Οι Ουκρανοί βουλευτές ψήφισαν στις 16 Απριλίου υπέρ της παράτασης του στρατιωτικού νόμου στη χώρα, διατηρώντας τις έκτακτες πολεμικές εξουσίες και αποκλείοντας κάθε ενδεχόμενο διενέργειας εκλογών τουλάχιστον μέχρι τον Αύγουστο.
Η ουκρανική Βουλή, η Βερχόβνα Ράντα, είχε κηρύξει αρχικά στρατιωτικό νόμο στις 24 Φεβρουαρίου 2022, καθώς οι ρωσικές δυνάμεις εισέβαλαν στη χώρα. Έκτοτε, οι βουλευτές στο Κίεβο ανανεώνουν κάθε τρεις μήνες τον νόμο αυτό, για διάστημα που πλέον ξεπερνά τα τρία χρόνια.
Κατά τη διάρκεια της ισχύος του στρατιωτικού νόμου, η κυβέρνηση του Κιέβου έχει το δικαίωμα να προχωρά σε επιστρατεύσεις, να περιορίζει ελευθερίες όπως η ελευθερία λόγου και του Τύπου, να απαγορεύει διαδηλώσεις και να θέτει περιορισμούς στην πολιτική δραστηριότητα.
Λόγω του στρατιωτικού νόμου, και ο κανονικός εκλογικός κύκλος της χώρας έχει προσωρινά παγώσει. Έτσι, η θητεία του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, η οποία κανονικά λήγει την περασμένη άνοιξη, έχει παραταθεί επ’ αόριστον. Αντιστοίχως, οι βουλευτές της Βερχόβνα Ράντα, που έπρεπε να ανανεώσουν την εντολή τους με εκλογές ήδη από το 2023, παραμένουν στις θέσεις τους.
Από τους παρόντες βουλευτές, οι 357 ψήφισαν υπέρ της παράτασης του στρατιωτικού νόμου για ακόμη 90 ημέρες, με έναν βουλευτή να ψηφίζει κατά, και τέσσερις να απέχουν. Μετά από αυτή την απόφαση, ο στρατιωτικός νόμος θα παραμείνει ενεργός έως τις 6 Αυγούστου.
Πολιτική αντιπαράθεση και ανησυχίες για αυταρχισμό
Ο πρώην πρόεδρος της Ουκρανίας και νυν ηγέτης της μεγαλύτερης αντιπολιτευόμενης πολιτικής δύναμης, Πέτρο Ποροσένκο, αν και υπερψήφισε την παράταση, εξέφρασε τις ανησυχίες του για την ενίσχυση των εξουσιών του Ζελένσκι.
Μιλώντας στη Βερχόβνα Ράντα την Τρίτη, σε συζήτηση που προηγήθηκε της ψηφοφορίας, ο Ποροσένκο υποστήριξε ότι οι συνεχιζόμενες επιθέσεις της Ρωσίας, όπως οι πρόσφατοι φονικοί βομβαρδισμοί στη βορειοανατολική περιφέρεια Σούμι, καθιστούν απαραίτητη τη διατήρηση του στρατιωτικού νόμου. Ωστόσο, κατηγόρησε την κυβέρνηση Ζελένσκι ότι χρησιμοποιεί την κατάσταση αυτή για να αυξήσει τη δύναμή της και να εδραιώσει αυταρχικό καθεστώς.
«Η κυβέρνηση άρχισε να καταχράται τον στρατιωτικό νόμο, όχι μόνο για την υπεράσπιση της χώρας, αλλά και για την οικοδόμηση ενός αυταρχικού καθεστώτος», τόνισε ο Ποροσένκο.
Πιέσεις από τις ΗΠΑ για επιστροφή στις εκλογές και ένταση με τη Μόσχα
Την επανέναρξη των εκλογικών διαδικασιών στην Ουκρανία έχει ζητήσει επανειλημμένως ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Τον Φεβρουάριο, ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για την Ουκρανία και τη Ρωσία, απόστρατος αντιστράτηγος Κιθ Κέλογκ, είχε δηλώσει πως οι ΗΠΑ επιθυμούν την πραγματοποίηση προεδρικών και βουλευτικών εκλογών στην Ουκρανία έως το τέλος αυτής της χρονιάς.
Μάλιστα, ο Τραμπ και ο Ζελένσκι αντάλλαξαν κατηγορίες και αιχμές μεταξύ τους, με τον αμερικανό πρώην πρόεδρο να αποκαλεί σε κάποια στιγμή τον ουκρανό ηγέτη «δικτάτορα χωρίς εκλογές».
Από την πλευρά του, ο πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν έχει αμφισβητήσει δημόσια τη νομιμότητα της ουκρανικής κυβέρνησης να υπογράψει δεσμευτικές ειρηνευτικές συμφωνίες, αφού -όπως είπε- μια μελλοντική κυβέρνηση, που θα προκύψει από εκλογές, θα μπορούσε να αρνηθεί οποιαδήποτε δέσμευση έχει υπογράψει η σημερινή διοίκηση.
Μάλιστα, τον περασμένο μήνα, ο Πούτιν πρότεινε τη σύσταση μιας εξωτερικής διοίκησης υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, ως προσωρινής κυβέρνησης στην Ουκρανία, που θα εγγυάται την εφαρμογή μιας μελλοντικής ειρηνευτικής συμφωνίας. Ως πρότυπο ανέφερε το παράδειγμα του Ανατολικού Τιμόρ.
Σε δικές του τοποθετήσεις από τις ΗΠΑ, ο Τραμπ επανέλαβε την προεκλογική του υπόσχεση ότι, ως πρόεδρος, θα κατάφερνε άμεση ανακωχή εντός 24 ωρών. Ωστόσο, στην πράξη, η προσπάθεια ειρήνευσης έχει αποδειχθεί σαφώς πιο περίπλοκη και δύσκολη.
Ενώ Ρωσία και Ουκρανία συμφώνησαν πρόσφατα σε μια περιορισμένη παύση χτυπημάτων στις ενεργειακές υποδομές, αμοιβαίες κατηγορίες υποσκάπτουν τη συμφωνία. Σε πρόσφατη διαδικτυακή του ανάρτηση, ο Τραμπ άσκησε σκληρή κριτική στη Ρωσία γιατί οι διαπραγματεύσεις καθυστερούν: «Η Ρωσία πρέπει να κινηθεί πιο γρήγορα. Πάρα πολλοί άνθρωποι πεθαίνουν, χιλιάδες κάθε εβδομάδα, σ’ έναν τρομερό, παράλογο πόλεμο – έναν πόλεμο που ποτέ δεν θα γινόταν αν ήμουν πρόεδρος!» υποστήριξε ο Τραμπ στις 11 Απριλίου.
