Αυτόν τον Σεπτέμβριο, η ινδική φρεγάτα INS Trikand πραγματοποίησε ιστορικές ναυτικές ασκήσεις με την Ελλάδα στη Μεσόγειο, σηματοδοτώντας μια νέα φάση στην ινδική ναυτική διπλωματία. Όμως λίγες εβδομάδες αργότερα, αναδύθηκαν ισχυρισμοί για ένα δραματικό ναυτικό επεισόδιο μεταξύ Ινδίας και Τουρκίας που φέρεται να συνέβη στην Ανατολική Μεσόγειο. Μια ερευνητική ανάλυση των διαθέσιμων πληροφοριών αποκαλύπτει ένα πολύπλοκο πλέγμα επιβεβαιωμένων γεγονότων, αβάσιμων αφηγήσεων και γεωπολιτικών εντάσεων.
Τα επιβεβαιωμένα γεγονότα
Η παρουσία του INS Trikand στη Μεσόγειο τον περασμένο μήνα είναι πλήρως τεκμηριωμένη από επίσημες κυβερνητικές πηγές. Το υπουργείο Άμυνας της Ινδίας επιβεβαίωσε ότι η φρεγάτα, τάξης Talwar με δυνατότητες stealth, έφτασε στον κόλπο της Σαλαμίνας στην Ελλάδα στις 13 Σεπτεμβρίου 2025 για τη διεξαγωγή της πρώτης διμερούς ναυτικής άσκησης μεταξύ της Ινδίας και της Ελλάδας. Η άσκηση διήρκησε από τις 13 έως τις 18 Σεπτεμβρίου, με φάση λιμένα στη Σαλαμίνα και θαλάσσια φάση στο Μυρτώο Πέλαγος και το κεντρικό Αιγαίο.
Το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού της Ελλάδας επιβεβαίωσε την άσκηση, αναφέροντας ότι συμμετείχαν το ελληνικό HS Themistokles, το HS Pipinos και μια μονάδα Ειδικών Δυνάμεων. Οι ασκήσεις περιελάμβαναν επιχειρήσεις VBSS (Visit, Board, Search and Seizure) κατά τη διάρκεια της νύχτας, αντιυποβρυχιακό πόλεμο, πυροβολισμούς και διασταυρούμενες επιχειρήσεις ελικοπτέρων. Πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη στις ινδοελληνικές αμυντικές σχέσεις, που ακολούθησε την επίσκεψη του πρωθυπουργού Μόντι στην Ελλάδα το τρέχον έτος.
Μετά την ολοκλήρωση της άσκησης με την Ελλάδα, το INS Trikand πραγματοποίησε επίσκεψη λιμένα στη Λεμεσό της Κύπρου, από τις 21 έως τις 24 Σεπτεμβρίου. Η επίσκεψη περιελάμβανε επαγγελματικές ανταλλαγές με το Κυπριακό Ναυτικό, υποδοχές και ένα γεγονός γιόγκα για επισκέπτες. Στη συνέχεια, το πλοίο προχώρησε στο Ταράντο της Ιταλίας, όπου έφτασε στις 28 Σεπτεμβρίου. Όλες αυτές οι κινήσεις έχουν τεκμηριωθεί με επίσημες ανακοινώσεις του υπουργείου Άμυνας της Ινδίας και των αντίστοιχων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων.
Οι ισχυρισμοί του στρατηγού Μπάκσι
Στις 13 Οκτωβρίου, ο απόστρατος Ταξιάρχος Γκάγκαν Ντηπ Μπάκσι [Gagan Deep Bakshi] εμφανίστηκε στο ινδικό κανάλι Republic World και παρουσίασε μια δραματική αφήγηση για φερόμενο θερμό επεισόδιο μεταξύ της INS Trikand και τουρκικών πολεμικών πλοίων. Σύμφωνα με την περιγραφή του Μπάκσι, ενώ το INS Trikand επέστρεφε από τις ασκήσεις με την Ελλάδα, τρία τουρκικά πολεμικά πλοία το περικύκλωσαν, ισχυριζόμενα ότι βρισκόταν σε «τουρκική ζώνη ασφαλείας» και απαιτώντας να δηλώσει τις προθέσεις του και να επιτρέψει επιθεώρηση.
Ο Μπάκσι ισχυρίστηκε ότι ο Ινδός καπετάνιος απάντησε λέγοντας: «Βρίσκομαι σε διεθνή ύδατα, κρατήστε απόσταση»· ωστόσο, τα τουρκικά πλοία συνέχισαν να πλησιάζουν. Στη συνέχεια, σύμφωνα με τη δήλωσή του, η Ινδία έδωσε στην Άγκυρα τελεσίγραφο οκτώ ωρών να αποσύρει τα πλοία της, απείλησε με «δικαίωμα αυτοάμυνας», κατέθεσε διαμαρτυρία στον ΟΗΕ και ενεργοποίησε ένα ινδικό πυρηνοκίνητο υποβρύχιο μαζί με τρία πλοία από την Αραβική Θάλασσα για ενίσχυση. Ο απόστρατος στρατηγός προχώρησε σε ακόμη πιο εντυπωσιακούς ισχυρισμούς, αναφέροντας ότι η Ινδία χρησιμοποίησε κυβερνοπολεμικά και ηλεκτρονικά μέτρα για να ‘κλείσει’ τις επικοινωνίες των τρίων τουρκικών πλοίων, να διακόψει τουρκικούς αγωγούς πετρελαίου και να προκαλέσει blackout σε ηλεκτρικά δίκτυα γύρω από την Άγκυρα.
Η αφήγηση αυτή, παρά την εντυπωσιακή της φύση, στερείται επιβεβαίωσης από οποιαδήποτε επίσημη πηγή.
Καμία επίσημη επιβεβαίωση
Η πιο κρίσιμη παρατήρηση σε αυτή την έρευνα είναι η πλήρης έλλειψη επίσημων κυβερνητικών ανακοινώσεων που να επιβεβαιώνουν το φερόμενο επεισόδιο. Ούτε το υπουργείο Εξωτερικών της Ινδίας ούτε το υπουργείο Άμυνας της Ινδίας ούτε το Ινδικό Ναυτικό έχουν εκδώσει οποιαδήποτε δήλωση σχετικά με μια τέτοια σύγκρουση στη Μεσόγειο αυτόν ή τον περασμένο μήνα.
Ομοίως, ούτε το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας έχει εκδώσει καμία ανακοίνωση σχετικά με ένα τέτοιο συμβάν. Οι επίσημες ανακοινώσεις του τουρκικού υπουργείου κατά το διάστημα Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου επικεντρώνονται σε θέματα όπως η Γάζα, η Συρία και οι διπλωματικές επισκέψεις, χωρίς καμία αναφορά σε ναυτικό επεισόδιο με την Ινδία.
Ούτε το ΝΑΤΟ, για το οποίο ο Μπάκσι ισχυρίζεται ότι ασκούνταν στην περιοχή και από το οποίο η Τουρκία φέρεται να ζήτησε βοήθεια, έχει εκδώσει καμία ανακοίνωση σχετικά με ένα τέτοιο συμβάν. Οι διεθνείς οργανισμοί όπως ο ΟΗΕ, όπου η Ινδία φέρεται να κατέθεσε διαμαρτυρία σύμφωνα με τη δήλωση Μπάκσι, δεν έχουν δημόσια αρχεία τέτοιας καταγγελίας.
Η Ελλάδα, που είχε μόλις ολοκληρώσει κοινές ασκήσεις με το INS Trikand και θα είχε ενδιαφέρον να τονίσει τυχόν συμβάν τουρκικής επιθετικότητας, δεν έχει κάνει καμία επίσημη δήλωση για ένα τέτοιο επεισόδιο.
Ο Ταξιάρχος Γκ. Ντ. Μπάκσι (εν αποστρατεία) είναι τακτικός παρουσιαστής στα ινδικά μέσα ενημέρωσης, ιδιαίτερα στο Republic TV, όπου παρουσιάζει την εκπομπή «The Grand Strategy». Το στρατιωτικό ιστορικό του περιλαμβάνει συμμετοχή στον πόλεμο του Μπαγκλαντές και τον πόλεμο του Καργκίλ, ενώ έχει χάσει τον αδελφό του σε στρατιωτική σύγκρουση το 1965. Έχει γίνει γνωστός για τις έντονα εθνικιστικές του θέσεις και τις δηλώσεις του υπέρ στρατιωτικής απάντησης κατά του Πακιστάν και άλλων αντιπάλων της Ινδίας. Οι δημόσιες δηλώσεις του έχουν συχνά χαρακτηριστεί ως υπερβολικά επιθετικές.
Σε παλαιότερες συνεντεύξεις, ο Μπάκσι έχει κάνει παρόμοιους δραματικούς ισχυρισμούς, όπως τον περασμένο Μάιο, όταν δήλωσε ότι η Ινδία είναι «πυρηνική και διαστημική δύναμη [που μπορεί να] καταστρέψει την κόλαση της Τουρκίας αν χρειαστεί».
Σημαντικό είναι ότι η συνέντευξη στο Republic World, στις 13 Οκτωβρίου, φέρει τον τίτλο «Erdogan Risking Turkey’s Downfall By Irking India» (Ο Ερντογάν ριψοκινδυνεύει την πτώση της Τουρκίας, παρενοχλώντας την Ινδία) και παρουσιάζεται ως ανάλυση των γεωπολιτικών εντάσεων μεταξύ Ινδίας και Τουρκίας, παρά ως αναφορά επιβεβαιωμένων γεγονότων. Το κανάλι Republic World, που ανήκει και διευθύνεται από τον Αρνάμπ Γκοσβάμι [Arnab Goswami], είναι γνωστό για το εντυπωσιακό στυλ δημοσιογραφίας του και τις εθνικιστικές θέσεις του.
Οι πραγματικές γεωπολιτικές εντάσεις
Αν και το συγκεκριμένο ναυτικό επεισόδιο παραμένει αβέβαιο, οι γεωπολιτικές εντάσεις μεταξύ Ινδίας και Τουρκίας είναι πραγματικές και τεκμηριωμένες. Η Τουρκία συνεχώς στηρίζει το Πακιστάν στο ζήτημα του Κασμίρ, με τον πρόεδρο Ερντογάν να αναφέρει επανειλημμένα το θέμα σε διεθνή φόρουμ, συμπεριλαμβανομένης της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο του 2025. Η Ινδία έχει χαρακτηρίσει αυτές τις δηλώσεις ως «απαράδεκτες» και ως «αντικειμενικές παρεμβάσεις» στα εσωτερικά της θέματα.
Κατά την «Operation Sindoor» τον Μάιο – την ινδική στρατιωτική απάντηση σε τρομοκρατική επίθεση στο Παχαλγκάμ – υπήρχαν αναφορές ότι η Τουρκία προμήθευσε μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο Πακιστάν. Αυτό επιδείνωσε τις ινδοτουρκικές σχέσεις, οδηγώντας σε οικονομικά μποϊκοτάζ από Ινδούς πολίτες και την αναστολή της τελετής διαπιστευτηρίων του νέου Τούρκου πρέσβη στην Ινδία. Η Ινδία ανακάλεσε επίσης την άδεια ασφαλείας της τουρκικής εταιρείας Çelebi Aviation Holding τον Μάιο.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Ινδία έχει προχωρήσει σε μια στρατηγική «περικύκλωσης» της Τουρκίας, ενισχύοντας τις σχέσεις με την Αρμενία, την Ελλάδα και την Κύπρο – χώρες που έχουν δικές τους διαμάχες με την Άγκυρα. Η Ινδία έχει προσφέρει πυραύλους BrahMos στην Κύπρο, συστήματα Akash στην Αρμενία και συζητά για την παροχή πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς στην Ελλάδα.
Ένας από τους ισχυρισμούς του Μπάκσι που μπορεί να εξεταστεί είναι η τεχνική ικανότητα του INS Trikand να πραγματοποιήσει ηλεκτρονικό πόλεμο. Το INS Trikand είναι πράγματι εξοπλισμένο με το ρωσικό σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου TK-25E-5, το οποίο περιλαμβάνει ένα ευρυζωνικό σύστημα ηλεκτρονικής υποστήριξης και έναν πολυλειτουργικό jammer. Το σύστημα είναι σχεδιασμένο να εντοπίζει και να παρεμποδίζει εχθρικά ραντάρ και συστήματα επικοινωνίας.
Ωστόσο, η ύπαρξη αυτών των τεχνολογικών δυνατοτήτων δεν επιβεβαιώνει το αν χρησιμοποιήθηκαν στο συγκεκριμένο περιστατικό. Η χρήση επιθετικών μέτρων ηλεκτρονικού πολέμου κατά πλοίων μιας χώρας-μέλους του ΝΑΤΟ σε διεθνή ύδατα θα αποτελούσε σοβαρό διπλωματικό επεισόδιο που θα απαιτούσε επίσημες κυβερνητικές ανακοινώσεις.
Ανεξάρτητα από την αλήθεια του συγκεκριμένου επεισοδίου, η ινδική ναυτική παρουσία στη Μεσόγειο αντιπροσωπεύει μια πραγματική στρατηγική εξέλιξη. Η Ινδία έχει επεκτείνει τη ναυτική της διπλωματία πέρα από τον Ινδικό Ωκεανό, με το INS Trikand να συμμετέχει σε ασκήσεις με την Ελλάδα, την Κύπρο, την Αίγυπτο και την Ιταλία κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής του το 2025.
Αυτή η επέκταση αντικατοπτρίζει τα ευρύτερα ινδικά συμφέροντα στη Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένου του Οικονομικού Διαδρόμου Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης (India-Middle East-Europe Economic Corridor – IMEC), των ενεργειακών ασφαλειών θαλάσσιων οδών και της αντίστασης στην επιρροή της κινεζικής πρωτοβουλίας «Μία ζώνη, ένας δρόμος». Η Ινδία έχει επίσης συμφέρον να υποστηρίξη συμμάχους όπως το Ισραήλ και η Ελλάδα, που έχουν δικές τους γεωπολιτικές προκλήσεις με την Τουρκία.
Η τουρκική επιθετικότητα στη Μεσόγειο, που ενσωματώνεται στο δόγμα «Mavi Vatan» (Γαλάζια Πατρίδα), έχει δημιουργήσει εντάσεις με την Ελλάδα, την Κύπρο, την Αίγυπτο και το Ισραήλ. Η Τουρκία διεκδικεί μεγάλα τμήματα της υφαλοκρηπίδας και των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών (ΑΟΖ) στην Ανατολική Μεσόγειο, θέσεις που αμφισβητούνται από τους γείτονές της και είναι αντίθετες στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
