Το βράδυ της Παρασκευής, ομάδα αγνώστων εισέβαλε και άνοιξε πυρ μέσα στην κατάμεστη αίθουσα συναυλιών του Crocus City Hall στο Κρασνογκόρσκ, βορειοδυτικά της Μόσχας, πυροδοτώντας επιπλέον άγνωστο αριθμό εκρηκτικών.
Σύμφωνα με τις δηλώσεις της ρωσικής Επιτροπής Ερευνών στο TASS, οι νεκροί ανέρχονται σε 133, ενώ οι τραυματίες σε 152, μέχρις στιγμής τουλάχιστον. Η επιχείρηση έρευνας βρίσκεται σε εξέλιξη. Η ερευνητική επιτροπή δήλωσε ότι ορισμένοι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τραύματα πυροβολισμών, ενώ άλλοι από τη μεγάλη πυρκαγιά που ξέσπασε στο συγκρότημα. Σύμφωνα με τις αναφορές, οι ένοπλοι έβαλαν φωτιά χρησιμοποιώντας βενζίνη από δοχεία που μετέφεραν σε σακίδια.
Την ευθύνη για την επίθεση, η οποία έλαβε χώρα λίγες μόλις ημέρες μετά την επανεκλογή του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, ανέλαβε η τρομοκρατική οργάνωση ISIS-K (Ισλαμικό Κράτος Χορασάν), ενώ ο κος Πούτιν σε τηλεοπτικό διάγγελμα υπαινίχθηκε συσχετισμούς με την Ουκρανία.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας περιέγραψε το μακελειό ως «αιματηρή τρομοκρατική επίθεση».
«Ολόκληρη η παγκόσμια κοινότητα είναι υποχρεωμένη να καταδικάσει αυτό το τερατώδες έγκλημα», δήλωσε η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα. «Καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για τη διάσωση των ανθρώπων».
Το Σάββατο σχηματίστηκαν μεγάλες ουρές στη Μόσχα για να δώσουν οι άνθρωποι αίμα. Αξιωματούχοι του τομέα της υγείας δήλωσαν ότι περισσότεροι από 150 άνθρωποι τραυματίστηκαν.
Ο δήμαρχος της Μόσχας Σεργκέι Σομπιάνιν χαρακτήρισε την επίθεση «τεράστια τραγωδία».
Το 2004, περίπου 30 Τσετσένοι μαχητές είχαν καταλάβει ένα σχολείο στο Μπεσλάν στη νότια Ρωσία και πήραν εκατοντάδες ομήρους. Η πολιορκία κατέληξε σε λουτρό αίματος δύο ημέρες αργότερα, με περισσότερους από 330 νεκρούς, εκ των οποίων οι μισοί περίπου παιδιά.
Προειδοποιήσεις
Βίντεο που αναρτήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έδειχνε τεράστια σύννεφα μαύρου καπνού να υψώνονται πάνω από το κτίριο. Υπήρξαν αναφορές εκείνη την ώρα που κατήγγειλαν ότι ένοπλοι είχαν οχυρωθεί στο κτίριο.
Οι ρωσικές αρχές ανακοίνωσαν ότι τα μέτρα ασφαλείας είχαν ενισχυθεί στα αεροδρόμια και τους σιδηροδρομικούς σταθμούς της Μόσχας, ενώ ο δήμαρχος της Μόσχας ακύρωσε όλες τις μαζικές συγκεντρώσεις που είχαν προγραμματιστεί για το Σαββατοκύριακο.
Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου Τζον Κίρμπι δήλωσε στους δημοσιογράφους την Παρασκευή ότι δεν ήταν σε θέση να μιλήσει για όλες τις λεπτομέρειες, αλλά ότι οι εικόνες ήταν «φρικτές και δύσκολο να τις παρακολουθήσει κανείς».
«Οι σκέψεις μας είναι με τα θύματα αυτής της τρομερής επίθεσης», είπε. «Υπάρχουν μαμάδες και μπαμπάδες, αδελφοί και αδελφές, γιοι και κόρες που δεν έχουν λάβει ακόμη τα νέα. Αυτή θα είναι μια δύσκολη μέρα.»
Της επίθεσης είχε προηγηθεί ανακοίνωση, που εκδόθηκε νωρίτερα αυτό το μήνα, από την πρεσβεία των ΗΠΑ στη Μόσχα, η οποία καλούσε τους Αμερικανούς να αποφεύγουν τα πολυσύχναστα μέρη στη ρωσική πρωτεύουσα ενόψει των ‘επικείμενων’ σχεδίων εξτρεμιστών να στοχεύσουν μεγάλες συγκεντρώσεις στη Μόσχα, συμπεριλαμβανομένων συναυλιών. Και άλλες δυτικές πρεσβείες στη ρωσική πρωτεύουσα εξέδωσαν παρόμοιες ανακοινώσεις.
Η εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας Άντριεν Γουότσον δήλωσε στις 22 Μαρτίου ότι η συμβουλή του Στέιτ Ντιπάρτμεντ προς τους Αμερικανούς είχα βασιστεί σε πληροφορίες που είχε η αμερικανική κυβέρνηση για σχεδιαζόμενη επίθεση στη Μόσχα.
Η αμερικανική κυβέρνηση μοιράστηκε τις πληροφορίες αυτές με τις ρωσικές αρχές, σύμφωνα με τη μακροχρόνια πολιτική της «υποχρέωσης προειδοποίησης», δήλωσε η κα Γουότσον.
Η προειδοποίηση αυτή έγινε λίγες ώρες αφότου Ρώσοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι απέτρεψαν με επιτυχία μια επίθεση του ISIS-K με στόχο μια συναγωγή στην πόλη. Η Ρωσική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας (η υπηρεσία αντικατασκοπείας της χώρας) δήλωσε ότι οι τρομοκράτες «ετοιμάζονταν να επιτεθούν στους πιστούς μιας συναγωγής χρησιμοποιώντας πυροβόλα όπλα» και «εξουδετερώθηκαν» κατά τη διάρκεια ανταλλαγής πυροβολισμών.
Η επίθεση πραγματοποιήθηκε την ώρα που το πλήθος γέμιζε τον χώρο για να παρακολουθήσει το ρωσικό ροκ συγκρότημα Picnic. Το Crocus City Hall μπορεί να φιλοξενήσει περισσότερα από 6.000 άτομα. Τα εισιτήρια για τη συναυλία ήταν εξαντλημένα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, ευρωπαϊκές και αραβικές δυνάμεις και πολλές πρώην σοβιετικές δημοκρατίες εξέφρασαν τον αποτροπιασμό τους και έστειλαν τα συλλυπητήριά τους. Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών καταδίκασε αυτό που αποκάλεσε «φρικτή και άνανδρη τρομοκρατική επίθεση».
Τι είναι ο ISIS-K;
Αναδύθηκε στο ανατολικό Αφγανιστάν στα τέλη του 2014 και παραμένει μία από τις πιο ενεργές τρομοκρατικές ομάδες που μάχονται υπό το έμβλημα του ISIS. Έχει δηλώσει ότι στοχεύει στη δημιουργία ενός ισλαμικού χαλιφάτου που θα εκτείνεται σε όλη τη Δυτική και Κεντρική Ασία.
Κατά την τελευταία δεκαετία, ο ISIS-K έχει αποκτήσει τη φήμη βίαιης οργάνωσης, πολεμώντας ενίοτε κατά των Ταλιμπάν, οι οποίοι διοικούν πλέον τη χώρα μετά την αποχώρηση των δυνάμεων των Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων τους τον Αύγουστο του 2021. Στους στόχους της ομάδας περιλαμβάνεται επίσης το Ιράν, Ισλαμική Δημοκρατία στην οποία κυριαρχεί μια ιεραρχία κληρικών που ακολουθούν τη σιιτική σχολή, την οποία [οι σουνίτες του ISIS] θεωρούν αιρετική.
Τον Ιανουάριο, σχεδόν 100 άνθρωποι σκοτώθηκαν από δύο εκρήξεις στο Ιράν, κατά τη διάρκεια τελετής προς τιμήν του διοικητή Qassem Soleimani, ο οποίος έχασε τη ζωή του σε αμερικανική επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος πριν από τέσσερα χρόνια. Ο ISIS-K ανέλαβε την ευθύνη για την επίθεση, κάτι που επιβεβαιώθηκε από τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες.
Τον Σεπτέμβριο του 2022, ο ISIS-K ανέλαβε την ευθύνη για μια θανατηφόρα βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας στη ρωσική πρεσβεία στην Καμπούλ, την πρωτεύουσα του Αφγανιστάν. Η Ρωσία είναι μία από τις λίγες χώρες που διατήρησαν διπλωματική αποστολή στην Καμπούλ μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν. Ενώ το Κρεμλίνο δεν αναγνωρίζει επίσημα το καθεστώς των Ταλιμπάν, έχουν γίνει συζητήσεις για μια πιθανή συμφωνία εισαγωγής ρωσικών πετρελαιοειδών με αντάλλαγμα αφγανικά ορυκτά.
Η ενεργός αντίθεση του ISIS-K κατά της κυριαρχίας των Ταλιμπάν επεκτείνεται επίσης στο Πεκίνο, το οποίο επιδιώκει να δημιουργήσει στενότερους δεσμούς με το νέο καθεστώς σε μια προσπάθεια να εξασφαλίσει εμπορικές οδούς και πρόσβαση σε πρώτες ύλες απαραίτητες για τη στρατιωτική του ανάπτυξη. Τον Δεκέμβριο του 2022, ο ISIS-K βομβάρδισε ένα κινεζικής ιδιοκτησίας ξενοδοχείο στην Καμπούλ, το οποίο εξυπηρετούσε κυρίως Κινέζους υπηκόους.
Εν μέσω της χαοτικής εκκένωσης του 2021, ένας βομβιστής αυτοκτονίας πυροδότησε εκρηκτικά στο Διεθνές Αεροδρόμιο της Καμπούλ, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 13 μέλη των αμερικανικών υπηρεσιών και περισσότεροι από 150 Αφγανοί που προσπαθούσαν να διαφύγουν από τη χώρα. Τον περασμένο Απρίλιο, ο Λευκός Οίκος δήλωσε στις οικογένειες των 11 πεζοναυτών, του ναύτη και του στρατιώτη που σκοτώθηκαν στην έκρηξη ότι ο ηγέτης του ISIS-K που οργάνωσε την επίθεση στο αεροδρόμιο «σκοτώθηκε σε επιχείρηση των Ταλιμπάν».
Στις 7 Μαρτίου, ο ανώτατος στρατηγός που επιβλέπει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή προειδοποίησε ότι ο ISIS-K φαίνεται να αναπτύσσει ολοένα και περισσότερο τις δυνάμεις του προς την κατεύθυνση της εξαπόλυσης επιθέσεων στο έδαφος δυτικών χωρών:
«Εκτιμώ ότι ο ISIS-Khorasan διατηρεί την ικανότητα και τη βούληση να επιτεθεί σε αμερικανικά και δυτικά συμφέροντα στο εξωτερικό σε διάστημα μόλις έξι μηνών και με ελάχιστη έως καθόλου προειδοποίηση», δήλωσε ο στρατηγός Μάικλ Κουρίλα, επικεφαλής της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ.
Η Ρωσία προσπαθεί να συνδέσει τους δράστες με την Ουκρανία
Σε τηλεοπτικό διάγγελμά του, ο κος Πούτιν υπαινίχθηκε την πιθανότητα σύνδεσης μεταξύ της σφαγής της Παρασκευής και της Ουκρανίας, με την οποία η πολεμική σύγκρουση έχει μπει στον τρίτο χρόνο.
«Σας μιλάω σήμερα για την αιματηρή, βάρβαρη τρομοκρατική ενέργεια, θύματα της οποίας ήταν δεκάδες αθώοι, ειρηνικοί άνθρωποι», δήλωσε ο κος Πούτιν.
«Τέσσερεις δράστες της τρομοκρατικής επίθεσης που πυροβόλησαν και σκότωσαν ανθρώπους έχουν συλληφθεί. Ταξίδευαν προς την Ουκρανία όπου, σύμφωνα με τις προκαταρκτικές πληροφορίες, είχαν ένα ‘παράθυρο’ για να περάσουν τα σύνορα», είπε.
Η Ουκρανία αρνείται οποιαδήποτε ανάμειξη και κατηγορεί το Κρεμλίνο ότι εκμεταλλεύεται την επίθεση για να αυξήσει την εγχώρια υποστήριξη για την πολεμική του προσπάθεια, τόσο μέσω του υπουργείου Εξωτερικών όσο και μέσω του συμβούλου του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι .
Ο Μιχαήλ Ποντόλιακ, σύμβουλος του κου Ζελένσκι, ανέφερε σε ανάρτησή του στο Χ:
«Η Ουκρανία δεν έχει καταφύγει ποτέ στη χρήση τρομοκρατικών μεθόδων. Η έκβαση αυτού του πολέμου θα αποφασιστεί αποκλειστικά στο πεδίο της μάχης.
»Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι τα γεγονότα στα προάστια της Μόσχας θα συμβάλουν στην απότομη αύξηση της στρατιωτικής προπαγάνδας, στην επιτάχυνση της στρατιωτικοποίησης, στη διευρυμένη κινητοποίηση και, τελικά, στην κλιμάκωση του πολέμου. Και επίσης για να δικαιολογήσει τα προφανή γενοκτονικά χτυπήματα κατά του άμαχου πληθυσμού της Ουκρανίας.»
Το υπουργείο Εξωτερικών της Ουκρανίας, από την πλευρά του, κατηγόρησε επίσης τη Μόσχα ότι χρησιμοποιεί την επίθεση για να κερδίσει υποστήριξη για την πολεμική της προσπάθεια.
«Θεωρούμε ότι οι κατηγορίες αυτές είναι μια προγραμματισμένη πρόκληση του Κρεμλίνου για να τροφοδοτήσει περαιτέρω την αντι-ουκρανική υστερία στη ρωσική κοινωνία, να δημιουργήσει συνθήκες που θα κινητοποιήσουν περαιτέρω τους Ρώσους πολίτες να συμμετάσχουν στην εγκληματική επίθεση εναντίον της χώρας μας και να δυσφημήσει την Ουκρανία στα μάτια της διεθνούς κοινότητας», ανέφερε το υπουργείο σε ανακοίνωσή του.
Των Andrew Thornebrooke και Bill Pan, με τη συμβολή των Associated Press και Reuters
Επιμέλεια: Αλία Ζάε
