Το Υπουργικό Συμβούλιο της Γερμανίας ενέκρινε στις 27 Αυγούστου σχέδιο νόμου για την καθιέρωση ενός νέου συστήματος εθελοντικής στρατιωτικής θητείας, στοχεύοντας στην ενίσχυση του προσωπικού των ενόπλων δυνάμεων, ενώ ανοίγει ταυτόχρονα τον δρόμο για ενδεχόμενη επαναφορά της υποχρεωτικής στράτευσης.
Το προωθούμενο νομοσχέδιο εισάγει έναν νέο τύπο εθελοντικής στρατιωτικής υπηρεσίας, όμως η κυβέρνηση του καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς ξεκαθάρισε πως εάν δεν επιτευχθούν οι στόχοι πρόσληψης, «η υποχρεωτική στράτευση θα μπορούσε να επανέλθει».
Η γερμανική κυβέρνηση δήλωσε πως συμφώνησε στην προώθηση ενός νέου, ελκυστικού μοντέλου στρατιωτικής υπηρεσίας, βασισμένου στο σουηδικό σύστημα, όπου, τουλάχιστον αρχικά, η συμμετοχή θα είναι εθελοντική.
Υπενθυμίζεται ότι έως το 2011 η θητεία στη Γερμανία ήταν υποχρεωτική για όλους τους νέους άνδρες, οπότε και καταργήθηκε και η Μπούντεσβερ μετατράπηκε σε επαγγελματικό στράτευμα.
Επί του παρόντος, οι επαγγελματίες στρατιωτικοί πλαισιώνονται από εθελοντές που υπηρετούν για διάστημα από επτά έως και 23 μήνες. Σύμφωνα με τη νέα πρόταση, οι εθελοντές θα εκπαιδεύονται για έξι μήνες και εν συνεχεία θα εντάσσονται στη δύναμη εφεδρείας.
Όπως αναφέρεται στην επίσημη ανακοίνωση, «σε περίπτωση που επιδεινωθεί η κατάσταση ασφάλειας ή εξαντληθούν οι δυνατότητες της εθελοντικής υπηρεσίας, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση, με τη σύμφωνη γνώμη της Μπούντεσταγκ, θα μπορεί να εκδώσει νομική διάταξη για υποχρεωτική στράτευση».
Επιπλέον, «όλοι οι 18χρονοι Γερμανοί, άνδρες και γυναίκες, θα καλούνται να συμπληρώσουν υποχρεωτικό διαδικτυακό ερωτηματολόγιο, στο οποίο θα δηλώνουν αν επιθυμούν να υπηρετήσουν εθελοντικά στο στρατό».
Η Εύα Χάγκελ, μέχρι πρόσφατα Επίτροπος της Βουλής για τις Ένοπλες Δυνάμεις, είχε προειδοποιήσει σε έκθεσή της τον Μάρτιο πως ο στρατός της χώρας συρρικνώνεται και γερνά.
Όπως ανέφερε τότε, «ο αριθμός του στρατεύματος μειώθηκε από 250.000 το 2011 σε 181.000 το 2024, εκ των οποίων μόνο 57.813 ήταν μόνιμοι επαγγελματίες». Η Χάγκελ, που αντικαταστάθηκε στη συνέχεια από τον Χέννινγκ Οτ, σημείωσε ακόμη: «Ενώ ο μέσος όρος ηλικίας ήταν 32,4 έτη στα τέλη του 2019, αυξήθηκε στα 34 έτη στα τέλη του 2024».
Ο υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους, σε συνέντευξη Τύπου στις 27 Αυγούστου, υπογράμμισε: «Η Μπούντεσβερ πρέπει να αυξηθεί. Οι διεθνείς συνθήκες ασφάλειας, και πρωτίστως η επιθετική στάση της Ρωσίας, καθιστούν κάτι τέτοιο αναγκαίο. Για πραγματικά αξιόπιστη — αποτροπή. Δεν χρειαζόμαστε μόνο μια καλά εξοπλισμένη δύναμη — είμαστε ήδη σε καλό δρόμο προς αυτό — αλλά και μια Μπούντεσβερ ισχυρή ως προς το προσωπικό της. Μόνο τότε η αποτροπή έναντι της Ρωσίας θα είναι πραγματικά αξιόπιστη».
Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι με το νέο εθελοντικό σύστημα ο ετήσιος στόχος προσλήψεων θα αυξηθεί από 20.000 το 2026 σε 38.000 το 2030. Η Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU) και ένα μικρότερο συντηρητικό κόμμα της Βαυαρίας έχουν συμμαχήσει με τους κεντροαριστερούς Σοσιαλδημοκράτες (SPD) από τον Απρίλιο.
Ο Πιστόριους, υπουργός Άμυνας από τον Ιανουάριο 2023, προέρχεται από τους Σοσιαλδημοκράτες και διατηρεί τη θέση του στην κυβέρνηση του Μερτς, ο οποίος τόνισε τον προηγούμενο μήνα: «Η Ευρώπη βασιζόταν για πολύ καιρό στην προστασία των Ηνωμένων Πολιτειών σαν “λαθρεπιβάτης”».
Για να τεθεί σε ισχύ το νομοσχέδιο απαιτείται έγκριση της Μπούντεσταγκ, ωστόσο η κυβερνητική συμμαχία CDU-CSU-SPD διαθέτει 328 έδρες—πολλές περισσότερες από τα κόμματα της αντιπολίτευσης μαζί.
Ο Πιστόριους έχει δηλώσει ότι στοχεύει στην αύξηση των στρατιωτικών από 180.000 σε 260.000 στις αρχές της δεκαετίας του 2030, προκειμένου να ικανοποιηθούν τα νέα κριτήρια του ΝΑΤΟ που τέθηκαν στη Σύνοδο της Χάγης νωρίτερα φέτος.
Στη Διακήρυξη της Χάγης, όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ πλην της Ισπανίας δεσμεύτηκαν να επενδύουν ετησίως το 5% του ΑΕΠ τους στις βασικές αμυντικές ανάγκες και σε δαπάνες που συνδέονται με την άμυνα και την ασφάλεια έως το 2035.
Οι γερμανικές ένοπλες δυνάμεις κατέγραψαν αύξηση της τάξεως του 28% στις προσλήψεις νεοσύλλεκτων, με περισσότερους από 13.700 εθελοντές από τον Ιανουάριο έως τα τέλη Ιουλίου 2025, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι.
Η Γερμανία συγκαταλέγεται στους πιο ένθερμους υποστηρικτές της Ουκρανίας εντός του ΝΑΤΟ. Ο αντικαγκελάριος Λαρς Κλίνγκμπαϊλ δήλωσε σε δημοσιογράφους στο Κίεβο στις 25 Αυγούστου: «Σε περίπτωση ειρηνευτικής συμφωνίας, απαιτούνται εγγυήσεις ασφάλειας ώστε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν να μην τολμήσει ξανά να επιτεθεί στην Ουκρανία».
Τον Απρίλιο, η Γερμανία ανέπτυξε στρατεύματα στη Λιθουανία, η οποία συνορεύει για 270 χιλιόμετρα με τον ρωσικό θύλακα του Καλίνινγκραντ, που δημιουργήθηκε από την πρώην Ανατολική Πρωσία στο τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και αποτελεί γερμανικό έδαφος που αποδόθηκε στη Ρωσία.
Πρόκειται για την πρώτη μόνιμη ανάπτυξη γερμανικών στρατευμάτων στο εξωτερικό από το 1945, αν και η Γερμανία έχει συμμετάσχει σε μη μόνιμες επιχειρήσεις, όπως στον πόλεμο του Αφγανιστάν.
Σήμερα, υποχρεωτική στρατιωτική θητεία εφαρμόζεται σε εννέα ευρωπαϊκές χώρες: Αυστρία, Λιθουανία, Λετονία, Εσθονία, Φινλανδία, Σουηδία, Δανία, Ελλάδα και Κύπρο.
Η Κροατία, που την είχε καταργήσει το 2008, την επαναφέρει τον Ιανουάριο 2026. Τον Μάιο 2024, ο τότε πρωθυπουργός της Βρετανίας Ρίσι Σούνακ είχε υποσχεθεί την επαναφορά της θητείας για 18χρονους, αλλά το Συντηρητικό Κόμμα του έχασε τις εκλογές δύο μήνες αργότερα.
Η Γαλλία (όπου καταργήθηκε το 2001), η Πολωνία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες επίσης συζητούν το θέμα της επαναφοράς της στράτευσης λόγω της κατάστασης ασφάλειας και των δυσκολιών προσέλκυσης νέων στο στρατό.
Με πληροφορίες από το Reuters
