λήξη. Ο ίδιος τόνισε πόσο πολύ περίμενε αυτό το στιγμιότυπο: «Είμαι πολύ περήφανος για την ομάδα και το έθνος μας. Είχαμε 16 χρόνια να πάρουμε μετάλλιο… το περιμέναμε πολλά χρόνια και νιώθουμε ανακούφιση».
Ο Έλληνας MVP – ήδη πρωταθλητής NBA το 2021 – έφτασε στο σημείο να χαρακτηρίσει το φετινό χάλκινο μετάλλιο σημαντικότερο ακόμη και από το δαχτυλίδι πρωταθλητή που κατέκτησε με τους Μπακς. Όπως εξήγησε, η χαρά τού να κάνεις υπερήφανους 12 εκατομμύρια Έλληνες με μια διάκριση είναι ακόμη μεγαλύτερη από το να πανηγυρίζεις έναν τίτλο συλλόγου μπροστά σε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες φιλάθλους. «Όταν κάνεις χαρούμενους 12 εκατομμύρια Έλληνες και εμπνέεις πολλά παιδιά, είναι ακόμη μεγαλύτερο. Ένα παιδί που μας βλέπει στην τηλεόραση μπορεί να πιστέψει ότι μπορεί να πάρει μετάλλιο με την εθνική του ομάδα, όπως πίστεψα κι εγώ βλέποντας παλιά την ελληνική ομάδα», σημείωσε χαρακτηριστικά, δείχνοντας πόσο σημαντική είναι αυτή η επιτυχία για το μέλλον του ελληνικού μπάσκετ.
Ιδιαίτερη μνεία έκανε ο Γιάννης στον Βασίλη Σπανούλη, τον προπονητή πλέον της εθνικής ομάδας. Ο Αντετοκούνμπο αποκάλυψε ότι η παρουσία του θρυλικού αρχηγού ως ομοσπονδιακού τεχνικού ήταν καθοριστικός παράγοντας για τη δική του συμμετοχή: «Αν δεν ήταν ο Σπανούλης, δεν θα ήμουν εδώ. Βγάζει τον καλύτερο εαυτό σε μένα και στην ομάδα, έχει νοοτροπία νικητή», δήλωσε, εκφράζοντας την απόλυτη εμπιστοσύνη και τον σεβασμό του στον νεόκοπο προπονητή. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Σπανούλης γνωρίζει καλά τι σημαίνει βάθρο: ήταν ηγετικό στέλεχος της εθνικής και ως παίκτης στο EuroBasket 2009, όταν η Ελλάδα είχε κερδίσει το προηγούμενο μετάλλιό της (χάλκινο), και φέτος έγινε ο πρώτος Έλληνας που κατακτά μετάλλιο και ως παίκτης και ως προπονητής με την εθνική ομάδα.
Αναδρομή στις μεγάλες διακρίσεις της Ελλάδας
Με την επιτυχία στη Ρίγα, η Ελλάδα πρόσθεσε ένα ακόμη μετάλλιο στη μακρά ιστορία των επιτυχιών της στο μπάσκετ. Συνολικά, η εθνική ομάδα Ανδρών μετρά πλέον επτά μετάλλια σε μεγάλες διοργανώσεις: έξι στο πλαίσιο του Ευρωμπάσκετ και ένα σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα. Ακολουθεί μια σύντομη αναδρομή στις κορυφαίες στιγμές του ελληνικού μπάσκετ:
- 1949 – EuroBasket στο Κάιρο: Χάλκινο μετάλλιο (3η θέση).
- 1987 – EuroBasket στην Αθήνα (ΣΕΦ, Πειραιάς): Χρυσό μετάλλιο (Πρωταθλήτρια Ευρώπης).
- 1989 – EuroBasket στο Ζάγκρεμπ: Αργυρό μετάλλιο (2η θέση).
- 2005 – EuroBasket στο Βελιγράδι: Χρυσό μετάλλιο (Πρωταθλήτρια Ευρώπης).
- 2006 – Mundobasket στη Σαϊτάμα: Αργυρό μετάλλιο (Δευτεραθλήτρια κόσμου).
- 2009 – EuroBasket στο Κατοβίτσε: Χάλκινο μετάλλιο (3η θέση).
- 2025 – EuroBasket στη Ρίγα: Χάλκινο μετάλλιο (3η θέση).
Κάθε ένα από αυτά τα μετάλλια έχει τη δική του ξεχωριστή θέση στην ιστορία. Από τον θρίαμβο του 1987 που άλλαξε τον ρου του ελληνικού αθλητισμού, μέχρι το έπος του 2005 και τη νίκη επί της Team USA στον ημιτελικό του 2006, η Ελλάδα έχει καταξιωθεί ως μία από τις μεγάλες δυνάμεις του παγκόσμιου μπάσκετ. Η πρόσφατη επιτυχία του 2025 έρχεται να προστεθεί σε αυτό το πλούσιο παλμαρέ, αυξάνοντας τα ελληνικά μετάλλια στο EuroBasket σε έξι (2 χρυσά, 1 αργυρό, 3 χάλκινα) και διατηρώντας την Ελλάδα στο Top 10 των χωρών με τα περισσότερα ευρωπαϊκά μετάλλια όλων των εποχών.
Ο μεγάλος τελικός και η ευρωπαϊκή κορυφή
Οι παίκτες της Γερμανίας υψώνουν το τρόπαιο, πανηγυρίζοντας την κατάκτηση του τίτλου στο EuroBasket 2025 μετά τη νίκη τους με 88-83 επί της Τουρκίας στον μεγάλο τελικό. Ο συναρπαστικός τελικός στη Riga Arena κρίθηκε στις λεπτομέρειες, με τον αρχηγό των Γερμανών Ντένις Σρέντερ να σημειώνει τους τελευταίους έξι πόντους του αγώνα οδηγώντας την ομάδα του στη νίκη. Ήταν ο πρώτος ευρωπαϊκός τίτλος της Γερμανίας από το μακρινό 1993, και μάλιστα ήρθε μόλις δύο χρόνια αφότου ο ίδιος βασικός πυρήνας παικτών είχε στεφθεί και πρωταθλητής κόσμου στο Μουντομπάσκετ 2023. Η Τουρκία, που έφτασε για πρώτη φορά μετά από χρόνια τόσο κοντά σε ένα χρυσό ευρωπαϊκό μετάλλιο, πάλεψε γενναία με ηγέτη τον νεαρό σέντερ Αλπερέν Σενγκούν (28 πόντους) και σημαντική βοήθεια από τον Τσεντί Όσμαν (23 π.). Τελικά αρκέστηκε στο αργυρό μετάλλιο, ενώ η Γερμανία ανέβηκε στον ευρωπαϊκό θρόνο ολοκληρώνοντας αήττητη (9-0) την πορεία της στη διοργάνωση.
Με την ολοκλήρωση του EuroBasket 2025, η Ελλάδα επιστρέφει από τη Ρίγα με ψηλά το κεφάλι και με ένα χάλκινο μετάλλιο στις αποσκευές της – ένα επίτευγμα που για χρόνια φαινόταν άπιαστο. Οι διεθνείς παίκτες του κόουτς Σπανούλη απέδειξαν πως το ελληνικό μπάσκετ παραμένει ικανό για μεγάλες διακρίσεις, όταν υπάρχει ταλέντο, σωστή καθοδήγηση και πίστη στο στόχο. Η επιτυχία αυτή αναπτερώνει το ηθικό και γεμίζει με αισιοδοξία την ελληνική μπασκετική οικογένεια εν όψει των προσεχών προκλήσεων, θυμίζοντας σε όλους μας ότι καμία «ξηρασία» δεν κρατά για πάντα – αρκεί μια ομάδα με καρδιά και όραμα για να ξεπεράσει το όποιο ταβάνι και να φτάσει ξανά στην κορυφή.
