Στις 27 Οκτωβρίου, η Λιθουανία ανακοίνωσε ότι θα κλείσει επ’ αόριστον τα σύνορά της με τη Λευκορωσία, έπειτα από επανειλημμένες εμφανίσεις αερόστατων που θεωρήθηκαν ότι χρησιμοποιούνται για λαθρεμπόριο τσιγάρων — περιστατικά που οδήγησαν και σε αναστολή πτήσεων στο αεροδρόμιο της Βίλνιους επί τρεις συνεχόμενες ημέρες.
Το υπουργείο Εσωτερικών της Λιθουανίας ανακοίνωσε ότι το σημείο διέλευσης Σαλτσινινκάι θα παραμείνει κλειστό χωρίς να επιτρέπεται η διέλευση ανθρώπων ή οχημάτων. Επιπλέον, στο σημείο Μεντινινκάι θα ισχύσουν περιορισμοί, καθώς μόνο διπλωμάτες, μεταφορείς διπλωματικής αλληλογραφίας και πολίτες της ΕΕ θα μπορούν να εισέρχονται.
Και τα δύο σημεία είχαν προσωρινά κλείσει στις 26 Οκτωβρίου μετά τα τελευταία περιστατικά με αερόστατα. Το υπουργείο πρόσθεσε ότι η τελική έγκριση για το μόνιμο κλείσιμο θα ληφθεί από το υπουργικό συμβούλιο στις 29 Οκτωβρίου.
Η πρωθυπουργός Ίνγκα Ρουγκινιένε υποστήριξε ότι η Λευκορωσία δεν κάνει αρκετά για να σταματήσει τη δραστηριότητα των λαθρεμπόρων που προέρχονται από το έδαφός της. Η Ρουγκινιένε δήλωσε ότι με αυτόν τον τρόπο η Λιθουανία στέλνει μήνυμα στη Λευκορωσία πως «καμία υβριδική επίθεση δεν θα γίνει ανεκτή» και ότι η κυβέρνηση θα λάβει «όλα τα αυστηρότερα μέτρα» για να την αποτρέψει, σύμφωνα με τον λιθουανικό δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα LRT.
Εξήγησε ότι αν η Λευκορωσία δεν αναλάβει δράση για την καταπολέμηση αυτών των ενεργειών, τότε η Λιθουανία θα το ερμηνεύσει ως συμμετοχή μέσω αδράνειας από το καθεστώς του Αλεξάντρ Λουκασένκο, τονίζοντας ότι πρόκειται για υβριδική επίθεση.
Η ίδια πρόσθεσε ότι από τις 27 Οκτωβρίου, ο στρατός θα λάβει «όλα τα αναγκαία μέτρα» για να σταματήσει τα αερόστατα, συμπεριλαμβανομένων και κινητικών επιλογών (δηλαδή κατάρριψης). Παρότι αναγνώρισε ότι τα αερόστατα ίσως δεν κατευθύνθηκαν σκόπιμα προς το αεροδρόμιο, επισήμανε πως ήταν απαραίτητο να ληφθούν προληπτικά μέτρα, όπως το κλείσιμο του εναέριου χώρου.
Λευκορωσία: «Πρόκληση από τη Λιθουανία»
Ο Λευκορώσος υπουργός Εξωτερικών Μαξίμ Ριζένκοφ χαρακτήρισε την απόφαση για κλείσιμο των συνόρων «πρόκληση», λέγοντας ότι η Βίλνιους θα έπρεπε να εστιάσει στις οργανωμένες συμμορίες Λιθουανών που, όπως υποστήριξε, επωφελούνται από το λαθρεμπόριο.
Ο Ριζένκοφ σημείωσε ότι «τα αερόστατα με λαθραία τσιγάρα πετούν εκεί εδώ και χρόνια», προσθέτοντας ότι το πιο αξιοπερίεργο είναι πως η Λευκορωσία «δεν έχει λάβει καμία διπλωματική νότα» από τη Λιθουανία σχετικά με αυτά τα περιστατικά.
Από την πλευρά της, η αρχηγός της λευκορωσικής αντιπολίτευσης Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια δήλωσε ότι τα περιστατικά με τα αερόστατα αποτελούν «ένα ακόμη σημάδι ότι το καθεστώς χρησιμοποιεί το λαθρεμπόριο τσιγάρων ως εργαλείο υβριδικής επιθετικότητας κατά της Ευρώπης».
Η Τιχανόφσκαγια υποστήριξε ότι το κλείσιμο των συνοριακών διαβάσεων είναι ένα «λογικό βήμα για την προστασία της ασφάλειας» και εξέφρασε τη στήριξή της προς τη Λιθουανία και τους εταίρους της στην ενίσχυση των κυρώσεων κατά των παραγωγών, μεταφορέων και οργανωτών του λαθρεμπορίου τσιγάρων.
Εντεινόμενη ανησυχία για την ασφάλεια του ΝΑΤΟ
Η προστασία του εναέριου χώρου του ΝΑΤΟ έχει μετατραπεί σε ζήτημα κορυφαίας προτεραιότητας για τις ευρωπαϊκές χώρες τους τελευταίους μήνες, ειδικά στα ανατολικά σύνορα της Συμμαχίας, έπειτα από πληθώρα περιστατικών με ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πτήσεις.
Η αύξηση των μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAV) ξεκίνησε στις 9 Σεπτεμβρίου, όταν η Πολωνία κατέρριψε μη επανδρωμένα αεροσκάφη που παραβίασαν τον εναέριο χώρο της, γεγονός που ώθησε το ΝΑΤΟ να ενισχύσει την άμυνα της ανατολικής του πτέρυγας. Στη συνέχεια, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κάλεσε για τη δημιουργία ενός «τείχους μη επανδρωμένων αεροσκαφών».
Ακολούθησαν παρόμοια περιστατικά, όπως είσοδος ρωσικών αεροσκαφών στον εναέριο χώρο της Εσθονίας και εμφανίσεις UAV πάνω από τη Δανία.
Ως απάντηση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε στις 16 Οκτωβρίου τέσσερα σημαντικά αμυντικά έργα, ανάμεσά τους και την ενίσχυση των ανατολικών συνόρων της Ευρώπης, με στόχο την ενδυνάμωση της άμυνας της ΕΕ έως το 2030.
Σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα Χ στις 27 Οκτωβρίου, η Ρουγκινιένε αναφέρθηκε έμμεσα στους Αλεξάντρ Λουκασένκο και Βλαντίμιρ Πούτιν, σημειώνοντας ότι «οι αυτόκρατες δοκιμάζουν ξανά την ανθεκτικότητα της ΕΕ και του ΝΑΤΟ απέναντι στις υβριδικές απειλές», προσθέτοντας πως τις τελευταίες ημέρες δεκάδες αερόστατα ηλίου από τη Λευκορωσία έχουν εισέλθει στον εναέριο χώρο της Λιθουανίας, προκαλώντας αναταράξεις στην πολιτική αεροπορία.
Η πρωθυπουργός κάλεσε τους συμμάχους σε «ενωμένη, αποφασιστική απάντηση», με περαιτέρω κυρώσεις κατά της Ρωσίας και της Λευκορωσίας και ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της Συμμαχίας.
Με πληροφορίες από το Associated Press
