Οι θερμοί πόλεμοι συχνά ξεσπούν εκεί που δεν τους περιμένει κανείς ή ενώ η προσοχή είναι στραμμένη αλλού. Η εισβολή της Βόρειας Κορέας στη Νότια Κορέα τον Ιούνιο του 1950, ο σινο-ινδικός πόλεμος του 1962, η γενοκτονία της Ρουάντα το 1994, η σύγκρουση στο Κοσσυφοπέδιο το 1998-99 και άλλες ένοπλες εχθροπραξίες εξέπληξαν πολλούς με την έκρηξη και την έντασή τους. Ο κόσμος έχει επικεντρωθεί στην Ουκρανία μετά τη ρωσική εισβολή τον Φεβρουάριο του 2022, ενώ τα Στενά της Ταϊβάν έχουν επίσης στο προσκήνιο λόγω των αυξημένων επιθετικών κινήσεων του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (ΛΑΣ) στα ύδατα και τον εναέριο χώρο γύρω από την Ταϊβάν καθ’ όλη τη διάρκεια του 2022 και του 2023.
Όσον αφορά το τελευταίο, η αυξανόμενη επιθετικότητα του ΛΑΣ στην Ανατολική και Νότια Ασία προκαλεί όλο και μεγαλύτερη ανησυχία στα έθνη στην περιφέρεια της Κίνας, ιδίως στην Ταϊβάν. Η «απορρόφηση» του Χονγκ Κονγκ από την κομμουνιστική Κίνα και η συνεχιζόμενη δίωξη των αντιφρονούντων (συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων που έχουν εγκαταλείψει το Χονγκ Κονγκ) θεωρείται από πολλούς ως προάγγελος για το τι πρόκειται να επακολουθήσει.
Ενώ ο κόσμος κοιτάζει αλλού, μήπως οι ένοπλες εχθροπραξίες με τις Φιλιππίνες είναι το επόμενο ξέσπασμα; Ας εξετάσουμε την πιθανότητα.
Εδαφικές καταπατήσεις
Ο κατάλογος των αμφισβητούμενων εδαφών στην Ανατολική Ασία είναι μακρύς: Νήσοι Παρασέλ, Νήσοι Σπράτλυ, Νήσοι Σενκάκου, Νήσοι Ριούκιου και ένα πλήθος τεχνητών και φυσικών υφάλων, αβαθών και άλλων χερσαίων σημείων στις θάλασσες της Νότιας και Ανατολικής Κίνας. Ένας από τους κύριους λόγους για τις διαφωνίες μεταξύ της Κίνας, του Βιετνάμ, της Ταϊβάν, της Μαλαισίας, του Μπρουνέι, των Φιλιππινών και της Ιαπωνίας είναι οικονομικής φύσεως, λαμβάνοντας υπόψιν την εκτεταμένη αλιεία, τα «εκτιμώμενα 11 δισεκατομμύρια βαρέλια ανεκμετάλλευτου πετρελαίου και τα 190 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου» στην περιοχή, σημειώνει το Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων.
Οι Κινέζοι έχουν καταλάβει αμφισβητούμενα χερσαία σημεία και έχουν κατασκευάσει νησιωτικές βάσεις σε κοραλλιογενείς ατόλες στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας εδώ και περισσότερα από 10 χρόνια , προκειμένου να επεκτείνουν τον εδαφικό και στρατιωτικό τους έλεγχο σε ολόκληρη την περιοχή. Τα παραδείγματα περιλαμβάνουν τα εξής:
1. Τη Νήσο Γούντι ( ή Παρασέλ), η οποία είναι το μεγαλύτερο φυσικό χερσαίο στοιχείο που κατέχει η Κίνα στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας και η οποία έχει στρατιωτικοποιηθεί με εκτοξευτές πυραύλων εδάφους-αέρος και αεροπορική βάση, όπως σημειώνεται εδώ.
2. Τη Νήσο Σκάρμποροου Σόαλ [Scarborough Shoal ή Αβαθές Σκάρμποροου], η οποία κατελήφθη από τον ΛΑΣ το 2012, αν και οι Φιλιππίνες κέρδισαν μια νομική νίκη με μια απόφαση της UNCLOS το 2016 για την ανάθεση της θαλάσσιας δικαιοδοσίας του στη Μανίλα. Εντούτοις, η Κίνα έχει διατηρήσει σχεδόν συνεχή παρουσία εκεί με διάφορα πλοία της ακτοφυλακής και άλλα πλοία, γεγονός που έχει ουσιαστικά στρατιωτικοποιήσει το νησί.
Η Κίνα έχει κατασκευάσει και στρατιωτικοποιήσει τρία τεχνητά νησιά στις Νήσους Σπράτλυ, συμπεριλαμβανομένου του Μίστσιφ Ρηφ [Mischief Reef], εγκαθιστώντας «συστήματα αντιπλοϊκών και αντιαεροπορικών πυραύλων, εξοπλισμό λέιζερ και παρεμβολών και μαχητικά αεροσκάφη», όπως ανέφερε ο Guardian πέρυσι.
Η Κίνα πιέζει τις Φιλιππίνες
Το ΚΚΚ φαίνεται να πιστεύει στο δίκαιο του ισχυρού και στο ρητό «η κατοχή είναι τα εννέα δέκατα του νόμου». Η Κίνα αγνόησε συστηματικά την απόφαση της UNCLOS για τη θαλάσσια δικαιοδοσία των Νήσων Σπράτλυ και τις διαμαρτυρίες άλλων εθνών για τη στρατιωτικοποίηση των αμφισβητούμενων νησιών και παραβίασε επίσης συχνά την Οικονομική Ζώνη Αποκλεισμού (ΑΟΖ) των Φιλιππινών ατιμώρητα. Τον Νοέμβριο του 2021, οι Κινέζοι παρενέβησαν σε μια συνηθισμένη αποστολή ανεφοδιασμού πλοίου των Φιλιππινών στο φυλάκιό τους στο Δεύτερο Αβαθές Τόμας [Second Thomas Shoal]. Όπως ανέφερε τότε το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών, τα δύο πολιτικά σκάφη που παρέδιδαν προμήθειες «παρεμποδίστηκαν και αποκλείστηκαν από τρία σκάφη της κινεζικής ακτοφυλακής».
Σε ένα πρόσφατο περιστατικό στη Δυτική Θάλασσα των Φιλλιππινών, το οποίο αναφέρθηκε στις 7 Ιουλίου από το ABS-CBN News, «48 κινεζικά αλιευτικά σκάφη που λυμαίνονταν τον ύφαλο Ιροκουά και πέντε σκάφη της κινεζικής ακτοφυλακής και του Ναυτικού του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού [εντοπίστηκαν] κοντά στην Ακτή Σαμπίνα». Όπως σημειώνει το Ναυτικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ, «το Μόνιμο Διαιτητικό Δικαστήριο (ΜΔΔ) αποφάνθηκε το 2016 ότι η Ακτή Ρηντ βρίσκεται εντός της ΑΟΖ των Φιλιππίνων και οι Φιλιππίνες έχουν οικονομικά δικαιώματα για την περιοχή, αν και η Κίνα αρνείται να αναγνωρίσει την απόφαση και ισχυρίζεται ότι η περιοχή βρίσκεται εντός της δικής της επικράτειας». Παρά το γεγονός ότι το Υπουργείο Εξωτερικών των Φιλιππίνων έχει καταθέσει 97 διπλωματικές διαμαρτυρίες για την παρουσία της Κίνας στη Δυτική Φιλιππινέζικη Θάλασσα, η παρουσία κινεζικών σκαφών στις περιοχές αυτές και οι εκφοβιστικές ενέργειες όπως η προαναφερθείσα είναι σχεδόν συνεχείς εδώ και χρόνια.
Η εφημερίδα Philippine Star ανέφερε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες εγκαθιστούν στρατιωτικές εγκαταστάσεις στο Βόρειο Λουζόν στο Καγκαγιάν, στη ναυτική βάση Camilo Osias και στο αεροδρόμιο Lal-lo, στο πλαίσιο της Συμφωνίας Ενισχυμένης Αμυντικής Συνεργασίας (EDCA) μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και των Φιλιππινών. Η τοποθεσία αυτή είναι μία από τις τέσσερεις σχεδιαζόμενες εγκαταστάσεις στο πλαίσιο της αμοιβαίας αμυντικής συμφωνίας, στην οποία η νέα κυβέρνηση του προέδρου Φερνάντ Μάρκος του Νεότερου έδωσε νέα πνοή στο πλαίσιο της στροφής της εξωτερικής του πολιτικής προς τις Ηνωμένες Πολιτείες και μακριά από την Κίνα. Οι Φιλιππινέζοι ίσως έχουν κουραστεί από τις αυξανόμενες κινεζικές πιέσεις και απευθύνονται στον παλιό τους σύμμαχο για βοήθεια.
Το κινεζικό κόλπο
Υπάρχουν τουλάχιστον τρεις κινεζικοί στόχοι στη στρατηγική της χώρας στη Νότια και Ανατολική Σινική Θάλασσα: να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο των πόρων της περιοχής με κινεζικούς όρους, να εκφοβίσει τους γείτονές της ώστε να υποταχθούν de facto στους περιφερειακούς στόχους της Κίνας και να αυξήσει τους κινδύνους για την ανάπτυξη και διάθεση των αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων στον δυτικό Ειρηνικό με την πάροδο του χρόνου. Η αυξανόμενη παρουσία της κινεζικής ακτοφυλακής, του Ναυτικού του ΛΑΣ και του τεράστιου κινεζικού αλιευτικού στόλου επιτυγχάνει τους δύο πρώτους στόχους. Παραδείγματα του τελευταίου, που σημειώνονται από τις εκθέσεις GIS, περιλαμβάνουν «αναχαιτίσεις υψηλού κινδύνου αμερικανικών αναγνωριστικών αεροσκαφών πάνω από τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας και πρόσφατους επιθετικούς ελιγμούς από κινεζικό αντιτορπιλικό κατευθυνόμενων πυραύλων για να παρεμποδίσει αμερικανικό αντιτορπιλικό στο στενό της Ταϊβάν, που είχε ως αποτέλεσμα μια παρ’ ολίγον σύγκρουση».
Τι γίνεται όμως αν ο Κινέζος ηγέτης Σι Τζινπίνγκ έχει κάτι άλλο στο μυαλό του για τις Φιλιππίνες; Αναμφίβολα, τον ενοχλεί η στροφή στις σινο-φιλιππινέζικες σχέσεις που πραγματοποιεί ο πρόεδρος Μάρκος ο Νεότερος. Ίσως επιθυμεί να παραδώσει ένα μάθημα σε όσους σκέφτονται να απορρίψουν την κινεζική «φιλία», ξεκινώντας ένα θαλάσσιο επεισόδιο στην ΑΟΖ των Φιλιππινών το οποίο θα οδηγήσει σε στρατιωτική αντιπαράθεση και ενδεχομένως ακόμη και σε ανοιχτές εχθροπραξίες. Αυτό θα αποτελούσε μια δοκιμασία της αποφασιστικότητας των Φιλιππινών και των ΗΠΑ στο πλαίσιο της EDCA, καθώς και ένα μέτρο για την ταχύτητα και τη φύση της αμερικανικής αντίδρασης σε έναν απειλούμενο σύμμαχο – εν ολίγοις, ένα ή δύο ακόμη στοιχεία που θα προσθέσει ο ΛΑΣ στους υπολογισμούς του για μια εισβολή στην Ταϊβάν από την άλλη πλευρά του Στενού.
Συμπερασματικές σκέψεις
Ενώ το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας προσοχής στην Ανατολική Ασία επικεντρώνεται στις εικασίες για το πότε (όχι αν) η Κίνα θα εισβάλει στην Ταϊβάν, το πρώτο σημείο ανάφλεξης μπορεί να σημειωθεί αλλού. Και οι Φιλιππίνες κάλλιστα μπορεί να βρίσκονται στο στόχαστρο του κ. Σι.
Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Λόυντ Ώστιν φάνηκε να αναγνωρίζει την απειλή σε τηλεφωνική συνομιλία που είχε στις 6 Ιουλίου με τον υπουργό Εθνικής Άμυνας των Φιλιππινών Ζιλμπέρτο Τεόντορο τον Νεότερο. Ο υπουργός Ώστιν σημείωσε με ανησυχία «την πρόσφατη εκβιαστική και επικίνδυνη επιχειρησιακή συμπεριφορά της ΛΔΚ που στρέφεται κατά των φιλιππινέζικων σκαφών που επιχειρούν με ασφάλεια και νομιμότητα στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, μεταξύ άλλων γύρω από το Δεύτερο Αβαθές Τόμας». Ιδιαίτερη σημασία έχει, δήλωσε, ότι η EDCA «ότι επεκτείνεται στα δημόσια σκάφη, τα αεροσκάφη και τις ένοπλες δυνάμεις των Φιλιππινών, περιλαμβανομένων εκείνων της ακτοφυλακής της- στον Ειρηνικό, σε οποιοδήποτε σημείο στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας».
Αυτό είναι ένα καλό σημάδι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν σοβαρά τις Φιλιππίνες στο πλαίσιο της συνθήκης αμοιβαίας άμυνας και παρακολουθούν στενά τις ενέργειες της Κίνας στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας -και αλλού στην Ανατολική Ασία.
Ένα άλλο εξαιρετικό σημάδι ότι άλλα έθνη δίνουν προσοχή είναι η αναθεώρηση της θέσης της Ινδίας σχετικά με τη Διαιτησία της Θάλασσας της Νότιας Κίνας το 2016, ώστε να «υποστηρίξει τις εδαφικές διεκδικήσεις της Μανίλα έναντι της Κίνας», όπως ανέφερε το Ναυτικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ στις 5 Ιουλίου. Ο Σι Τζινπίνγκ πρέπει να ενοχλείται ιδιαιτέρως βλέποντας την Ινδία να αναλαμβάνει τον ρόλο της στην υλοποίηση του οράματος της Quad για μια ελεύθερη και ανοιχτή περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού.*
Θα είναι αυτές οι προσπάθειες επαρκείς για να αποτρέψουν ένα πιθανό σημείο ανάφλεξης στη Δυτική Θάλασσα των Φιλιππίνων ή σε κοντινά ύδατα;
Η επαγρύπνηση, η ετοιμότητα και η προετοιμασία είναι το ζητούμενο τώρα.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
* Η Quad (Τετράδα) είναι μια χαλαρή συμμαχία ανάμεσα στην Ινδία, την Αυστραλία, την Ιαπωνία και τις Ηνωμένες Πολιτείες με στόχο τον περιορισμό της κινεζικής επιθετικότητας στον Ινδο-Ειρηνικό.
Οι απόψεις που εκφράζονται σε αυτό το άρθρο αποτελούν απόψεις του συγγραφέα και δεν αντανακλούν απαραίτητα τις απόψεις της Epoch Times.
Του Stu Cvrk
Επιμέλεια: Αλία Ζάε
