Την απόφαση να θεσπίσει εκ νέου προσωρινούς συνοριακούς ελέγχους με τη Γερμανία και τη Λιθουανία ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, την Τρίτη.
«Αποφασίσαμε να αποκαταστήσουμε προσωρινούς ελέγχους στα σύνορα μεταξύ Πολωνίας – Γερμανίας και Πολωνίας – Λιθουανίας», δήλωσε, σύμφωνα με το πολωνικό κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο TVP. «Είχα προειδοποιήσει τους Γερμανούς ήδη από τον Μάρτιο. Το συζήτησα επανειλημμένα με τον νέο καγκελάριο. Είχα δηλώσει ότι η υπομονή της Πολωνίας μετά την απόφαση της Γερμανίας να επιβάλει μονομερώς ελέγχους έχει εξαντληθεί».
Η κυβέρνηση Τουσκ έχει δεχθεί σκληρή κριτική από κόμματα της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένου του επερχόμενου προέδρου της Πολωνίας, Καρόλ Ναρότσκι, επειδή αποδέχεται την επιστροφή παράτυπων μεταναστών από τη Γερμανία.
Αναφερόμενος στα σύνορα με τη Λιθουανία, ο Τουσκ τόνισε: «Τα σύνορα αυτής της χώρας με τη Λευκορωσία δεν είναι τόσο αυστηρά όσο τα πολωνικά. Η ροή της παράνομης μετανάστευσης που οργανώνουν η Ρωσία και η Λευκορωσία διέρχεται από τη Λευκορωσία, τη Λετονία και τη Λιθουανία, με την οποία η Πολωνία διατηρεί ανοικτά σύνορα».
Η Βαρσοβία κατηγορεί εδώ και καιρό τη Μόσχα και το Μινσκ ότι επιχειρούν να προκαλέσουν κρίση, τόσο στην Πολωνία όσο και συνολικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, διευκολύνοντας την παράνομη μετανάστευση από το ανατολικό μέτωπο της Ε.Ε.
Ο Πολωνός πρωθυπουργός έχει καλέσει το Βερολίνο να αναλάβει μεγαλύτερο ρόλο στην ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων της Ένωσης.
Παράλληλα, ο απερχόμενος πρόεδρος της Πολωνίας, Αντρέι Ντούντα, επέκρινε και αυτός τη στάση της Γερμανίας στο Μεταναστευτικό, δηλώνοντας: «Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να παραβιάζεται ο νόμος και οι μετανάστες να ωθούνται βιαίως στην επικράτειά μας», προσθέτοντας πως το πρόβλημα βαρύνει την κυβέρνηση του Βερολίνου, σύμφωνα με το Onet Wiadomosci.
Με αυτή την κίνηση, η Πολωνία προστίθεται σε άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε., όπως το Βέλγιο, η Ολλανδία και η ίδια η Γερμανία, που έχουν επαναφέρει ελέγχους εσωτερικών συνόρων παρότι ανήκουν στη ζώνη ελεύθερης μετακίνησης Σένγκεν.
Ήδη από τον Φεβρουάριο, το Βερολίνο είχε ανακοινώσει ότι οι προσωρινοί έλεγχοι στα σύνορα θα επεκταθούν για άλλους έξι μήνες.
Ο Γερμανός καγκελάριος, Φρίντριχ Μέρς, δήλωσε την Τρίτη: «Η χώρα μας θέλει να διατηρήσει το σύστημα της Σένγκεν, που προβλέπει ελεύθερη μετακίνηση χωρίς διαβατήρια, αλλά αυτό μπορεί να λειτουργήσει μόνο αν δεν γίνεται κατάχρηση από εγκληματίες διακινητές μεταναστών. Γνωρίζουμε επίσης ότι η πολωνική κυβέρνηση σχεδιάζει ελέγχους και στη μεθόριο με τη Λιθουανία, προκειμένου να περιοριστούν οι παράνομες διελεύσεις. Έχουμε, λοιπόν, ένα κοινό πρόβλημα που επιδιώκουμε να επιλύσουμε από κοινού».
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ε.Ε., η ζώνη Σένγκεν διασφαλίζει την ελεύθερη μετακίνηση σε περισσότερους από 450 εκατομμύρια πολίτες της Ένωσης, καθώς και σε μη Ευρωπαίους πολίτες που ζουν, ταξιδεύουν, σπουδάζουν ή συναλλάσσονται στις χώρες αυτές. Το καθεστώς εφαρμόζεται σε 25 από τα 27 κράτη-μέλη (με μόνη εξαίρεση την Ιρλανδία και την Κύπρο), καθώς και σε τέσσερις μη μέλη της Ε.Ε.: την Ισλανδία, τη Νορβηγία, την Ελβετία και το Λιχτενστάιν.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας, Κοστούτας Μπούντρις, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου την Τρίτη πως η Πολωνία τον είχε ενημερώσει για την απόφαση. «Χθες έλαβα μήνυμα από τον Πολωνό ομόλογό μου, Ράντοσλαβ Σικόρσκι, ότι η πολωνική κυβέρνηση σκοπεύει σήμερα να αποφασίσει την εφαρμογή ενισχυμένων ελέγχων στα σύνορα με τη Λιθουανία και τη Γερμανία», ανέφερε.
Τα νέα μέτρα αυστηροποίησης των συνόρων έρχονται μετά τη θέσπιση νόμου τον Μάρτιο, βάσει του οποίου καταργείται προσωρινά το δικαίωμα κατάθεσης αίτησης ασύλου για παράτυπους μετανάστες. Η νομοθεσία προβλέπει περιορισμούς έως και 60 ημερών στο δικαίωμα υποβολής αίτησης διεθνούς προστασίας για όσους εισήλθαν παράνομα σε κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε.
Στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές στην Πολωνία, που διεξήχθησαν σε δύο γύρους τον Μάιο και τον Ιούνιο, ο εκλεκτός του Τουσκ, δήμαρχος Βαρσοβίας Ραφάλ Τσαζκόφσκι, ηττήθηκε από τον συντηρητικό ιστορικό Καρόλ Ναρότσκι, ο οποίος έχει εκφράσει σαφώς σκληρότερη γραμμή για την παράνομη μετανάστευση.
«Υποστηρίζω σταθερά τη στολή των Πολωνών ένστολων», υπογράμμισε ο Ναρότσκι αναφερόμενος στην κατάσταση στα σύνορα, σε βίντεο που ανάρτησε στην πλατφόρμα Χ την Τρίτη. «Γνωρίζω πόσο δύσκολο είναι το έργο τους, είτε πρόκειται για συνοριοφύλακες είτε για στρατιώτες. Όμως η τρέχουσα δραματική κατάσταση με τους παράνομους μετανάστες προκλήθηκε από την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ».
