Τα κόστη δανεισμού της Γερμανίας σημείωσαν απότομη άνοδο την Τετάρτη, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη αύξηση των τελευταίων 17 ετών, καθώς οι επενδυτές στήριξαν μια νέα συμφωνία για τη χρηματοδότηση αμυντικών και υποδομικών επενδύσεων.
Οι αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων του γερμανικού Δημοσίου (Bunds) αυξήθηκαν κατά 0,21 ποσοστιαίες μονάδες, φτάνοντας το 2,69%, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη ημερήσια αύξηση από το 2008. Τα τριακονταετή ομόλογα αυξήθηκαν στο 3,07%, τη μεγαλύτερη άνοδο από τον Οκτώβριο του 1998.
Ο επερχόμενος καγκελάριος της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU), Φρίντριχ Μερτς, και οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) συμφώνησαν αργά την Τρίτη να εξαιρέσουν τις αμυντικές δαπάνες που ξεπερνούν το 1% του ΑΕΠ από το αυστηρό συνταγματικό όριο δανεισμού της Γερμανίας.
Αποφάσισαν, επίσης, τη δημιουργία ενός ταμείου ύψους 500 δισεκατομμυρίων ευρώ που θα χρηματοδοτηθεί μέσω δανεισμού για επενδύσεις σε υποδομές, χαλαρώνοντας το λεγόμενο «φρένο χρέους».
Το «φρένο χρέους» θεσπίστηκε το 2009 από την κυβέρνηση της Άνγκελα Μέρκελ, ώστε να διασφαλιστεί η δημοσιονομική πειθαρχία μετά την οικονομική κρίση του 2008, περιορίζοντας τον ετήσιο δανεισμό του ομοσπονδιακού κράτους στο 0,35% του ΑΕΠ.
Η δημιουργία ταμείου υποδομών και η αλλαγή των κανόνων δανεισμού σηματοδοτούν μια σημαντική απομάκρυνση από την αυστηρή δημοσιονομική πολιτική της εποχής Μέρκελ στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης.
Σύμφωνα με τον αναλυτή της Scope, Άικο Ζίβερτ, τα μέτρα αυτά θα μπορούσαν να αυξήσουν το χρέος της Γερμανίας σε περίπου 3,6 τρισεκατομμύρια ευρώ ή περίπου στο 72% του ΑΕΠ μέχρι το 2029. Παρότι το ποσοστό αυτό είναι σημαντικά υψηλότερο από το 63% που καταγράφηκε στο τέλος του 2024, παραμένει χαμηλότερο από το προηγούμενο υψηλό του 80% το 2010, μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση.
Ο Ζίβερτ δήλωσε ότι η Γερμανία θα μπορούσε να διατηρήσει την κορυφαία πιστοληπτική της αξιολόγηση, παρά την αύξηση των δαπανών. «Τότε η Γερμανία κατάφερε να διατηρήσει την αξιολόγηση ΑΑΑ. Το αν αυτό θα παραμείνει εφικτό τα επόμενα χρόνια εξαρτάται από την εφαρμογή των αναγκαίων πολιτικών μεταρρυθμίσεων για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της οικονομικής ανάπτυξης», σημείωσε.
Ο αναλυτής προειδοποίησε ότι τα ειδικά αυτά ταμεία δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τις απαιτούμενες πολιτικές μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση διαρθρωτικών προβλημάτων, όπως οι αυξανόμενες τιμές ενέργειας και η υπερβολική γραφειοκρατία.
Ο αναλυτής της S&P Global, Φρανκ Γκιλ, συμφώνησε ότι το σχέδιο δαπανών θα μπορούσε να ενισχύσει την πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας. «Η μεγαλύτερη ανησυχία μας για την πιστοληπτική ικανότητα της Γερμανίας είναι η στασιμότητα της οικονομίας», δήλωσε σε διαδικτυακό σεμινάριο στις 5 Μαρτίου. «Επομένως, οτιδήποτε ενισχύει την εγχώρια οικονομία είναι θετικό για την πιστοληπτική της αξιολόγηση».
Ο Γκιλ πρόσθεσε ότι τα χαμηλά επίπεδα χρέους της Γερμανίας τής δίνουν σημαντικά περιθώρια για πρόσθετες δαπάνες, τονίζοντας ότι «η αξιολόγηση ΑΑΑ είναι ασφαλής».
Αντίθετα, η κατάσταση στη Γαλλία είναι διαφορετική, καθώς διαθέτει ήδη ένα από τα μεγαλύτερα δημοσιονομικά ελλείμματα στην ΕΕ και δέχεται αυξανόμενες πιέσεις να περιορίσει τις συνολικές της δαπάνες.
Το Παρίσι ενέκρινε τον προϋπολογισμό του 2025 τον περασμένο μήνα, μετά από εβδομάδες καθυστερήσεων σε ένα βαθιά διχασμένο κοινοβούλιο και μια αλλαγή στην πρωθυπουργία.
Ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε στην εφημερίδα Le Figaro αυτή την εβδομάδα ότι οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες στο 3 με 3,5% του ΑΕΠ, σημαντικά υψηλότερα από τον τρέχοντα στόχο του 2% που έχει θέσει το ΝΑΤΟ.
Η Γαλλία αυξάνει τις στρατιωτικές της δαπάνες κατά 3 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως έως το 2030, βάσει ενός μακροπρόθεσμου νόμου στρατιωτικού σχεδιασμού. Ο υπουργός των Ενόπλων Δυνάμεων, Σεμπαστιέν Λεκορνύ, δήλωσε ότι ο νόμος αυτός πρέπει να αναθεωρηθεί για να αντικατοπτρίζει τις νέες γεωπολιτικές πραγματικότητες.
«Η Γαλλία οδεύει προς δύσκολες δημοσιονομικές αποφάσεις, προκειμένου να συμβιβάσει τη δέσμευση της κυβέρνησης για μείωση των ελλειμμάτων με την αύξηση των αμυντικών δαπανών», ανέφερε σε έκθεσή του ο οίκος αξιολόγησης Scope Ratings.
Ο υπουργός Οικονομικών, Ερίκ Λομπάρ, δήλωσε την Τρίτη ότι η κοινωνική πρόνοια δεν θα θυσιαστεί για να καλυφθεί ο λογαριασμός των αμυντικών δαπανών ούτε θα αυξηθεί η φορολογία των επιχειρήσεων.
Οι ηγέτες της ΕΕ αναμένεται να συναντηθούν στις Βρυξέλλες την Πέμπτη για να συμφωνήσουν σε τρόπους άμεσης αύξησης των στρατιωτικών τους προϋπολογισμών, μετά την αναστολή της αμερικανικής βοήθειας προς την Ουκρανία από τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.
Του Guy Birchall
Με πληροφορίες από τα Associated Press και Reuters
