Στις 22 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε το φετινό Φεστιβάλ Λέμβων-Δράκων, γνωστό και ως Διπλό Πέμπτο Φεστιβάλ, καθώς πέφτει την πέμπτη ημέρα του πέμπτου μήνα του κινέζικου ημερολογίου.
Εκτός από τις λιχουδιές ρυζιού που προσφέρονται τυλιγμένες σε φύλλα λωτού για την περίσταση, η εμφάνιση των τριών λέμβων-δράκων είναι ένα άλλο χαρακτηριστικό που κάνει το φεστιβάλ συναρπαστικό. Ωστόσο, μπορεί να μην είστε εξοικειωμένοι ή να μην έχετε ακούσει για τη διάσημη Παρέλαση των Δράκων κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ στο νησί Τσέουνγκ-Τσάου του Χονγκ Κονγκ (ή αλλιώς νήσος Ντάμπελ).
Οι ψαράδες στο χωριό Σάι-Γουάν CARE VILLAGE του νησιού Τσέουνγκ-Τσάου εξακολουθούν να τηρούν μια παράδοση 200 ετών: την Παρέλαση των Δράκων (ή Παρέλαση των Λέμβων-Δράκων), ένα από τα μεγαλύτερα ετήσια πολιτιστικά γεγονότα της τοπικής κοινότητας.
Αυτό που διαφοροποιεί τη συγκεκριμένη παράδοση από άλλες εκδηλώσεις με βάρκες-δράκους είναι ότι δεν πρόκειται για αγώνα ή διαγωνισμό- στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια τελετουργία λατρείας και επικλήσεων της κοινότητας των ψαράδων του Τσέουγκ-Τσάου.
Κάθε χρόνο στο Φεστιβάλ, τρεις μεγάλες λέμβοι-Δράκοι βγαίνουν στη θάλασσα, μεγαλύτερες από 25 μέτρα και με πλήρωμα 50 δυνατούς κωπηλάτες η κάθε μία. Μεταφέρουν το άγαλμα του Πακ Τάι, τοπικού θεού και προστάτη του νησιού Τσέουνγκ-Τσάου, στην περιοχή που αποτελεί καταφύγιο από τους τυφώνες και, κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ, επισκέπτονται κάθε ναό του νησιού. Τα τελετουργικά διαρκούν τρεις ημέρες, εκφράζοντας τον σεβασμό των νησιωτών προς τις θεότητες και τις επικλήσεις τους για την προστασία της κοινότητας.
Η δημοσιογράφος της Epoch Times πήρε συνέντευξη από τον Καν-σινγκ Τσαν, έναν 73χρονο απόγονο των αρχικών ψαράδων του Τσέουγκ Τσάου, και τον φίλο του Γιουνγκ-τάι Λάου.
Ο Τσαν μοιράστηκε μαζί μας το πάθος του για τις τρεις μεγάλες πολιτιστικές γιορτές του νησιού – τα γενέθλια της Τιν-Χάου (θεά της θάλασσας), το φεστιβάλ Τσέουνγκ-Τσάου Ντα-Τζίου (Φεστιβάλ Μπαν) και το Φεστιβάλ Λέμβων-Δράκων ή Διπλό Πέμπτο Φεστιβάλ – και οι τρεις συνδέονται στενά με την τοπική πίστη, τις παραδόσεις και τον σεβασμό προς τις ουράνιες θεότητες.
Ο Τσαν επεσήμανε ότι υπάρχει μια σαφής διαφορά μεταξύ μιας συνηθισμένης βάρκας-δράκου και της παραδοσιακής χειροποίητης λέμβου-Δράκου του νησιού, η οποία είναι ο «μεταφορέας» ή το «άλογο του νερού» της θεότητας. Η μεταφορά της θεότητας είναι η σημαντικότερη λειτουργία του.
«Η χειροποίητη λέμβος-Δράκος είναι ο μεταφορέας του Πακ-Τάι. Το σκάφος έρχεται για να μεταφέρει τον Πακ-Τάι σε μια ετήσια περιφορά για να επιθεωρήσει και να καθαρίσει το νησί, μια παράδοση που μεταφέρεται από γενιά σε γενιά. Στα μάτια μας, αυτό (η λέμβος-Δράκος) είναι το ιερό “άλογο του νερού” της θεότητας, οι ντόπιοι λοιπόν το εκτιμούν ιδιαίτερα και σέβονται το σκάφος», δήλωσε ο Τσαν.
Στον δυτικό κόλπο του νησιού, υπάρχουν τρεις τεράστιες λέμβοι-Δράκοι, που ονομάζονται Φουκ-Γιούεν, Χαπ-Τζι και Σιν-Χινγκ, μας είπε ο Τσαν. Ανήκουν σε τρεις διαφορετικές ενώσεις ψαράδων του χωριού.
«Οι τρεις λέμβοι-Δράκοι είναι επίσης μια οικογένεια», πρόσθεσε ο Τσαν. «Ο Φουκ-Γιούεν είναι το μεγαλύτερο αρσενικό (ο πατέρας), η Χαπ-Τζι είναι το θηλυκό (η μητέρα) και ο Σιν-Χινγκ είναι ο μικρός (ο γιος).»
«Παρατηρήσατε ότι ο θηλυκός δράκος δεν έχει γένια; Αλλά ο πατέρας και ο γιος έχουν και οι δύο μακριά γένια!», είπε ο Τσαν γελώντας. Μιλάει για τους δράκους με στοργή, σαν να μιλάει για τη δική του οικογένεια.
Ο επίσης 70χρονος Γιουνγκ-Τάι Λάου, άλλος ένας απόγονος των πρώτων ψαράδων, πρόσθεσε ότι οι τρεις χειροποίητες λέμβοι-Δράκοι ανήκουν στις τρεις ενώσεις ψαράδων που ιδρύθηκαν στο χωριό πριν από περίπου 100 χρόνια. Οι Τσαν και Λάου ανήκουν στον Οίκο Φουκ-Γιούεν, ο οποίος αποτελείται από μια ομάδα αλιευτικών σκαφών που δραστηριοποιούνται σε ρηχά νερά κοντά στην ακτή. Ο Οίκος Χαπ-Τζι έχει μεγαλύτερα αλιευτικά σκάφη που πηγαίνουν μακριά από την ακτή σε βαθύτερα νερά και είναι υπεύθυνος για παράπλευρες επιχειρήσεις όπως η προμήθεια πάγου, ενώ ο Οίκος Σιν-Χινγκ παίζει τον ρόλο του μεταπράτη, που αποξηραίνει στον ήλιο τα προϊόντα που αγοράζει από τους άλλους οίκους και τα μεταφέρει στην αγορά. Οι τρεις οίκοι αντιπροσωπεύουν διαφορετικά πεδία των αλιευτικών δραστηριοτήτων στο χωριό, είναι στενά συνδεδεμένοι και αλληλοσυμπληρώνονται με συνεργατικό τρόπο. Η Παρέλαση των Δράκων στο Διπλό Πέμπτο Φεστιβάλ φέρνει τις κοινότητες κοντά. Οι κάτοικοι του Τσέουγκ-Τσάου αποκαλούν τις τρεις χειροποίητες λέμβους-Δράκους «μαμά, μπαμπάς και γιος», αντικατοπτρίζοντας εύγλωττα τη στενή σχέση μεταξύ των τριών αλιευτικών ομάδων ή ενώσεων.
Ο Τσαν πιστεύει ότι οι ευλογίες που του έδωσε ο Βούδας τού επέτρεψαν να μεγαλώσει υγιής και δυνατός, απολαμβάνοντας μια ειρηνική ζωή.
«Στην πραγματικότητα, δεν χρειάζεται να έχει κανείς καθόλου επιθυμίες σε όλη του τη ζωή, αρκεί να μπορεί να είναι ειλικρινής με τον εαυτό του και να παρατηρεί τη συνείδησή του.»
«Λέω συχνά στα παιδιά μου ότι η χειροποίητη λέμβος-Δράκος μας σήμαινε ζωή για τον πατέρα τους. Η φύλαξή της και η συντήρησή της ήταν πάντα η υπερηφάνεια και η παρηγοριά μου.»
Η έλλειψη ενός μελλοντικού διαδόχου αναφέρθηκε μερικές φορές κατά τη διάρκεια της συνέντευξής μας. Ο Τσαν ανησυχεί όλο και περισσότερο όσο περνάνε τα χρόνια και ο ίδιος μεγαλώνει. Η λέμβος-Δράκος σημαίνει πολλά γι’ αυτόν: «Άρχισα να μαθαίνω τα τελετουργικά και να κωπηλατώ τη λέμβο-Δράκο σε ηλικία 12 ετών από τον πατέρα μου. Αγαπούσα τη λέμβο-Δράκο όλη μου τη ζωή. Έχουν περάσει 20 χρόνια από τότε που ανέλαβα την ευθύνη, αφότου μας άφησε ο πατέρας μου. Ωστόσο, ο γιος μου δεν έχει δείξει κανένα ενδιαφέρον, οπότε φαίνεται πραγματικά δύσκολο σήμερα να διατηρηθούν οι παραδόσεις ζωντανές…»
Ο Λάου επαίνεσε τον Τσαν για την αποφασιστικότητά του να συνεχίσει και μετά τη συνταξιοδότησή του. «Κάνουμε αυτή την τέχνη εδώ και 20 χρόνια… Είμαστε και οι δύο πάνω από 70 ετών. Αυτός (ο Τσαν) είπε ότι θα συνεχίσει μέχρι την τελευταία του πνοή – όσο είναι ζωντανός. Τον εκτιμώ πολύ γι’ αυτό του το πνεύμα.»
Καθώς οι ψαράδες του νησιού μετακινούνται σταδιακά και εγκαθίστανται στη γη, τα μέλη των αλιευτικών συλλόγων μειώνονται. «Γερνάμε. Η επόμενη γενιά μπορεί να μην ενδιαφέρεται να αναλάβει τις χειροποίητες λέμβους-Δράκους και να οργανώνει παραδοσιακές τελετουργικές δραστηριότητες όπως εμείς». Και οι δύο άνδρες αισθάνονται ανήσυχοι για το μέλλον.
«Η τέχνη του δράκου σημαίνει τόσα πολλά και για τους δυο μας». Και οι δύο άνδρες θα δάκρυζαν αν έβλεπαν να συμβαίνει κάτι στο σκάφος για το οποίο νοιάζονται τόσο πολύ.
Η αγάπη τους για το σκάφος είναι επίσης η αγάπη για το χωριό και τις ακτές, το σπίτι όπου μεγάλωσαν, αλλά και η πίστη και ο σεβασμός για τους θεούς της γενιάς τους. Όταν η νεότερη γενιά αγωνίζεται με πάθος σε αγώνες με βάρκες-δράκους, γνωρίζει άραγε το πραγματικό νόημα της «Παρέλασης των Δράκων»; Ή έχουν ξεχάσει την αρχική λειτουργία του σκάφους του δράκου – του φορέα της θεότητας;
Είθε οι ιστορίες που διηγήθηκαν οι πρόγονοι και η ενσάρκωση της πίστης τους στη δια βίου αφοσίωσή τους στη διαφύλαξη της τέχνης του δράκου να δείξουν στις νεότερες γενιές την επιμονή τους, με την ελπίδα ότι κάποιος μπορεί να διαβάσει και να κατανοήσει τις καρδιές τους και να πάρει τη σκυτάλη, συνεχίζοντας τις παραδόσεις.
Της Jenny Zeng
Επιμέλεια: Αλία Ζάε
