Ο εγκέφαλος είναι ένα καταπληκτικό και πολύ εργατικό όργανο. Ακόμη και όταν κοιμόμαστε, ο εγκέφαλός μας συνεχίζει να επεξεργάζεται ενεργά όλες τις εντυπώσεις της ημέρας, να αποθηκεύει σημαντικές πληροφορίες, να ταξινομεί και να φιλτράρει τις ασήμαντες. Λειτουργεί 24 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα.
Ωστόσο, ο εγκέφαλος χρειάζεται ξεκούραση και δη ποιοτική. Ειδικά στην περίπτωση των παιδιών, που οι απαιτήσεις του σχολείου και των μαθημάτων, σε συνδυασμό με το πλήθος των νέων εμπειριών της κάθε ημέρας, είναι αυξημένες. Για να βοηθήσετε τα παιδιά σας να ανταπεξέλθουν καλύτερα διδάξτε τα να κάνουν διαλείμματα: διαλείμματα ‘εγκεφάλου’. Η προσθήκη ενός διαλείμματος τριών έως πέντε λεπτών μεταξύ των μαθημάτων, κατά τη διάρκεια της σχολικής ημέρας, θα βοηθήσει τα παιδιά σας και τον εγκέφαλό τους να ξεκουραστούν και να επανέλθουν για βέλτιστη μάθηση.
Τι είναι το ‘διάλειμμα εγκεφάλου’
Με απλά λόγια, ένα διάλειμμα εγκεφάλου είναι μια παύση μάθησης.
Ο σκοπός του διαλείμματος είναι να δώσει στα παιδιά χρόνο να επαναφορτίσουν τον εγκέφαλο και το σώμα τους είτε με έντονες είτε με ήρεμες δραστηριότητες. Αυτά τα διαλείμματα δίνουν στον εγκέφαλο χρόνο να επεξεργαστεί και να εμπεδώσει τη γνώση που αποκτήθηκε.
Ο Λεονάρντο Κοέν, νευροεπιστήμονας στο Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας στο Bethesda του Μέριλαντ, μελέτησε τη νευρική δραστηριότητα στον εγκέφαλο (το δίκτυο των συνδέσεων μεταξύ όλων των νευρικών κυττάρων του εγκεφάλου) κατά τη διάρκεια διαλείμματος από τη μελέτη. Οι συμμετέχοντες στη μελέτη του Κοέν μάθαιναν να πληκτρολογούν με το μη κυρίαρχο χέρι τους. Όταν, στα διαλείμματα της πληκτρολόγησης, η ομάδα του σάρωνε τον εγκέφαλό τους, διαπίστωνε ότι η νευρική δραστηριότητα ήταν ασυνήθιστα υψηλή.
Αυτό το φαινόμενο είναι γνωστό ως νευρική επανάληψη: ο εγκέφαλος των συμμετεχόντων επανειλημμένα έπαιζε αυτό που μόλις είχαν μάθει και στη συνέχεια μετέτρεπε αυτές τις πληροφορίες σε μακροπρόθεσμη μνήμη.
Διαφορετικοί τύποι εγκεφαλικών διακοπών
Τα διαλείμματα του εγκεφάλου μπορεί να περιλαμβάνουν κίνηση, αισθητηριακή διέγερση, δραστηριότητες σκέψης ή δημιουργικά έργα. Επιλέξτε σωματικές ασκήσεις όπως γυμναστική ή χορό με αισιόδοξη, χαρούμενη μουσική ή προτείνετε ένα παιχνίδι με μπαλόνια. Εάν ο καιρός είναι καλός, ενθαρρύνετέ τα να παίξουν έξω: να σκαρφαλώνουν στα δέντρα, να πηδούν σχοινάκι ή λάστιχο, να κάνουν πατίνι ή να δουλέψουν στον κήπο, να ξεβοτανίσουν ή να μαζέψουν τους καρπούς.
Ορισμένες αισθητηριακές δραστηριότητες είναι το παιχνίδι με πλαστελίνη, με νερό και άμμο, περιπάτους στη φύση, το φύσημα φυσαλίδων κλπ.
Προσπαθήστε επίσης να τους μάθετε κάποιες πρακτικές δεξιότητες ζωής, όπως το πλύσιμο των πιάτων, το δίπλωμα των καθαρών ρούχων, τη συλλογή αυγών από το κοτέτσι ή τη συλλογή λουλουδιών για να διακοσμήσετε το τραπέζι στο μεσημεριανό γεύμα ή το δείπνο.
Τα διαλείμματα στοχασμού και οι δραστηριότητες χαλάρωσης, από την άλλη, βοηθούν τα παιδιά να ηρεμήσουν εάν αντιμετωπίζουν δυσκολίες ή απογοήτευση κατά τη διάρκεια ενός μαθήματος. Για παράδειγμα, οι ασκήσεις με καθοδηγούμενο διαλογισμό κάνουν θαύματα, καθώς διακόπτουν την έντονη δραστηριότητα του εγκεφάλου. Ή βάλτε λίγη ήρεμη κλασική μουσική, όπως την «Πρωινή διάθεση» του Γκριγκ ή τον «Κύκνο» του Σεν Σανς και αφήστε τις σκέψεις των παιδιών σας να ακολουθήσουν τις μελωδίες.
Ένα δημιουργικό διάλειμμα δίνει στα παιδιά την ευκαιρία να αφιερώσουν λίγα λεπτά σε ένα έργο, όπως κροσέ, ράψιμο, ζωγραφική, κατασκευή ευχετήριων καρτών ή κοσμημάτων.
Πότε και πώς να εφαρμόσετε τα διαλείμματα
Η Σάρλοτ Μέισον, Βρετανίδα παιδαγωγός, πίστευε ότι τα μαθήματα πρέπει να είναι σύντομα για να αξιοποιηθεί με τον καλύτερο τρόπο το εύρος της προσοχής του μαθητή. Συνέστησε μαθήματα διάρκειας 20 λεπτών για μικρά παιδιά και 40 λεπτών για μεγαλύτερους μαθητές. Η φιλοσοφία της βασίζεται σε δύο θεωρήσεις. Πρώτον, ένα παιδί που ξέρει πόσο χρόνο έχει για να ολοκληρώσει μια εργασία στο σπίτι συγκεντρώνεται καλύτερα και ονειροπολεί λιγότερο. Δεύτερον, με την καθημερινή χρήση αυτής της τεχνικής, η συγκέντρωση του παιδιού θα ενισχυθεί με φυσικό τρόπο και θα βελτιωθεί με την πάροδο του χρόνου. Έχοντας αυτό κατά νου, προγραμματίστε ένα διάλειμμα ξεκούρασης μετά από κάθε μάθημα.
Αν παρατηρήσετε ότι το παιδί σας είναι ανήσυχο, ονειροπολεί ή δυσκολεύεται, είναι η ιδανική στιγμή για διάλειμμα.
Κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης στο σπίτι, έφτιαξα ένα ‘βάζο γυμναστικής’ που ήταν γεμάτο με λωρίδες χαρτιού με διαφορετικές ασκήσεις γραμμένες πάνω τους. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, όταν τα παιδιά μας χρειάζονταν κίνηση, έπαιρναν ένα χαρτάκι στην τύχη και ακολουθούσαν τις οδηγίες. Αυτό με έκανε να σκεφτώ: ένα βάζο για διάλειμμα εγκεφάλου μπορεί να λειτουργήσει με τον ίδιο τρόπο. Καθίστε μαζί με τα παιδιά σας και σκεφτείτε ιδέες για κάθε τύπο διαλείμματος – ή, αν χρειάζεστε λίγη έμπνευση, επισκεφτείτε το Rock Your Homeschool, για να κατεβάσετε μια δωρεάν λίστα με 54 ιδέες!
Η ενσωμάτωση διαλειμμάτων μέσα στην ημέρα θα ωφελήσει το πρόγραμμά σας με πολλούς τρόπους: τα παιδιά σας θα είναι πιο ικανά να εστιάσουν και να δουλέψουν σοβαρά, θα θυμούνται περισσότερες πληροφορίες και θα ανυπομονούν για κάθε νέα σχολική μέρα, επειδή η μάθηση θα τους φαίνεται πιο εύκολη και ευχάριστη.
Της Karen Doll
