Η Αϊτή επέκτεινε την κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε ολόκληρη τη χώρα, καθώς ο στρατός και η αστυνομία προσπαθούν να ανακτήσουν τον έλεγχο από βίαιες συμμορίες.
Η ανακοίνωση της Τετάρτης έγινε 24 ώρες πριν από την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν.
Εκπρόσωπος του προσωρινού πρωθυπουργού Γκάρι Κονίλ -ο οποίος διορίστηκε από ένα μεταβατικό συμβούλιο τον Μάιο, μετά την απομάκρυνση του Αριέλ Ανρί- δήλωσε ότι η κατάσταση έκτακτης ανάγκης θα δώσει στον στρατό και την εθνική αστυνομία εξουσίες για να αντιμετωπίσουν τις συμμορίες που έχουν εκμεταλλευτεί την εκτεταμένη αναρχία.
Η Αϊτή χωρίζεται σε 10 επαρχίες, γνωστές ως διαμερίσματα.
Τον Μάρτιο, ο τότε πρωθυπουργός Ανρί επέβαλε κατάσταση έκτακτης ανάγκης στο διαμέρισμα Ουέστ, το οποίο περιλαμβάνει την πρωτεύουσα Πορτ-ο-Πρενς, αφού η βία παρέλυσε την πόλη και χιλιάδες κρατούμενοι δραπέτευσαν από τις φυλακές.
Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης επεκτάθηκε αργότερα στα διαμερίσματα Αρτιμπονίτ, Σάντρ και Νιπ, και την Τετάρτη ο Κονίλ την επέκτεινε στην υπόλοιπη χώρα.
Νωρίτερα, ο Κονίλ δήλωσε ότι μοίρασε όπλα και άλλα μέσα στον αϊτινό στρατό και την εθνική αστυνομία, για να τους βοηθήσει να ανακτήσουν τα άνομα εδάφη που είχαν καταληφθεί από συμμορίες.
Προσπάθειες σταθεροποίησης
Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο μεγαλύτερος χρηματοδότης μιας αποστολής ασφαλείας στην Αϊτή που υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ.
Σε δήλωση στον ιστότοπο του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών αναφέρεται ότι ο Μπλίνκεν σχεδιάζει να συναντηθεί την Πέμπτη με τον συντονιστή του μεταβατικού προεδρικού συμβουλίου Εντγκάρντ Λεμπλάνκ Φιλς και τον πρωθυπουργό Γκάρι Κονίλ.
Η τριάδα θα συζητήσει «τα επόμενα βήματα στη δημοκρατική μετάβαση της Αϊτής και την υποστήριξη των ΗΠΑ προς τον αϊτινό λαό μέσω της ανθρωπιστικής βοήθειας και των προσπαθειών σταθεροποίησης υπό την ηγεσία της Αϊτής», ανέφερε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
«[Ο Μπλίνκεν] θα συναντηθεί επίσης με την ηγεσία της Πολυεθνικής Αποστολής Στήριξης της Ασφάλειας, τονίζοντας την υποστήριξη των ΗΠΑ για την αποκατάσταση της ασφάλειας στην Αϊτή, υπογραμμίζοντας παράλληλα τη σημασία της προώθησης του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Το απόσπασμα του ΟΗΕ περιλαμβάνει 400 Κενυάτες αστυνομικούς, οι οποίοι έφτασαν τον Ιούνιο και τον Ιούλιο.
Πολλές άλλες χώρες υποσχέθηκαν τουλάχιστον 2.500 επιπλέον στρατιώτες, αλλά δεν έχουν ακόμη φθάσει και η εντολή της αποστολής λήγει τον επόμενο μήνα.
Περίπου 580.000 άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί στο εσωτερικό της χώρας από τη βία των συμμοριών στην Αϊτή και εκτιμάται ότι πέντε εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν σοβαρή πείνα ως αποτέλεσμα του χάους.
Η Αϊτή έχει βυθιστεί στο πολιτικό χάος από το 2021, όταν ο πρόεδρος Ζοβενέλ Μοΐζ δολοφονήθηκε από ομάδα Κολομβιανών μισθοφόρων.
Ελλείψει προέδρου, ο Ανρί -ο οποίος είχε διοριστεί από τον Μοΐζ λίγες εβδομάδες νωρίτερα- παρέμεινε ως ηγέτης της χώρας, αλλά δεν μπόρεσε να σταματήσει την επιδείνωση του νόμου και της τάξης.
Συμμορίες εισέβαλαν σε δεκάδες αστυνομικά τμήματα και άνοιξαν πυρ εναντίον του κύριου διεθνούς αεροδρομίου, αναγκάζοντάς το να κλείσει για σχεδόν τρεις μήνες.
Την ευθύνη για την αύξηση της βίας ανέλαβε ο Τζίμι Σεριζιέ, ηγέτης μιας συμμαχίας ένοπλων συμμοριών.
Δήλωσε ότι ήθελε να ανατρέψει τον Ανρί, ο οποίος τελικά συμφώνησε να παραιτηθεί τον Μάρτιο, με την προϋπόθεση ότι ένα μεταβατικό συμβούλιο θα μπορούσε να βρει αντικαταστάτη -κάτι που τελικά έγινε με τον Κονίλ- ο οποίος ήταν πρώην περιφερειακός διευθυντής της UNICEF για τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική.
Ο Κονίλ διετέλεσε πρωθυπουργός της Αϊτής από τον Οκτώβριο του 2011 έως τον Μάιο του 2012 υπό τον πρόεδρο Μισέλ Μαρτελί.
Η Αϊτή διεξήγαγε τις τελευταίες προεδρικές εκλογές της τον Νοέμβριο του 2016, όταν εξελέγη ο Μοΐζ.
Οι εκλογές για την ανάδειξη νέου προέδρου έχουν ανασταλεί έως ότου τεθεί υπό έλεγχο η βία των συμμοριών και αποκατασταθεί η ειρήνη και η σταθερότητα.
Μετά την επίσκεψή του στην Αϊτή, ο Μπλίνκεν θα συναντηθεί με τον πρόεδρο της γειτονικής Δομινικανής Δημοκρατίας, Λουίς Αμπιναδέρ, ο οποίος έχει απαγορεύσει στους Αϊτινούς να πετούν στη χώρα του.
Ο Αμπιναδέρ κατασκευάζει επίσης έναν φράχτη κατά μήκος των συνόρων μεταξύ των εθνών που μοιράζονται το νησί Ισπανιόλα.
Κατά την εποχή της δουλείας το δυτικό μισό του νησιού, γνωστό τότε ως Σεν Ντομινίκ, ήταν ένα από τα πλουσιότερα μέρη της γαλλικής αυτοκρατορίας.
Τα τελευταία χρόνια η Αϊτή έχει φτωχοποιηθεί, ενώ η Δομινικανή Δημοκρατία, ενισχυμένη από την αυξανόμενη τουριστική βιομηχανία, έχει ανθίσει.
Του Chris Summers
Το Associated Press και το Reuters συνέβαλαν σε αυτό το άρθρο.
