Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, μετέβη την Κυριακή 15 Ιουνίου στην Αλμπέρτα του Καναδά για τη Σύνοδο Κορυφής της Ομάδας των Επτά (G7), στην πρώτη του μεγάλη διεθνή συνάντηση ηγετών αφότου ανέλαβε τη δεύτερη θητεία του τον Ιανουάριο. Κατά τη διάρκεια της τριήμερης συνόδου, ο Τραμπ θα έχει επαφές με τους ηγέτες των επτά ισχυρότερων οικονομιών του πλανήτη, με στόχο την αντιμετώπιση σοβαρών οικονομικών προκλήσεων και την κλιμακούμενη γεωπολιτική κρίση, κυρίως στη Μέση Ανατολή, όπου η πρόσφατη σύγκρουση έχει περάσει πλέον σε άμεση αντιπαράθεση.
Στο Διεθνές Αεροδρόμιο του Κάλγκαρυ, στον Καναδά, υποδέχθηκε τον Αμερικανό πρόεδρο η Ντανιέλ Σμιθ, κυβερνήτης της Αλμπέρτα. Η συντηρητική και πλούσια σε πετρέλαιο επαρχία αποτελεί ενδιαφέρουσα επιλογή για τη διεξαγωγή της συνόδου, εν όψει του δημοψηφίσματος του 2026 για ενδεχόμενη απόσχισή της από τον Καναδά. Η σύνοδος των ηγετών, που φέτος σηματοδοτεί την 50ή επέτειο των G7, θα πραγματοποιηθεί στο Κανανάσκις, στα Βραχώδη Όρη του Καναδά, από τις 15 έως τις 17 Ιουνίου. Η ομάδα αποτελείται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ιαπωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρωπαϊκή Ένωση, συγκεντρώνοντας πάνω από το ήμισυ του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Η φετινή συνάντηση πραγματοποιείται στη σκιά της ένοπλης σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, που ανταλλάσσουν πυραυλικές επιθέσεις για τρίτη συνεχόμενη ημέρα έως και τις 15 Ιουνίου. Η τελευταία φάση της κρίσης εκτυλίχθηκε στις 12 Ιουνίου, μετά την ισραηλινή αεροπορική επίθεση σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, ανώτερα στελέχη της Τεχεράνης, στρατιωτικούς αξιωματούχους και πυρηνικούς επιστήμονες. Οι επιθέσεις ξεκίνησαν λίγο μετά την προειδοποίηση του γενικού διευθυντή του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας στις 9 Ιουνίου, σχετικά με την ταχύτατη συσσώρευση ουρανίου εμπλουτισμένου σε υψηλό βαθμό από το Ιράν. Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, υποστήριξε πως τους τελευταίους μήνες το Ιράν έχει προβεί σε ενέργειες που συνιστούν κλιμάκωση προς την απόκτηση πυρηνικών όπλων και ότι, εάν δεν ανακοπεί, θα μπορούσε να τα κατασκευάσει σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Ως αντίποινα στις αεροπορικές επιδρομές, το Ιράν εκτόξευσε πυραύλους οι οποίοι διέσπασαν την αντιαεροπορική άμυνα του Ισραήλ και έπληξαν και αστικές περιοχές, περιλαμβανομένης της πρωτεύουσας Τελ Αβίβ. Η ισραηλινή κυβέρνηση προειδοποίησε για σκληρή απάντηση.
Η κρίση Ιράν-Ισραήλ στο προσκήνιο
Ο Ντόναλντ Τραμπ καλεί την Τεχεράνη να αποδεχθεί μια νέα πυρηνική συμφωνία, ώστε να αποφευχθεί περαιτέρω καταστροφή. «Το Ιράν και το Ισραήλ πρέπει να καταλήξουν σε συμφωνία, και θα το κάνουν», έγραψε την Κυριακή στην πλατφόρμα Truth Social. «Οι γραμμές έχουν ανοίξει και διεξάγονται συνομιλίες», προσέθεσε. Ωστόσο, δεν διαφαίνονται ακόμη σημάδια αποκλιμάκωσης, με το Ισραήλ να εκδίδει προειδοποιήσεις εκκένωσης για Ιρανούς πολίτες κοντά σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις.
Πριν την αναχώρησή του για τον Καναδά, όταν του ζητήθηκε να σχολιάσει τις εντάσεις Ιράν-Ισραήλ, δήλωσε ότι «ήρθε η ώρα για μια συμφωνία», τόνισε, προσθέτοντας: «Καμιά φορά, πρέπει να τα βρουν μέσω σύγκρουσης». Σε ερώτηση εάν κάλεσε το Ισραήλ να σταματήσει τις αεροπορικές επιδρομές κατά του Ιράν, είπε πως μάλλον όχι, αλλά επιβεβαίωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνεχίσουν να στηρίζουν την άμυνα του Ισραήλ.
Εάν η κρίση συνεχιστεί, η Μέση Ανατολή αναμένεται να μονοπωλήσει τις συζητήσεις στη Σύνοδο των G7. Σημαντικό ζήτημα είναι και η ένταση στο παγκόσμιο εμπόριο λόγω των νέων αμερικανικών δασμών. Ο Τραμπ έχει ανακοινώσει δασμούς που αφορούν όλες τις χώρες της G7 – συμπεριλαμβανομένης της χώρας υποδοχής, του Καναδά – καθώς και επιπλέον επιβαρύνσεις στις εισαγωγές αυτοκινήτων, και μεγάλη αύξηση στους δασμούς χάλυβα και αλουμινίου στο 50%. Πέραν του εμπορίου, ο Τραμπ έχει εντείνει τις πιέσεις σε Καναδά και Μεξικό για την καταπολέμηση της διακίνησης φαιντανύλης. Η πρόεδρος του Μεξικού, Κλαούντια Σέινμπαουμ, συμμετέχει επίσης στη φετινή σύνοδο.
Οι προτεραιότητες του Καναδά
Ο Καναδάς έχει θέσει τρεις βασικές προτεραιότητες για τη φετινή σύνοδο. Πρώτη είναι η προστασία των τοπικών κοινοτήτων και της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας μέσω της αντιμετώπισης ξένων παρεμβάσεων, διακρατικού εγκλήματος, αλλά και της βελτίωσης των μηχανισμών άμεσης αντίδρασης σε φυσικές καταστροφές, όπως οι πυρκαγιές. Δεύτερος στόχος είναι η ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και η επιτάχυνση της αξιοποίησης της τεχνητής νοημοσύνης και της κβαντικής τεχνολογίας, με ταυτόχρονη ενδυνάμωση των αλυσίδων εφοδιασμού στρατηγικών ορυκτών. Τέλος, ο Καναδάς επιδιώκει τη συζήτηση για μελλοντικές συνεργασίες με επίκεντρο την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων σε υποδομές, τη δημιουργία καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας και το άνοιγμα νέων, δυναμικών αγορών.
Σημαντική θέση θα έχουν και ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας, αλλά και η σύγκρουση στη Γάζα. Αναμένεται να παραστεί στη Σύνοδο και ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, με προγραμματισμένη κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Τραμπ. Επιπλέον, σε προτεραιότητα βρίσκεται και το ζήτημα της Κίνας και του κυβερνώντος Κομμουνιστικού Κόμματος, με τους ηγέτες να αναμένεται να εκφράσουν ανησυχίες για την κλιμάκωση στην Ανατολική και Νότια Σινική Θάλασσα, την αύξηση των στρατιωτικών δυνάμεων του Πεκίνου και την ανάγκη διατήρησης της σταθερότητας στο Στενό της Ταϊβάν, παρά τις πιέσεις του Πεκίνου για επανένωση της ηπειρωτικής χώρας με το αυτοδιοικούμενο νησί.
Το ζήτημα των κρίσιμων ορυκτών, απαραίτητων για βιομηχανίες αιχμής όπως οι μπαταρίες ηλεκτρικών αυτοκινήτων και οι ημιαγωγοί, απασχολεί ιδιαίτερα τις οικονομίες της G7, με την κυριαρχία του Πεκίνου στην αγορά να προβληματίζει ΗΠΑ και συμμάχους. «Διαπιστώνεται σύγκλιση απόψεων σχετικά με τα στρατηγικής σημασίας ορυκτά», δήλωσε ο Ναβίν Γκιρισανκάρ, πρόεδρος του τμήματος Οικονομικής Ασφάλειας και Τεχνολογίας του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (Center for Strategic and International Studies – CSIS), σε συνέντευξη Τύπου. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι εταίροι τους στη G7 επιδιώκουν να εξασφαλίσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού, δεδομένης της κινεζικής κυριαρχίας, κυρίως στην επεξεργασία πρώτων υλών», εξήγησε. «Ακόμη κι αν υπάρξει συμφωνία με το Πεκίνο για τον περιορισμό των εξαγωγών σπάνιων γαιών, το μακροπρόθεσμο συμφέρον των κρατών της G7 είναι να επενδύσουν περισσότερο για να εντοπίζουν, να εξορύσσουν και να επεξεργάζονται τα ορυκτά αυτά εντός των εδαφών τους.»
