Η εμμηνόπαυση είναι μια φυσική μεταβατική διαδικασία που συνήθως συμβαίνει στις γυναίκες άνω των 45 ετών. Η εμμηνόπαυση σηματοδοτεί ένα στάδιο κατά το οποίο ο οργανισμός υφίσταται σημαντικές ορμονικές αλλαγές και οι ωοθήκες σταματούν να παράγουν ωάρια, οπότε η γυναίκα δεν μπορεί πλέον να συλλάβει παιδιά με φυσικό τρόπο.
Οι περισσότερες γυναίκες περνούν την εμμηνόπαυση βιώνοντας μόνο σωματικά και συναισθηματικά συμπτώματα που δεν απαιτούν ιατρική βοήθεια. Λίγες τυχερές δεν έχουν καθόλου συμπτώματα καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας. Ωστόσο, για ορισμένες γυναίκες, η εμμηνόπαυση είναι μια περίοδος δυστυχίας, που μαστίζεται από μια σειρά συμπτωμάτων αδυναμίας ή/και αμηχανίας.
Συχνά αυτά τα σωματικά συμπτώματα συνοδεύονται από συναισθηματικά προβλήματα, όπως εναλλαγές της διάθεσης, ευερεθιστότητα, λήθη, ακόμη και κατάθλιψη. Εξαιτίας τους, η εμμηνόπαυση θεωρείται συχνά μία ασθένεια και όχι μία φυσική διαδικασία, και με την πάροδο των ετών η αντιμετώπισή της ιατρικοποιείται όλο και περισσότερο.
Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (HRT) είναι συνήθως η πρώτη θεραπευτική επιλογή που προσφέρεται στις γυναίκες που υποφέρουν από συμπτώματα εμμηνόπαυσης. Αν και η HRT βοηθά ορισμένες γυναίκες, οι παρενέργειές της μπορεί να είναι πολύ χειρότερες από τα αρχικά συμπτώματα. Οι γιατροί συμβουλεύουν τις γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού, καρδιακής προσβολής, καρδιακής νόσου, ηπατικής νόσου και υψηλής αρτηριακής πίεσης να αποφεύγουν την HRT.
Μία αποτελεσματική εναλλακτική της HRT
Ευτυχώς, η ομοιοπαθητική μπορεί να αποτελέσει μία καλή εναλλακτική λύση. Συχνά με συμβουλεύονται γυναίκες που αντιμετωπίζουν συμπτώματα εμμηνόπαυσης, τα οποία μπορεί να ποικίλλουν σε ένταση από το να είναι απλώς λίγο δυσάρεστα έως συντριπτικά.
Ξεκινώ πάντα με την καταγραφή μιας λεπτομερούς περιγραφής των συμπτωμάτων της ασθενούς μου, η οποία περιλαμβάνει επίσης μια ανασκόπηση του ιστορικού της εμμήνου ρύσεως (φυσιολογική, τακτική, επώδυνη, βαριά κ.λπ.), και αν έχει αποκτήσει παιδιά ζητώ πληροφορίες για τις εγκυμοσύνες. Συχνά, όταν μετά από αυτήν την αναδρομή συζητάμε την τρέχουσα κατάσταση, υπάρχει μια αυθόρμητη αλλαγή και η ασθενής αρχίζει να μου μιλάει για τη συναισθηματική της κατάσταση. Από ομοιοπαθητικής άποψης, αυτή είναι πάντα μια σημαντική στιγμή, διότι μπορώ να αρχίσω να εντοπίζω αυτά τα στοιχεία που κάνουν την ασθενή μου μοναδική.
Η καλύτερη και πιο αποτελεσματική συνταγή είναι πάντα αυτή που έχει εξατομικευτεί ώστε να ταιριάζει στις ιδιαίτερες νοητικές, συναισθηματικές και σωματικές ανάγκες του ασθενούς.
Υπάρχουν πολλά ομοιοπαθητικά φάρμακα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επιτυχή αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης. Για καλύτερα αποτελέσματα είναι απαραίτητο να συμβουλευτείτε έναν εξειδικευμένο ομοιοπαθητικό, ο οποίος μπορεί να αποφασίσει ποιο φάρμακο είναι το καταλληλότερο για τις προσωπικές σας ανάγκες. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα μη συνταγογραφούμενα ομοιοπαθητικά φάρμακα που θα μπορούσαν να εξεταστούν εάν αναζητάτε μια μη ορμονική θεραπευτική επιλογή – και υπάρχουν έρευνες που αποδεικνύουν ότι η ομοιοπαθητική λειτουργεί!
Θετικά αποτελέσματα έρευνας
Στο τεύχος Σεπτεμβρίου του περιοδικού Drugs in R&D, δημοσιεύθηκε μια μελέτη η οποία καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ομοιοπαθητική έχει θετική επίδραση στη θεραπεία των εξάψεων της εμμηνόπαυσης και θα μπορούσε επομένως να θεωρηθεί ως μια ασφαλής θεραπευτική επιλογή για τις γυναίκες που δεν επιθυμούν να καταφύγουν στην ορμονοθεραπεία HRT.
Αυτή η «ανακάλυψη» δεν αποτελεί έκπληξη για τους ομοιοπαθητικούς επαγγελματίες ή για τους αμέτρητους ασθενείς που έχουν αντιμετωπίσει με επιτυχία τα διάφορα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης με ομοιοπαθητική.
Αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι οι δοκιμές αυτές ακολούθησαν τα πρωτόκολλα «χρυσού προτύπου». Επρόκειτο για μια ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο δοκιμή (RCT) που πραγματοποιήθηκε στη Γαλλία μεταξύ Ιουνίου 2010 και Ιουλίου 2011, στην οποία συμμετείχαν 108 γυναίκες που αξιολογήθηκαν και επιβλέπονταν σε ιδιωτικό ιατρείο, από γυναικολόγους οι οποίοι εργάζονταν σε 35 διαφορετικά κέντρα σε όλη τη Γαλλία. Όλες οι γυναίκες ήταν άνω των 50 ετών και δεν είχαν περίοδο για τουλάχιστον ένα έτος. Επιλέχθηκαν επειδή αντιμετώπιζαν έντονες εξάψεις για περισσότερα από δύο χρόνια, με σημαντικές αρνητικές συνέπειες για τη ζωή τους.
Οι γυναίκες χωρίστηκαν σε δύο τυχαία επιλεγμένες ομάδες, μια πειραματική ομάδα και μια ομάδα ελέγχου. Οι ομάδες ήταν παρόμοιες ως προς την ηλικία, το βάρος, τον τρόπο ζωής, το κάπνισμα και την εργασιακή κατάσταση. Ζητήθηκε από τις γυναίκες να λαμβάνουν 2 έως 4 δισκία από το στόμα καθημερινά για 12 εβδομάδες. Τα δισκία και για τις δύο ομάδες έμοιαζαν πανομοιότυπα και διανεμήθηκαν στην ίδια συσκευασία.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η ομοιοπαθητική συνταγή που χορηγήθηκε στην ομάδα που δεν έλαβε εικονικό φάρμακο δεν ήταν εξατομικευμένη. Στη Γαλλία, ένα συνδυαστικό φάρμακο, γνωστό στο εμπόριο ως «Actheane», είναι διαθέσιμο για τη θεραπεία των εξάψεων της εμμηνόπαυσης. Σκοπός αυτής της δοκιμής ήταν να ελεγχθεί η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα του «Actheane», το οποίο μετονομάστηκε σε «BRN-01» κατά τη διάρκεια της μελέτης.
Οι γυναίκες χρησιμοποίησαν ένα ερωτηματολόγιο για να καταγράψουν τη συχνότητα και την ένταση των εξάψεών τους, με βάση μια κλίμακα από το 1 (ήπιες) έως το 4 (σοβαρές). Κατέγραψαν επίσης την επίδραση των εξάψεων στην ιδιωτική και επαγγελματική τους ζωή. Η επίπτωση στη ζωή, για τους σκοπούς της συγκεκριμένης δοκιμής, θεωρήθηκε ως δευτερεύον κριτήριο αξιολόγησης. Καθ’ όλη τη διάρκεια της μελέτης, οι ερευνητές συνέλεγαν τακτικά τα δεδομένα που προέκυπταν από τα ερωτηματολόγια. Κατά τη διάρκεια της δοκιμής, εμφανίστηκαν σε κάθε ομάδα μερικές ανεπιθύμητες ενέργειες, οι οποίες καταγράφηκαν λεπτομερώς. Τα συμβάντα αυτά δεν αποδόθηκαν σε καμία από τις δύο μεθόδους θεραπείας.
Και οι δύο ομάδες παρουσίασαν μείωση του αριθμού και της σοβαρότητας των εξάψεων. Άλλα συμπτώματα, όπως η μειωμένη λίμπιντο, η ευερεθιστότητα, η αϋπνία κλπ. βελτιώθηκαν επίσης, αλλά το BRN-01 είχε καλύτερη απόδοση από το εικονικό φάρμακο.
Μειωμένες εξάψεις
Συνοψίζοντας τα αποτελέσματα, η πειραματική ομάδα παρουσίασε σημαντική μείωση της εμφάνισης των κυμάτων των εξάψεων κατά τη διάρκεια μιας περιόδου θεραπείας 12 εβδομάδων σε σύγκριση με την ομάδα εικονικού φαρμάκου, ενώ ο χρόνος αντίδρασής τους ήταν επίσης ταχύτερος. Μετά την πρώτη μόνο εβδομάδα, ο αριθμός των εξάψεων στην πειραματική ομάδα ήταν κατά 17% χαμηλότερος από ό,τι στην ομάδα εικονικού φαρμάκου. Μέχρι το τέλος της δοκιμής, η διαφορά αυτή είχε αυξηθεί στο 33%, που αποτελεί μια αρκετά σημαντική μείωση.
Είναι σαφές ότι τα σωματικά συμπτώματα (εξάψεις) ανταποκρίθηκαν καλά σε αυτή τη μη εξατομικευμένη ομοιοπαθητική συνταγή, καταδεικνύοντας μια μεγάλη διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων. Τα συμπτώματα «ποιότητας ζωής», όπως η αϋπνία, η ευερεθιστότητα, οι διαταραχές της λίμπιντο, οι ταχυπαλμίες, η απώλεια ενέργειας κλπ. μειώθηκαν επίσης σημαντικά και στις δύο ομάδες κατά τη διάρκεια της δοκιμής, αλλά υπήρχε πολύ μικρή διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων. Αυτό το αποτέλεσμα δεν αποτελεί έκπληξη για διάφορους λόγους: όλοι οι συμμετέχοντες βίωσαν βελτίωση επειδή παρακολουθούσαν στενά τα συμπτώματά τους και είχαν υποστήριξη καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας. Είναι πολύ πιθανό ότι και μόνο το γεγονός ότι τις έπαιρναν στα σοβαρά και τους προσέφεραν μία πιθανή ανακούφιση από τις δυσκολίες που βίωναν είχε θετική επίδραση και στις δύο ομάδες γυναικών. Το γεγονός ότι η διαφορά μεταξύ των ομάδων δεν ήταν στατιστικά σημαντική θα μπορούσε να αποδοθεί άμεσα στην ίδια τη συνταγή, η οποία δεν ήταν εξατομικευμένη.
Ως ομοιοπαθητικοί, γνωρίζουμε ότι πρέπει να αντιμετωπίσουμε τη βασική αιτία προκειμένου να απομακρύνουμε αποτελεσματικά τα σωματικά συμπτώματα, διαφορετικά μπορεί να επιστρέψουν τα παλιά συμπτώματα ή να αναπτυχθούν νέα. Αυτό απαιτεί τόσο χρόνο (περισσότερο από τις 12 εβδομάδες που διατέθηκαν για την παρούσα μελέτη) όσο και λεπτομερή διαχείριση των περιπτώσεων. Αυτό είναι ένα από τα προβλήματα που σχετίζονται με την εφαρμογή πρωτοκόλλων RCT σε μια μελέτη που περιλαμβάνει ομοιοπαθητικά φάρμακα.
Αυτό που προκαλεί έκπληξη και είναι ενθαρρυντικό είναι το πόσο καλά λειτούργησε μια μη εξατομικευμένη συνταγή ομοιοπαθητικών φαρμάκων μέσα στα όρια μιας συμβατικής RCT.
Τι είναι η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (HRT)
Η HRT εκτιμάται ότι μειώνει τη συχνότητα και την ένταση των εξάψεων της εμμηνόπαυσης κατά 75-79%. Συγκριτικά, κατά τη διάρκεια αυτής της δοκιμής το BNR-01 κατέδειξε μείωση κατά 57%. Αν και η HRT φαίνεται να είναι πιο αποτελεσματική, αυτό έχει ως τίμημα κάποιες πιθανές παρενέργειες, με πιο ‘ελαφριές’ τους πονοκεφάλους, την αύξηση βάρους, τα φουσκώματα, τις διακυμάνσεις της διάθεσης και την κατάθλιψη.
Αρκετές πρόσφατες μελέτες μεγάλης κλίμακας έχουν δείξει ότι οι γυναίκες που χρησιμοποιούν HRT έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού. Υπάρχουν επίσης αυξανόμενες ενδείξεις για τη σύνδεση μεταξύ της HRT και της ανάπτυξης εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης.
Κατά τη διάρκεια των δοκιμών, το BRN-01 επέδειξε σημαντική αποτελεσματικότητα στην αντιμετώπιση των κυμάτων καύσωνα. Επιπλέον, δεν παρατηρήθηκαν παρενέργειες ή ανεπιθύμητες ενέργειες που θα μπορούσαν να αποδοθούν στην ομοιοπαθητική συνταγή.
Εάν σκέφτεστε να δοκιμάσετε την ομοιοπαθητική, απλώς να έχετε υπ’ όψιν ότι το φάρμακο που χρησιμοποιήθηκε στη δοκιμή δεν είναι ακόμη διαθέσιμο εκτός Γαλλίας. Ωστόσο, πολλά ομοιοπαθητικά φαρμακεία μπορεί να είναι σε θέση να δημιουργήσουν έναν παρόμοιο συνδυασμό, αν και η καλύτερη επιλογή σας είναι να έχετε μια πλήρη διαβούλευση με έναν εξειδικευμένο ομοιοπαθητικό, ώστε να λάβετε μια εξατομικευμένη συνταγή.
Της Karin Mont
Η Κάριν Μοντ είναι συνιδρύτρια και πρόεδρος της Συμμαχίας Εγγεγραμμένων Ομοιοπαθητικών. Ασκεί την ομοιοπαθητική στο East Sussex για πάνω από 25 χρόνια. Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: karin@a-r-h.org.
