Η Ευρωπαϊκή Ένωση προχώρησε σε σημαντική κίνηση αναφορικά με την πρόσβαση κινεζικών εταιρειών στον ευρωπαϊκό δημόσιο τομέα ιατρικών συσκευών, έπειτα από ευρήματα περί άνισης μεταχείρισης ευρωπαϊκών εταιρειών στην κινεζική αγορά. Η πρόταση, που κατατέθηκε στις 2 Ιουνίου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προβλέπει την επιβολή περιορισμών στη συμμετοχή κινεζικών προμηθευτών σε δημόσιους διαγωνισμούς προμηθειών ιατρικών συσκευών των κρατών-μελών.
Έναρξη έρευνας για αθέμιτες πρακτικές
Η πρωτοβουλία της Επιτροπής βασίζεται σε έρευνα που ξεκίνησε τον Απρίλιο, καθώς είχαν διατυπωθεί καταγγελίες για αθέμιτες εμπορικές πρακτικές στη διαμόρφωση της κινεζικής αγοράς ιατρικών συσκευών, περιλαμβανομένου του περιορισμού της πρόσβασης για ευρωπαϊκούς ομίλους σε δημόσιους διαγωνισμούς της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.
Εάν εγκριθεί, η πρόταση θα αποτελέσει την πρώτη εφαρμογή του νέου κανονισμού για το Διεθνές Μέσο Προμηθειών (International Procurement Instrument – IPI), που υιοθετήθηκε από την Ένωση το 2022. Ο κανονισμός αυτός θεσπίστηκε με σκοπό να διασφαλίσει ίσους όρους ανταγωνισμού και αμοιβαία πρόσβαση σε δημόσιες προμήθειες ανάμεσα σε ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και εταιρείες τρίτων χωρών.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα προτεινόμενα μέτρα ελήφθησαν ως απάντηση στη διαπίστωση πως «οι ευρωπαϊκές εταιρείες δεν απολαμβάνουν ίδιας πρόσβασης στους δημόσιους διαγωνισμούς της Κίνας στον τομέα των ιατρικών συσκευών, σε σχέση με τους Κινέζους ανταγωνιστές τους στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά».
Πρώτη εφαρμογή του κανονισμού IPI
Το Διεθνές Μέσο Προμηθειών αποτελεί νομοθετικό εργαλείο της ΕΕ με στόχο την προστασία των ευρωπαϊκών συμφερόντων στις διεθνείς δημόσιες συμβάσεις. Προβλέπει, μεταξύ άλλων, τη λήψη μέτρων κατά τρίτων χωρών που περιορίζουν αδικαιολόγητα την πρόσβαση ευρωπαϊκών εταιρειών στις αγορές τους.
Με την ενεργοποίηση του IPI, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιχειρεί να αντικρούσει το φαινόμενο του «κλεισίματος» των ξένων αγορών, ενώ οι δικές της αγορές παραμένουν ανοιχτές στον διεθνή ανταγωνισμό. Όπως σημειώνουν ευρωπαίοι αξιωματούχοι, στόχος των μέτρων δεν είναι ο αποκλεισμός, αλλά η προώθηση της αμοιβαιότητας και του δίκαιου εμπορίου.
Αντιδράσεις και επόμενα βήματα
Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναμένεται να συζητηθεί στα αρμόδια όργανα της Ένωσης και η ενδεχόμενη έγκρισή της θα προκαλέσει αλλαγές στη συμμετοχή κινεζικών προμηθευτών σε δημόσιους διαγωνισμούς ιατρικών συσκευών στα κράτη-μέλη. Δεν έχουν δημοσιοποιηθεί ακόμη συγκεκριμένες λεπτομέρειες για το εύρος ή τη διάρκεια των περιορισμών που εξετάζονται.
Η πλευρά της Κίνας δεν έχει εκδώσει ακόμη επίσημη τοποθέτηση σχετικά με τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, στο παρελθόν, το Πεκίνο έχει κατηγορήσει την ΕΕ για προστατευτισμό στην περίπτωση παρόμοιων μέτρων.
Διεθνές πλαίσιο και πολιτική σημασία
Το θέμα εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο των ευρωκινεζικών σχέσεων, οι οποίες τα τελευταία χρόνια χαρακτηρίζονται από αυξημένη ένταση, ιδίως σε εμπορικούς τομείς όπως η τεχνολογία και τα βιομηχανικά προϊόντα. Οι εξελίξεις στην αγορά ιατρικών συσκευών αποκτούν ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς σχετίζονται άμεσα με τη δημόσια υγεία, τον τεχνολογικό ανταγωνισμό και την οικονομική ανθεκτικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.
Τις προσεχείς εβδομάδες αναμένεται η οριστικοποίηση της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ τα κράτη-μέλη καλούνται να σταθμίσουν προσεκτικά τα οφέλη της προστασίας των εθνικών συμφερόντων έναντι του κινδύνου περαιτέρω επιδείνωσης των εμπορικών σχέσεων με την Κίνα.
Σημειώνεται ότι η αγορά ιατρικών συσκευών αποτελεί έναν από τους πλέον αναπτυσσόμενους και στρατηγικής σημασίας τομείς για την ευρωπαϊκή οικονομία, με μεγάλες εξαγωγικές εταιρείες να ανταγωνίζονται διεθνώς, ενώ διακυβεύονται και θέσεις εργασίας σε ολόκληρη την Ένωση.
Με την συμβολή των Ντόροθι Λι, Άαρον Παν και Reuters
