Η Νορβηγία, η Ισπανία και η Ιρλανδία ανακοίνωσαν στις 22 Μαΐου ότι θα αναγνωρίσουν επίσημα ένα παλαιστινιακό κράτος. Ως αποτέλεσμα, το Ισραήλ ανακάλεσε αμέσως τους πρεσβευτές του από τα τρία αυτά κράτη.
Η επίσημη αναγνώριση θα πραγματοποιηθεί στις 28 Μαΐου, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό της Νορβηγίας Γιόνας Γκαρ Στόρε.
«Εν μέσω ενός πολέμου, με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες, πρέπει να κρατήσουμε ζωντανή τη μόνη εναλλακτική λύση που προσφέρει πολιτική λύση τόσο για τους Ισραηλινούς όσο και για τους Παλαιστινίους: Δύο κράτη, που θα ζουν δίπλα-δίπλα, σε ειρήνη και ασφάλεια» , ανέφερε ο κος Στόρε σε δήλωσή του.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ δήλωσε σε ομιλία του στο Κογκρέσο των Αντιπροσώπων ότι ο Ισραηλινός ομόλογός του, Μπενιαμίν Νετανιάχου, δεν έχει «ένα ειρηνευτικό σχέδιο για την Παλαιστίνη» και ότι η συνεχιζόμενη ισραηλινή επίθεση στη Γάζα υπονομεύει τη δυνατότητα λύσης δύο κρατών.
«Η καταπολέμηση της Χαμάς είναι νόμιμη μετά την 7η Οκτωβρίου, αλλά ο Νετανιάχου δημιουργεί τόση δυσαρέσκεια. […] Η επιθετικότητα αυξάνει μόνο το μίσος, επιδεινώνοντας τις προοπτικές ασφάλειας για το Ισραήλ και ολόκληρη την περιοχή» , επεσήμανε.
«Η μόνη λύση είναι η ύπαρξη δύο κρατών, ενός ισραηλινού και ενός παλαιστινιακού, με αμοιβαίες εγγυήσεις ασφαλείας», είπε ο κος Σάντσεθ, υποστηρίζοντας ότι η αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους είναι απαραίτητη για να «ενδυναμωθεί η Παλαιστινιακή Εθνική Αρχή εναντίον της Χαμάς, μιας τρομοκρατικής ομάδας που πρέπει να εξαφανιστεί».
Ο Ιρλανδός πρωθυπουργός Σάιμον Χάρις δήλωσε ότι αναμένει ότι και άλλες χώρες θα ακολουθήσουν το παράδειγμά τους, αναγνωρίζοντας ένα παλαιστινιακό κράτος.
«Το όνειρο της Ιρλανδίας είναι ότι τα παιδιά του Ισραήλ και της Παλαιστίνης της 28ης Μαΐου 2024 θα μεγαλώσουν σε ειρηνική γειτνίαση», ανέφερε σε δήλωσή του. «Θέλουμε να ευχαριστήσουμε και είναι τιμή μας που αναγνωρίζουμε την Παλαιστίνη ταυτόχρονα με τους φίλους μας στην Ισπανία και τη Νορβηγία. Ελπίζουμε ότι και άλλοι θα κάνουν το ίδιο στο επόμενο κύμα».
Η ιρλανδική κυβέρνηση ζήτησε επίσης την άνευ όρων απελευθέρωση των ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς και την «πλήρη, ασφαλή και ανεμπόδιστη» ανθρωπιστική πρόσβαση στη Γάζα.
Το Ισραήλ απειλεί με «σοβαρές συνέπειες»
Σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τις παραπάνω δηλώσεις, το Ισραήλ ανακοίνωσε στις 22 Μαΐου ότι θα ανακαλέσει τους πρεσβευτές του από τη Νορβηγία, την Ιρλανδία και την Ισπανία.
«Στέλνω ένα σαφές και ξεκάθαρο μήνυμα στην Ιρλανδία και τη Νορβηγία: Το Ισραήλ δεν θα παραμείνει σιωπηλό απέναντι σε εκείνους που υπονομεύουν την κυριαρχία του και θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλειά του», έγραψε ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Ισραέλ Κατζ σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X, πριν βγει η ανακοίνωση της Ισπανίας.
«Αυτό το διαστρεβλωμένο βήμα των δύο χωρών είναι μια αδικία στη μνήμη των θυμάτων [της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου], ένα πλήγμα στις προσπάθειες για την επιστροφή των 128 ομήρων και μια ώθηση στους τζιχαντιστές της Χαμάς και του Ιράν, η οποία υπονομεύει την ευκαιρία για ειρήνη και αμφισβητεί το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα.»
Προειδοποίησε, επίσης, τις άλλες χώρες να μην ακολουθήσουν αυτό το παράδειγμα:
«Το Ισραήλ δεν θα παραμείνει σιωπηλό – θα υπάρξουν περαιτέρω σοβαρές συνέπειες», είπε. «Εάν η Ισπανία προχωρήσει και εκείνη στην αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους, θα ληφθούν παρόμοια μέτρα και εναντίον της.»
«Η ιρλανδο-νορβηγική ανοησία δεν μας αποθαρρύνει – είμαστε αποφασισμένοι να επιτύχουμε τους στόχους μας: να αποκαταστήσουμε την ασφάλεια των πολιτών μας, να διαλύσουμε τη Χαμάς και να φέρουμε τους ομήρους στην πατρίδα. Δεν υπάρχουν πιο δίκαιοι σκοποί από αυτούς.»
Τον Οκτώβριο του 2014, η Σουηδία έγινε το πρώτο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αναγνώρισε ένα παλαιστινιακό κράτος. Η Βουλγαρία, η Κύπρος, η Τσεχία, η Ουγγαρία, η Μάλτα, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Σλοβακία ακολούθησαν την επόμενη δεκαετία.
Επανεξετάζοντας την προσέγγιση του Όσλο
Η Νορβηγία, η οποία ηγήθηκε των δηλώσεων της 22ας Μαΐου, διαδραμάτισε επίσης σημαντικό ρόλο στις ειρηνευτικές συνομιλίες Ισραήλ-Παλαιστίνης στις αρχές της δεκαετίας του 1990.
Αυτές οι ειρηνευτικές συνομιλίες, καθοδηγούμενες από αυτό που ο κος Στόρε περιέγραψε ως μια στρατηγική σύμφωνα με την οποία η αναγνώριση της παλαιστινιακής κρατικής υπόστασης θα ακολουθούσε μια ειρηνευτική συμφωνία, οδήγησαν τελικά στις συμφωνίες του Όσλο, ένα σύνολο συμφωνιών που έκτοτε καταρρέουν σιγά-σιγά.
Οι Συμφωνίες του Όσλο δημιούργησαν την Παλαιστινιακή Εθνική Αρχή και της έδωσαν τον έλεγχο σε τμήματα της Δυτικής Όχθης και της Λωρίδας της Γάζας. Το παλαιστινιακό κυβερνητικό όργανο έχασε τον έλεγχο της Γάζας από τη Χαμάς μετά από μάχες το 2007 και σήμερα ελέγχει μόνο το 40% περίπου της Δυτικής Όχθης. Το υπόλοιπο της Δυτικής Όχθης βρίσκεται στα χέρια του Ισραήλ.
Στο Ισραήλ, η δυναμική των Συμφωνιών του Όσλο εκτροχιάστηκε σε μεγάλο βαθμό αφότου ο βασικός υπογράφων, ο τότε πρωθυπουργός Γιτζάκ Ράμπιν, χαρακτηρίστηκε προδότης και δολοφονήθηκε το 1995. Ο διάδοχός του, ο τότε υπηρεσιακός πρωθυπουργός Σιμόν Πέρες, ηττήθηκε στις εκλογές του επόμενου έτους και αντικαταστάθηκε από τον κο Νετανιάχου, ο οποίος έδειξε ελάχιστο ενδιαφέρον για το όραμα των προκατόχων του για παλαιστινιακή κρατική οντότητα δίπλα στο Ισραήλ.
Αναγνωρίζοντας την αποτυχία της προσέγγισης του Όσλο, ο κος Στόρε υποστήριξε ότι η Νορβηγία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες πρέπει «να σκεφτούν διαφορετικά και να δράσουν ανάλογα», καθώς πιέζουν για μια λύση δύο κρατών στη σύγκρουση.
«Δεν μπορούμε πλέον να περιμένουμε την επίλυση της σύγκρουσης πριν αναγνωρίσουμε το κράτος της Παλαιστίνης», είπε.
Του Bill Pan
Επιμέλεια: Αλία Ζάε
