Ορισμένοι υποστηρικτές αφιέρωσαν την 25η Απριλίου ως Ημέρα Ευαισθητοποίησης για τη Γονεϊκή Αποξένωση στον Καναδά και τις Ηνωμένες Πολιτείες, με την ελπίδα να αυξηθεί η ενημέρωση γύρω από το ζήτημα και να μπορέσουν οι γονείς που το βιώνουν να το αναγνωρίσουν έγκαιρα.
Ο όρος «γονεϊκή αποξένωση» περιγράφει τη διαδικασία κατά την οποία ένα παιδί απορρίπτει τη σχέση με έναν γονέα ως αποτέλεσμα ψυχολογικής χειραγώγησης από τον άλλον γονέα. Το φαινόμενο εμφανίζεται συχνά σε περιπτώσεις διαζυγίου, χωρισμού ή διενέξεων για την επιμέλεια, όταν ένας γονέας επιχειρεί να καταστρέψει τη σχέση του παιδιού με τον άλλον.
Το επιστημονικό σώμα της ψυχιατρικής δεν έχει αναγνωρίσει τη γονεϊκή αποξένωση ως ψυχική διαταραχή. Η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία έχει επανειλημμένα αρνηθεί να την εντάξει στο επίσημο διαγνωστικό της εγχειρίδιο. Παρόλα αυτά, τα δικαστήρια των ΗΠΑ αναγνωρίζουν την πρακτική της χειραγώγησης παιδιών κατά ενός γονέα, υπό την προϋπόθεση επαρκών αποδεικτικών στοιχείων.
Ορισμένοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η γονεϊκή αποξένωση εξελίσσεται σε αναδυόμενο πεδίο μελέτης και, σε ακραίες περιπτώσεις, μπορεί να χαρακτηριστεί ακόμη και ως μορφή ψυχολογικής κακοποίησης ανηλίκου. Έρευνες εκτιμούν ότι περίπου 10 εκατομμύρια γονείς στη Βόρεια Αμερική βιώνουν σοβαρές μορφές αποξένωσης από τα παιδιά τους. Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Children and Youth Services Review, υπολογίστηκε ότι πάνω από 22 εκατομμύρια ενήλικες στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν υπάρξει στόχοι γονεϊκής αποξένωσης.
Η Σαντέλ Κοβάσεβιτς, μητέρα από το Κάλγκαρι, ανέφερε ότι έχει βιώσει τη γονεϊκή αποξένωση και από τις δύο πλευρές — τόσο ως παιδί όσο και ως γονέας — και προσπαθεί να μοιραστεί την εμπειρία της μέσω podcast (ηχογραφημένων διαδικτυακών εκπομπών) και ιστολογίων, με στόχο να βοηθήσει άλλους. Η ίδια παραδέχθηκε ότι συνειδητοποίησε πλήρως τι είχε βιώσει ως παιδί μόνο όταν έχασε τη συστηματική επαφή με τα δικά της παιδιά.
Όπως είπε, εκείνη και η δίδυμη αδελφή της αποξενώθηκαν από τον πατέρα τους από την ηλικία των τριών ετών, εξαιτίας της μητέρας τους. Η Κοβάσεβιτς ανέφερε ότι μεγάλωσε ακούγοντας αρνητικά σχόλια για τον πατέρα της και περιέγραψε ένα μόνιμο κενό στην καρδιά της, το οποίο ένιωθε εντονότερα σε εορταστικές περιόδους, χωρίς να καταλαβαίνει τότε την αιτία.
Όταν αργότερα βίωσε την απομάκρυνση από τις δικές της κόρες, που μετακόμισαν στο Γουίνιπεγκ, συνειδητοποίησε τη σύνδεση με το προσωπικό της παρελθόν. Η εικόνα του πατέρα της ήρθε αυθόρμητα στο μυαλό της και, όπως σημείωσε, κατάλαβε ότι βίωνε μια επανάληψη όσων είχε ζήσει ως παιδί.
Η εμπειρία της Κοβάσεβιτς περιγράφεται ως «ένα αρκετά συνηθισμένο μοτίβο», σύμφωνα με την Κριστίν Τζιανκάρλο, λέκτορα, συγγραφέα και ερευνήτρια του Mount Royal University, η οποία μίλησε στην Epoch Times. Η Τζιανκάρλο εξήγησε ότι όσοι έχουν βιώσει τη γονεϊκή αποξένωση στην παιδική ηλικία, τείνουν είτε να αποξενωθούν από τα δικά τους παιδιά είτε να συνάψουν σχέσεις με άτομα που ενδέχεται να γίνουν στόχοι αποξένωσης. Επεσήμανε επίσης ότι η αποξένωση μπορεί να συμβεί ακόμη και σε γονείς που είχαν δημιουργήσει αρχικά μια στενή και θετική σχέση με το παιδί τους. Αυτοί οι γονείς, παρότι ικανοί και στοργικοί, απομακρύνονται χωρίς δική τους υπαιτιότητα.
Ένας τρόπος αναγνώρισης της γονεϊκής αποξένωσης, σύμφωνα με τη Τζιανκάρλο, είναι το έντονο μίσος που εκφράζει το παιδί προς τον γονέα. Στην περίπτωση της κακοποίησης, το παιδί τείνει να εσωτερικεύει την εμπειρία, θεωρώντας ότι εκείνο ευθύνεται. Αντίθετα, στην αποξένωση το παιδί εκφράζει ξεκάθαρη αποστροφή, φτάνοντας μέχρι και στο σημείο να εύχεται το θάνατο του γονέα.
Συμφιλίωση
Η κατανόηση της γονεϊκής αποξένωσης βοήθησε την Κοβάσεβιτς να επουλώσει τα τραύματά της. Μέσα από την πίστη στο Θεό και τη μελέτη της Βίβλου, κατόρθωσε να κατανοήσει τη σημασία της συγχώρεσης. Με την επίγνωση που απέκτησε, ξανασυνδέθηκε με τον πατέρα της, τον οποίο χαρακτήρισε ως «στήριγμα» στην πορεία της να επανασυνδεθεί με τις κόρες της. Όπως ανέφερε, η εμπειρία την άλλαξε ως άνθρωπο, την έκανε πιο συνειδητή και πιο ανοιχτή στην αποδοχή και τη συγχώρεση.
Σήμερα, η Κοβάσεβιτς είναι ξαναπαντρεμένη, έχει τέσσερα θετά παιδιά και έναν δίχρονο γιο, ο οποίος δεν έχει ακόμη γνωρίσει τις αδελφές του. Παρά το γεγονός ότι η μητέρα της εξακολουθεί να είναι μέρος της ζωής της, η επιστροφή της οικογένειας στο Γουίνιπεγκ δίνει στην Κοβάσεβιτς την ελπίδα για αποκατάσταση των δεσμών.
Τέλος, απηύθυνε μήνυμα προς άλλους γονείς που βιώνουν τη γονεϊκή αποξένωση, τονίζοντας τη σημασία της υπομονής και της ελπίδας. Συγκεκριμένα, τους παρότρυνε να μην εγκαταλείπουν τα παιδιά τους, να επικεντρώνονται στη δική τους θεραπεία και να είναι έτοιμοι να τα υποδεχθούν με ανοιχτή καρδιά όταν έρθει η στιγμή.
Της Chandra Philip
