Η γερμανική βιομηχανία, που για δεκαετίες αποτελούσε τη ραχοκοκαλιά της ευρωπαϊκής οικονομίας, βρίσκεται αντιμέτωπη με την πιο σοβαρή κρίση της μεταπολεμικής εποχής. Μαζικές απολύσεις, κλείσιμο εργοστασίων και μετεγκατάσταση παραγωγής στο εξωτερικό σηματοδοτούν μια νέα πραγματικότητα για τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης.
Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά: περισσότερες από 250.000 θέσεις εργασίας χάθηκαν στη γερμανική βιομηχανία από το 2019, με το ρυθμό της μείωσης να επιταχύνεται σημαντικά το 2025. Ιδιαίτερα πληγείσα είναι η αυτοκινητοβιομηχανία, όπου μόνο το τελευταίο έτος εξαλείφθηκαν 51.500 θέσεις εργασίας, αντιστοιχώντας σε μείωση 6,7% του εργατικού δυναμικού του κλάδου.
Το πρώτο εξάμηνο του 2025 καταγράφηκαν 11.900 εταιρικές χρεοκοπίες, αύξηση 9,4% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους. Οι απώλειες εκτιμώνται στα 33,4 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ 141.000 άνθρωποι έχασαν τη δουλειά τους.
Κολοσσοί σε Κρίση
Η Volkswagen, ο μεγαλύτερος ιδιωτικός εργοδότης της Γερμανίας, ανακοίνωσε την κατάργηση 35.000 θέσεων εργασίας έως το 2030, αποφεύγοντας στο τελευταίο λεπτό το κλείσιμο εργοστασίων μέσω συμφωνίας με τα συνδικάτα. Παράλληλα, η παραγωγή θα μειωθεί κατά 734.000 μονάδες ετησίως.
Ο χημικός γίγαντας BASF προχώρησε στο κλείσιμο 11 εγκαταστάσεων στη Λουντβιγκσάφεν, μεταφέροντας επενδύσεις ύψους 10 δισεκατομμυρίων ευρώ στην Κίνα. Η εταιρεία στοχεύει σε εξοικονόμηση 1 δισεκατομμυρίου ευρώ ετησίως έως το 2026. Παράλληλα, η Bosch ανακοίνωσε την κατάργηση 13.000 επιπλέον θέσεων εργασίας.
Το υψηλό κόστος ενέργειας αποτελεί κεντρικό αίτιο της κρίσης. Οι τιμές ρεύματος για τη βιομηχανία στη Γερμανία είναι κατά 158% υψηλότερες από τις αντίστοιχες στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η γερμανική κυβέρνηση προγραμματίζει μείωση του κόστους ενέργειας κατά 42 δισεκατομμύρια ευρώ μεταξύ 2026-2029.
Ο αυξανόμενος ανταγωνισμός από την Κίνα, ιδιαίτερα στον τομέα των ηλεκτρικών οχημάτων, και οι αμερικανικοί δασμοί επιδεινώνουν την κατάσταση. Οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά 10% το δεύτερο τρίμηνο του 2025, ενώ προς την Κίνα κατά 14%.
Επιπτώσεις στην Ευρώπη
Η γερμανική οικονομία οδεύει προς την τρίτη συνεχή χρονιά ύφεσης το 2025, γεγονός άνευ προηγουμένου στη μεταπολεμική ιστορία της. Η στασιμότητα των τελευταίων πέντε ετών αντιπαραβάλλεται με την ανάπτυξη 12% στις ΗΠΑ την ίδια περίοδο.
Η ευρωπαϊκή μελέτη αποκαλύπτει ότι 26 από τις 38 γερμανικές περιφέρειες επηρεάζονται σοβαρά από τη βιομηχανική παρακμή, με 12 από αυτές να αντιμετωπίζουν πρόβλημα σε πολλούς κλάδους ταυτόχρονα.
Η μετάβαση από τη βιομηχανική παραγωγή προς τις υπηρεσίες αποτελεί μια παγκόσμια τάση. Ωστόσο, η ταχύτητα και η έκταση της αλλαγής στη Γερμανία προκαλεί ανησυχίες για τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η κρίση αυτή δεν αφορά μόνο τη Γερμανία, αλλά θέτει υπό αμφισβήτηση το μοντέλο ανάπτυξης ολόκληρης της Ευρώπης.
Η αντιμετώπιση της κρίσης απαιτεί συντονισμένες πολιτικές σε ευρωπαϊκό επίπεδο, επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες και μείωση της γραφειοκρατίας. Διαφορετικά, η Γερμανία κινδυνεύει να επανακτήσει τον τίτλο του “ασθενούς της Ευρώπης” που είχε στις αρχές της δεκαετίας του 2000.
