Η κατανάλωση μικρών ψαριών – ολόκληρα – έχει ειδικά οφέλη στην υγεία, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα. Ερευνητές στην Ιαπωνία που παρακολούθησαν τις διατροφικές συνήθειες 80.802 ανθρώπων για πάνω από 9 χρόνια βρήκαν πως οι γυναίκες που έτρωγαν συχνά ολόκληρα τα μικρά ψάρια είχαν χαμηλότερο ρυθμό θανάτου από καρκίνο και άλλες αιτίες από αυτές που δεν τα έτρωγαν ολόκληρα. Η μελέτη δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό Public Health Nutrition.
Είναι πασίγνωστο πως το ψάρι είναι μια θρεπτική τροφή, χάρη στα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τις πρωτεΐνες και τις βιταμίνες, και η κατανάλωση ολόκληρου του ψαριού είναι ακόμα πιο ωφέλιμο από την κατανάλωση φιλέτου ενός μεγάλου ψαριού, σύμφωνα με τη μελέτη.
«Προηγούμενες μελέτες αποκάλυψαν την προστατευτική επίδραση την κατανάλωσης ψαριού στην υγεία, συμπεριλαμβανομένου του κινδύνου θνησιμότητας. Ωστόσο, λίγες μελέτες έχουν εστιάσει στην επίδραση της κατανάλωσης μικρών ψαριών συγκεκριμένα στην υγεία», είπε η επικεφαλής ερευνήτρια Τσινάτσου Κασαχάρα, διδακτορική φοιτήτρια και αναπληρωτής καθηγητής στην Μεταπτυχιακή Σχολή Ιατρικής του Πανεπιστημίου Ναγκόγια στην Ιαπωνία, σε δήλωση τύπου του πανεπιστημίου.
«Θρεπτικά συστατικά και φυσιολογικά ενεργές ουσίες μοναδικές στα μικρά ψάρια μπορεί να συμβάλουν στην διατήρηση καλής υγείας».
Μόλις 1 με 3 φορές το μήνα
Ερευνητές του πανεπιστημίου χρησιμοποίησαν ένα ερωτηματολόγιο συχνότητας τροφών για αν μετρήσουν πόσο συχνά οι συμμετέχοντες έτρωγαν ολόκληρα μικρά ψάρια. Κατά την διάρκεια επανεξέτασης 9 ετών, 2482 συμμετέχοντες στην μελέτη πέθαναν, περίπου το 60% από αυτούς από καρκίνο.
Οι γυναίκες που ανέφεραν πως έτρωγαν μικρά ψάρια μόλις μία με τρεις φορές το μήνα ήταν λιγότερο πιθανό να πεθάνουν από καρκίνο – και από όλες τις άλλες αιτίες – από τις γυναίκες που σπάνια έτρωγαν μικρά ψάρια.
Στους άντρες, ο μειωμένος κίνδυνος θνησιμότητας από τον καρκίνο καθώς και από όλες τις άλλες αιτίες ήταν ίδιος με αυτό των γυναικών, αλλά δεν έφτασε σε κάποια στατιστική σημασία, αναφέρουν οι ερευνητές. Πιθανολογούν πως αυτό πρόκειται λόγω του μικρότερου αριθμού αρσενικών συμμετεχόντων (34.555, έναντι 46.247 γυναικών), ή λόγω άλλων παραγόντων που δεν μετρήθηκαν στην μελέτη, όπως το μέγεθος της μερίδας των ψαριών και τύπους καρκίνου που είναι συγκεκριμένοι στα δύο φύλα.
Άλλοι παράγοντες συνδέθηκαν με το πόσο συχνά έτρωγαν οι άνθρωποι μικρά ψάρια. Αυτοί που έτρωγαν πιο συχνά ήταν συνήθως πιο μεγάλοι σε ηλικία (ο μέσος όρος ηλικίας της μελέτης ήταν τα 54.7 έτη), μη καπνιστές, όχι και τόσο αδύνατοι, νυν χρήστες αλκοόλ (ανάμεσα στους άντρες), σωματικά δραστήριοι και με υπέρταση.
Μικρά ψάρια, μεγάλα θρεπτικά στοιχεία
«Τα μικρά ψάρια έχουν το πλεονέκτημα ότι μπορούν να καταναλωθούν ολόκληρα», γράφουν οι ερευνητές, αντίθετα με τα μεγάλα ψάρια, τα οποία συνήθως επεξεργάζονται για να αφαιρεθούν τα κόκαλα και τα όργανα, αφήνοντας μόνο το φιλέτο.
Εξηγούν πως, όταν καταναλώνονται ολόκληρα τα κόκαλα και τα όργανα στα μικρά ψάρια τα καθιστούν μια «καλή πηγή μικροθρεπτικών συστατικών όπως το ασβέστιο, τις βιταμίνες και τα λιπαρά οξέα».
Μελέτη του 2021 που εκδόθηκε στο περιοδικό Clinical Nutrition βρήκε ότι τα άτομα με προδιαβήτη που κατανάλωναν δύο κονσέρβες σαρδέλες την εβδομάδα μείωσαν δραματικά την αντίστασή τους στην ινσουλίνη, την πίεση του αίματος και τον κίνδυνο να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2.
Άλλο ένα όφελος των μικρών ψαριών: Συγκεντρώνουν λιγότερες τοξίνες, όπως ο υδράργυρος, στα σώματά τους από τα μεγαλύτερα ψάρια.
Ποιοι προτιμούν τα μικρά ψάρια;
Η προτιμήσεις στα ψάρια είναι εν μέρει κομμάτι πολιτιστικού φαινομένου. Η κατανάλωση μικρών ψαριών είναι πιο κοινή στην Ιαπωνία και την Ευρώπη, για παράδειγμα, σε σχέση με τις Η.Π.Α. Στην Ιαπωνία, η μαρίδα, ο καπελάνος του Ατλαντικού, η Ιαπωνική αθερίνα, και οι μικρές αποξηραμένες σαρδέλες είναι δημοφιλείς, όπως επίσης τα μικρά γκριζοσάυριδα και τα νεαρά γλυκόψαρα αγιού, σύμφωνα με τους ερευνητές. Οι Ιάπωνες τα τρώνε ωμά ή τα προετοιμάζουν με το να τα μαρινάρουν σε ξύδι, να τα σιγοβράζουν σε σος σόγιας, να τα τηγανίζουν ή να τα αποξηραίνουν, γράφουν οι ερευνητές.
Η επικεφαλής ερευνήτρια κα Κασαχάρα σημείωσε στην δήλωση τύπου του πανεπιστημίου, «Με ενδιέφερε αυτό το θέμα επειδή έχω την συνήθεια να τρώω μικρά ψάρια από παιδί. Ταΐζω τα παιδιά μου τώρα με αυτά». Ωστόσο, πρόσθεσε, όλοι οι πολιτισμοί μπορούν να ωφεληθούν από την έρευνά της. «Ενώ τα ευρήματά μας ήταν μονάχα ανάμεσα σε ανθρώπους της Ιαπωνίας, θα πρέπει να είναι σημαντικά και για τις άλλες εθνικότητες», είπε.
Παρ’ όλα αυτά, σε πολλές περιοχές του κόσμου, οι άνθρωποι προτιμούν να τρώνε μεγαλύτερα είδη ψαριών σε φιλέτα αφού τα κόκαλα και τα όργανά τους έχουν αφαιρεθεί. H κατανάλωση πιο μεγάλων ειδών ολόκληρων μπορεί επίσης να είναι ευεργετική, τα φιλέτα είναι πιο εύκολο να μεταφερθούν και να αποθηκευτούν, κάνοντάς τα μια πιο πρακτική επιλογή για τους παραγωγούς και τους καταναλωτές, σύμφωνα με την Παγκόσμια Συμμαχία Θαλασσινών (Global Seafood Alliance – GSA). Επομένως, στις περιοχές της ενδοχώρας με μικρότερη πρόσβαση σε φρέσκα ψάρια, η κατανάλωση ολόκληρων ψαριών συχνά σημαίνει την κατανάλωση μικρών ψαριών που έχουν συσκευαστεί σε κονσέρβες.
Στην Ευρώπη, η ζήτηση για κονσερβοποιημένα ψάρια, συγκεκριμένα του τόνου, αυξήθηκε κατά την διάρκεια της καραντίνας του COVID-19, σύμφωνα με αναφορά του CBI το 2021 από το Ολλανδικό Υπουργείο Εξωτερικών. Οι πωλήσεις της σαρδέλας και του σκουμπριού αυξάνονταν. Οι κονσέρβες ψαριών είναι ένα γνωστό κομμάτι της Ευρωπαϊκής δίαιτας, δηλώνει η αναφορά, και τα «προϊόντα ραφιού είναι αυτά με την μεγαλύτερη κατανάλωση από τους Ευρωπαίους, μετά τα κατεψυγμένα».
Οι κονσέρβες ψαριού άρχισαν να ανεβαίνουν σε δημοσιότητα στις Η.Π.Α. το 2022, σύμφωνα με τους παρατηρητές της τάσης των τροφίμων, και η εταιρία έρευνας αγοράς IndustryARC έκδοσε αναφορά το 2021 προβλέποντας πως η παγκόσμια αγορά κονσέρβας ψαριών θα φτάσει τα 11.3 δις δολάρια έως το 2027.
Από την Susan C. Olmstead
