Έξι μαθητές από το Επαγγελματικό Λύκειο Αλίμου κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα πρωτοποριακό υποβρύχιο ρομπότ που θα μπορούσε να επαναστατήσει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τη θαλάσσια ρύπανση. Οι Ιάκωβος Σαχινίδης, Γιάννης Πελεκάνος, Γιάννης Φώλας, Αλέξανδρος Κριθαρούλας, Θανάσης Θεοδώρου και Κωνσταντίνος Τζιαβάρας υπό την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών Γρηγόρη Μπέγκου, Κατερίνας Μπακού, Ελένης Πολύζου και Μαρίας Πολυχρόνης, ανέπτυξαν το Greek Seabot στο πλαίσιο του προγράμματος «Εικονική Επιχείρηση» του Junior Achievement Greece.
Το Greek Seabot είναι κατασκευασμένο από ανθεκτικό PVC σωλήνα, αντέχει πιέσεις έως 7 bar και μπορεί να λειτουργεί αποτελεσματικά σε βάθη έως 70 μέτρα. Η τεχνολογική του πολυπλοκότητα εντυπωσιάζει: διαθέτει πλήρη έλεγχο στους 6 βαθμούς ελευθερίας μέσω 6 μοτέρ υψηλής απόδοσης, ενώ η ενσύρματη τηλεκατεύθυνση με καλώδιο 100 μέτρων παρέχει απόλυτη σταθερότητα και ασφάλεια.
Ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι το σύστημα αυτόματης σταθεροποίησης που βασίζεται σε επιταχυνσιόμετρα, γυροσκόπια και αισθητήρες πίεσης, επιτρέποντας στο ρομπότ να λειτουργεί αξιόπιστα ακόμη και σε αντίξοες θαλάσσιες συνθήκες.
Οι νεαροί δημιουργοί δεν σταματούν εδώ. Στις επόμενες βελτιώσεις του Seabot περιλαμβάνονται η ενσωμάτωση αισθητήρων IMU, μέτρησης βάθους και θερμοκρασίας, καθώς και μηχανικών δαγκάνων για τη συλλογή απορριμμάτων από τον βυθό. Η σχεδιαζόμενη ενσωμάτωση τεχνολογιών AI και Machine Vision θα επιτρέψει την αυτόνομη ανίχνευση και εξάλειψη υποθαλάσσιων αποβλήτων.
Η επιτυχία της προσπάθειας επιβεβαιώθηκε όταν η ομάδα έλαβε το βραβείο Technology Pioneer στη Μαθητική Εμπορική Έκθεση της Αθήνας που πραγματοποιήθηκε στις 21 Μαρτίου 2025. Λίγους μήνες αργότερα, την Τετάρτη 7 Μαΐου 2025, η ομάδα κέρδισε επιπλέον το Public Choice Award.
Η ελληνική πρωτοβουλία εντάσσεται σε μια ευρύτερη παγκόσμια κίνηση νεαρών επιστημόνων που αναλαμβάνουν δράση για την προστασία των ωκεανών. Ο Boyan Slat, ο Ολλανδός εφευρέτης που στα 16 του έμαθε για την κρίση των πλαστικών κατά τη διάρκεια μιας βουτιάς στην Ελλάδα, δημιούργησε το Ocean Cleanup και έγινε ο νεότερος «Πρωταθλητής της Γης» των Ηνωμένων Εθνών.
Παρομοίως, η 12χρονη Anna Du από τη Μασαχουσέτη ανέπτυξε ένα τηλεκατευθυνόμενο όχημα (ROV) που ανιχνεύει μικροπλαστικά στον βυθό. Στο Πανεπιστήμιο του Surrey, η φοιτήτρια Eleanor Mackintosh σχεδίασε το «Gillbert»,ένα τρισδιάστατο ρομπότ-ψάρι που απορροφά μικροπλαστικά από τα υδάτινα οικοσυστήματα.
Άλλες ελληνικές πρωτοβουλίες
Παράλληλα, φοιτητές στη Θεσσαλονίκη δημιούργησαν την εφαρμογή «ocLean AFS», η οποία επιτρέπει σε δύτες, ψαράδες και κολυμβητές να σηματοδοτούν την ακριβή τοποθεσία ρυπογόνων αντικειμένων στον χάρτη, ενημερώνοντας άμεσα τις αρμόδιες αρχές.
Επιπλέον, το SciDrones, spin-off του Πανεπιστημίου Αιγαίου, κέρδισε το CASSINI Maritime Prize για την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων που χρησιμοποιούν drone και AI για τον καθαρισμό παράκτιων περιοχών από πλαστικά απόβλητα.
Το μέγεθος του προβλήματος
Η παραγωγή πλαστικού έχει αυξηθεί περισσότερο από 200 φορές από το 1950 και επηρεάζει την ανθρώπινη υγεία σε κάθε στάδιο. Περίπου 8 εκατομμύρια μετρικοί τόνοι πλαστικού καταλήγουν στους ωκεανούς κάθε χρόνο, προστιθέμενοι στους 150 εκατομμύρια μετρικούς τόνους που βρίσκονται ήδη εκεί.
Τα μικροπλαστικά, που έχουν μέγεθος σπόρου σησαμιού ή μικρότερο, αποτελούν πραγματικό κίνδυνο τόσο για τους ανθρώπους όσο και για τα ζώα. Αποτελούν το 92% των περίπου 5,25 τρισεκατομμυρίων πλαστικών αντικειμένων που επιπλέουν στην επιφάνεια του ωκεανού.
Η κρίση του πλαστικού κοστίζει 1,5 τρισεκατομμύρια δολάρια και απειλεί τη ζωή εμβρύων και ηλικιωμένων. Μια πρόσφατη μελέτη εντόπισε μικροπλαστικά στο αίμα των περισσότερων ανθρώπινων συμμετεχόντων, επισημαίνοντας το επείγον του προβλήματος.
Οι νέοι επιστήμονες προσεγγίζουν το πρόβλημα με διαφορετικές τεχνολογικές προσεγγίσεις:
- Υποβρύχια ρομπότ με δυνατότητες αυτόνομης πλοήγησης και συλλογής
- Επιφανειακά συστήματα που χρησιμοποιούν τα φυσικά ρεύματα
- Εφαρμογές έξυπνων τηλεφώνων για crowdsourcing ανίχνευσης ρύπανσης
- Drone με τεχνητή νοημοσύνη για παρακολούθηση και χαρτογράφηση
Το Junior Achievement Greece αποτελεί κομβικό σημείο για την ανάπτυξη μαθητικής επιχειρηματικότητας. Το πρόγραμμα «Εικονική Επιχείρηση» δίνει στους μαθητές την ευκαιρία να εφαρμόσουν στην πράξη τις γνώσεις που απέκτησαν, αναπτύσσοντας δεξιότητες απαραίτητες για το μέλλον τους.
Πάνω από 800 μαθητές και μαθήτριες από Αττική, Κεντρική & Νότια Ελλάδα και από νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου συμμετείχαν στη Μαθητική Εμπορική Έκθεση Αθήνας 2025, παρουσιάζοντας καινοτόμες λύσεις σε πραγματικά προβλήματα.
