Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επιβίωσε της ψηφοφορίας εμπιστοσύνης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καταρρίπτοντας την πρόταση μομφής που θα μπορούσε να οδηγήσει στην παραίτησή της.
Η πρόταση, που προωθήθηκε από συντηρητικούς ευρωβουλευτές και στηρίχθηκε από τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν, απορρίφθηκε την Πέμπτη.
Η πρόταση κατηγορούσε την φον ντερ Λάιεν για ανάρμοστη συμπεριφορά, όπως μη δημοσιοποιημένες ανταλλαγές μηνυμάτων με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer κατά τη διάρκεια της διάθεσης των εμβολίων για την Covid-19, καταχρηστική διαχείριση κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης και Άμυνας της ΕΕ, καθώς και για απόπειρες παρέμβασης σε εκλογικές διαδικασίες σε Ρουμανία και Γερμανία. Από τους 553 παρόντες βουλευτές, 360 καταψήφισαν την πρόταση, 175 την υπερψήφισαν και 18 απείχαν.
Η φον ντερ Λάιεν είχε ηγηθεί της εμβολιαστικής στρατηγικής της ΕΕ για περίπου 450 εκατομμύρια πολίτες κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας προκάλεσε δριμεία κριτική από την ίδια και το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, τη μεγαλύτερη πολιτική ομάδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Παρά την απουσία της από τη διαδικασία, η φον ντερ Λάιεν ανήρτησε μέσω της πλατφόρμας X: «Σε μια περίοδο διεθνούς αστάθειας και απρόβλεπτων εξελίξεων, η ΕΕ χρειάζεται δύναμη, όραμα και ικανότητα δράσης. Πρέπει όλοι να συμβάλουμε στην επίλυση των κοινών προκλήσεων. Μαζί. Καθώς εξωτερικές δυνάμεις επιδιώκουν να μας αποσταθεροποιήσουν και να μας διχάσουν, είναι καθήκον μας να αντιδράσουμε σύμφωνα με τις αξίες μας. Σας ευχαριστώ και ζήτω η Ευρώπη.»
Η φον ντερ Λάιεν είχε δεχθεί πιέσεις για παραίτηση τόσο από τον εισηγητή της πρότασης, τον Ρουμάνο ευρωβουλευτή Γκεόργκε Πιπερία της Ομάδας των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών, όσο και από την τρίτη μεγαλύτερη κοινοβουλευτική δύναμη, τους Patriots for Europe. Ο Πιπερία είχε δηλώσει ότι «η διαδικασία λήψης αποφάσεων στην ΕΕ έχει καταστεί αδιαφανής και αυθαίρετη, εγείροντας φόβους για κατάχρηση και διαφθορά».
Η φον ντερ Λάιεν απέρριψε τις επικρίσεις του Πιπερία, τονίζοντας ότι στόχο έχουν τη «πόλωση της κοινωνίας, τη διάβρωση της εμπιστοσύνης στη δημοκρατία με ψευδείς ισχυρισμούς για παρεμβάσεις σε εκλογικές διαδικασίες και την απόπειρα αναθεώρησης της ιστορίας σχετικά με τη συλλογική επιτυχία της Ευρώπης στην αντιμετώπιση της πανδημίας».
Παρότι η φον ντερ Λάιεν απέφυγε τον άμεσο κίνδυνο, η ψηφοφορία ανέδειξε τον αυξανόμενο διχασμό στις τάξεις του Κοινοβουλίου και τη διογκούμενη δυσαρέσκεια για την πορεία της ευρωπαϊκής διακυβέρνησης.
Αντιδράσεις
Η απόφαση της Κομισιόν να παγώσει την πρόσβαση της Ουγγαρίας σε δισεκατομμύρια ευρώ από κοινοτικούς πόρους για λόγους παραβίασης του κράτους δικαίου εξακολουθεί να αποτελεί σημείο τριβής, ειδικά για ηγέτες όπως ο Όρμπαν.
Ο Ούγγρος πρωθυπουργός, που ζήτησε την παραίτηση της φον ντερ Λάιεν, καταδίκασε τη διαφθορά που, όπως υποστηρίζει, περιστοιχίζει την πρόεδρο.
Η Βαλερί Χαγέρ, επικεφαλής της ομάδας Renew Europe, χαιρέτισε την απόρριψη της πρότασης μομφής, σημειώνοντας ωστόσο ότι η στήριξη προς τη φον ντερ Λάιεν δεν είναι δεδομένη. «Απαιτούμε να ελέγξει την πολιτική της οικογένεια και να βάλει τέλος στις συμμαχίες με την ακροδεξιά. Σεβασμός στη βούληση της πλειοψηφίας που την εξέλεξε. Εφαρμογή του φιλόδοξου φιλοευρωπαϊκού μας προγράμματος», τόνισε.
Η Ομάδα της Ευρώπης των Κυρίαρχων Εθνών (ESN), που στήριξε την πρόταση μομφής, χαρακτήρισε το αποτέλεσμα χαμένη ευκαιρία. Σε παρέμβασή της στο X, η ESN επέκρινε τους ευρωβουλευτές που, αν και είχαν υποσχεθεί να την καταψηφίσουν, τελικά την κράτησαν στη θέση της, δηλώνοντας: «Η ESN σταθερή. Οι άλλοι υποχώρησαν», ενώ συνεχάρη τους 175 που τάχθηκαν υπέρ της πρότασης.
Ο επικεφαλής του EPP, Μάνφρεντ Βέμπερ, τόνισε ότι η ομάδα του παραμένει προσηλωμένη στην εξυπηρέτηση των πολιτών.
Στην ιστορία της Ένωσης, πρόταση μομφής κατά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχει κατατεθεί περίπου εννέα φορές. Το 1999, όταν προδιαγραφόταν επικείμενη ψηφοφορία, η Επιτροπή υπό τον Ζακ Σαντέρ είχε παραιτηθεί μαζικά στις 15 Μαρτίου, πριν προλάβει το Κοινοβούλιο να προχωρήσει στη διαδικασία.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρώην υπουργός Άμυνας της Γερμανίας (2013–2019), βρίσκεται στο τιμόνι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από το 2019.
