Οι ξένες επενδύσεις εγκαταλείπουν την Κίνα.
Οι μισές από τις ξένες επενδύσεις σε ομόλογα ύψους 250 έως 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων από το 2019 έχουν αποχωρήσει, ενώ οι αμερικανικές επενδύσεις ιδιωτικών μετοχών και επιχειρηματικών κεφαλαίων στην Κίνα έχουν μειωθεί κατά περισσότερο από 50%, σύμφωνα με έκθεση της JP Morgan τον περασμένο μήνα.
Οι άμεσες ξένες επενδύσεις στην Κίνα το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους έφθασαν σε χαμηλό 25ετίας, στα 4,9 δισ. δολάρια, με ετήσια μείωση 87%, σύμφωνα με τα επίσημα κινεζικά στοιχεία.
Τα στοιχεία του Bloomberg και της fDi Markets σχετικά με τα νέα επενδυτικά σχέδια – ένας πιο αποκαλυπτικός δείκτης για το αν οι ξένες επιχειρήσεις εξακολουθούν να επενδύουν στη χώρα – δείχνουν μείωση 40% στα 74 δισ. δολάρια το 2020 από 120 δισ. δολάρια το 2019, και επιπλέον μείωση 45% στα 41 δισ. δολάρια το 2022 – το χαμηλότερο επίπεδο από το 2010.
Έτσι, το Πεκίνο μπορεί να μην γνωρίζει πόσο άσχημα είναι τα πράγματα στην πραγματικότητα όσον αφορά τις άμεσες ξένες επενδύσεις, προειδοποίησαν σε πρόσφατη έκθεσή τους οι αναλυτές της Rhodium Group, κορυφαίας εταιρείας ερευνών για την κινεζική οικονομία.
«Εν μέσω μιας ευρύτερης διαρθρωτικής επιβράδυνσης της οικονομίας της Κίνας, οι καθυστερημένες αντιδράσεις θα μπορούσαν να συμβάλουν σε περαιτέρω απώλειες στην παραγωγικότητα και την οικονομική ανάπτυξη», αναφέρει η έκθεση.
Αυτό που υπονοείται εδώ είναι ότι η πρόληψη των οικονομικών απωλειών αποτελεί προτεραιότητα για το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ). Ωστόσο, ορισμένοι εμπειρογνώμονες για την Κίνα αμφισβητούν αυτή την άποψη.
«Δεν είναι ότι ο Σι Τζινπίνγκ και η ηγεσία του ΚΚΚ αποστρέφονται την οικονομική ανάπτυξη – απλώς δεν αποτελεί προτεραιότητα», δήλωσε στην Epoch Times ο Ντέρεκ Σίζορς, επικεφαλής οικονομολόγος της εταιρείας ερευνών China Beige Book και ανώτερος συνεργάτης της δεξαμενής σκέψης American Enterprise Institute με έδρα την Ουάσιγκτον.
«Προτεραιότητά τους είναι ο έλεγχος της κοινωνίας, περιλαμβανομένης της οικονομίας. Έτσι, όποτε χρειάζεται να διαλέξουν μεταξύ του οικονομικού ελέγχου και της ανάπτυξης, επιλέγουν πάντα τον έλεγχο”, είπε.
«Όταν αναρωτιόμαστε: “Θα μπορούσατε να αναπτύσσεστε ταχύτερα. Γιατί κάνετε αυτά τα πράγματα;”, η απάντηση είναι προφανής: επειδή η ανάπτυξη δεν αποτελεί προτεραιότητά τους.»
Ο κος Σίζορς και άλλοι αναλυτές δήλωσαν στην Epoch Times ότι η συνολική οικονομική ανάπτυξη δεν βρίσκεται στην πρώτη θέση της ατζέντας του ηγέτη του κινεζικού καθεστώτος Σι Τζινπίνγκ. Αντ’ αυτού, η Κίνα μεταβάλλει – βάσει σχεδίου – τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρά με την παγκόσμια οικονομία, διαλέγοντας τους ξένους επενδυτές που είναι πιστοί στον κο Σι.
Ως αποτέλεσμα, το συνολικό πολιτικό και επιχειρηματικό τοπίο της Κίνας αψηφά το παρελθόν, επεσήμαναν οι αναλυτές, και η Δύση κινδυνεύει και πάλι να βγάλει λανθασμένα συμπεράσματα.
Οι τρεις φάσεις των άμεσων ξένων επενδύσεων
Όταν η υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ Τζίνα Ραϊμόντο επισκέφθηκε την Κίνα τον Αύγουστο, προειδοποίησε ότι η χώρα θα μπορούσε να γίνει «μη επενδύσιμη» εάν δεν σταματήσει η απρόβλεπτη επίσημη συμπεριφορά της, όπως οι επιδρομές σε αμερικανικές επιχειρήσεις. Αυτή τη χρονιά, το γραφείο της Mintz Group στο Πεκίνο είχε δεχθεί επιδρομή τον Μάρτιο, το γραφείο της Bain & Co. στη Σαγκάη τον Απρίλιο και τα γραφεία της Capvision Partners σε πολλές πόλεις τον Μάιο.
Ωστόσο, το επιχειρηματικό περιβάλλον στην Κίνα δεν ήταν πάντα εχθρικό για τις αμερικανικές εταιρείες .
Ο Μάικ Σουν, επιχειρηματίας με έδρα τις ΗΠΑ και δεκαετή εμπειρία στην παροχή συμβουλών σε ξένους επενδυτές και εμπόρους που δραστηριοποιούνται στην Κίνα, υπενθύμισε ότι η πρώτη γενιά Αμερικανών επενδυτών επισκέφθηκε την ηπειρωτική Κίνα με πνεύμα πρωτοπορίας. Ο κος Σουν μίλησε στην Epoch Times χρησιμοποιώντας ένα ψευδώνυμο για να προστατεύσει την επιχείρησή του στην Κίνα.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, είπε ότι ένας Εβραίος Αμερικανός επιχειρηματίας του είπε: «Θέλω να γίνω ο Μάρκο Πόλο της Αμερικής», αναφερόμενος στον Ιταλό εξερευνητή που ανακάλυψε την Κίνα για τους δυτικοευρωπαίους. Ο επιχειρηματίας μιλούσε άπταιστα μανδαρίνικα και ήταν παντρεμένος με Κινέζα.
Τότε, η Κίνα ήταν γεμάτη ευκαιρίες.
Αν η επένδυση στην Κίνα εκείνα τα χρόνια έμοιαζε με περιπέτεια, την επόμενη δεκαετία, από το 2000 έως το 2012, έγινε εύκολη υπόθεση. Έμοιαζε ανόητο να μην επενδύσει κανείς στην Κίνα τότε, υπενθύμισε ο κος Σουν.
Το αποκορύφωμα για το κομμουνιστικό καθεστώς ήταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Πεκίνου το 2008, είπε. Όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους και η οικογένειά του κάθισαν δίπλα στον Κινέζο υπουργό Εξωτερικών Γιανγκ Τζιετσί στον αγώνα μπάσκετ Κίνας-ΗΠΑ, αυτό έγινε σύμβολο της αποδοχής του ΚΚΚ από τη διεθνή κοινότητα.
Μετά την ένταξή της στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου το 2001, η Κίνα έγινε το «εργοστάσιο του κόσμου». Σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, το μερίδιό της στην παγκόσμια μεταποιητική προστιθέμενη αξία αυξήθηκε από 9% το 2004 σε 22% το 2012 και 30% το 2022.
Αλλά η ανάληψη της εξουσίας από τον κο Σι τον Μάρτιο του 2013 προανήγγειλε μια διαφορετική δεκαετία. Το 2015, ο ηγέτης ξεκίνησε το βιομηχανικό του σχέδιο «Made in China 2025″, με στόχο την παγκόσμια κυριαρχία σε προηγμένους τομείς της μεταποίησης, όπως οι ημιαγωγοί και η νέα ενέργεια.
Για την επίτευξη αυτού του στόχου, το καθεστώς ενεθάρρυνε την κλοπή τεχνολογίας μεγάλης κλίμακας από τις δυτικές χώρες.
Κατά την άποψη του κου Σουν, ο κος Σι έχει αντιστρέψει την πορεία ενσωμάτωσης της Κίνας στον υπόλοιπο κόσμο, μια τάση που είχε καθορίσει τις δύο προηγούμενες δεκαετίες.
«Ο Σι δεν θέλει η Κίνα να γίνει μια δεύτερη Ρωσία», δήλωσε ο κος Σουν.
Μεταξύ του 2014 και του 2016, η Ρωσία υπέστη οικονομική κρίση λόγω της απότομης πτώσης της τιμής του αργού πετρελαίου, μιας από τις σημαντικότερες εξαγωγές της, και των διεθνών κυρώσεων ως αποτέλεσμα της προσάρτησης της Κριμαίας. Έκτοτε, οι προοπτικές ανάπτυξης της Ρωσίας παραμένουν δυσοίωνες λόγω των προκλήσεων στη διαφοροποίηση των κύριων βιομηχανιών της και των συνεχιζόμενων δυτικών κυρώσεων, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή δεξαμενή σκέψης Bruegel.
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, επιβλήθηκαν σε βάρος της περισσότεροι από 13.000 περιορισμοί. Οι κυρώσεις απέκοψαν τη Ρωσία από τομείς προηγμένης τεχνολογίας στο εξωτερικό και ανάγκασαν το έθνος να καταφύγει και πάλι στην εμπορία ενεργειακών προϊόντων για να διατηρήσει την ανάπτυξη της οικονομίας του, σύμφωνα με τα ευρήματα του Carnegie Endowment for International Peace, δεξαμενή σκέψης με έδρα την Ουάσιγκτον.
Ο κος Σουν δήλωσε ότι οι αλλαγές της Κίνας έγιναν πιο εμφανείς τα τελευταία δύο με τρία χρόνια, που συνέπεσαν με την πανδημία COVID-19, κατά τη διάρκεια της οποίας ο κος Σι ισχυροποίησε σε μεγάλο βαθμό την εξουσία του.
Αυτό δήλωσε ότι βίωσε ο Μενγκ Τζουν, Κινέζος επιχειρηματίας.
Ο κος Μενγκ είχε μια επιχείρηση προϊόντων από καουτσούκ με ετήσια έσοδα 15 εκατ. δολάρια. Το 2021, όταν ο υπόλοιπος κόσμος άνοιξε ξανά, το εργοστάσιό του στο Ναννίνγκ, την πρωτεύουσα της επαρχίας Γκουανγκσί της νότιας Κίνας, άρχισε να λαμβάνει και πάλι παραγγελίες. Ωστόσο, δεν μπορούσε να συνεχίσει την παραγωγή λόγω των αποκλεισμών του καθεστώτος για τον κορωνοϊό.
Αρχικά, κατάφερε να δωροδοκήσει τοπικούς αξιωματούχους ώστε το εργοστάσιό του να λειτουργεί τη νύχτα, ενώ άλλα εργοστάσια έπρεπε να παραμένουν κλειστά. Αργότερα, όμως, κανείς δεν δεχόταν να παραβεί τους κανονισμούς, επειδή οι αξιωματούχοι δεν ήθελαν να χάσουν τη δουλειά τους εξαιτίας της πιθανότητας να εντοπιστεί μια περίπτωση COVID-19 σε ένα μη εξουσιοδοτημένο εργοστάσιο που λειτουργούσε σύμφωνα με την πολιτική μηδενικού COVID της Κίνας. Έτσι, έχασε εκατομμύρια.
Έκλεισε την επιχείρηση πέρυσι και έφυγε για τις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Ο Σι Τζινπίνγκ πέτυχε τον απόλυτο έλεγχο της κινεζικής κοινωνίας και το ξέρει», δήλωσε ο κος Μενγκ στην Epoch Times.
«Το δοκίμασε στα τρία χρόνια της καραντίνας. Έχοντας μόνο μερικά άτομα σε μια Επιτροπή Γειτονιάς – την κατώτερη μονάδα ελέγχου του ΚΚΚ στις αστικές περιοχές – που φορούσαν λευκές ποδιές, κανείς στα συγκροτήματα διαμερισμάτων με πληθυσμό που κυμαίνεται από μερικές χιλιάδες έως δεκάδες χιλιάδες δεν τόλμησε να αψηφήσει τους κανόνες και να φύγει.»
Σύμφωνα με τον κο Σουν, δεν πρέπει να βλέπουμε την οικονομία της Κίνας μέσα από το πρίσμα της δυτικής οικονομίας. «Οι Δυτικοί πιστεύουν ότι η οικονομία της Κίνας πηγαίνει άσχημα, έχοντας υψηλό ποσοστό ανεργίας νέων και αφερέγγυο τομέα ακινήτων, αλλά ο Σι πιστεύει ότι είναι μια χαρά».
Ο κος Σίζορς συμφώνησε: «Ο στόχος για τον Σι και το Κόμμα είναι να διασφαλίσουν ότι ελέγχουν την οικονομία και αυτό πηγαίνει καλά. Επομένως, δεν βλέπουν καμία κρίση εδώ και νομίζω ότι έχουν δίκιο».
Της Terri Wu
Επιμέλεια: Αλία Ζάε
