Οι Φιλιππίνες και η Λιθουανία ενισχύουν τις διμερείς αμυντικές τους σχέσεις, με φόντο την αυξανόμενη ένταση στη Νότια Σινική Θάλασσα και τις απειλές από αυταρχικά καθεστώτα, όπως η Κίνα. Η προσέγγιση επισφραγίστηκε κατά την πρώτη επίσημη επίσκεψη υπουργού Άμυνας της Λιθουανίας στη Μανίλα.
Η υπουργός Άμυνας της Λιθουανίας, Ντοβίλε Σακαλιένιε, επισκέφθηκε την έδρα του Πολεμικού Ναυτικού των Φιλιππινών στις 2 Ιουλίου, λίγες ημέρες αφότου υπέγραψε μνημόνιο κατανόησης με τις αρχές της χώρας για την ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας.
Σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα Χ, μετά τη συνάντησή της με τον αρχηγό του ναυτικού των Φιλιππινών, αντιναύαρχο Χοσέ Εσπελέτα, σημείωσε πως το επίπεδο παρενόχλησης από το κινεζικό ναυτικό στα χωρικά ύδατα των Φιλιππινών είναι «σοκαριστικό». Σύμφωνα με την Σακαλιένιε, οι δύο πλευρές είχαν σε βάθος συζήτηση για κοινές προκλήσεις και πιθανές λύσεις στους τομείς της θαλάσσιας ασφάλειας και των στρατιωτικών προμηθειών.
Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ) διεκδικεί σχεδόν ολόκληρη τη Νότια Σινική Θάλασσα, συμπεριλαμβανομένων περιοχών που έχουν αναγνωριστεί ως μέρος της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης των Φιλιππινών. Παρά την απόφαση του Μόνιμου Διαιτητικού Δικαστηρίου της Χάγης το 2016, που απέρριψε τις κινεζικές αξιώσεις ως νομικά και ιστορικά αβάσιμες, το Πεκίνο συνεχίζει να αποστέλλει πλοία και στρατιωτικά αεροσκάφη στις επίμαχες περιοχές, επιτείνοντας τις περιφερειακές εντάσεις.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Μανίλας στις 2 Ιουλίου, οι δύο αξιωματούχοι συζήτησαν το ενδεχόμενο διεξαγωγής κοινών στρατιωτικών ασκήσεων, εκπαίδευσης σε θέματα κυβερνοάμυνας, καθώς και άλλους πιθανούς τομείς διμερούς συνεργασίας. Νωρίτερα την ίδια ημέρα, η Σακαλιένιε εξήρε τη στάση διαφάνειας της Μανίλας, η οποία, όπως ανέφερε, αποκαλύπτει πώς το κινεζικό καθεστώς παρενοχλεί το πολεμικό ναυτικό και τους αλιείς των Φιλιππινών εντός των δικών τους θαλασσίων ζωνών.
Οι φιλιππινέζικες Αρχές συχνά δημοσιοποιούν εικόνες και βίντεο από περιστατικά θαλάσσιας αντιπαράθεσης με κινεζικά σκάφη. Η Λιθουανή υπουργός εκτίμησε πως η δημοσιοποίηση τέτοιου υλικού είναι αποκαλυπτική, καθώς καταρρίπτει την εικόνα της Κίνας ως ειρηνικού και φιλικού γείτονα. Επεσήμανε χαρακτηριστικά ότι υπάρχουν καταγεγραμμένα περιστατικά όπου κινεζικές δυνάμεις κάνουν χρήση εκτοξευτών νερού κατά ειρηνικών αλιέων ή εμβολίζουν φιλιππινέζικα πλοία μέσα στα ίδια τους τα ύδατα, κάτι που — όπως σχολίασε — αποδεικνύει πως η Κίνα δεν έρχεται με ειρηνικές προθέσεις.
Η Σακαλιένιε εξέφρασε επίσης τη στήριξή της στον πρώην γερουσιαστή των Φιλιππινών, Φράνσις Τολεντίνο, σημειώνοντας πως και οι δύο ανήκουν στη «μαύρη λίστα» του Πεκίνου. Όπως ανέφερε, η επιβολή κυρώσεων εις βάρος του Φιλιππινέζου πολιτικού φαίνεται να σχετίζεται με το γεγονός ότι υπήρξε ειλικρινής απέναντι στις ενέργειες της Κίνας. «Καλώς ήρθατε στην ‘παρέα’», είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι το Πεκίνο προσπαθεί να αποπροσανατολίσει τη διεθνή κοινότητα, ενώ στην πραγματικότητα παραβιάζει τα δικαιώματα όχι μόνο των δικών του πολιτών, αλλά και των γειτονικών λαών.
Η Κίνα επέβαλε κυρώσεις στον Τολεντίνο την 1η Ιουλίου, επικαλούμενη «εξωφρενική συμπεριφορά» σε θέματα που αφορούν την Κίνα. Ο πρώην γερουσιαστής είχε συντάξει δύο βασικούς νόμους που κωδικοποιούν τις θαλάσσιες διεκδικήσεις των Φιλιππινών στη Νότια Σινική Θάλασσα. Σε απάντησή του, χαρακτήρισε τις κινεζικές κυρώσεις «τιμητικό παράσημο», επιβεβαιώνοντας τη δέσμευσή του στην υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας της χώρας του.
Το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών έχει ανακοινώσει από το 2021 κυρώσεις και κατά της Λιθουανής υπουργού, αλλά και άλλων Ευρωπαίων αξιωματούχων, με αφορμή την υποστήριξή τους σε ψηφίσματα που καταδικάζουν τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε βάρος των Ουιγούρων στην επαρχία Σιντζιάνγκ.
Τα τελευταία χρόνια, η Μανίλα έχει προσελκύσει ευρύτερη διεθνή στήριξη, καθώς φέρνει στο φως την κλιμακούμενη επιθετικότητα της Κίνας στη Νότια Σινική Θάλασσα. Ενδεικτικά, το 2023, πλοίο της κινεζικής ακτοφυλακής καταδίωξε σκάφος των Φιλιππινών μετά από σειρά προειδοποιήσεων μέσω ασυρμάτου, αναγκάζοντάς το να εκτελέσει επικίνδυνο ελιγμό για να αποφύγει σύγκρουση. Στο πλοίο επέβαιναν αρκετοί ξένοι δημοσιογράφοι για να καταγράψουν τα γεγονότα, καθώς είναι στρατηγική της Μανίλας να φέρνει στη δημοσιότητα την κινεζική επιθετικότητα.
Του James Xu
Με πληροφορίες από το Associated Press
