Η ραγδαία αύξηση των εισαγωγών φθηνών κινεζικών ηλεκτρικών αυτοκινήτων στη Βραζιλία έχει προκαλέσει ανησυχία στις τοπικές ενώσεις της αυτοκινητοβιομηχανίας και των εργαζομένων, καθώς η χώρα εξελίσσεται σε βασικό προορισμό για τις κινεζικές εξαγωγές στον τομέα των ηλεκτροκίνητων οχημάτων (Electric Vehicle – EV).
Η BYD, η μεγαλύτερη κινεζική εταιρεία παραγωγής EV και υβριδικών οχημάτων, έχει αποστείλει στη Βραζιλία τέσσερις παρτίδες φέτος, συνολικού αριθμού περίπου 22.000 οχημάτων.
Σύμφωνα με την κύρια αυτοκινητοβιομηχανική ένωση της Βραζιλίας, εκτιμάται ότι το 2025 οι εισαγωγές πλήρως συναρμολογημένων οχημάτων από την Κίνα θα αυξηθούν σχεδόν κατά 40%, φτάνοντας τις 200.000 μονάδες και αντιστοιχώντας σε περίπου 8% των νέων ταξινομήσεων ελαφρών οχημάτων στη χώρα.
Η Βραζιλία είχε καταργήσει το 2015 τους δασμούς για την BYD και άλλους κατασκευαστές, στο πλαίσιο προώθησης της ηλεκτροκίνησης. Ωστόσο, με στόχο την ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής, η κυβέρνηση αποφάσισε το 2024 την επαναφορά του δασμού εισαγωγής στο 10% για τα ξένα EV και σχεδιάζει την προοδευτική αύξησή του κάθε έξι μήνες, ώστε να φτάσει στο 35% έως το 2026.
Η τοπική αυτοκινητοβιομηχανία και τα συνδικάτα προειδοποιούν ότι οι κινεζικές εταιρείες εκμεταλλεύονται το μεταβατικό αυτό διάστημα για να διαθέσουν μαζικά οχήματα, αντί να επενδύσουν σε τοπικά εργοστάσια και θέσεις εργασίας.
Η BYD είχε ανακοινώσει το 2023 την εξαγορά παλιού εργοστασίου της Ford στην πολιτεία Μπαΐα, με στόχο να ξεκινήσει τη λειτουργία του το 2024. Ωστόσο, εξαιτίας έρευνας για παραβιάσεις εργατικής νομοθεσίας, η πλήρης παραγωγή μετατέθηκε για τα τέλη του 2026. Τον Μάιο, εισαγγελέας εργασίας κατέθεσε αγωγή κατά της BYD, υποστηρίζοντας ότι οι Κινέζοι εργαζόμενοι στις εγκαταστάσεις της στη Βραζιλία βρίσκονται σε συνθήκες παρόμοιες με «δουλεία».
Παρόμοια καθυστέρηση παρατηρείται και στην περίπτωση της Great Wall Motor, άλλης κινεζικής αυτοκινητοβιομηχανίας, η οποία έχει αναβάλει επί πάνω από ένα έτος την έναρξη παραγωγής στη Βραζιλία.
Υπό το βάρος αυτών των εξελίξεων, οι εκπρόσωποι της βιομηχανίας και των εργαζομένων ζητούν από την κυβέρνηση να επισπεύσει την αύξηση των εισαγωγικών δασμών στο 35%, κατά ένα έτος νωρίτερα από το προβλεπόμενο, ώστε να προστατευθεί η εγχώρια παραγωγή.
Ο Iγκόρ Κάλβε, πρόεδρος της Ένωσης Βραζιλιάνων Κατασκευαστών Οχημάτων, δήλωσε ότι η ένωση στηρίζει την είσοδο νέων εμπορικών σημάτων στη Βραζιλία για την ενίσχυση της παραγωγής, των προμηθευτών εξαρτημάτων, των θέσεων εργασίας και της τεχνολογικής καινοτομίας. Ωστόσο, επισήμανε ότι όταν η υπερβολική αύξηση των εισαγωγών αποθαρρύνει τις επενδύσεις στην εγχώρια παραγωγή, τότε αυτό αποτελεί πηγή ανησυχίας.
Η πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα της Κίνας και η αδύναμη εγχώρια ζήτηση έχουν εντείνει τις πιέσεις στις κινεζικές αυτοκινητοβιομηχανίες. Τον Μάιο, η BYD προχώρησε σε εκτεταμένη μείωση τιμών έως και 34% για 22 μοντέλα, προκαλώντας κύμα μειώσεων και από άλλες κινεζικές εταιρείες. Η εγχώρια αγορά της Κίνας έχει πλέον εισέλθει σε έντονο ανταγωνισμό τιμών χωρίς προηγούμενο.
Για την απορρόφηση της υπερπαραγωγής, οι κινεζικές εξαγωγές EV έχουν αυξηθεί σημαντικά την τελευταία πενταετία, με φθηνά οχήματα να κατευθύνονται σε Ευρώπη, Νοτιοανατολική Ασία και Λατινική Αμερική, προκαλώντας πιέσεις στις αντίστοιχες εγχώριες βιομηχανίες.
Ως απάντηση, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επιβάλει δασμούς 100% στα εισαγόμενα EV από την Κίνα, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση αύξησε τους αντίστοιχους δασμούς στο 45%.
Η Βραζιλία, πάντως, εξελίσσεται σε νέο στόχο της παγκόσμιας στρατηγικής επέκτασης της κινεζικής αυτοκινητοβιομηχανίας. Ο Αροάλντο ντα Σίλβα, πρόεδρος της συνδικαλιστικής συνομοσπονδίας IndustriALL Brasil, δήλωσε ότι ενώ οι περισσότερες χώρες έχουν ήδη υιοθετήσει μέτρα για να αποτρέψουν την Κίνα, η Βραζιλία δεν το έπραξε, επιτρέποντας στην Κίνα να αξιοποιήσει αυτό το άνοιγμα.
Πύλη για αγορά της Νότιας Αμερικής
«Τώρα, ολόκληρος ο κόσμος είναι σε επιφυλακή ενάντια στην μαζική πώληση ηλεκτρικών αυτοκινήτων από την Κίνα», δήλωσε ο Λι Χενγκίνγκ, ανεξάρτητος οικονομολόγος με έδρα τις ΗΠΑ, στην εφημερίδα The Epoch Times στις 20 Ιουνίου. «Φοβούνται ότι μόλις εισέλθουν στις αγορές τους, θα καταστρέψουν ολόκληρη την βιομηχανία ηλεκτρικών αυτοκινήτων των χωρών τους.
Η Βραζιλία είναι ένα σημαντικό προγεφύρωμα για την Κίνα για να εισέλθει στην αγορά της Νότιας Αμερικής. Τώρα δεν μπορούν να αφήσουν τη Βραζιλία να οδηγήσει αυτές τις χώρες της Νότιας Αμερικής να μποϊκοτάρουν τα ηλεκτρικά τους οχήματα».
Ο Λι σημείωσε ότι η τρέχουσα κυβέρνηση της Βραζιλίας, με επικεφαλής τον πρόεδρο Λούλα ντα Σίλβα, είναι αριστερή και κοντά στην Κίνα, και «έχει πολύ τεταμένες σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες». Ο Λι προέβλεψε ότι η βραζιλιάνικη κυβέρνηση ενδέχεται να μην λάβει άμεσα μέτρα για τον περιορισμό των κινεζικών ηλεκτρικών οχημάτων.
Ο ανεξάρτητος Κινέζος οικονομολόγος Λενγκ Γιάν, γνωστός και για την παρουσίαση του ανεξάρτητου οικονομικού προγράμματος «Caijing Lengyan», δήλωσε στην Epoch Times στις 20 Ιουνίου ότι η φερόμενη παραβίαση των εργασιακών δικαιωμάτων από την BYD στη Βραζιλία έχει πράγματι προκαλέσει έντονη αντίδραση στη χώρα και ενδέχεται να οδηγήσει το βραζιλιάνικο κοινό να αντιταχθεί στα κινεζικά προϊόντα.
«Ωστόσο, πιστεύω ότι η βραζιλιάνικη κυβέρνηση θα λάβει ένα συμβιβαστικό μέτρο», δήλωσε ο Λενγκ. «Η βραζιλιάνικη κυβέρνηση είναι σχετικά φιλοκινεζική και η οικονομία της Βραζιλίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την Κίνα».
Ως παράδειγμα, ανέφερε τις αυξανόμενες εισαγωγές σόγιας από τη Βραζιλία στην Κίνα, οι οποίες αντικαθιστούν τις αντίστοιχες εισαγωγές από τις Ηνωμένες Πολιτείες εν μέσω του εμπορικού πολέμου μεταξύ Κίνας και Ηνωμένων Πολιτειών.
«Επιπλέον, η Βραζιλία διαθέτει σιδηρομετάλλευμα ή ορυκτά, καθώς και γεωργικά προϊόντα που εξάγονται στην Κίνα, η οποία αποτελεί μια πολύ μεγάλη αγορά», είπε. «Η Βραζιλία δεν θα προσβάλει εύκολα την κινεζική κυβέρνηση».
Με τη συμβολή του Luo Ya και πληροφορίες από το Reuters
