Τρία κεντρώα κόμματα στην Αυστρία κατέληξαν σε συμφωνία για τον σχηματισμό κυβερνητικού συνασπισμού, αποκλείοντας το Κόμμα της Ελευθερίας (FPÖ), πέντε μήνες μετά τη νίκη του στις βουλευτικές εκλογές.
Η συμφωνία μεταξύ του συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος (ÖVP), των Σοσιαλδημοκρατών (SPÖ) και του φιλελεύθερου κόμματος Neos τερματίζει την πιο μακρά περίοδο χωρίς κυβέρνηση στη Βιέννη από τη δεκαετία του 1940.
Τα κόμματα επιχείρησαν αρχικά να σχηματίσουν συνασπισμό μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2024, αλλά οι διαπραγματεύσεις κατέρρευσαν τον Ιανουάριο, οδηγώντας στην παραίτηση του τότε καγκελάριου Καρλ Νεχάμερ του ÖVP.
Στη συνέχεια, δόθηκε η ευκαιρία στο ευρωσκεπτικιστικό FPÖ να σχηματίσει κυβέρνηση, αλλά η προσπάθεια απέτυχε λόγω βαθύτερων διχασμών με το ÖVP. Οι συζητήσεις διαλύθηκαν όταν δεν υπήρξε συμφωνία σε θέματα πολιτικής και στελέχωσης. Το FPÖ και το ÖVP έχουν συνεργαστεί στο παρελθόν στην κυβέρνηση, αλλά ποτέ με το FPÖ ως ηγετικό εταίρο.
Η νέα τριμερής κυβέρνηση—ο πρώτος τέτοιος συνασπισμός στην Αυστρία από τα τέλη της δεκαετίας του 1940—αναμένεται να αναλάβει καθήκοντα την επόμενη εβδομάδα, εφόσον όλα τα κόμματα εγκρίνουν τη συμφωνία.
Ο ηγέτης του ÖVP, Κρίστιαν Στόκερ, θα αναλάβει την καγκελαρία, ενώ ο αρχηγός του SPÖ, Αντρέας Μπάμπλερ, θα γίνει αντιπρόεδρος της κυβέρνησης.
Το μεγαλύτερο εμπόδιο παραμένει η έγκριση από τα μέλη του φιλελεύθερου κόμματος Neos την Κυριακή, όπου απαιτείται πλειοψηφία δύο τρίτων.
Ο ηγέτης του FPÖ, Χέρμπερτ Κικλ, χαρακτήρισε τον νέο συνασπισμό «κυβέρνηση των ηττημένων» και ζήτησε πρόωρες εκλογές.
«Το πρώτο μήνυμα αυτής της κυβέρνησης είναι: ‘Δεν είμαστε ο Χέρμπερτ Κικλ, εμποδίσαμε τον Χέρμπερτ Κικλ να γίνει καγκελάριος’», δήλωσε στο Reuters ο πολιτικός αναλυτής Τόμας Χόφερ. «Αυτό είναι κάτι, αλλά δεν αποτελεί ένα όραμα για το μέλλον».
Σύμφωνα με τον Χόφερ, η νέα κυβέρνηση θα χρειαστεί περισσότερα από ένα απλό πρόγραμμα για να αντέξει τη θητεία της στη διάρκεια της πενταετούς κοινοβουλευτικής περιόδου.
Ανακοινώνοντας τη συμφωνία, ο Στόκερ τόνισε ότι η Αυστρία αντιμετωπίζει «ιστορικές και βαθιές προκλήσεις», αναφερόμενος στον πόλεμο στην Ουκρανία, τον προϋπολογισμό που βρίσκεται στα όριά του και την αυξημένη πίεση από τα υψηλά επίπεδα παράνομης μετανάστευσης.
Η συμφωνία συνασπισμού, με τίτλο «Τώρα κάνε το σωστό» (“Jetz das richtige tun”), προβλέπει αυστηρούς νέους κανόνες ασύλου στη χώρα των 9 εκατομμυρίων κατοίκων. Περιλαμβάνει τη δημιουργία «κέντρων επιστροφής» για τους απορριφθέντες αιτούντες άσυλο και την αναστολή της οικογενειακής επανένωσης.
«Εάν ο αριθμός των αιτήσεων ασύλου αυξηθεί, διατηρούμε το δικαίωμα να επιβάλουμε πάγωμα ασύλου», πρόσθεσε ο Στόκερ.
Η Αυστρία συγκλονίστηκε πρόσφατα από μια επίθεση που διαπράχθηκε από παράνομο μετανάστη, ενώ πέρυσι οι αρχές απέτρεψαν μια επίθεση με ισλαμιστικά κίνητρα σε συναυλία της Τέιλορ Σουίφτ στη Βιέννη. Η έλλειψη δράσης στο ζήτημα θεωρείται ευρέως ως ένας από τους λόγους πίσω από την εκλογική επιτυχία του FPÖ.
Ένα από τα πρώτα θέματα στην ατζέντα των τριών κομμάτων του συνασπισμού ήταν να παρουσιάσουν τα σχέδιά τους για την αποφυγή διαδικασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης λόγω υπερβολικού δημοσιονομικού ελλείμματος, με μέτρα που περιλαμβάνουν την επιβολή αυξημένου φόρου στις τράπεζες, την Πέμπτη.
Το κυβερνητικό πρόγραμμα προβλέπει την αύξηση ενός υφιστάμενου φόρου στον τραπεζικό τομέα, ώστε να αποφέρει περίπου 500 εκατομμύρια ευρώ (524 εκατομμύρια δολάρια) ετησίως το 2025 και το 2026, καθώς και την παράταση ενός έκτακτου φόρου στα ενεργειακά μονοπώλια, που εκτιμάται ότι θα αποφέρει 200 εκατομμύρια ευρώ (209 εκατομμύρια δολάρια) ετησίως.
